War ka cusub xarunta gantaallada ee Turkigu uu ka dhisayo Soomaaliya

[Deeq A.]

Muqdisho (Caasimada Online) – Sida uu sheegay Madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud, Turkiga ayaa ku dhow inuu dhammeystiro dhismaha xarun laga gano gantaallada hawada sare oo ku taalla gudaha Soomaaliya, taasoo dhismaheedu billowday bishii December ee sanadkii 2024.

Wareysi uu siiyay wargeyska Military Africa, ayuu Madaxweyne Xasan Sheekh ku nuux-nuuxsaday in xaruntani ay faa’iidooyin dhaqaale u keeni doonto Soomaaliya, oo ay ka mid yihiin abuurista shaqooyin iyo kororka dakhliga.

In kasta oo aan la shaacin goobta rasmiga ah ee ay xaruntani ku taallo, haddana meesha istiraatiijiga ah ee ay Soomaaliya kaga taallo dhul-baraha u dhow iyo marinkeeda Badweynta Hindiya ayaa ka dhigaya goob ku habboon ridista gantaallada iyo howlaha hawada sare.

Mashruucan hammi-weynaha ah ayaa waafaqsan laba ujeeddo oo istiraatiiji ah oo uu leeyahay Madaxweyne Recep Tayyip Erdogan: in Turkigu noqdo quwad dhinaca hawada sare ah iyo inuu ballaariyo saameyntiisa Geeska Afrika.

Turkiga ayaa sanadkii 2021-kii daah-furay barnaamij toban sano ah oo ku aaddan hawada sare, kaasoo ay qayb ka yihiin horumarinta nidaamyada dayax-gacmeedka iyo dhismaha xarun laga hago dayax-gacmeedka. Khabiirradu waxay xusayaan in xarunta gantaallada ay tahay tallaabo muhiim ah oo loo qaaday dhanka gaaritaanka ujeeddooyinkaas.

Iskaashiga Turkiga iyo Soomaaliya ayaa dhaafsiisan xaruntan. Tan iyo sanadkii 2017, ciidamada Turkiga ayaa askarta Soomaaliyeed ku tababarayay xerada TÜRKSOM, iyagoo xoojinaya awoodaha difaaca ee dalka.

Shirkadda Turkish Petroleum ayaa sidoo kale la siiyay xuquuqda sahaminta shidaalka ee biyaha dhul-badeedka Soomaaliya, halka heshiisyo lagu gaaray dib-u-dhiska iyo casriyeynta ciidamada badda ee Soomaaliya.

Intaa waxaa dheer, Turkiga ayaa Soomaaliya ka taageeray dhinacyada caafimaadka, waxbarashada, tamarta, iyo kaabayaasha dhaqaalaha, isagoo xoojinaya xiriirka laba geesoodka ah.

Si kastaba ha ahaatee, xarunta gantaallada ayaa ka dhigan guul taariikhi ah oo muujineysa himilooyinka ballaaran ee Turkiga, iyadoo xoojineysa doorkeeda quwad goboleed iyo mid caalami ah oo soo koraysa dhinacyada difaaca iyo tiknoolojiyadda hawada sare.

Iyadoo Turkigu uu horumar ka sameynayo inuu noqdo dal ka mid ah kuwa awoodda u leh hawada sare, iskaashiga uu la leeyahay Soomaaliya ayaa muujinaya suurtagalnimada koror dhaqaale iyo mid istiraatiiji ah oo labada dalba dan u ah.

Horumarkan ayaa sidoo kale hoosta ka xarriiqaya sida uu Turkigu diyaar ugu yahay inuu kula loollamo quwadaha waaweyn ee adduunka tartanka dhinaca hawada sare.