Soomaaliya oo bilowday Nidaamka Lacag-bixinta Degdegga ah (SIPS)

[Deeq A.]

Soomaaliya ayaa tallaabo weyn u qaaday dhanka casriyeynta dhaqaalaha, kadib markii ay si rasmi ah u daah-furtay nidaamkeedii ugu horreeyay ee Lacag-bixinta Degdegga ah (SIPS), kaasoo suurtagal ka dhigaya in la sameeyo xawaalad degdeg ah iyo lacag-bixin QR ah oo isku xiraya bangiyada iyo adeegyada lacagaha moobaylka.

Nidaamkan, oo ay hirgelisay Bangiga Dhexe ee Soomaaliya (CBS), ayaa loo dhisay si loo hagaajiyo isku-xirnaanta nidaamka maaliyadeed, loona fududeeyo helitaanka adeegyada lacag-bixinta casriga ah. Waxaa adeeggan farsamo ahaan taageeraya madal casri ah oo la yiraahdo SmartVista, taasoo ay sameysay shirkadda BPC.

Muddo dheer, Soomaaliya waxay la tacaalaysey nidaam lacageed oo u badan lacag caddaan ah, taasoo caqabad ku noqotay amniga iyo helitaanka adeegyada maaliyadeed. Balse hadda, nidaamka cusub ee SIPS wuxuu buuxinayaa farqiga u dhexeeya bangiyada iyo adeegyada lacagaha moobaylka, isagoo bixiya xawaalad 24/7 ah, lacag-bixin QR ah, iyo suurtagalnimada in si toos ah lacagaha uga gudbaan akoonnada bangiyada iyo moobaylka.

Kaabayaasha nidaamka waxaa ku jira ilaalin sare oo ka hortagaysa khiyaanada, taasoo lagu suurtageliyay Public Key Infrastructure (PKI), iyo madal xalinta khilaafaadka, si loo hubiyo amniga iyo waxtarka sare ee nidaamka. Nidaamkan markii hore waxaa lagu rakibay cloud-ka, balse dhawaan waxaa loo wareejin doonaa xarun xog ururin gudaha ah, si loo xoojiyo adkeysiga iyo xasilloonida.

Tan iyo markii la daah-furay, toddobo bangi ayaa ku xirmay nidaamka, halka lix bangi oo kale iyo shirkadaha waaweyn ee lacagaha moobaylka ay qorsheynayaan inay ku biiraan sanadkan. Ballaarintaas waxay dhameystiri doontaa isku-xirka nidaamka maaliyadeed ee dalka, taasoo markii ugu horreysay suurtagal ka dhigaysa in bangiyada iyo lacagaha moobaylka si toos ah isugu gudbi karaan lacagaha.

Guddoomiyaha Bangiga Dhexe ee Soomaaliya (CBS) iyo Guddoomiyaha Somalia Payment Switch (SPS), Cabdiraxmaan M. Cabdullaahi, ayaa ku tilmaamay hirgelinta SIPS mid is-beddel taariikhi ah oo wax weyn ka beddeli doona nidaamka lacag-bixinta ee Soomaaliya.

“Horumarkani wuxuu keenayaa xawaare, amni iyo waxtar sare oo dhanka lacag-bixinta ah, wuxuuna awood siinayaa ganacsatada iyo shacabka inay si buuxda u qaataan dhaqaalaha aan lacagta caddaanka la isticmaalin,” ayuu yiri Cabdullaahi.

Angelo Bertini, oo ah Madaxweyne ku-xigeenka sare ee shirkadda BPC, ayaa xusay in nidaamkan cusub uu muhiim u yahay horumarka maaliyadeed ee Soomaaliya, isagoo tilmaamay in adeegsiga tiknoolojiyadda casriga ah ay tahay furaha isbeddelka dhaqaale.

Iyadoo Bangiga Dhexe iyo SPS ay dadaal ugu jiraan in la gaaro nidaam dhammaystiran oo digital ah, Soomaaliya waxay kusii socotaa waddadii ay ku noqon lahayd dal hormuud ka ah xalka lacag-bixinta casriga ah ee gobolka.

Iyada oo bangiyada iyo shirkadaha lacagaha moobaylka ay sii biirayaan SIPS, dalka waxaa sugaya adeegyo maaliyadeed oo si fudud loo heli karo, ammaan ah, isla markaana kor u qaadaya dhaqaalaha bulshada oo dhan.

Hirgelinta nidaamkan waa in ka badan horumarin; waa tallaabo geesinimo leh oo horseedi doonta isku-xirnaanta dhaqaalaha, awood-siinta maaliyadeed, iyo mustaqbal ay dhammaan Soomaalidu heli karaan lacag-bixinno degdeg ah oo sugan.

Source: goobjoog.com