Guulaha ay ka gaartay dowladda Soomaaliya iyo cabsida soo wajahday maamulka Abiy Axmed

[Deeq A.]

Khilaafka siyaasadeed ee u dhexeeya Itoobiya iyo Soomaaliya ayaa muddo dheer ka taagnaa gobolka, waxaana arrintan ka dhashay isbeddelo muhiim ah oo saameyn weyn ku leh xaaladda siyaasadeed iyo amniga gobolka. Khilaafkani wuxuu salka ku hayaa arrimo gaar ah oo ka dhashay xadgudubyo iyo heshiisyo kala duwan.

Xadgudubka Itoobiya ee Madax-banaanida Soomaaliya

Khilaafka ayaa ka dhashay markii Itoobiya ay si cad ugu xadgudubtay madax-banaanida Soomaaliya. Arrintan ayaa u muuqatay mid aasaasi u ah muranka hadda jira, iyadoo Itoobiya ay si toos ah uga qayb qaadatay arrimaha gudaha ee Soomaaliya iyada oo aan haysan ogolaansho caalami ah ama mid Soomaali ah. Xadgudubkaasi ayaa soo bandhigay sida Itoobiya ay u dooneyso inay saameyn ku yeelato siyaasadda iyo amniga Soomaaliya.

Difaaca Dowladda Federaalka iyo Guulaha.

Dowladda Federaalka Soomaaliya waxay si guul leh u difaacday madax-banaanideeda iyo badda iyada oo ka hortagtay xadgudubyada Itoobiya. Soomaaliya ayaa ka adkaatay Itoobiya taasoo ku guuleysatay taageero caalami ah. Guushan ayaa qayb weyn ka qaadatay sida Soomaaliya ay u xoojisay booskeeda iyo difaaca xuquuqdeeda.

Shalayn iyo Raadinta Heshiiska

Maanta, Itoobiya waxay ka shalaynaysaa go’aankii heshiiska ay ula gashay Somaliland, taasoo sii xumeysay xiriirka Itoobiya iyo Soomaaliya. Maamulka Abiy Axmed ayaa hadda raadinaya heshiis uu la galo dowladda Soomaaliya si loo dejiyo xiisadda ka taagan gobolka. Itoobiya waxay isku dayeysaa inay dib u habeyso siyaasaddeeda iyo xiriirkeeda Soomaaliya iyadoo raadinaysa habab lagu xallinayo khilaafka.

Hawlaha Itoobiya ee Soomaaliya iyo Saameynta Masar

Itoobiya ayaa isku dayaysa inay sii xoojiso joogitaankeeda gudaha Soomaaliya iyadoo muujinaysa in shacabka Soomaaliyeed ay taageersan yihiin ciidamada Itoobiya. Si kastaba, xaqiiqada gudaha ayaa muujinaysa in taageerada shacabka Soomaaliyeed si cad uga soo horjeedo Itoobiya balse shalay ay si xoog kusoo aruuriyeen dad kooban oo ku sugnaa magaalada Xudur si qasab ah, Sawiradii shalay ay qaadeen waxa ay muujisay cabsida Itoobiya iyo handadaada meelaha kooban ee ay ku harsan yihiin.

Waxaa sidoo kale la sheegay in Masar ay ciidamadeeda soo galeen gudaha Soomaaliya, taasoo keentay in Itoobiya ay cabsi weyn ka qabto saamaynta Masar ee gobolka. Saameyntan waxay tilmaamaysaa sida Itoobiya ay uga walwalsan tahay awoodda shisheeyaha iyo khataraha ka imanaya dhinaca Masar.

Khilaafka Masar iyo Itoobiya

Khilaafka u dhexeeya Masar iyo Itoobiya ayaa muddo dheer saameyn ku leh gobolka, gaar ahaan marka la eego arrimaha biyo-xidheenka Niilka Buluugga ah. Xaaladani waxay hadda sii adkaatay kadib markii Masar ay ciidankeeda soo gelisay gudaha Soomaaliya, iyadoo ujeedadu tahay inay taageero siiso shacabka Soomaaliyeed.

Cabsida Itoobiya iyo Arrimaha Dibadda

Wasiirka Arrimaha Dibadda Itoobiya, Taye Atskeselassie, ayaa shalay si cad u muujiyay cabsi uu ka qabo guulaha dibadda ee dowladda Soomaaliya iyo taageerada Masar. Taye ayaa tilmaamay in guulaha Soomaaliya ee caalamiga ah, iyo gaar ahaan taageerada Masar, ay keeni karto khatar weyn oo saameyn karta qorshayaasha Itoobiya ee gobolka. Itoobiya waxay si weyn uga walwalsan tahay saameynta ay Masar ku yeelan karto xaaladda gudaha Soomaaliya iyo gobolka oo dhan.

Source: goobjoog.com