Dowladda Xasan Sheekh oo wajaheysa caqabad dhaqaale oo deg deg ah + Sababta

[Deeq A.]

Muqdisho (Caasimada Online)  – Guddiga Maamulka Maaliyadda Soomaaliya oo ay ku jiraan khubaro Soomaali iyo ajaanib ah ayaa ugu baaqay dawladda cusub ee Soomaaliya inay qaaddo tallaabooyin deg deg ah oo la xiriira dakhliga iyo misaaniyadda dawladda iyo weliba qandaraasyada.

Guddigu waxay sheegeen in dib u dhicii ku yimid doorashada iyo xilliga kala-guurka ah oo dheeraaday ay carqaladeeyeen kabkii miisaaniyadeed ee beesha caalamku siin jirtay Soomaaliya.

Warbixin uu guddigu soo saaray ayaa saldhig looga dhigay digniintaan, waxayan xubnaha guddigaasi ka kooban yihiin wasiirka maaliyadda, wakiillo kala metelaya xafiisyada Madaxweynaha iyo Ra’iisul wasaaraha iyo wakiillo ka socda hey’adda IMF, Bangiga Adduunka, Bangiga Horumarinta Afrika iyo beesha caalamka, gaar ahaan Midowga Yurub.

Wuxuu guddigaani ka digayaa in dowladda cusub ay ku adkaa doonto bixinta musharaadka shaqaalaha iyo ciidamada dowladda, xilli ay dhawaan hey’adda IMF seddax bilood ku kordhisay bixinta kharash ay ku kabto miisaaniyadda Soomaaliya oo gaaraya $400 oo milyan, si dowladda cusub ay fursad ugu hesho dhameystirka nidaamka maaliyadeed.

Warbixintaan waxaa lagu iftiimiyey in dowladda Madaxweyne Xasan Sheekh looga baahan yahay in deg deg ay heshiis ula gasho hey’adda lacagta adduunka ee IMF.

Talooyinka looga badbaadi karo firaaqa maaliyadeed ee Soomaaliya ku wajahan ee guddigaan uu soo jeediyey waxaa ka mid ah, in dowladda looga baahan yahay inay xoogga saarto kobcinta daqliga gudaha.

Guddigaan wuxuu ku taliyey in Xasan Sheekh uu soo dhiso dowlad kooban, sidoo kalena aysan dowladu sameyn mushaar kordhin, “Dowladda oo lasoo kobo waxay muhiim u tahay xaqiijinta maamulka kharashaadka dowladda,” ayaa lagu yiri warbixintaan.

Warbixintaan waxaa shaaca looga qaaday in dowladda Soomaaliya ay sanadkii 2020-kii heshay kabkii miisaaniyadeed ee ugu badnaa, kaas oo gaarayey 180 milyan oo dollar, balse markii ay doorashadu dhaaftay waqtigeedii uu caalamku joojiyey kabkii miisaaniyadda.

Ku dhawaad 39 milyan oo dollar ayuu sanadkii hore hoos u dhaga dhacay kabkii miisaaniyadda, taas oo aysan ku jirin in ka badan labo milyan oo dowladda Turkiga ay siisay Soomaaliya sanadkii hore.

Sanadihii 2014-kii ilaa 2021-kii ayaa lagu sheegay warbixintaan in daqliga gudaha ee dowalssa uu kordhay 170%, sidaas oo ay tahay daqliga gudaha wuxuu bixinayey 50% wax ka yar kharashaadka dowladda, taasi waxay keentay in bil kasta kharashka ka baxayey dowladda uu is dhimo 8 milyan oo dollar, sida lagu shaaciyey warbixintaan.

Guddigu wuxuu intaas ku daray in dib u dhacyadii doorashada ay halis geliyeen barnaamijyadii dhaqaale ee IMF ay la waday Soomaaliya, maadaama ay hey’adda u suurta geli weysay inay dhameystirto dib u eegistii dhaqaale.

Sidoo kale guddigu wuxuu ka digay in hadii IMF ay barnaamijyadeed ku dhameystiri weyso ilaa 17-ka bisha Agoosto ee sanadkaan, uu is taagi doono barnaamijka kabka dhaqaalaha.

Guddiga Maamulka Maaliyadda Soomaaliya ayaa sidoo kale dowladda cusub ugu baaqay in dowladda cusub ay siyaasad cad ka yeelato arrimaha qandaraasyada, sida kuwo cusub iyo kuwii horaba.

“Wasiirrada qaar waxaa laga yaabaa inay baabi’iyaan qandaraasyo hore oo kuwo cusub ay galaan, iyagoo aan raacin sharciyada qandaraaska, falalka noocaas ahna waxay deg deg u wiiqi karaan sumcadda maamulka cusub, gudaha iyo dibadaba, waxaa loo baahan yahay in wasiirrada Soomaaliya loo cadeeyo inay bixinta qandaraasyada u maraan hanaan sharci ah,” ayaa lagu yiri warbixintaan.

Guddigu wuxuu tusaale u soo qaatay heshiiskii bishii Febraayo uu wasiirka batroolka Soomaaliya la galay shirkad shidaalka baarta oo laga leeyahay dalka Mareykanka, kaas oo markii dambe ay baabi’isay xukuumadda Ra’iisul Wasaare Rooble.

“Dowladda cusub waa inay ka baaraan degto heshiiskaas 7 xirmo ee uu saxiixay wasiirka batroolka, waa in dowladdu ay isku diyaariso tilaabooyin dhinaca sharciga ah oo kazoo bixi kara, hadii ay go’aansato inay baabi’iso heshiiskaas,” ayaa lagu yiri warbixinta uu soo saaray Guddiga Maamulka Maaliyadda Soomaaliya.

The post Dowladda Xasan Sheekh oo wajaheysa caqabad dhaqaale oo deg deg ah + Sababta appeared first on Caasimada Online.