Deeq A.

Nomad
  • Content Count

    210,384
  • Joined

  • Last visited

  • Days Won

    13

Everything posted by Deeq A.

  1. Muqdisho (Caasimada Online) – War goordhow nasoo gaaray ayaa sheegaya in Caawa weerar lagu qaaday ciidamo ka tirsan dowlada oo ku sugnaa nawaaxiga carwo Iidka oo ku dhaw isgoyska Baar-ubax. Weerarkan ayaa lagu qaaday ciidamada Xasilinta oo halkaa kawaday baaritaano, waxaana lasoo sheegayaa in lagu weeraray dhowr Bam gacmeedyo. Weerarka ayaa la sheegay inay geysteen maleeshiyaad dhinacyada kasoo maray ciidamada, kuwaa oo Qaraxyada Bamka kadib rasaas ooda uga qaaday ciidamada. Weerarka oo gaadmo ahaa ayaa waxaa ku dhaawacmay askari. Hay’adaha amaanka Dowlada Somalia ayaan weli ka hadal heerka uu gaarsiisan yahay Khasaaraha ka dhashay weerarka, inkastoo lasoo warinaayo inuu kooban yahay khasaraha. Dhanka kale Maqribkii ka dib ayaa degmada Waaberi waxaa lagu dilay ah qof rayid waxaana goobta ka baxsaday kooxihii dilka geystay. Amniga magaalada oo mas’uuliyaddiisa lagu wareejiyay maamulka gobolka Banaadir ayaa liita, tan iyo markii gobolka Banaadir lagu wareejiyay amniga caasimadda waxaa la dilay dad badan oo rayid ah mana jirto ilaa iyo hadda tallaabo uu qaaday gobolka oo looga hortagayo dilalka qorsheysan ee ka dhacaya magaalada. Caasimada Online Xafiiska Muqdisho Caasimada@live.com
  2. Magaalada Buuhoodle waxaa lagu qabtey kulan ay isugu yimaadeen ku dhawaad 10 Issim oo kasoo jeeda Gobolladda Sool,Sanaag iyo Cayn, waxaana looga hadlay xiisada iyo colaada ka jirta deegaanka Tuka-raq ee Gobolka Sool oo ay isku horfadhiyaan labo ciidan oo kala taabacsan Puntland iyo Somaliland kuwaas oo todobaadyaddii lasoo dhaafey dagaalo culus dhexmareen. Kulanka waxaa fadhiyay inta badan Issimadda beelaha Sool, Sanaag iyo Cayn, halka qeybtood-na telefonka uga qeybgashay iyagoo ku sugan meelo kale oo ka baxsan Buuhoodle,Issimada kulanka ka qeybgalay ayaa ugu baaqay maamulka Somaliland inuu ka baxo Sool,Sanaag iyo Cayn, Iyagoona uga digay inuu kusii adkeysto sii joogitaanka Gobolladdaas. Suldaan Siciid Cismaan Cali iyo Garaad Saleebaan Buraale oo ka mid ahaa Issimaddii ka hadlay shirka ayaa sheegay inuusan jirin wax heshiis ah oo horey iyo hadda ay ula galeen maamulka Somaliland, islamarkaana uu xad gudub iyo duulaan ku yimid dhulkooda. “Waxaa la yaabsanahay waxay naga rabto Somaliland,waxaanu la yaabsanahay waxay nagu sheeganayso,waxaanu la yaabsanahay sababta ay Somaliland ku tiri Annaga ayaad naga mid tihiin oo idin xukunna, haddii aad diidaana waa idin laynaynaa,Qarnigii 21 baa lagu jiraa Adduunka wax sidaas u dhaqma lama arag” ayuu yiri mid ka mid ah Issimadii ka hadlay kulanka lagu qabtey magaalada Buuhoodle. Dhinaca kale waxay sheegeen Issimadda kulankaas isugu yimid bulshada ku nool Gobolladda Sool,Sanaag iyo Cayn inay ka tirsan yihiin maamulka Puntland islamarkaana ay wax ka dhisteen sanadkii 1998-dii. Isku soo wada duuboo hadalka Issimada ayaa kusoo beegmaya xilli xiisad culus oo dagaal ka dhex jirto labada maamul ee dariska Puntland iyo Somaliland kuwaas oo xilli kasta ciidamadooda la filan karo dagaalo ku dhexmara deegaano ka tirsan Gobolka Sool oo ay iminka isku horfadhiyaan. Abshir Dhiirane PUNTLAND POST The post Buuhoodle:-Issimada SSC oo ka hadlay xiisada ka jidha Gobolka Sool. appeared first on Puntland Post.
  3. After days of heavy fighting, Yemeni forces say they have advanced within 20km of the Houthi rebel-held port city of Hodeidah, a vital lifeline where millions of Yemenis get their food and medicine. Local media reported a major retreat by the rebels on Monday, with the Houthi-appointed governor of the city purported to have fled after coalition forces seized several areas along the Red Sea coast. “The Yemeni army backed by the coalition is around 20km outside Hodeidah and military operations are ongoing,” Saudi coalition spokesman Turki al-Maliki told reporters late on Monday. insidenewsSaudi Arabia, together with several other Arab nations, launched a military campaign in Yemen in 2015 aimed at rolling back advances made by the Houthis after they overran much of the country in 2014, including the capital, Sanaa. Since then, more than 10,000 people have been killed, most of them civilians. The military coalition has launched more than 16,000 air raids since March 2015, with nearly 1,500 targeting residential areas, more than 200 on school buildings, about 60 against factories and at least 44 targeting mosques. The fighting in Hodeidah – the country’s third-largest city and a main gateway for imports of relief supplies and commercial goods – escalated earlier this year following a flurry of missile attacks against Saudi Arabia. Riyadh sees Hodeidah port as the entry point of weaponry for the Houthis and has accused its regional rival Iran of sending missiles to the rebels, a charge Tehran has denied. “Our goal is to cut the vein that the Houthis are benefiting from,” Maliki said. United offensive The United Nations has warned any operation aimed at seizing Hodeidah would disrupt the entry of aid shipments to Yemen, 70 percent of which flow through the rebel-held port. The threat of mass famine continues to loom over Yemen. “The key question isn’t whether the coalition can take Hodeidah,” tweeted Gerald Feierstein, a former US ambassador to Yemen and a director at the Middle East Institute. “It’s what they intend to do next. Can they use control of the port to ensure humanitarian supplies can get in unimpeded?” The offensive on Hodeidah is being carried out by a disparate collective of forces including the National Resistance, a group of fighters loyal to Yemen’s ex-president Ali Abdullah Saleh, the Tihama Resistance, a group of fighters loyal to Yemen’s exiled president Abd-Rabbu Mansour Hadi, and the Giant Brigades, an elite unit backed by the UAE. The war in Yemen, the region’s poorest country, has led to massive food shortages and the “worst recorded cholera outbreak”, according to the World Health Organization. The UN says 22.2 million people are in need of aid, with at least eight million on the verge of famine. Source: – Al Jazeera
  4. A former Somali refugee who came to Nova Scotia as a child will be in federal court Tuesday, as his lawyers continue to fight his deportation. Abdoul Abdi never received Canadian citizenship while growing up in foster care in Nova Scotia, and was detained by the Canada Border Services Agency after serving five years in prison for multiple offences, including aggravated assault. newsideTuesday’s appearance in Halifax’s federal court could spell an end to the threat of deportation. Abdi’s Halifax-based lawyer Benjamin Perryman said the judicial review could see government ordered to issue a warning letter instead of deportation, or to make a third decision on deportation. “What he’s asking for is effectively a second chance to prove himself,” Perryman said via email in March. In March, Abdi’s sister and other supporters rallied outside Province House, calling on the provincial government to intervene on his behalf. Premier Stephen McNeil has said children in the province’s care are presented with many options, including information about citizenship. Source: – HalifaxToday
  5. Police in Somalia’s breakaway Somaliland region arrested more than 40 protesters and two journalists at a demonstration in a town whose ownership is disputed by a neighbouring region, a police officer said. Protesters marched through the town of Las Anod on Monday, shouting in support of rejoining the federal government, based in Mogadishu, residents said. “We arrested 47 demonstrators including women and youth who were misled,” said Abdirisak Mohamed Faarah, police commander for Somaliland’s Sool region, said at a news conference in Las Anod on Monday. “There are also two reporters in jail for creating chaos. We are also looking for others and we shall arrest them. “We arrested them because they were destabilising peace and we shall take measures against those who masterminded it.” Last week, fighting between Somalia’s semi-autonomous Puntland region and breakaway Somaliland killed dozens of soldiers. The fighting appeared to be a resumption of more than 10 years of periodic conflict between Puntland and Somaliland over the disputed region of Sool. A week earlier, clashes between the two sides over the ownership of Tukaraq village, taken by Somaliland last month, killed at least 45 people. Forces from Puntland and Somaliland remain stationed on opposite sides of Tukaraq. “We shall continue fighting till we liberate Las Anod town. We urge Somaliland to stop suppressing the residents,” Abdihakim Abdullahi, deputy president of Puntland, told Reuters on Monday. Other Somaliland officials could not be reached for comment. Source: – Reuters
  6. Kenya’s security officers in coastal Lamu County have started an operation to flush out al-Shabab returnees who have secretly come back and refused to surrender to authorities for rehabilitation. Lamu County Commissioner Joseph Kanyiri said on Tuesday that relatives and other community members who are found guilty of hiding the returnees are also targeted in the new operation. “We are glad that a considerable number of communities have cooperated with security officers, but it’s unfortunate that there are some communities that have been hiding and aiding al-Shabab,” Kanyiri told journalists in Lamu. “These communities have also remained tight-lipped whenever al-Shabab returnees come back from Somalia,” he added. “We told them to surrender such people to us for rehabilitation. Investigations are a critical stage and people shall be prosecuted soon enough.” The authorities insist that the normal procedure is for the community to surrender any returnees to the police for rehabilitation after which they can be incorporated back into society. The east African nation has announced amnesty for all al-Shabab returnees who shall surrender to the police. Despite the assurance, not many have heeded as fears rise that it could be a trick by police to capture and eliminate the returnees. Kanyiri said the government has adequate intelligence that many of those posing as returnees are in fact spies for the militant group. In addition to Lamu, the coastal county of Tana River and Garissa county in northeastern Kenya are also notorious for hiding al-Shabab returnees, Kanyiri said. Some community members in those counties have been working with militants by giving them such information as movements of security officers, he said. Kanyiri insisted that the returnees have in fact been helping militants launch terror attacks across the region. He warned that anyone found culpable of aiding terrorism shall be treated like a terrorist and face the full force of the law. The militants’ spies are also responsible for spreading propaganda leaflets across the region with the intent to mislead, intimidate and instill fear in residents, he said. Locals have been asked to stay put and not allow themselves be divided along religious or tribal lines. “People wake up to propaganda leaflets strewn all over villages in which the militants claim they have no issues with Muslims and that their main target are the Christians and tribes from outside the coastal region. We must be aware of such intentions and vow to remain sober-minded and united so we can win against them,” said Kanyiri. Source: – Xinhua
  7. Cadaado (Caasimada Online)-Maamulka Galmudug ayaa si kulul uga jawaabay haddal saacadihii ugu danbeysay kasoo baxay Xildhibaanada ka tirsan baarlamaka ee laga soo doortay deegaanada maamulka Galmudug. Maamulka oo ka jawaabaya haddalkaasi ayaa sheegay in Xildhibaanada baarlamaanka laga doonaayo inay gutaan howlaha loo igmaday ka hor inta aysan ka hadlin arrimaha maamulka. Maxamuud Xasan Masagaway, oo ah Wasiirka Warfaafinta maamulka Galmudug oo la hadlaayay warbaahinta ayaa sheegay in Xildhibaanada Dowladda ay dayaceen howlihii laga sugaayay, sida uu hadalka u dhigay. Masagaway, waxaa uu sheegay in warkii shalay kasoo baxay Xildhibaanada uu ahaa mid aan xiligiisa la joogin isla markaana u muuqday mid baalmarsan Sharciga maamulka Galmudug. ‘’Waa ayaan darro in Xildhibaan howlihiisa dayacay uu ka hadlo mid aan isaga khuseyn, waxaan leenahay guta waajibaadka idinsaaran ee aad dayacdeen’’ Sidoo kale, Wasiir Masagaway, waxa uu ugu baaqay dowladda Dhexe , Beesha Caalamka iyo dowlad goboleedyadda in aan lasoo faragelin howlaha dib u heshiisiinta ee ka socota Magaalada Dhuusmareeb. Si kastaba ha ahatee hadalkaan ayaa kusoo beegmaya xilli shalay xildhibaanada dowladda Dhexe ee laga soo doorto degaanada Galmudug ay sheegeen in ay kasoo horjeeddaan qaabkii loo maray dib u heshiisiinta Galmudug iyo Ahlusunna. Caasimada Online Xafiiska Cadaado Caasimada@live.com
  8. Madaxweynaha Dowladda Soomaaliyeed ee Puntland Dr. Cabdiweli Maxamed Cali Gaas ayaa maanta oo Salaasa ah waxa uu madaxtooyada Puntland ee Garoowe ku qaabilay wafdi uu hogaamineyey ku-xigeenka xog-hayaha guud ee qaramada midoobey u qaabilsan arrimaha Soomaaliya, Peter De Clercq. Weftigan balaaran ee uu hogaaminayey Peter De Clercq ayaa waxaa ka mid ahaa Madaxa xafiiska (OCHA) Mr. Justin Brady iyo Agaasimaha ROLSIG (UNSOM) Mr. Staffa Tillander iyo sidoo kale saraakiil ka tirsan Unsom iyo UNDP. War ka soo baxay xafiiska Warfaafinta Madaxtooyada Puntland ayaa lagu sheegay in kulankan maanta uu Madaxweynaha Puntland la yeeshay Mr. Peter De Clercq ayaa waxaa uu ku saabsanaa arimaha bani’aadanimda iyo xuquuqda dadka tabaalaysan ee roobabka duufaanada wata iyo abaaruhu aafeeyeen, kuwaas oo roobabkii dabaylaha watay ee ku dhuftay soomaaliya iyo wadamo badan oo deriska ah barakac baahsan iyo waxyeelo u geysteen. Mr. Peter De Clercq ayaa dhankiisa sheegay inuu soo maray gobolada waqooyiga Soomaaliya oo iyagana duufaanadii iyo roobabkii ka da’ay todobaadkii lasoo dhaafay khasaare baaxad leh oo naf iyo maal ahba u geysteen. Sidoo kale Peter De Clercg ayaa sheegay inuu haatana Puntland u yimi sidii ay ugu kuudh geli lahaayeen xaalada dadka reer guuraaga ah iyo kuwa ku teedsan dhul xeebadka Puntland ee duufaanadii iyo roobabkii sanadku halakeeyeen, isla mar’ahaantaanaa ay wax uga ogaan lahaayeen xaalada bai’aadanimo iyo raadkii abaarahu ka tageen. Warar madaxbanaan ayaa sheegaya in guddigan ka socdey Qaramada Midoobey ay labada dhinac ee Puntland iyo Somaliland kala hadleen xaaladda Tuakaraq, sidii xabbad joojhin loo sameyn lahaa si dadka baahan loo gaarsiiyo gargaarka ay u baahan yihiin.
  9. LAMU, Kenya, May 29 (Xinhua) -- Kenya's security officers in coastal Lamu County have started an operation to flush out al-Shabab returnees who have secretly come back and refused to surrender to authorities for rehabilitation. Source: Hiiraan Online
  10. Muqdisho (PP) ─ Madaxweynaha Somalia, Maxamed C/llaahi Farmaajo oo ka qaybg-alay xaflad lagu dhaarinayay Guddoomiyaha cusub ee Maxkamadda Sare oo ka dhacday Madaxtooyada Qaranka ayaa sheegay in Dowladda Federaalka Somalia ay mudnaanta koowaad siinayso dib-u-habeynta garsoorka dalka. “Muddooyinkii la soo dhaafay dadkeennu waxa ay ka hadlaayeen caddaalad darro dhinac walba ah oo baahsan. Waxaan ku samaynaynay daraasad meesha dhibku ka taagan yahay iyo xaaladda dhabta ah ee ka jirta dalka. Waxaa noo soo baxday in loo baahan yahay dib-u-habayn, dib-u-habayntaasina maanta ayay bilaabatay, waxaana noogu xigi doona in aan dhisno Golaha Adeegga Garsoorka.” Ayuu yiri Madaxweyne Farmaajo. Guddoomiyaha cusub ee Maxkamadda Sare Avv. Baashe Yuusuf Axmed ayaa uga mahad-celiyay Madaxweynaha Jamhuuriyadda xilka culus ee uu u magacaaabay, isagoo ka codsaday laamaha dowladda iyo dadka Soomaaliyeedba in ay gacan ku siiyaan sidii uu u gudan lahaa xilka culus ee loo igmaday. Guddoomiye Baashe oo hadal kooban jeediyay dhaarinta kaddib ayaa yiri: “Helitaanka garsoor hufan, madax-bannaan, dhexdhexaad ah, ummadda Soomaaliyeedna ugu adeega caddaalad, waxa uu aasaas u yahay in la helo caddaalad oo iyaduna saldhig u ah wax kasta oo saameeya nolosha bini’aadamka.” “Haddii ay noqoto horumar, haddii ay noqoto amni iyo haddii ay noqoto kor-u-kac dhaqaale dhammaantood waxaa aasaas u ah in la helo caddaalad, helitaanka caddaaladduna waa masuuliyad wadareed saaran qof kasta oo muwaadin ah oo Soomaaliyeed, aniguna waxaan ahay qofka masuuliyadda koowaad ay ka saaran tahay.” Madaxweyne Farmaajo ayaa ugu duceeyay Guddoomiyaha cusub inuu Alle u fududeeyo xilka, wuxuuna faray goleyaasha dowladda in ay soo dhameystiraan dhismaha Golaha Adeegga Garsoorka oo wax weyn ka taraya dib-u-habeynta iyo hufnaanta garsoorka dalka. Madaxweynaha ayaa sidoo kale sheegay in uu magacabaayo Guddiga Dib-u-eegista Dacwadaha iyo Cabashooyinka oo si dhaw ula shaqeynaya Guddoomiyaha cusub ee Maxkamadda Sare. Guddigan oo ka kooban sharci yaqaanno iyo culumada diinta ayaa dib u dhegeysanaya dacwadaha lagu muransan yahay iyo xukunnada ay sida khaldan u rideen hay’daha Garsoorka dalka. Ugu dambeyn, Munaasabadda lagu dhaariyay Guddoomiyaha Maxkamadda Sare ee dalka waxaa kaloo goob-joog ka ahaa gudoomiyaha baarlamaanka Somalia, Maxamed Mursal Sh. C/raxmaan, Guddoomiye K/Xigeenka Labaad ee Golaha Shacabka Mudane Mahad Cabdalla Cawad, Ra’iisul Wasaare K/Xigeenka dalka Mudane Mahdi Maxamed Guuleed (Khadar), Wasiirka Caddaalada Mudane Xasan Xaaji, Wasiirka Shaqada iyo Arrimaha Bulshada Mudane Saalax Axmed Jaamac, Garsooreyaasha Maxkamadda Sare, Xeer-ilaaliye K/Xigeenka Qaranka iyo Taliyeyaasha Booliiska iyo Asluubta. PUNTLAND POST The post Guddoomiyaha cusub ee Maxkamadda Sare ee Dalka oo loo dhaariyay appeared first on Puntland Post.
  11. Muqdisho (Caasimadda Online) – Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Maxamed Cabdullaahi Farmaajo oo ka qeybgalay munaasabad lagu dhaarinayay Guddoomiyaha cusub ee Maxkamadda Sare oo ka dhacday Madaxtooyada Qaranka ayaa sheegay in Dowladda Federaalka Soomaaliya ay mudnaanta koowaad siinayso dib-u-habeynta garsoorka dalka. “Muddooyinkii la soo dhaafay dadkeennu waxa ay ka hadlaayeen caddaalad darro dhinac walba ah oo baahsan. Waxaan ku samaynaynay daraasad meesha dhibku ka taagan yahay iyo xaaladda dhabta ah ee ka jirta dalka. Waxaa noo soo baxday in loo baahan yahay dib-u-habayn, dib-u-habayntaasina maanta ayay bilaabatay, waxaana noogu xigi doona in aan dhisno Golaha Adeegga Garsoorka.” Ayuu yiri Madaxweyne Farmaajo. Guddoomiyaha cusub ee Maxkamadda Sare Garyaqaan Baashe Yuusuf Axmed ayaa uga mahadceliyay Madaxweynaha Jamhuuriyadda xilka culus ee uu u magacaaabay, isaga oo ka codsaday laamaha dowladda iyo shacabka Soomaaliyeedba in ay gacan ku siiyaan sidii uu u gudan lahaa xilka culus ee loo igmaday. Guddoomiye Baashe oo hadal kooban jeediyay dhaarinta kaddib ayaa yiri: “Helitaanka garsoor hufan, madax-bannaan, dhexdhexaad ah, ummadda Soomaaliyeedna ugu adeega caddaalad, waxa uu aasaas u yahay in la helo caddaalad oo iyaduna saldhig u ah wax kasta oo saameeya nolosha bini’aadamka.” “Haddii ay noqoto horumar, haddii ay noqoto amni iyo haddii ay noqoto kor-u-kac dhaqaale dhammaantood waxaa aasaas u ah in la helo caddaalad, helitaanka caddaaladduna waa masuuliyad wadareed saaran qof kasta oo muwaadin ah oo Soomaaliyeed, aniguna waxaan ahay qofka masuuliyadda koowaad ay ka saaran tahay.” Madaxweyne Farmaajo ayaa ugu duceeyay Guddoomiyaha cusub inuu Alle u fududeeyo xilka, wuxuuna faray goleyaasha dowladda in ay soo dhameystiraan dhismaha Golaha Adeegga Garsoorka oo wax weyn ka taraya dib-u-habeynta iyo hufnaanta garsoorka dalka. Madaxweynaha ayaa sidoo kale sheegay in uu magacabaayo Guddiga Dib-u-eegista Dacwadaha iyo Cabashooyinka oo si dhaw ula shaqeynaya Guddoomiyaha cusub ee Maxkamadda Sare. Guddigan oo ka kooban sharci yaqaanno iyo culumada diinta ayaa dib u dhegeysanaya dacwadaha lagu muransan yahay iyo xukunnada ay sida khaldan u rideen hay’daha Garsoorka dalka. Munaasabadda lagu dhaariyay Guddoomiyaha Maxkamadda Sare waxaa kale oo goobjoog ka ahaa Gudoomiyaha Golaha Shacabka Mudane Maxamed Mursal Sh. C/raxmaan, Guddoomiye K/Xigeenka Labaad ee Golaha Shacabka Mudane Mahad Cabdalla Cawad, Ra’iisul Wasaare K/Xigeenka dalka Mudane Mahdi Maxamed Guuleed (Khadar), Wasiirka Caddaalada Mudane Xasan Xaaji, Wasiirka Shaqada iyo Arrimaha Bulshada Mudane Saalax Axmed Jaamac, Garsooreyaasha Maxkamadda Sare, Xeer-ilaaliye K/Xigeenka Qaranka iyo Taliyeyaasha Booliiska iyo Asluubta. . Caasimada Online Xafiiska Muqdisho Caasimada@live.com
  12. NAIROBI, May 28 (Reuters) - Kenyan authorities charged 54 people, mainly civil servants, on Monday in an investigation into the theft of nearly $100 million of public funds, a rare move to hold officials to account for graft in a nation where it is widespread. Source: Hiiraan Online
  13. Muqdisho (PP) ─ Garsoorayaal ka tirsan maxkamadda Sare ee dalka ayaa si buuxda u taageeray go’aankii Madaxweynaha Somalia uu xilka uga qaaday Guddoomiyihii Maxkamadda Sare ee Dalka, Ibraahim Iidle Suleymaan isla markaana soo dhaweeyay guddoomiye cusub ee la magacaabay. Mas’uuliyiintan ka tirsan Maxkamadda sare ee Somalia ayaa sheegay inuu madaxweynuhu xaq u leeyahay inuu xilka-ka-qaado Guddoomiyaha Maxkamadda Sare, isla markaana uu magacaabo guddoomiye cusub. Garsoore Axmed Maxamed Sheekh Ibraahim [Baardheere] oo ku hadlayay magaca garsoorayaasha Maxkamadda Sare ee dalka, ayaa ku tilmaamay go’aan wanaagsan tallaabada uu madaxweyne Farmaajo xilka kaga qaaday guddoomiyihii maxkamadda Sare, Ibraahim Iidle Suleymaan. Sidoo kale, Wuxuu sheegay inay rajo wanaagsan ka qabaan in wax weyn uu garsoorka ka badali doono guddoomiyaha cusub ee loo magacaabay jagada maxkamada sare ee dalka. Guddoomiyihii xilka laga qaaday, Ibraahim Iidle Suleymaan ayaa si cad ugu soo hor-jeestay xil-ka-qaadista lagu sameeyay, sidoo kale xildhibaanno iyo siyaasiyiin kale ayaa sheegay in wado sax ah aan loo marin xil-ka-qaadista guddoomiyaha maxkamada sare. Dhanka kale, Waxaa maanta loo dhaariyay xilka guddoomiyaha maxkamada sare ee dalka guddoomiyaha cusub ee xilka loo magacabay, Baashe Yuusuf Axmed, xilli weli uu guddoomiyihii hore diiddan yahay xil ka qaadistii lagu sameeyay. Guddoomiyaha cusub ayaa horay uga tirsanaa xisbiga Waddani ee ka midka ah xisbiyada mucaaradka Somaliland, iyadoo aqoontiisa garsoorenimo shaki weyn la gelinayo, maadaama la sheegay inuusan weligii wax garsoor ah ka sameyn dalka gudihiisa. Ugu dambeyn, Guddoomiyihii hore ee xilka laga qaaday ayaa sheegay inaan waddo sax ah loo marin xil ka qaadistiisa, iyadoo la xusuusto in xilkaas uu u magacaabay madaxweynihii hore ee Somalia, Xasan Sheekh – iyadoo aysan jirin garsoor soo jeediyay magacaabiddiisa. Haddaba, DHAGEYSO: Codka Garsoorihii ku hadlay afka Garsoorayaasha; http://puntlandpost.net/wp-content/uploads/2018/05/DHAGEYSOGarsoorayaal-taageeray.mp3 PUNTLAND POST The post Garsoorayaal Taageeray go’aankii xilka looga qaadya Guddoomiyihii hore ee Maxkamadda Sare appeared first on Puntland Post.
  14. Recent flash and river flooding in Somalia has affected an estimated 772 000 people and displaced nearly 230 000 people from their homes. The World Health Organization in Somalia is responding to the health needs of the most vulnerable, including by airlifting emergency medical supplies to different parts of the country. Source: Hiiraan Online
  15. Muqdisho (Caasimadda Online) – Xus loo sameeyay Maalinta Xuska Qaranka Itoobiya ee markii xukunka laga tuuray Mingiste Haile mariam ayaa xalay ka dhacay safaaradda Itoobiya ku leedahay magaalada Muqdisho, waxaana la yaab lahayd inay ka qeyb galeen madax fara badan oo dowladda ka mida ayna ku jiraan saraakiisha ciidamada. Dad badan ayaa is weydiiyay sababta madaxda Soomaalida ugu qasban yihiin inay ka qeyb galaan xuskaasi oo la qabto 28-ka May, inkastoo ay jirto caado ka mid noqotay dhaqamada madaxda dowladda oo ah inay xaflad kasta ka soo muuqdaan. 28-ka May sanad walba ayaa Itoobiya looga aqoonsan yahay maalinta qaranka Itoobiya, xiligaasi oo ku beegan 28-kii May 1991-kii, bila tirsiga Itoobiyana uu ahaa 20-kii Ginbot 1983-kii markii jabhaddii Dimoqraadiga Kacaanka dadka Itoobiya ee EPRDF oo markaasi ay si rasmi ah ula wareegeen talada xukunka Itoobiya ee uu hoggaaminayay Meles Zenawi. Liiska madaxda xafladda Maalinta Qaranka Itoobiya -Ginbot- ka qeyb gashay waxaa ka mida: Guddoomiyaha Aqalka sare ee Baarlamaanka Soomaaliya Ra’iisal Wasaare ku xigeenka xukuumadda Soomaaliya Wasiirka Arrimaha dibadda Soomaaliya Wasiirka Howlaha Guud ee xukuuumadda Soomaaliya Wasiirka Amniga Xukuumadda Soomaaliya Wasiirka dhalinyarada iyo Isboortiga Soomaaliya Guddoomiyaha Gobolka Banaadir Taliyaha Ciidamada Booliska Taliyaha Ciidamada Nabadsugidda In ka badan 25 Xildhibannada labada aqal Caasimada Online Xafiiska Muqdisho Caasimada@live.com
  16. Cabdiwali Gaas iyo Peter De Clercq Madaxweynaha Puntland Cabdiweli Maxamed Cali Gaas iyo wafdi uu hogaaninayo ku-xigeenka xog-hayaha guud ee Qaramada Midoobey u qaabilsan arrimaha Soomaaliya Peter De Clercq ayaa maanta ku kulmay magaalada Garowe. Madaxweyne Gaas iyo wafdi uu hogaaminayay Peter De Clercq ayaa sida la sheegay kawada hadlay arimaha bani’aadanimda iyo xuquuqda dadka tabaalaysan ee reebobka duufaanada watay iyo abaaruhu aafeeyeen, kuwaas oo roobabkii dabaylaha watay ee ku dhuftay Soomaaliya iyo wadamo badan oo deriska ah barakac baahsan iyo waxyeelo u geysteen. Madaxweynaha Puntland Cabdiweli Maxamed Cali Gaas ayaa uga mahad celiyey booqashada ay ku yimaadeen Puntland wafdigan, wuxuuna sheegay in ay Puntland wada shaqayn dhow la leedahay hay’adaha caalamiga ah ee ka hawl gala geeska Afrika iyo guud ahaanba dalalka caalamka. Dhanka kale ku-xigeenka xog-hayaha guud ee Qaramada Midoobey u qaabilsan arrimaha Soomaaliya Peter De Clercq ayaa sheegay in ay Puntland u yimaadeen sidii ay ugu kuur geli lahaayeen xaalada dadka reer guuraaga ah iyo kuwa ku teedsan dhul xeebadka Puntland ee duufaanadii iyo roobabkii saameeyeen. Sidoo kale Peter De Clercq ayaa sheegay in ay soo mareen Somaliland oo duufaanadii iyo roobabkii ka da’ay todobaadkii lasoo dhaafay khasaare baaxad leh oo naf iyo maalba ah ay u geysteen. Wadtigan uu hogaaminayey Peter De Clercq ayaa waxaa ka mid ahaa Madaxa xafiiska (OCHA) Mr. Justin Brady iyo Agaasimaha ROLSIG (UNSOM) Mr. Staffa Tillander iyo sidoo kale saraakiil ka tirsan UNSOM iyo UNDP. Lama oga in wafdigan ka socda Qaramada Midoobey ay madaxda Somaliland iyo Puntland kala hadleen iyo in kale colaada ka aloosan deegaanka Tukaraq ee gobolka Sool ee dhaxaysa labada maamul. Qaramada Midoobey ayaa horey kulamo kala qaadatay madaxda Puntland iyo Somaliland colaada Tukaraq, iyadoo ugu baaqday in si deg deg ah loo joojiyo dagaalka. PUNTLAND POST The post Madaxweynaha Puntland iyo wafdi ka socda Qaramada Midoobey oo kulmay appeared first on Puntland Post.
  17. Muqdisho (Caasimadda Online) – Xildhibaannada Golaha shacabka Soomaaliya ayaa shalay galay fasax gaaban oo ay qaadanayaan inta ka dhiman Bisha Barakeysan ee Ramadaan. Saddexdii Bilood ee la soo dhaafay, waxaa ay Xildhibaannada Golaha shacabka yeesheen 11; kulan oo kaliya iyada oo inta bandanna XIldhibaannada ay kulamada ka maqnaayeen. Kulankii ay tirada ugu badan xaadireen waxaa uu ahaa kii dhacay 30kii April 2018,kaas oo lagu dooranayay Guddoomiyaha Golaha shacabka. Kulankaas waxaa xaadirtay 266; XIldhibaan oo ka mid ah Golaha shacabka,waxana ka maqnaa kaliya 9; xildhibaan oo aan ka qeybgelin doorashada Maxamed Mursal Sheekh C/Raxmaan. Golaha shacabka ayey tahay in ay Todobaadkiiba kulmaan saddex maalmood oo kala ah, Sabti,Isniin iyo Arboco,haddii aanay jirin kulamo deg deg ah,waxaana ay Bishii noqoneysaa 12 Kulan. Taas waxaa ay ka dhigan tahay in saddexdii bilood ee la soo dhaafay aanay xitaa gaarin kulamadii laga rabay bil kaliya,waxaana mooshin billowday 13kii March uu dhamaaday Dhamaadkii April. Caasimada Online Xafiiska Muqdisho Caasimada@live.com
  18. Police in Somalia’s breakaway Somaliland region arrested more than 40 protesters and two journalists at a demonstration in a town whose ownership is disputed by a neighbouring region, a police officer said. Source: Hiiraan Online
  19. Stockholm (Caasimada Online) – Wargeyska Aftonbladet ee ka soo baxa dalka Sweden, ahna wargeyska ugu afka dheer dalkaas, ayaa horey uga hadlay dagaalka u dhexeeya maamulada Somaliland iyo Puntland waxa uu lugta ku hayo…. Arrintaan Sannadkii 2014-kii ayuu qoray wargeyska la yiraahdo Aftonbladet waxaana uu sheegay in shirkada Lundin-oil oo dalka Swedan laga leeyahay iyo mid iyaduna laga leeyahay dalka Norwey ah oo la yiraahdo DNO International ay heshiisyo la saxiixdeen maamulada Somaliland iyo Puntland. Waxeyna doonayaan in ay dadka bara kiciyaan sidii horey loogu sameeyay shacabka u dhashay dalka Suudaanta Koonfureed. Lundin-Oil waxaa saami weyn ku leh Ra’iisul wasaarihii hore ee Sweden Carl Bildt. Waxaana horay loo shaaciyay in shirkadaasi ay shidaal ka baareysay Killilka shanaad oo dad badani ay ka qaxeen kuna guryo beeleen. Hada waxaa loo socdaa waa Ceelka weyn ee HOLHOL. Labadaan shirkadood oo dhaqaale xoogan ku bixiyay sidii ay ceelkaasi iyo kuwo kaleba u heli lahaayeen ayaa waxaa hada soo baxeysa in dadkii ay dagaalo dartood degaankoodii ka qaxayaan waana sida ay rabaan shirkadahaasi. Halkan ka akhriso maqaalkii Ku soo baxay Jariirada Aftonbladet Xigasho: Sheiknor Abucar Qassim
  20. After days of heavy fighting, Yemeni forces say they have advanced within 20km of the Houthi rebel-held port city of Hodeidah, a vital lifeline where millions of Yemenis get their food and medicine. Source: Hiiraan Online
  21. Fadumo Nur Abdukadir, a 52 year mother, wakes up every morning and takes long walks along Hamar-Weyne coastline in Benadir region in search of her son, who has been missing for more than a month. Source: Hiiraan Online
  22. A former Somali refugee who came to Nova Scotia as a child will be in federal court Tuesday, as his lawyers continue to fight his deportation. Source: Hiiraan Online
  23. Renewed border conflict between Oromia and Somali Ethiopian regional states have been reported, according to media reports. Source: Hiiraan Online
  24. Muqdisho (Caasimadda Online) – Meelo badan oo dalka ah waxaa ka jira xasarado kala duwan, kuwaas oo saameyn ku leh nolosha dadka iyo dalka, caqabadna ku ah horumarka iyo dowladnimada la hiigsanayo. Caasimadda Online waxaa ay akhristayaasheeda u soo dul-mareysaa xasaradaha taagan iyo dhibaatooyinka jira, haddii horumar laga gaaray iyo in kale, kuwaas oo haddii aan wax laga qaban ay dhici kato inay uga sii daraan xaaladda. Puntland: Dowlad goboleedka Puntland, marka laga soo tago khilaafka u dhaxeeya madaxweynaha maamulka Cabdiweli Gaas iyo ku-xigeenkiisa Cabdixakiin Xaaji Cumar Camey, Khatarta Daacish, Duufaanta ku dhufatay gobollada xeebta iyo burcad badeedda, waxaa xasaradda weyn ka jirtaa oo kale deegaanka Tukaraq, Sool. Dagaalka sokeeye ee Tukaraq waxaa uu u dhaxeeyaa Puntland iyo Somaliland, muddo bil ah ayuu socdaa, inkasta oo aan laheyn tirakoob sax ah hadana waxaa jira khasaare naf iyo maal leh, dagaalka waxaa uu socdaa weliba iyada oo lagu jiro Ramadanaan, dowladda federaalka ah waxaa ay sheegtay in aaney waxba ka qaban karin, mana jirto cid kale oo dhex-dhexaadin ku howlan. Galmudug: Dowlad goboleedka Galmudug waxaa horay uga jirtay dhibaatada abaarta, deegaanno badan oo Al-shabaab heystaan iyo horumar la’aan dhinac walbo, laakin hadda waxaa ka jira khilaaf hareeyay madaxda, kuwaas oo kala fariistay Dhuusa-mareeb iyo Cadaado, arrintaas oo gaartay heer ay qoraal ka soo saaraan Xildhibaannada gobolka ka soo jeeda ee ku jira baarlamaanka 10aad ee federaalka ah. Inkasta oo arrimaha khilaafka aad u badan yihiin hadana waxaa ka soo qaadan karnaa in si cad loo hareer maray qodobbada heshiiska Djibouti oo ahaa si simman loo qeysado baarlamaanka, lana tixgeliyo awood-qeysiga beelaha, laakin taasi iska indho-tireen Alhu-sunna iyaga oo keenay baarlamaan ka kooban 118 Xildhibaan halkii laga rabay 89 Xildhibaan. Arrinta kale oo Ahlus-sunna lagu heysto waa in aaney tixgelin awood qeybsiga beelaha dega Galmudug, waxaa intaas dheer, waxaa baarlamaanka Ahlu sunna ku jira dadka ka soo jeeda Puntland iyo Hirshabeelle, oo beelahooda aaney degin Galmudug. Dowladda federaalka ah ee Soomaaliya ayaa ku baaqday dhex-dhexaadinta labada dhinac, waxaaa arrintan soo dhoweeyay madaxda Galmudug, tani waa fursadda keliya ee maamulkaas uu ku midoobi karo. Hirshabeelle: Dowlad goboleedka Hirshabeelle waxaa ka jira kooxeysi u dhaxeeya maamulka dhexdiisa, waxaa uu mooshin ka yaal madaxweynaha iyo guddoomiyaha baarlamaanka, in kasta oo uu baarlamaanka fasax ku jiro, laakin arrintaas weli lama xalin, oo xilli kasta waxaa la filan karaa qas iyo xasarad cusub. Xataa ammarada madaxweyne Waare kama socdaan meelaha qaar, oo guddoomiyaha Baladweyn waxaa uu iska diiday shaqo ka fariisin lagu sammeeyay! Hirshabeelle labo dhibaato ayaa u sii dheer, mid waa fatahaadda webi Shabeelle, kaas oo barakiciyay inta badan dadkii reer Baladweyn, Buula-burte iyo magaalooyin kale, waxaa kale oo jira dadkaasi dhibaato heysato magaalooyinka waaweyn oo ay xarakada Al-shabaab go’doomiyeen. Hadda, in kasta oo gargaar ka heleen qeybo kala duwan hadana dhibaatada waa mid taagan, oo xal u baahan. Koonfur Galbeed: Dowlad goboleedka Koonfur galbeed waxaa jiro qalalaaso maamul, dhaliilo ku saabsan maamulka, shaqada iyo mushaaraadka iyo qaar kale, laakin hadda waxaa ugu daran isbaarada ay dhigtaan ciidamada dowladda federaalka ah. Xildhibaan Idris Cabdi Dhakhtar oo ka hadlay arrinka waxaa uu sheegay in dhibaatada isbaarooyinka ay soo jirtay tan iyo 2002-dii, dhac iyo kufsi ayaa ka mid ah waxyaabaha dadka lagula kac, oo sanadkii la soo dhaafay keliya waxaa la dilay 1717 qof, oo u dhiganta maalintii in 5 qof la dilo. Xildhibaanka waxaa uu eedeeyay ciidamada militariga ee la dajiyay Ex- cotrol ilaa Leego. Dhibaatada waxaa ay ka jirtaa Jidka Baraaer ilaa Xamar iyo Baydhabo ilaa Xamar. Jubbaland: Dowlad goboleedka Jubbaland waxaa dhibaato ku haya fatahaadda webiga Jubba, magaalooyinka ay dadkeeda waxyeellada saameysay waxaa ka mid ah: Baardheere, Buur-dhuubo, Luuq, Doolow iyo Ceel-waaq, webiga waxaa uu wax u geystay guryo, beero iyo xoolo. Jubbaland waxaa kale oo heysata xasarad kala dhaxeysa dowladda federaalka ah, oo ma fiicna xiriirka uu Madoobe la leeyahay Villa Somalia taas oo dib u dhigi karta horumarka nidaamka federalism-ka. Ugu dambeyntii, dowladd federaalka ah oo mas’uul ah dalka iyo dadka waxaa la gudboon inay waqti ku bixiso sidii ay uga tallaabi laheyd Banaadir, isla markaana ay qeyb uga noqoto daadejinta federalism-ka dalka, si shacabka u dareemaan jiritaanka dowladnimo. Xigasho: Idaacadda Goobjoog Caasimada Online Xafiiska Muqdisho Caasimada@live.com
  25. Abaahay waa reer Garoowe, Hooyaday waa reer Laascaanood, Saaxiibaday waa reer Hargaisa, Xamar ayaan ku koray, Sinjigaygu waa Soomaali , Diintayduna waa Islaam….. Sidaa awgeed, dagaalka Tukaraq ka socda dhinac kasta saamayn toos ah ayuu aniga iyo maalaayiin kale ee Soomaaliyeedba ku leeyahay oo durba waxaaba la iisoo sheegay inaadayrkay oo aad u d’a yar in lagu dilay dagaalkii shalay dhacay. Runtii aad ayay ii xanuujisay iyadoo bil Ramadaan ah oo Alle uu xidhxidhay shayaandiitii waaweynayd , albaabada raxmada iyo toobadana furay in ummadii Soomaaliyeed (gaar ahaan Puntland iyo Somaliland) oo labaduba ah dad soo arkay xanuunka iyo cawaqib-xumada ka dhalan karta colaad inay maanta isugu goodiyaan colaad iyo dhiig cusub oo la daadsho… Shayaadiinta insi ee colaadaas huriyay , waxaa ka sii xun wax-magaratada Social Media ugu kala difoosaynaya (kala taageeraya) labada garab, ku soo bandhigaya dad dhintay, sii hurinayana colaad aan cidina ku xamdinayn iyo walaalo isdilaya. Hadaba bal si aan idiin dareensiiyo aragtidayda shaqsi, Soomalinimo iyo Islaanimo ee ku aaday colaadaan waxaan rabaa inaan idin la wadaago qodobo dhowr ah kuwaas oon uga gonleeyahay inaan ku soo bandhigo aragti ka duwan mida social media ay dadka wax-magaratada ahi ku soo bandhigaan, bal si codka kuwa weli caqligoodu shaqaynayo, nabada, wada jirta iyo walaalnimaduna uga weyn tahay hurinta colaada iyo burburka loo maqlo loona dhiirigeliyo. Safarkaygii Puntland iyo Somaliland: Laba sanno ka hor ayaan safar ku tagay Soomaaliya. Waxaan labo asbuuc ku sugnaa Garoowe, kadib ayaa aniga iyo koox aan saaxiibo nahay oo ila socotay ku heshiinay inaan Hargeisa tagno. Gobolada Waqooyi waxaa iigu danbaysay beri hore oo aan Warshada Sibirka ee Berbera ka shaqayn jiray. Safar dhulka ah ayaanan ku marnay inta u dhaxaysa Garoowe ilaa Hargaisa. Xiligu wuxuu ahaa G’u , roobab mahiigaan ahina ay ka da’ayeen inta u dhaxaysa Sool iyo Hargaysa. Intii aan jidka ku sii jirnay kolba tuulo ayaan istaagaynay anagoo la sheekaysanaynay dadka deegaamadaasi, kafta iyo qosol si walaalnimo ay ku jirto ayayna sheeko iswaydaarsigu u dhacayeen. Waxaan Hargaisa tagnay xili galabnimo ah oo barje loo fadhiyo, qofkii aan barjaynina nasasho (ama qayluulo yar qaadanayo), isku socodka magaaladuna ay aad u yareyd. Waxaan Hargaisa joognay asbuuc, si gobanimo iyo hospitality gii ama soo dhawayntii Duriyada Sheekh Isxaaq lagu yiqiinay ayayna axsaab iyo ehel badan oon halkaas ku lahaa igu soo dhaweeyeen. Casumaadaha magaalada dhexdeeda waxaa ii dheeraa dalxiis iyo buuro fuulis (Hiking) la ii geeyay deegaanka Abaarsay (Abaarso) iyo Xeebta Batalaale oo la igu casumay balse wakhtigu ii saamixi waayay inaan tago, Waxaa airport nagu sii sagootiyay xubin Baarlamaanka Somaliland ku jira oo aan ehel hoose nahay, waxaanan kasoo tegay halkaasi anigoo weli xiiso u qaba inaan sii joogo, saaxiibadii aan horay ugu lahaa iyo kuwo aan ku soo bartayna ilaa maanta ayaan is wacnaa iyagoo ileh “goormaad nasoo gaadhi?”. Dagaalka Tukaraq kolkaan maqlay, waxaa iga daadagi weyday sababta goobtaasi loogu dagaalamo loona burburinayo wanaaga iyo walaalnimada labada bulsho ka dhexeeya, iyadoo weliba bil Ramadaan ahna loo banaysanayo daadinta dhiig walaalo Muslim ah. Waxaan dib u milicsaday waxyaalihii aan ku soo arkay safarkaygii 2016 bal si aan asbaab ugu helo ama u garowsado waxa kelifi kara in dagaal halkaasi ka dhaco. Waxyaalihii aan soo arkay: Puntland iyo Somaliland: In dadka Puntland iyo Somaliland labaduba isku taariikh yihiin, dhibaatooyin gaar ahna ay soo wada arkeen. In waxa ka dhexeeya labadaasi bulsho iyo deegaan ay ka badan yihiin waxa kala qaybiya, In xiriir bulsho, mid dhaqaale iyo mid deegaanba ka dhexeeyo labada bulsho, In labadaas deegaan ay ka jirto maamul iyo xasilooni la isku halayn karo, In dadka deegaamadaasi ay ka gudbeed marxaladihii dagaalada Sokeeye una gudbeen mid horumarineed iyo maamul wanaag. Sool (Khaatumo): In deegaamadaani ay ka jirto horumar daro baahsan iyo maqnaansho maamul oo ay dadka deegaanku raalina isaga yihiin, In laga bilaabo Tukaraq ilaa Oog aan ku soo arkay rag wada hubaysan oo nin iyo qori ah, halka Puntland iyo Somaliland dhulka ay ka taliyaana aadan ku arkay qof qori wata ciidan mooyee. In kantaroolada Gobolka Sool askarta iyo saraakhiisha joogta ay u badnaayeen dad aan deegaamada u dhalan, Iyo in deegaamadaani ay hardinayaan (front) goob dagaalna ay u tahay labada maamul ee hareeraha ka xiga. Maqaalkani maaha mid aan ku soo koobi karo dhamaan xaqiiqada iyo arimaha halkaasi ka jira, sidaa awgeed , waxaan diirada saaraynaa waxyaalaha aan isleenahay way kelifeen ama kelifi kara in halkaasi colaadi kasoo cusboonaayo iyo xalku waxa uu ku jiro. Qodobada la isla wada qirsan yahay inay aasaas u yihiin colaada Tukaraq waa: Somaliland oo istustay hadii Sool iyo Sanaag loo aqoonsado inay ka mid yihiin Puntland, aysan gaari doonin hadafkooda goosasho, sidaa awgeed maadaama shacabka reer Sool, Cayn iyo Sanaag aysan kalsooni ka haysan inay awood ciidan u adeegsato. Puntland oo aaminsan in Masuuliyad ay ka saaran tahay difaaca deegaamadan maadaama dadka deegaamadaani ay wax ka dhisteen Puntland kuna hayb yihiin, dhulka la qabsadayna aan laga qabsan beel balse laga qabsaday Maamulka Puntland. Shidaalka Ceelka Hol-Hol oo Somaliland ay heshiisyo kula gashay shirkado Scandinavian ah, taasina ay ku keliftay inay bixin dhaqaale iyo adeegsi ciidanba u isticmaasho sidii uu gacantooda u soo geli lahaa Muuse Biixi oo isku arka Hogaamiye adag oo gaari kara wixii madaxdii ka horaysay ay ka gaabiyeen taas oo ah inuu soo xiro xuduudihii guumaysigu dhigay, dagaalkana u isticmaalo inuu ku mideeyo beeshiisa maadaama ay jiraan beelo uusan kalsooni ka haysan sida West Burco Clan (Habar Yoonis) oo kale. (war instigated by a country’s leader in order to distract its population from their own domestic strife). Puntland oo u arkay ihaano in ciidan la soo duldhigo Caasimadoodii, aaminsana inay dulqaad badan muujiyeen kadib markii Provocations (daandaansi) badan oo hore lagu sameeyay, qabsashada Tukaraqna ay ka dhigan tahay khadkii casaaso in la soo dhaafay. Waxaa kale oo jira qodoba dhashay dagaalka ka hor iyo ka dib oo iyaguna sii huriyay colaada sida: Reer Sool oo aaminsanaa in maamulka Puntland ay gabtay difaacii iyo hiilkii ay ka filayeen, laakiin kadib markii dagaalkii bilowdayna si aan kala har lahayn u taageeray colaadaasi kuna soo biiray dhinaca Puntland. Hadalada dareenka qabyaaladeed xanbaarsan, goodinta iyo xusuusinta taariikh hore ee ka soo baxayay Muuse Biixi iyo Faisal Cali Waraabe afkooda oo (rally point) ama wax ay ka dhiidhiyeen ama mideeyay Reer Puntland iyo inta dareenka wada dhalasho la qabta noqday. Dilal loo gaystay dad reer Sool ah sida Nabadoonkii Jaamac Siyaad ee gaadhiga lagu marsiiyay Hargaisa oo iyaduna sii hurisay colaada. Cabdiweli Gaas oo mudo lix bilood ah diidadanaa inuu ciidanka Puntland u ogolaado dagaal oo aakhrikii si cadho iyo caadifad leh u oglaaday una arka in dagaalkani mid xaq ah yahay. (lagana yaabee in latayiyaashiisu ku qanciyaan inuu sii wado colaada si dalka uu xaalad degdeg ah ugeliyo, taasina kalifto doorashadii Puntland inay dib u dhacdo sidaana uu mudo korarsi ku helo). Maxaa xal ah: Waxaa hubaal ah in dagaalkaani uusan noqonayn mid sahal lagu kala adkaado maadaama aysan Soomaalidu dhaqan iyo taariikhba u lahayn in qolo gaar ah laga adkaado, walow dagaalkani xiiso iyo xamaasad gaar ah uu dadka qaar u leeyahay oo hadii beesha Sool clan gebi ahaanba taageerto dhinac Puntland uu dagaalkani waji kale yeelan doono. Sidoo kale dagaalkani masii socon doono maadaama aysan labada maamul heli karin saad, sahay iyo saanad ay kusii wadi karaan colaadaa daba dheeraata, (walow ay jiraan qolooyin labada dhinacba isku soo hubeeyay oo midkasta saanad soo siiya , saaxiibna ay u haystaan balse ula jeedadodu tahay Soomaali isku jebi)….! Duruufaha dhaqaale ee ka jira labada maamul oo aan iyaduna u saamixi doonin sii hurinta colaadan. Dagaal waa marshuuc lagalo kan ugu qaalisan nimaan aqoon ayaana ku degdega: (bal eeg Saudi Arabia iyo Imaaraadka, dagaalkii Yemen dhibaatada dhaqaale xumo oo uu dhaxalsiiyay, waataa maanta ay canshuur ku soo rogeen shacabkodii, dadkii investment (maalgashiga) ku samaysan jirayna ka yaaceen). Labada maamul oo midba midka kale uusan ka maarmin, isku socodka dadka iyo hantida ka helo dhaqaale badan oo hadii uu Meesha ka baxo labada dekadood ee Boosaaso iyo Berbera dhib u soo jiidi kara. (Bagaashka, Qudaarta, iyo Xoolaha Puntland ka yimaadaan ama soo maraan waxay tagaan Somaliland, halka Raashinka iyo badeecadaha kale ee Somaliland ka yimaadana loo iib geeyo Puntland ama ay maraan Puntland una sii gudbaan Koonfurta dalka). Sidaa awgeed, waxaa loo baahan yahay in codka saliimka ee saaxiga ah (voice of reason) la maqlo, si loo caburiyo codka caadifada, caqli xumada iyo colaada xambaarsan, waxaa loo baahan yahay in la helo dadka taliya maslaxada, nabada iyo wada noolaanshaha si looga hortago kuwa saacadahoodu istaageen ee ku qafilan colaadihii sokeeye ee (1981,1988, 1991 and 2006) kuwaasoo markii wax dhacaanba usugu goodiya taariikhahaasi xusuusintooda. Talo-gelinta reer Sool iyo u saamixida inay masiirkooda ka tashadaan. Dagaaladu kolkay ka dheceen Muqdishu 1991 ayaa islaan waayeel ah waxay ehelkeedii ku tiri “Maandhooyinow anigu waayeel baan ahay oo cidi wax ugu falimayso cidina dhib iima gaysanaysee idinku naftiina badbaadiya, gurigana anigaa sii joogaya oo ilaalinayee, markii dagaalku dhamaado oo la isku soo noqdanba meesha iigu imaada” …. Islaantii mudo kadib markii dagaalkii joogsan waayay weji qabiilna yeeshay ayaa maalin aqalkii waxaa ugu soo dhacay labo kooxood oo midba rabaan gurigaan weyn oo iska xidhan inay bililiqaystaan… Qoladii daaqada ka soo gashay iyo kuwii derbiga ka soo booday ayaa isku qabsaday “Wadaayoow anagaa idinka hor taabsanahaye naga qaleeye, iyo mayee anagaa idinka soo horaynay ee Meesha isaga huleeya yaynaan isku ceeboobine!. Dood dheer kadib ayay arkeen islaan waayeel ah oo sali ku fadhina iskana wardinaysa, waxaa lagu heshiiyay in islaanta markhaanti loo qabsado si u kala saarto. Waxaa ladhahay “Eedo ilaahaan kugu dhaarinee labadayada yaa soo horeeyay”… Duqdii xariifad ayay ahayd doodana way maqlaysay, filinkana way la fahamtay labada kooxood, markaas ayay tiri “Maandhooyinow, hadii soo kala horayn wax lagu kala helayo labadiinaba anigaa idinka soo horeeyay”. Haatan iyo dan, hadii la rabo in maslaxo waarta laga gaaro colaadaan Sool, waxaan laga fursanayn in talada wax laga siiyo dadka labada kooxood ee meesha isku hardinaya uga soo horeeyay dhulkana leh, waa in loo saamaxo reer Sool, Sanaag iyo Cayn inay masiirkooda ka tashadaan, ciday wax ku darsanayaan iyo haday gooni istaagayaana go’aan ka qaadashadeena loo madax baneeyo faragelinta sandareerto iyo ciidana laga daayo. Nin ayaa la waydiiyay war hebel colaada Tukaraq ka waran maxayse salka ku haysaa? Kolkaa ayuu yiri: “Colaada Tukaraq waxay la mid tahay labo nin oo bidaar leh oo shanlo ku dagaalamaysa, kii ku guulaystaa muxuu ku samayn, xaguuse gayn ilayn timoba malahe”. Somaliland waa inay isticmaashaa caqli, oo dhibkii ay ka cabanayeen in loo gaystay mid la mid ah aysan kudayin reer Sool iyagoo u dowladaynaya, ogaadaana in dadka reer Sool aysan ka raali ahayn gooni isutaag. Puntandna waa inaysan uga dhaganaan Dhulbahantaa Puntland wax ka dhistay waana nala haybe, waa inay garowsadaan in Sool clan saluugay Maamulka Puntland, magac mooyee wax mashaariic horumarineed ee lataabankarona aysan ka helin kuna haysan Puntland. Waxaan mahad gaar ah u soo jeedinayaa Culimadda, aqoonyahanka iyo Cuqaasha Somaliland iyo Puntland ee arintaan ka hadlay kuna baaqay nabad, dadkana hoga-tusaaleeyay waxa labada umadood isku yihiin inay ka weyn tahay kana muhiimsan tahay waxa kala qaybiya. W/Q: Farah Aw-Osman awosman@gmail.com Afeef: Aragtida qoraalkan waxa ay ku gaar tahay qofka ku saxiixan, kamana tarjumeyso tan Caasimada Online. Caasimada Online, waa mareeg u furan qof kasta inuu ku gudbiyo ra’yigiisa saliimka ah. Kusoo dir qoraaladaada caasimada@live.com Mahadsanid