Ra’iisul-wasaare loo haysto dilka madaxweynehiisa

[Deeq A.]

Ra’iisul-wasaare loo haysto dilka madaxweynehiisa

Raysal wasaare Ariel Henry

Dacwad oogaha guud ee Haiti ayaa ku casuumay ra’iisul wasaare Ariel Henry si uu ugu sharaxo xiriirka uu la leeyahay qofka ugu weyn ee looga shakisan yahay dilka madaxweyne Jovenel Moise.

Madaxweyne Moise ayaa la dilay ka dib markii dabley hubaysan ay gurigiisa ku weerareen 7d-ii bishii Luulyo.

Dacwad -ooge Bedford Claude ayaa sheegay in Mr Henry uu wicitaanno badan oo dhanka taleefoonka ah la yeeshay eedeysane Joseph Felix Badio saacado uun kaddib dilka madaxweynaha.

Mr Claude ayaa sheegay in Mr Henry “lagu casuumay” inuu ka soo qeybgalo dhageysiga , maadaama uusan awood u lahayn inuu si rasmi ah ugu yeero.

Dacwad -oogayaasha ayaa sheegay in diiwaanno laga helay shirkadda telefoonka ee Digicel ay xaqiijiyeen in Mr Badio iyo Mr Henry ay laba jeer hadleen 7dii Luulyo saacado uun kaddib dilkii Madaxweyne Moise.

Xogta deegaanka ayaa sidoo kale muujisay in Mr Badio, oo aan hadda la ogeyn halka uu ku sugan yahay, uu ka hadlaayay goobta uu fal dambiyeedka ka dhacay.

Warqad uu u diray ra’iisul wasaaraha, Mr Claude wuxuu ku nuuxnuuxsaday in casuumaaddiisa ay tahay mid ikhtiyaari ah, laakiin wuxuu sheegay inay xaq tahay marka la eego waxa uu ugu yeeray “xaalad aad u culus oo qaranka quseeysa”.

Dhageysiga Maxkamadda Darajada Koowaad ee Port-au-Prince ayaa lagu wadaa inay dhacdo maalinta Talaadada.

Baarayaasha ayaa la sheegay inay ku eedeeyeen in Mr Badio, oo ahaa sarkaal hore uga tirsanaa Wasaaradda Caddaaladda, laga yaabo inuu ku lug lahaa isku dubaridka dilka. Si cad ugama uusan hadlin sheegashooyinkan.

Mr Henry ayaa horay ugu sheegay warbaahinta maxaliga ah in uu yaqaan Mr Badio uuna difaacay isaga oo intaa ku daray in uusan rumeysneyn in Badio uu ku lug lahaa sababta oo ah ma uusan haysan awooddaasi.

Afhayeen u hadlay xafiiska Mr Henry ayaa u sheegay wakaaladda warraka ee Associated Press inuusan ka hadli doonin casuumaadda.

Casuumadda Mr Henry ayaa imaanaysa iyadoo mas’uuliyiintu ay sii laba jibaarayaan dadaalkooda ku aaddan soo qabashada tuhmanayaasha dheeraadka ah ee dilka madaxweynaha.

Boolisku waxay sheegeen in hadda ay jiraan 44 qof oo loo haysto qorshaha dilka, oo ay ku jiraan 18 xubnood oo hawlgab ka ahaa milatariga Colombia.

Qaabkee loo dilay

Dablay aan la aqoonin ayaa gashay guriga madaxweynaha qiyaastii 01:00 habeennimo. Waxaa la sheegay inay ahaayeen ajnebi ku hadlayay luuqadaha Ingiriiska iyo Spanish. Haiti waxaa looga hadlaa kuuqadaha faransiiska iyo Creole.

Wararka qaar ayaa sheegaya in raggu ay ku lebsinaayen dhar madow iyagoo iska dhigayay inay yihiin ciidammada gaarka ah ee la dagaalanka muqaaradka ee Mareykanka. Ilaa iyo hadda ma jiraan warar rasmi ah oo arrintaa xaqiijiyay.

Safiirka Haiti ee Mareykanka, Bocchit Edmond, ayaa sheegay inaysan jirin qaab ay ciidammada gaarka ah ee Mareykanka uga dambeyn karaan weerarkaasi. Wuxuu sheegay inay ka dambeeyaan calooshood u shaqeystayaal.

Jovenel Moïse, waa 53 jir, wuxuu awoodda Haiti la wareegay bishii February ee sanadkii 2017 kadib markii uu xilka ka degay ninkii isaga ka horreeyay Michel Martelly.

Intii uu xilka hayay wuxuu wajahay eedeymo ku aadan musuq maasuq, waxaana dalka ka dhacay mowjado dibadbaxyo oo looga soo horjeeday xukuumaddiisa kuwaas oo looga codsanayay in uu iscasilo.

Mucaaradka Haiti waxay ku andacoodeen in muddo xileedka madaxweynaha la dilay uu ku ekaa 7-dii bishii February ee sanadkan.

Wuxuu madaxweynaha la dilay ku dooday in sanad ay uga dhiman tahay muddo xileedkiisa.

Bishii February markii mucaaradka ay ku cadaadiyeen in uu iscasilo, madaxweynaha la dilay wuxuu xilligg=aas sheegay in la fashiliyay isku day lagu doonayay in dowladda lagu afgembiyo.

Xasilooni darrada joogtada ah, hogaamiyayaal kaligood talis ah iyo dhibaatooyinka ka dhasha masiibooyinka dabiiciga ah ayaa waxay Haiti u horseedeen in uu noqdo dalka ugu saboolsan qaaradaha Amerika.

Waxaa sare u kacay weerarada ay geystaan burcadda iyo falalka afduubka ah iyadoo heerka maciishadda dalkaas ay hoos u dhacay oo ku dhawaad boqokiiba 60 dadweynaha ay ku nool macluul.

Dhulgariirkii ka dhacay Haiti 2010 ayaa waxaa ku dhintay in ka badan 200,000 oo qof, halka uu burburiyay kaabayaashii dhaqaalaha ee dalkaas.

Ciidamo nabad ilaalin ah oo ka socday Qaramada Midoobey ayaa la geeyay Haiti sanadkii 2004 si xaaladda amni darrada ah ay wax uga qabtaan balse waxaa ciidamadaas laga soo saaray sanadkii 2017.

 

Waa kuma Jovenel Moïse?

Wuxuu ahaa ganacsade iyo siyaasi caan ka ah Haiti, wuxuuna ku dhashay gobolka waqooyiga dhaca ee Trou du Nord sanadkii 1968.

Wuxuu kasoo shaqeeyay ganacsi uu kamid yahay tabcashada mooska.

Sidoo kale wuxuu kamid ahaa dadkii ugu horreeyay ee Haiti ka hirgeliya ganacisga xorta ah ee wax soo saarka beeraha.

Jovenel Moïse wuxuu Haiti u horseeday in uu noqda dal ku horumaray dhinaca beeraha si loo xoojiyo dhaqaalaha.

Qaran News