Tallaabooyinkii uu qaaday Mareykanka oo muujiyey qorshihiisa cusub ee Somalia

[Deeq A.]

Washington (Caasimada Online) – Bishii Febraayo, Taliska Mareykanka ee Afrika (AFRICOM) wuxuu si weyn u xoojiyay howlgalladiisa militari ee Soomaaliya, taasoo muujisay in dagaalka ka dhanka ah argagixisada uu si rasmi ah ugu wareegay qaaradda Afrika.

Febraayo 1-dii, AFRICOM waxay duqeymo cirka ka fulisay Buuraleyda Golis, oo ah dhul fog oo ku yaalla waqooyiga Soomaaliya, bartilmaameedkooduna wuxuu ahaa laan ka tirsan Daacish-Soomaaliya. S

ida lagu sheegay war rasmi ah oo AFRICOM soo saartay, weerarkaas waxaa lagu dilay Axmed Maeleninine, oo ahaa shaqsi si firfircoon uga shaqeyn jiray qorista dagaalyahannada, maalgelinta ISIS, iyo fududeynta safarka jihaadiyiinta ee Yurub iyo Mareykanka.

Weerarkaas kaddib, AFRICOM waxay sii waday duqeymo kale oo ka dhan ah Al-Shabaab iyo ISIS-Soomaaliya, taasoo Soomaaliya ka dhigtay mid kamid ah meelaha ugu firfircoon ee Mareykanku ka fulinayo hawlgallo militari.

Mareykanka oo dardar geliyay joogitaankiisa Soomaaliya

Iyadoo doodaha caalamiga ah ee la xiriira ciidamada Mareykanka ay u badan yihiin sidii loo dhimilahaa joogitaankooda, haddana Soomaaliya waxay mar kale noqotay mid Mareykanku uu xoogga saarayo. Arrintan ayaa dad badan ku noqotay lama filaan, maadaama Madaxweyne Donald Trump uu muddadii hore ee xilkiisa Soomaaliya kala baxay 700 askari oo Mareykan ah.

Si kastaba ha ahaatee, isbeddelka la arkay ma ahan mid layaab leh, balse wuxuu muujinayaa faham ballaaran oo ku aaddan xaqiiqada cusub:

Dagaalka ka dhanka ah argagixisada caalamiga ah wuxuu si toos ah ugu wareegay Afrika.

Qaaradda Afrika ayaa hadda ah goobta ugu weyn ee dagaalka lagula jiro kooxaha xagjirka ah. Warbixin uu daabacay Midowga Afrika waxay muujisay in sanadka 2024 kaliya, qaaradda ay la kulantay in ka badan 3,400 weerar argagixiso, kuwaasoo sababay dhimashada 13,900 qof.

Soomaaliya ayaa tusaale u ah sida kooxaha argagixisada ay si qoto dheer ugu dhex milmeen qaaradda.

Daacish-Soomaaliya: Khatar soo kordhaysa

Daacish-Soomaaliya waxay muujisay sida kooxaha argagixisada ay si qoto dheer ugu fidayaan Afrika. Tan iyo markii ay kasoo go’day Al-Shabaab sannadkii 2015, kooxdaan si xawli ah ayey u koraysay. Warbixin kasoo baxday AFRICOM waxay xustay in sanadkii hore tirada dagaalyahannada Daacish-Soomaaliya ay laba laabmeen.

Sidoo kale, waxaa jirta cabsi ah in hoggaamiyaha ISIS-Soomaaliya, Cabdulqaadir Muumin, uu noqday hoggaamiyaha guud ee ISIS bishii 2023, kaddib weerar Mareykanku la beegsaday oo aan la xaqiijin in lagu dilay.

Haddii arrintan la xaqiijiyo, waxay muujinaysaa in ISIS aysan hadda kaliya ahayn koox laga aaminsan yahay Bariga Dhexe, balse ay si qoto dheer ugu fidayso Afrika, ayna halis ku tahay amniga caalamka.

Kooxaha argagixisada ma ahan kuwo ku kooban Soomaaliya. Laga soo bilaabo Harada Weyn ee Afrika ilaa Mozambique, kooxaha xagjirka ah waxay si weyn ugu baahsan yihiin, halka maalgeliyeyaashooda ay joogaan gobollo kala duwan.

Si kastaba ha ahaatee, meel kasta oo kale way ka sii daran tahay xaaladda Saaxil, halkaas oo argagixisada ay sannado badan si xowli ah ugu xoogaysanayeen. Kooxo kala duwan oo ay kamid yihiin:

• Jama’at Nusrat al-Islam wal-Muslimin
• ISIS-Greater Sahara
• ISIS-West Africa Province
• Boko Haram

…ayaa halkaa saldhigyo ka sameystay, waxayna xitaa isku dagaallamayaan si ay awood u helaan.

Bishii la soo dhaafay, koox ka tirsan Al-Qaeda waxay si kooban u qabsatay garoonka diyaaradaha ee Bamako ee Mali, halkaasoo ay sawirro kula galeen diyaarad rasmi ah oo ay leedahay dowladda Mali.

Dhowr sano ka hor, inqilaabyo dhacay ayaa xukunka ka tuuray dowlado dimuqraadi ah oo ka jiray Saaxil, kuwaasoo markaas dib ugu leexday inay taageero militari ka helaan Ruushka, halkii ay sii wadan lahaayeen xiriirka Mareykanka iyo Midowga Yurub.

Balse, sida la arkay, taageerada Ruushku waa mid xadidan. Tusaale ahaan:

• Mali: Ruushku wuxuu ciidamo u diray si ay uga hortagaan kooxaha jihaadiga ah, balse taasi ma joojin weeraradii Al-Qaeda.
• Mozambique: Wagner Group, oo Ruushku adeegsado, waxay si degdeg ah uga baxday dagaalkii ay kula jireen Al-Shabaab, kadib markii 12 askari oo Ruush ah la dilay.

Inta ay kooxaha jihaadiga ahi sii xoojinayaan awooddooda, waxaa muuqata in xulafada kala duwan ee gobolku ay waajahayaan xaalad adag.

Mareykanka oo sare u qaadaya feejignaanta Afrika

Muuqaalka argagixisada Afrika wuxuu sababay in Mareykanka uu kordhiyo feejignaantiisa. Ma cadda in Mareykanku dib u hagaajin doono xiriirkiisa jabhadaha Saaxil ee xukunka la wareegay, balse maamulka Trump wuxuu xasuusan doonaa casharadii laga bartay weerarkii Tongo Tongo ee Niger sanadkii 2017, markaasoo dagaalyahanno ka tirsan ISIS-Greater Sahara ay dileen afar askari oo Mareykan ah.

Wuxuu ahaa weerarkii ugu dhimashada badnaa ee ciidamada Mareykanka ay ka la kulmaan Afrika muddo tobannaan sano ah.

Sanadihii la soo dhaafay, indhaha caalamka waxay u badnaayeen Bariga Yurub iyo Bariga Dhexe, halkaas oo dagaallo waaweyn ay socdaan. Laakiin hadda, iyadoo kooxaha argagixisada ay Afrika ka dhigteen xarumo laga beegsado dunida inteeda kale, khatarta ay ku hayaan Mareykanka iyo xulafadiisa ayaa sii kordheysa.

Xoghayaha Difaaca Mareykanka Pete Hegseth, oo safarkiisii ugu horreeyay ee dibadda ah uu kusoo booqday xarunta AFRICOM ee Jarmalka, wuxuu si cad u yiri: “Afrika waa safka hore ee dagaalka lagula jiro Islaamiyiinta. Ma ogolaanayno inay sii xoojiyaan saldhigyadooda, gaar ahaan haddii ay doonayaan inay beegsadaan Mareykanka.”

Sidoo kale, kulan uu la qaatay hoggaanka AFRICOM ayuu ku saxiixay amar fududeynaya duqeymaha cirka iyo hawlgallada gaarka ah ee ciidamada Mareykanka.

Duqeymihii Mareykanka ka fuliyay Soomaaliya bishii la soo dhaafay waxay u badan tahay inay noqdaan kuwa ugu horreeya ee silsilad weerarro militari oo sii soconaya.

Dagaalka casriga ah ee ka dhanka ah argagixisada wuxuu si rasmi ah ugu wareegay Afrika, Mareykankuna wuu ku lug yeelan doonaa. 

Alexander Tripp waa ku-xigeenka agaasimaha xarunta Afrika ee the Atlantic Council.

The post Tallaabooyinkii uu qaaday Mareykanka oo muujiyey qorshihiisa cusub ee Somalia appeared first on Caasimada Online.