Danta Istiraatiijiga ah ee Sucuudigu ka leeyahay Somaliland

[Deeq A.]

Danta Istiraatiijiga ah ee Sucuudigu ka leeyahay Somaliland

Sucuudiga wuxuu sii xoojinayaa xiriirka uu la leeyahay Somaliland sababo la xiriira xeel-dheerida juquraafiyeed, dhaqaalaha, iyo amniga, gaar ahaan xilligan ay xiisadaha gobolka Geeska Afrika iyo Badda Cas sii kordhayaan. Halkan waxaa ku xusan sababaha muhiimka ah ee Somaliland ay muhiim ugu tahay boqortooyada Sucuudiga:

1. Xaqiijinta Badqabka Ganacsiga iyo Marinaha Tamarta

Xeebta Somaliland ee Gacanka Cadmeed iyo dhowrsanaanta ay u leedahay Bab el-Mandeb waxay ka dhigaysaa mid muhiim ah dhanka ganacsiga iyo amniga badda. Marinkan ciriiriga ah waxaa mara:
• 9% shidaalka caalamka, taas oo muhiim u ah dhoofinta tamarta Sucuudiga.
• 30% ganacsiga badda ee adduunka, taas oo ka dhigaysa lafdhabarta sahayda ganacsiga caalamiga ah.

Marka la eego khataraha ka imaanaya Xuutiyiinta Yemen, ilaalinta marinkan waxay lama huraan u tahay dhaqaalaha iyo tamarta Sucuudiga. Dekedda Berbera ee Somaliland, oo ay maalgelisay Imaaraadka Carabta iyo Itoobiya, waxay Sucuudiga siinaysaa beddelka Djibouti, halkaas oo Shiinuhu uu saldhig milatari ku leeyahay. Haddii Sucuudigu xoojiyo doorkiisa Berbera, waxay u suurtogelinaysaa:
• Yaraynta ku tiirsanaanta Djibouti iyo la dagaallanka saameynta Shiinaha.
• Hubinta in dhoofinta tamarta Sucuudiga aysan istaagin.
• Xoojinta gacanta Sucuudiga ee Badda Cas iyo marinada muhiimka ah.

Xiriirka Sucuudiga iyo Somaliland wuxuu ka caawin karaa boqortooyada inay xajisato marinada muhiimka ah ee ganacsiga.

2. Ka Hortagga Xulafada Xifaaltanka Kala Dhaxeeya

Geeska Afrika wuxuu noqday gobol ay ku loolamayaan dalal kala duwan, oo ay ka mid yihiin Sucuudiga, Imaaraadka, Turkiga, Iran, iyo Qatar.
• Imaaraadka wuxuu maalgashi badan geliyay Somaliland, gaar ahaan dekedda Berbera.
• Turkiga iyo Qatar waxay taageerayaan Soomaaliya, taas oo si adag uga soo horjeedda madax-bannaanida Somaliland.
• Shiinaha wuxuu ballaariyay saameyntiisa gobolka isagoo ka faa’iidaysanaya Djibouti iyo Itoobiya, halka Somaliland ay iskaashi la yeelatay Taiwan.

Haddii Sucuudigu xoojiyo xiriirka Somaliland, waxay ka caawinaysaa:
• Inuu xakameeyo saameynta Imaaraadka, isagoo weli la shaqeynaya.
• Inuu xaddido saamaynta Turkiga iyo Qatar ee Soomaaliya.
• Inuu carqaladeeyo ballaarinta Shiinaha ee Geeska Afrika.

Sucuudiga wuxuu heli karaa fursad uu ku xoojiyo saamayntiisa, isla markaana ka hortago in dalal kale awood buuxda ka helaan gobolka.

3. Xoojinta Amniga iyo La Dagaallanka Argagixisada

Somaliland waa gobol nabdoon marka loo eego Soomaaliya, waana meel ay adagtahay in Al-Shabaab iyo kooxaha xagjirka ah ay ka hawlgalaan.

Sucuudigu wuxuu la shaqeyn karaa Somaliland si loo:
• Looga hortago dhaqdhaqaaqa Xuutiyiinta iyo saamaynta Iran ee Badda Cas.
• Loo xoojiyo dagaalka ka dhanka ah burcad-badeedka Gacanka Cadmeed.
• Loo xoojiyo iskaashiga la dagaallanka Al-Shabaab iyo argagixisada kale.

Somaliland horey ayay uga qaybqaadatay hawlgallada isku-xirka Sucuudiga iyo isbahaysiga Carabta ee Yemen, taasoo muujinaysa inay tahay xulafo lagu kalsoonaan karo. Sucuudiga oo xoojiya iskaashiga la dagaallanka argagixisada iyo badbaadinta marinada badda waxay u sahlaysaa inuu noqdo mid saamayn weyn leh oo Geeska Afrika ah.

4. Ballaarinta Maalgashiga Dhaqaalaha iyo Kheyraadka

Marka laga soo tago dhinaca amniga, Somaliland waxay u furan tahay fursado dhaqaale oo kala duwan, sida:
• Sahminta shidaalka iyo gaaska, maadaama Somaliland ay leedahay kheyraad dabiici ah oo aan wali si buuxda loo isticmaalin.
• Ganacsiga xoolaha, Somaliland waxay tahay mid ka mid ah ilaha ugu weyn ee xoolaha loo dhoofiyo Sucuudiga.
• Xoojinta ganacsiga goboleed, maadaama Somaliland ay tahay marinka ganacsiga Itoobiya, oo ah xulafo muhiim u ah Sucuudiga.

Sucuudigu wuxuu horey maalgelin ugu sameeyay dalal badan oo Afrikaan ah si uu u xoojiyo badqabka cunnada, waxaana sii xoojinta xiriirka Somaliland:
• Damaanad-qaadaya in xoolaha iyo sahayaha cuntada ay si joogto ah u yimaadaan Sucuudiga.
• Fursado maalgelin u abuuri kara Sucuudiga, gaar ahaan dhinaca tamarta iyo kaabayaasha dhaqaalaha.
• Ka dhigaya Somaliland xarun muhiim ah oo kaalmayn karta dhaqaalaha Sucuudiga ee Bariga Afrika.

5. Xoojinta Saamaynta Dibloomaasiyadeed ee Afrika

Haddii Sucuudigu si rasmi ah u taageero Somaliland, waxay u suurto gelinaysaa in uu kororsado saamayntiisa Qaaradda Afrika.

Inkastoo Midowga Afrika (AU) uu ka soo horjeedo gobollo gooni isku taaga, taageerada Sucuudiga waxay:
• Xoojin kartaa aqoonsiga caalamiga ah ee Somaliland.
• Ka dhigi kartaa Sucuudiga dhexdhexaadiye khilaafaadka Geeska Afrika.
• Ka hortagi kartaa saameynta Turkiga iyo Iran ee Qaaradda Afrika.

Sucuudigu wuxuu horey u ballaariyay xiriirka uu la leeyahay dalal Afrikaan ah, waxaana Somaliland noqon kartaa meel muhiim ah oo uu kaga faa’iidaysto saameyntiisa gobolka.

6. Maaraynta Qaxootiga iyo Xasilloonida Gobolka

Sabab kale oo muhiim ah oo Somaliland u tahay xulafo la isku halayn karo ayaa ah xasilloonideeda marka la barbar dhigo Soomaaliya iyo Yemen.
• Waxay yaraynaysaa qulqulka qaxootiga u sii socda Sucuudiga iyo Khaliijka.
• Waxay yareynaysaa saamaynta dhibaatooyinka ka dhasha dagaallada gobolka.
• Waxay kor u qaadaysaa dadaallada horumarinta, taasoo hoos u dhigi karta baahida gargaar bini’aadanimo.

Haddii Sucuudigu taageero horumarinta Somaliland, waxay caawin kartaa xasilinta dadka, taasoo yaraynaysa qaxootiga iyo dhibaatooyinka la xiriira muhaajiriinta.

Gunaanad

Somaliland waxay u tahay Sucuudiga fursad istiraatiiji ah oo dhinacyo badan leh:
• Xoojinta amniga badda ee Badda Cas iyo Gacanka Cadmeed.
• Ka hortagga saameynta Imaaraadka, Turkiga, Iran, iyo Shiinaha ee Geeska Afrika.
• La dagaallanka argagixisada iyo xasillinta gobolka.
• Kobcinta xiriirka ganacsiga iyo maalgelinta Somaliland.

Si kastaba ha ahaatee, xiriirka Sucuudiga iyo Somaliland wuxuu la kulmi karaa caqabado, gaar ahaan Soomaaliya iyo Midowga Afrika, oo aan aqoonsan Somaliland. Sidaas darteed, Sucuudigu wuxuu u baahan yahay istiraatiijiyad taxaddar leh si uu u gaaro danihiisa isagoo iska ilaalinaya xiisado siyaasadeed oo aan loo baahnayn.
BIDHAAN XAAJI DAAHIR

Qaran News