Madaxweynaha Somaliland Oo Daah-Furay Shirweyne Oo Lagu Gorfaynayo Horumarinta Hay’adaha Maaliyadeed Ee Dalka.

[Deeq A.]

(SLT-Hargeysa)-Madaxweynaha Jamhuuriyadda Somaliland, Mudane Muuse Biixi Cabdi, ayaa maanta Daah-furay shirweyne ballaadhan oo lagu gorfeynayo horumarinta hay’adaha maaliyadeed ee dalka ka jira, kaas oo ay soo qabanqaabiyeen wasaaradda horumarinta maaliyadda iyo Baanka dhexe ee Jamhuuriyadda Somaliland.

Shirkan oo ujeeddadiisu tahay dardargelinta, kobcinta, wada-shaqaynta, is fahanka iyo habkii la isugu xidhi lahaa hay’adaha maaliyadeed ee dalka, islamarkaana laga dhigi lahaa kuwa isla jaanqaada oo ka wada-tashada sidii looga gudbi lahaa caqabadaha kala duwan ee ku gedaaman, ayaa waxa ka qaybgalay dhammaanba Bangiyada gaarka loo leeyahay ee dalka ka jira, shirkadaha Caymiska iyo is-gaadhsiinta, xubno kamid ah wasiirradda qaranka, Wakiillo ka socday dalalka Turkiga, Jabuuti iyo Itoobiya, khubaro caalami ah oo ku xeeldheer arrimaha maaliyadda, ayaa si qotodheer loogu gorfeeyey sidii qaranku u yeelan lahaa hay’ado maaliyadeed oo dhinac walba ka horumarsan, isku xidhan oo la jaanqaadi kara kuwa caalamka ka jira.

Xubno kamid ah hay’adaha arrimaha maaliyadda ka shaqeeya ee dalka ka jira, Baananka gaarka loo leeyahay ee Somaliland gudaheeda ka jira, qaar kamid ah masuuliyiinta shirkadaha gaarka ah iyo ganacsato waaweyn oo reer Somaliland ah oo ugu horrayn madasha ka hadlay, ayaa si isku mid ah u sharraxay baahida loo qabo in horumar ballaadhan iyo dib u habayn lagu sameeyo hay’adaha dhinaca maaliyadda ka shaqeeya ee dalka, islamarkaana wax ka-beddel lagu sameeyo shuruucaha maaliyadeed dalka, lagana dhigo kuwa suurogelin kara in si fudud loo maalgelin karo dalka, bulshaduna ay heli karto habab casri ah oo ay lacagtooda ku kala heli karaan.

Wasiirka wasaaradda horumarina maaliyadda Jamhuuriyadda Somaliland, Dr. Sacad Cali Shire iyo guddoomiyaha Baanka dhexe Prof. Cali Ibraahim Jaamac (Baqdaadi) oo madasha hadallo ka jeediyey, ayaa ku dheeraaday sida ay xukuumadda ahaan ugu go’an tahay inay hirgeliyaan hay’ado maaliyadeed oo isku xidhan, islamarkaana si hufan u wada shaqeeya, waxana ay hay’adaha gaarka loo leeyahay ee dhinaca maaliyadda ku hawllan ka codsadeen inay dardargeliyaan wada-shaqaynta dhexdooda iyo isfahamkoodaba.

Madaxweynaha Jamhuuriaydda Somaliland, Mudane Muuse Biixi Cabdi oo shirkan daah-furay, ayaa shaaca ka qaaday inay xukuumad ahaan ay ka go’an tahay xoojinta hay’adaha maaliyadda ee gaarka loo leeyahay iyo madax-bannaaniddooduba, waxana isaga oo arrimahaas ka hadlaya uu yidhi,” Waxa aannu aaminsannahay oo aannu raacsannahay inuu dalku hore u mari karo oo kaliya marka ay hirgalaan hay’addo maaliyadeed oo madax bannaan oo xooggan iyo wasaaraddii iyo baankii dhexe oo shuruucdii iyo kormeerkii oo kaliya leh, waxana aannu aad iyo aad u jecelnahay inaanu Isfahan buuxa yeelanno hay’adaha maaliyadda ee madaxa bannaan.”

Madaxweynuhu waxa uu hay’adaha gaarka loo leeyahay ee dhinaca maaliyadda inuu saaran yahay waajib weyn oo qaran, maadaama oo ay dhaqaalihii gacanta ku hayaan, “Baananka madaxa bannaan oo ka hor dhashay kuwa dawladda waxa saaran xil weyn oo ka duwan ka ganacsi ee ay u abuuran yihiin oo ah xil qaran, marka aynnu doonaynno inuu dalku hore u maro masuuliyadda koowaad iyagaa leh, waayo dhaqaalihii xoogganaa iyagaa leh, marka aynnu doonaynno inuu shaqo-abuur samaynno oo aynnu dhallinyarada shaqo la’aanta ka saarnona masuuliyad dheeraad ah baa idin fuulaysa,” ayuu yidhi madaxweyne Muuse Biixi Cabdi.

Sidoo kale, waxa uu madaxweynuhu sheegay in xukuumad ahaan diyaar u yihiin inay si dabacsan oo macquul ah kula shaqeeyaan hay’adaha maaliyadda ee madaxa bannaan, islamarkaana hay’adaha looga baahan yahay inay da’yarta aqoonta leh shaqo abuur u sameeyaan.

Ugu dambayntii waxa uu madaxweynaha Jamhuuriyadda Somaliland, Mudane Muuse Biixi Cabdi waxa uu socdaal kedis ah oo indho-indhayn ah ku tegay suuqa sarrifka ee badhtamaha caasimadda Hargeysa, waxana uu soo indho indheeyey suuqaas oo ay si habsi leh uga socotay hawsha sarrifku, isaga oo xubno kamid ah bulshada sarrifleyda ahna ka dhegaystay warbixinno ay kaga warramayaan isbeddelka sarrifka iyo kor-u-kaca ku yimi lacagta Shilinka Somaliland.

Source