Weerar drone oo dhimasho badan oo ka dhacay Itoobiya iyo Jabuuti oo lagu eedeeyey

[Deeq A.]

Addis-Ababa (Caasimada Online) – In ka badan siddeed qof ayaa lagu dilay, tiro kalena waa lagu dhaawacay weerar cirka ah oo ay fuliyeen diyaaradaha aan duuliyaha lahayn (Drone) 30-kii Jannaayo 2025, kaas oo ka dhacay Gobolka Cafarta ee Itoobiya, gaar ahaan meel u dhow xadka Jabuuti, sida ay xaqiijiyeen ilo-wareedyo.

Weerarku wuxuu si gaar ah uga dhacay deegaanka Siyaru Kebele, oo ka tirsan degmada Eli-Daar, kuna yaalla aagga xadka labada dal.

Qof deegaanka ah, oo codsaday in magaciisa la qariyo sababo amni awgood, ayaa sheegay in weerarku dhacay “dhowr jeer habeenkii oo dhan,” isla markaana sababay “dhimashada in ka badan siddeed qof.” Weli si rasmi ah looma xaqiijin karo tirada guud ee khasaaraha, ayuu hadalkiisa raaciyay.

Dadka dhintay waxaa ku jiray haweeney uur lahayd iyo laba nin oo walaalo ah, halka ugu yaraan afar kale ay soo gaareen dhaawacyo halis ah, laba ka mid ahna hadda lagu dabiibayo Isbitaalka Guud ee Dubti, oo ku yaal magaalada Dubti ee gobolka Cafarta, sida uu sheegay qofka deegaanka ah.

Sida uu noo sheegay qof goobjooge ah oo deegaanka ku sugan, liiska dadka dhintay waxaa ka mid ah Maxamed Caydaahis, Gama Cali Orbis, Kako Cali Orbis, Cali Maxamed Kako, iyo Caysha Baddul Cali.

Dadka dhaawacmayna waxaa ku jira Mayram Maxamed Cabdalla, Fatuma Cali Xammed, iyo Cali Maxamed Cali. Si kastaba ha ahaatee, wuxuu xusay in liiska dhammaystiran ee khasaaruhu aan weli la helin.

Jabuuti oo la eedeeyey

Qofka deegaanka ahi wuxuu farta ku fiiqay in weerarka ay ka dambaysay dawladda Jabuuti, isagoo xusay in ay tahay “markii labaad muddo laba bilood gudahood ah” oo diyaaradaha Drones-ka ay beegsadaan aagga.

Wuxuu ku dooday in weerarka lagu qaaday “iyadoo lagu andacoonayo in la beegsanayo FRUD,” oo ah jabhad oo ah koox hubeysan oo ka soo horjeeda xukuumadda Jabuuti.

Ilo-wareed kale, oo isna la hadlay wargeyska Addis Standard, ayaa weerarka ku sheegay mid la xiriira xiisadaha cakiran ee u dhexeeya Jabuuti iyo jabhadda FRUD.

Ilo-wareedku wuxuu tilmaamay in mas’uuliyiinta Jabuuti “ay sheeganayaan in dagaalyahannada FRUD ay saldhigyo ku leeyihiin aagga xadka,” wuxuuna ku eedeeyay in weerarku uu beegsaday dadka deegaanka, “iyadoo marmarsiinyo laga dhiganayo weerar ka dhan ah FRUD” ama qayb ka ah isku day “lagu doonayo in dadka deegaanka xoog looga rariyo gobolka.”

Ururka Xuquuqda Aadanaha ee Jabuuti (LDDH), oo ah urur u dhaqdhaqaaqa xuquuqul insaanka oo ka jira gudaha dalkaas, ayaa isna dhankiisa sheegay in weerarku ahaa mid aad u khasaare badan, wuxuuna caddeeyay in “14 qof ay dhinteen, oo ay ku jiraan afar haween ah,” tiro kalena oo ay ku jiraan “haween iyo carruur,” ay dhaawacmeen.

Ururka ayaa ku andacooday in diyaaradaha aan duuliyaha lahayn “ay sii wadeen duqaynta xeryaha reer-guuraaga habeenkii oo dhan,” taasoo sababtay khasaare dheeraad ah.

War-saxaafadeed uu soo saaray 31-kii Jannaayo 2025, ayuu ururku si kulul u cambaareeyay weerarka, isagoo ku tilmaamay “fal-dambiyeed dagaal oo si bareer ah u beegsanaya rayidka Cafarta,” wuxuuna su’aal ka keenay taageerada ay dawladaha shisheeye siiyaan ciidamada Jabuuti, isagoo is weydiiyay, “Ilaa goorma ayay Turkiga iyo Shiinaha sii hubaynayaan taliska Jabuuti ee ku xasuuqaya reer-guuraaga saboolka ah diyaaradaha aan duuliyaha lahayn ee dilaaga ah?”

Xiisadaha u dhexeeya dawladda Jabuuti iyo jabhadda FRUD ayaa cirka isku shareeray sannadihii u dambeeyay, iyadoo kooxda lagu eedeeyay inay weerarro ku qaadday ciidamada ammaanka.

Bishii Oktoobar 2022, Wasaaradda Gaashaandhigga Jabuuti ayaa warisay in toddoba askari lagu dilay weerar lagu qaaday Guutada Tadjourah. Wasaaraddu waxay markaa sheegtay in dagaalyahannada FRUD ay “argagax geliyeen oo ay dhaceen dadka ku nool meelaha fogfog” waxayna ballan qaaday in “baacsigu uu socdo” si loo soo qabto kuwii weerarka ka dambeeyay.

Waqtigaas, dawladda Itoobiya ayaa si kulul u cambaaraysay weerarka, iyadoo ku tilmaantay “mid arxan-darro ah oo fulaynimo ah” waxayna muujisay “diyaar-ahaanshaheeda buuxda” ee ay ku taageerayso Jabuuti sidii wax looga qaban lahaa khataraha amniga.

Wasaaradda Arrimaha Dibadda Itoobiya ayaa markii dambe shaaca ka qaaday inay “fududaysay sii-daynta” lix askari oo Jabuutiyaan ah oo ay afduub u haysteen jabhadda FRUD, iyadoo xustay in askarta lagu wareejiyay iskaashi dhex maray iyaga iyo dawlad-goboleedka Cafarta.