Duqaynta Maraykanku meesha ma ka saari kartaa Xuuthiyiinta cadhaysan?

[Deeq A.]

Muddo toddobaadyo ah, duqeymaha cirka ee Maraykanku waxa ay ku garaacayeen bartilmaameedyada Xuutiyiinta Yemen, iyaga oo garaacaya xarumaha saliidda lagu sifeeyo, garoomada diyaaradaha iyo goobaha gantaallada, iyada oo madaxweyne Trump uu wacad ku maray inuu adeegsan doono “xoog xad-dhaaf ah” illaa Maraykanku uu ka gaadhayo hadafkiisa ah inuu ka joojiyo Xuutiyiinta inay beegsadaan maraakiibta ku sugan badda cas. Xuutiyiinta ayaa ololahan bilaabay markii Israa’iil ay dagaal ku qaadday Gaza bishii Oktoobar 2023. Kooxda ayaa qaaday in ka badan 100 weerar waxayna ku quusisay laba markab. Natiijadu waxay tahay: 70% maraakiibta ganacsiga ee mar u gudbi jiray badda cas hadda waxay maraan jidka dheer ee koonfurta Afrika. Maraykanka ayaa sheegay in ololuhu uu shaqeynayo. La taliyaha amniga qaranka Mike Waltz ayaa sheegay in hogaamiyayaal badan oo xuutiyiin ah la dilay. Laakiin wareeg kasta oo weerar ahi wuxuu sii kiciyaa diidmo iyo gadood badan. Mujaahid Xuuthiyiinti ah waxa uu sheegay in iska caabintoodu ay la mid tahay sida XOORKA ama (Honey badger) ma baqo waana uu adkaysi badan yahay marka uu ugaadhsanayo. Maska suntan leh ayaa qaniina daqiiqado ka dib wuu soo kaca oo wuxuu weeraraa maskii. In kasta oo laga yaabo in ilaa 80 ka mid ah saraakiisha milatariga Xuuthiyiinta la dilay, sida ay sheegeen falanqeeyayaashu, hoggaanka sare ee militariga iyo hoggaanka siyaasadda ayaa u muuqda mid aan waxba iska bedelin. Sidaas oo kale waxa sugan qaar ka mid ah goobaheeda gantaallada. Tan iyo badhamihii bishii March, Xuuthiyiintu waxa ay tobonaan gantaal oo ballistic ah ku garaaceen Israa’iil, iyo duqeymo diyaarado iyo gantaallo ah oo lala beegsaday maraakiibta ciidamada badda ee Maraykanka. Inkasta oo midkoodna aanu geysan khasaare weyn, haddana khatartu waa weli. Warbaahinta ayaa sheegtay in wadarta guud ee kharashka ku baxaya hawlgalkii ciidamada Maraykanka ee ka dhanka ahaa Xuutiyiinta Yemen ay ku dhowdahay 1 bilyan oo doolar wax ka yar saddex toddobaad gudahood, sida ay sheegeen saddex qof oo si kooban uga hadlay, haddana weerarradu ilaa hadda saamayn kooban ayey ku yeesheen burburinta awoodda kooxda. Aad bay uga fog in la aamusiiyo, waxayna ku hanjabeen in ay ballaadhin doonaan bartilmaameedyadooda iyaga oo beegsan doona Imaaraadka Carabta, oo ah dowladdaha ka soo horjeeda Xuutiyiinta Yemen dagaalka sokeeye ee Yemena taageera. Sidoo kale, saraakiisha Sucuudiga ayaa sheegay in difaaca cirka ee Boqortooyada Sucuudigu uu heegan sare ku jiro. “Tobaneeyo weerar oo xagga cirka ah oo lagu qaaday Yemen kama celin doonaan ciidamada qalabka sida ee Yemen inay gutaan waajibaadkooda diineed, akhlaaqeed, iyo bani’aadanimo,” ayuu yidhi afhayeenka Xuutiyiinta horaantii todobaadkan. Shaki kuma jiro in ololaha Maraykanku uu hoos u dhigay awoodda Xuutiyiinta. Michael Knights, oo ah xubin sare oo ka tirsan Machadka Washington, ayaa sidaa sheegay, waxa uu intaa ku daray inuu tuhunsan yahay in Xuutiyiintu “ay lumiyeen awood badan oo ah wax soo saarka diyaaradaha aan duuliyaha lahayn iyo sidaa ay u dhex geli jireen shixnadaha badda. Markaa Xuutiyiintu ma aha kuwo raaxo dareemaya.” Laakiin taariikhdu waxay natustay in Xuutiyiintu ay si aan caadi ahayn ugu dulqaadanayaan xannuunka.Go’aanka maamulka Trump ee ah in la cidhibtiro khatarta ay keenayaan ayaa laga yaabaa in ugu dambeyntii ay u baahdaan weerar dhulka ah. “Xuutigu waxa kaliya oo ay ku qanacsan yihiin in ay dagaal kula jiraan militariga adduunka ugu horreeya,” Knights ayaa yidhi. “Waxay yihiin fikrado, laakiin sidoo kale waa dagaalyahanno qabiil oo aad u adag oo ka soo jeeda waqooyiga Yemen.” Awooda ay Xuutiyiinta u leeyihiin in ay noolaadaan waxa caawiyay shabakad wax tahriibisa oo inta badan u keenta qaybo gantaalo ah iyo qalab kale. sida lagu sheegay baadhitaan ay samaysay Cilmi-baadhista Hubka Isku dhaca (CAR) . Qalabkan oo kale waxa uu u sahlayaa Xuutiyiinta UAVs in ay qaadaan culaysyo waaweyn oo ay ku safraan muddo dheer. Taasi waxay “si weyn u kordhinaysaa halista suurtagalka ah ee Xuutiyiinta,” CAR ayaa werisay. Xuuthiyiinta ayaa dhowr weerar ka badbaaday intii uu xilka hayay Cali Cabdallah Saalax ee Yemen,kadibna ay Sacuudiga weerar ku qaadeen toban sano ka hor,waxaa ku xigay duqeymihii ugu dambeeyay ee Israel,Uk iyo Maraykanka. Ahmed Nagi, oo ah falanqeeye sare oo Yemen ka tirsan oo ka tirsan kooxda xasaradaha caalamiga ah, ayaa sheegay in Israel iyo quwadaha reer galbeedka ay ka maqan yihiin faham qoto dheer oo ku saabsan Xuutiyiinta. “Hoggaankooda qarsoon iyo qaab-dhismeedkooda gudaha ayaa abuuray nusqaan joogto ah oo xagga sirdoonka ah.” Khabiir kale oo Yemeni ah, Elisabeth Kendall, ayaa su’aal ka keentay dhamaadka ololaha Maraykanka. “Xuuthiyiinta waxaa la duqeeyay tobanaan kun oo jeer tobankii sano ee la soo dhaafay, welina lama niyad jabin, marka qof ayaa ka tagay isaga oo u maleynaya in duqeyntu ay tahay mid waxtar leh: aan tusno caalamka – waan sameyn doonnaa sababta oo ah waan awoodnaa.” Ku qasbida Xuutiyiinta awood lagu qasbaa, “runtii, runtii way adag tahay.” Knights ayaa sidaa sheegay. “Waa dhaqdhaqaaq aad u dagaal badan, sida ugu wanaagsan ee si joogto ah loogu soo afjari karo waa in la afgambiyo, laga saaro caasimadda, laga saaro xeebaha Badda Cas.” Ilo-wareedyo diblumaasiyadeed oo gobolka ah iyo sidoo kale falanqeeyayaasha ayaa sheegaya in ugu dambeyntii weerar dhulka ah oo kaliya uu meesha ka saari karo Xuutiyiinta oo hadda gacanta ku haya caasimadda Yemen ee Sanca, dekedda weyn ee Xudeyda iyo inta badan waqooyiga Yemen

Source