Wararkii ugu dambeeyay xaaladda adag ee ka taagan Muqdisho iyo gobollada dalka

[Deeq A.]

Muqdisho (Caasimada Online) – Webiga Shabeelle ayaa ku fatahay deegaannada Buula-mareer iyo Golweyn ee gobolka Shabeelaha Hoose, waxaana sawiro halkaas laga soo qaaday muujinayaa saameynta iyo fataahadda Webiga heerka uu gaarsiisan yahay.

Deegaannadaasi ayaa waxaa laga soo warinaya in kannaalada biyaha Webiga gudbiya ay sababeen fataahadda, kadib markii ay biyuhu heerkoodaa dhaafeen, markaasi kadibna waxay saameyn xooggan ku yeesheen dalaggii Beeraha ee dhawaan la beeray, biyihii ku fatahay ayaa wada baabi’yay.

Sidoo kale degmooyinka Afgooye, Awdheegle iyo Jannaale ee ka wada tirsan gobolka Shabeelaha Hoose ayaa iyagna laga soo warinayaa in Webiga uu ku fatahay, balse ma uusan geysan wax khasaare nafeed ah.

Digniino hor leh ayaa laga soo saaray fatahaad Webiga Shabeelle, iyada oo hay’adda maareynta misoobinka qaranka ee SODMA ay digniin u dirtay dadka degan hareeraha Webiga iyo goobaha biyo mariinnada, xilli guud ahaan dalka ay ka da’een Roobab wata biyo badan iyo lagu sii daro fataha ay Webiyada Juuba iyo Shabeelle ay sameynayaan.

Dhinaca kale, Webiga Shabeelle ayaa saacadihii la soo dhaafay fatahaad xooggan ka sameeyay xaafado ka tirsan magaalada Beledweyne ee xarunta gobolka Hiiraan, kaasi oo saameyn ku yeeshay afarta xaafadood ee degmadaasi.

Webiga ayaa waxaa si weyn uga fatahay xaafadaha Bundaweyn iyo Howl-wadaag, kadib markii u Webiga habeen hore saqdii dhexe karkaarada uu jabsaday.

Xaafadahaan ayaa dadkii daganaa intooda badan ay horay uga barakaceen dhowrkii maalmood ee la soo dhaafay, hase yeeshee waxaa jiray dad kooban oo ku harsanaa xaafadaha oo habeen hore xilligii hore biyaha guryaha ugu galeen.

Shalay duhurninadii ayay aheyd markii uu wabiga ku fatahay qeybo ka mid ah xaafadaha Kooshin iyo Xaawa taako, waxaana la soo warinayaa in aysan jirin ilaa iyo hadda wax khasaare nafeed ah oo ay geysteen fatahaada ku dhufatay inta badan xaafadaha Baledweyne.

Madaxweynaha Soomaaliya Mudane Xasan Sheekh Maxamuud ayaa shalay kulan deg deg ah isugu yeeray golaha wasiirrada ee xukuumadda Soomaaliya, kulankaas ayaa waxaa looga tashaday sidii loogu gurman lahaa dadka fatahaaduhu saameeyeen.

Madaxweynaha ayaa sheegay in xilligaan muhiimadda ugu weyn ay tahay samata-bixinta nolosha qofka Soomaaliga ah, isaga oo sheegay in xilligaan adag loo baahan yahay in mas’uuliyadda sida ay tahay loo qaato.

“Mas’uuliyad ayaa na saaran, mas’uuliyadda na saaran sida ay tahay in aan u qaadanno waaye, tabartu waa halkeeda, tabartu haddii ay nagu gaabato laakiin inta aan qaban karno ayaa aad u badan, marka howshaas haloo wada istaago,” ayuu yiri madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud.

Shirkaasi Golaha Wasiirrada Xukuumadda Federaalka Soomaaliya ayaa diiradda lagu saaray saameynta ay reebeen Roobabkii ka da’ay dalka iyo sida loogu gurman lahaay dadkii ay saameeyeen ama waxyeello ka soo gaartay waxyaabaha ay sababeen Fataha Webiyada iyo Daadaka ay keentay dabeysha El-Niño.

Ugu dambeyntiina waxaa la isku booriyay xubnaha golha Wasiirada ee Xukuumadda Federaalka Soomaaliya in ay labo jibbaaraan dadaalkooda ku aaddan maareynta iyo gurmadka muwaadiniinta Soomaaliyed ee ku dhibaateysan daadadka ka dhashay Roobka xillig Deyrta iyo fataha Webiyada oo is biirsaday.

Hey’adda Maareynta Musiibooyinka Qaranka ayaa shalay garoonka diyaaradaha Aadan Cadde ka dirtay diyaarad sidday shixnad gargaar ah oo loogu tala-galay dadka shacabka ah ee ku nool degmada Doolow ee gobolka Gedo, halkaasi oo ay ku heystaan dhibaatooyin ka dhashay roobabka xilliga deyrta oo dhaliyay daadad iyo Webiga Jubba oo isna ku fatahay deegaannada uu ka maro deegaankaasi.

Shixnaddaan ayaa gaareysaa illaa 7-tan oo loogu tala-galay in la gaarsiiyo dadka ay saameynta ku yeeshay daadadka ka dhashay roobobka ka’day guud ahaan gobollada dalka gaar ahaan gobolka Gado, oo la sheegay in ay dad ku geeriyoodeen.

Magaalada Doolow ee gobolka Gedo ayaa waxay kamid tahay magaalooyinka ay ka barakaceen dadkii deganaa, kadib markii ay ku soo rogmadeen daadad ka dhashay roobabka ka da’ay iyo fataha Webiga Jubba ee magaalada.

Dhanka kale, Guddiga Qaran ee gurmadka fatahaadaha iyo daadadka El-Niño ee uu dhawaan magacaabay ra’iisul wasaare Xamza ayaa iyaguna wada dadaalada isku-dubbaridka kaalmada bini’aadannimada ee ku aadan dadka ay saameeysay dabeysha El-Niño.

Xamar-na, sidoo kale Guddoomiye Yuusuf Madaale ayaa guddoomiyay shirka degmooyinka iyo deegaanada gobolka Banaadir, kaasi oo loogu hadlay xaaladihii ugu dambeeyay iyo saameynta dhibaatada ka dhalatay roobabka iyo daadadka El-Niño ee ka da’ay caasimadda Muqdisho, soo celinta nadaafada iyo bilicda iyo dar-dargelinta amniga caasimada.

Si kastaba, Dowladda Soomaaliya ayaa ku dadaaleysa in la caawiyo dadka ku dhex go’doonsan magaalooyinka ay biyuhu harqiyeen, waxaana maalmihii lasoo dhaafay doomo loo diray degmooyinka ugu waaweyn gobolka Gedo oo fatahaada ugu daran ay saameysay.

The post Wararkii ugu dambeeyay xaaladda adag ee ka taagan Muqdisho iyo gobollada dalka appeared first on Caasimada Online.