MASAR oo mar kale garab istaag xooggan u muujisay Soomaaliya kadib markii…

[Deeq A.]

Qaahira (Caasimada Online) – Wasiirka Arrimaha Dibadda ee Masar, Badr Abdelatty, ayaa Arbacadii wadahadallo rasmi ah la yeeshay dhiggiisa Soomaaliya, Axmed Macallin Fiqi, isagoo mar kale xaqiijiyay taageerada buuxda ee Masar u hayso madax-bannaanida, midnimada, iyo xasilloonida Soomaaliya, xilli xiisado siyaasadeed ay ka taagan yihiin Geeska Afrika.

Intii uu socday kulanka ka dhacay Qaahira, Abdelatty wuxuu carrabka ku adkeeyay sida ay Masar uga go’an tahay dhowrista midnimada dhuleed iyo wadajirka siyaasadeed ee Soomaaliya. Wuxuu xusay in ilaalinta midnimada dalka ay lama huraan u tahay la tacaalidda caqabadaha amni ee isa soo taraya.

Sidoo kale, wuxuu muujiyay muhiimadda iskaashi dhow oo labada dal ku dhex mara la-dagaallanka argagixisada iyo fikradaha xagjirka ah ee wiiqaya nabadda iyo xasilloonida gobolka.

Abdelatty wuxuu ku baaqay in la xoojiyo dadaallada gobolka iyo beesha caalamka ee lagula tacaalayo argagixisada, isagoo carabka ku dhuftay baahida loo qabo tallaabooyin wadajir ah oo wax looga qabto sababaha salka u ah rabshadaha iyo xasillooni darrada.

Wuxuu mar kale caddeeyay in Masar ay diyaar u tahay inay garab istaagto Soomaaliya inta ay dib u dhiseyso hay’adaha dowliga ah ayna xasillooni buuxda ku soo celineyso gudaha dalka.

Labada wasiir waxay sidoo kale adkeeyeen muhiimadda ay leedahay in labada dal si joogto ah uga wadashaqeeyaan arrimaha gobolka iyo kuwa caalamiga ah, gaar ahaan madalaha lagu falanqeeyo xaaladaha Geeska Afrika. Waxay si wadajir ah u ammaaneen xiriirka taariikhiga ah iyo saaxiibtinimada soo jireenka ah ee ka dhexeeya labada dal, oo salka ku haya is-dhaafsi dhaqan, siyaasadeed, iyo diimeed muddo dheer soo taxnaa.

Wadahadalladan ayaa yimid kadib heshiiskii muhiimka ahaa ee Bayaankii Ankara oo la gaaray bishii Diseembar 2024, kaasoo uu Turkigu ka dhex-dhexaadiyay Soomaaliya iyo Itoobiya. Heshiiskaas ayaa lagu xalliyay xiisad ka dhalatay heshiiskii Itoobiya la gashay Somaliland, kaasoo khatar geliyay xasiloonida gobolka.

Bayaanka Ankara wuxuu dhigayay in labada dhinac ay ixtiraamaan madax-bannaanida dhuleed ee Soomaaliya, isla markaana loo oggolaado Itoobiya inay marin badeed ku hesho iyada oo loo marayo dowladda Soomaaliya. Tallaabadan ayaa loo arkaa mid horseedi karta degganaansho ballaaran oo gobolka ah.

Masar, oo horey khilaaf ballaaran uga dhexeeyay Itoobiya arrinta Biyo-xireenka Weyn ee Webiga Nile (GERD), waxay horumarkan cusub u aragtaa mid si toos ah u taabanaya danaha istaraatiijiyadeed ee ay ku leedahay gobolka.

Taageerada Masar ay mar kale u muujisay Soomaaliya waxa ay ka tarjumaysaa in ka badan xiriir diblomaasiyadeed oo saaxiibtinimo ah—waxa ay muujinaysaa dadaal la xisaabtamay oo ay Masar ku doonayso inay xoojiso saameynteeda siyaasadeed ee Badda Cas iyo Geeska Afrika, meelahaasoo uu tartanka geostrategic-ku sii xoogeysanayo.

Wasiirka Arrimaha Dibadda Soomaaliya, Axmed Macallin Fiqi, ayaa dhankiisa uga mahadceliyay Masar taageeradeeda joogtada ah, gaar ahaan xilliyada ay jirto hubanti la’aan siyaasadeed iyo cadaadis dibadeed. Wuxuu xusay sida ay Soomaaliya uga go’an tahay in la sii xoojiyo xiriirka laba-geesoodka ah ee kala dhaxeeya Masar, si wadajir loogu shaqeeyo nabadda, horumarka, iyo xasilloonida gobolka.