Deeq A.

Nomad
  • Content Count

    210,262
  • Joined

  • Last visited

  • Days Won

    13

Everything posted by Deeq A.

  1. Ethiopia’s capital of Addis Ababa on Friday saw hundreds of thousands of joyous people performing prayers as part of nationwide Eid al-Fitr celebration in the horn of African country, whose Muslim population is the second largest in Sub-Saharan Africa after Nigeria. Source: Hiiraan Online
  2. Muqdisho (Caasimada Online)-Ra’isul wasaaraha Ethiopia Dr. Abiy Axmed Cali ayaa haatan kasoo degay Garoonka Aadan Cabdulle ee magaalada Muqdisho. Ra’isul wasaaraha ayaa waxaa Garoonka Aadan Cadde kusoo dhaweeyay Madaxweynaha Somalia Maxamed C/llahi Farmaajo. Madaxweyne Farmaajo iyo Ra’isul wasaare Abiy Axmed ayaa intaa kadib salaan sharaf ka qaatay Ciidamada waxaana loo galbiyay qeybta VIP Garoonka ee madaxda lagu soo dhaweeyo. Abiy Axmed oo loo galbinaayo Villa Somalia ayaa kulan khaasa si wada jira ula qaadan doona Madaxweyne Farmaajo iyo Ra’isul wasaare Xasan Kheyre, iyadoo laga wada hadli doono xiriirka labada dal.
  3. Around 44,000 camels and goats died as a result of the tropical cyclone in Awdal region of Somaliland, according to the government. The coordinator of the Somaliland livestock ministry, Dahir Muse Hussein, told Radio Ergo they conducted a survey in Baki and Lughaya and found that most of the livestock died in the heavy downpours and subsequent cold. The coordinator said 37,434 animals died in Baki, which was one of the areas worst hit by the cyclone. Pastoralists in Ruqi, Siimoodi, Baysaarre, Qardhiile, Kaxda, Durdurka-cad and Qotinka villages in Baki all suffered considerable losses. Many of the pastoralist communities affected had migrated with their livestock over the border into Ethiopia’s Somali region to save them from the long drought. They returned with their livestock at the beginning of the ‘Gu rainy season. Mohamed Ahmed Ateeyem, the commissioner of Baki, said around 13,000 pastoralist families lost their livelihoods in the cyclone disaster. Dayib Dahir Amir, in Ruqi village, eight km east of Baki, lost 32 goats and our camels. He has only two camels left. He told Radio Ergo that his family’s lifeline centred on livestock and they are now dependent on relief aid for survival. In Lughaya, especially the western areas, the ministry survey documented the death of 6,559 domestic animals. Some of the carcasses have been buried or burned to contain the spread of disease. However, the ministry coordinator noted that the disposal of animal carcasses has still not begun in some places. Mukhtar Adan Miaad, a livestock specialist in Borama, warned that the unburied carcasses posed a huge risk to human health, as contaminated rain water was draining down in to drinking water catchment areas. He advised the local administrations to deploy bulldozers to assist in the burial exercise. He said the disposal of carcasses should be done a safe distance away from people’s homes. Destitute herders are receiving handouts of food, clothing and plastic shelter from international aid organizations and from Djibouti. The ministry coordinator told Radio Ergo that local people were desperate to have their animals replaced so that they can resume their way of life. The survey has been shared with the Somaliland administration and aid organizations, with a view to catalyzing restocking initiatives and responses. Radio Ergo
  4. By Dr. Hussein Nur Somalia’s relationship with the Soviet Union ruptured abruptly and was brought to a sudden halt during the 1977/78 Somali-Ethiopian. From the champion of ‘Scientific Socialism’ and the arch-enemy of American ‘Imperialism’ in Africa, Barre turned to west especially the USA self-disguised as an actor acting as the prosecuted victim of “International Communism”. In reality, it was only a political gimmick with a ceremonial dance. He was playing a game. The Somali forces were defeated in the war as the Soviets turned sides providing arsenal (more superior than the one he used to give to Somalia) together with an alliance of armed forces from socialist satellite countries (Cuba, South Yemen, Libya etc.). The defeat of the Somali armed forces was one of the chief catalytic factors that encouraged and speeded the rise of liberation struggles by organized dissident groups, firstly by the SSDF (Somali Salvation Democratic Front) and shortly afterward by the SNM (Somali National Movement by the people of the North. At the end of the war, disappointments and differences cropped up with the Barre’s leadership and diplomatic blunders. The existing internal dissent before the war was rekindled and openly surfaced giving rise to the emergence of opposition groups. The formation of the SNM Fourth General Assembly of SNM in 1984 at Jigjiga, Ethiopia For more than three decades, the Somaliland-Somalia foundation of a relationship in the union was shaky and going with less confidence. Northern people finally completely lost trust. The democratic compact got threatened. Meanwhile, Barre leashed persistent campaigns of terror against Somaliland people in North ending with an upsurge of dissent. Disaffection and disenchantment rose on a steeply rising gradient and took an extra dimension. The economic and development disparity between Mogadishu and regions of Somalia and Somaliland, the injustices and extreme discrimination increased and led to form breeding grounds for the rising of armed dissidents resulting from the build-up of tensions in the north. As part of that repression and direct discriminations of the northerners, a wholesale sacking of 75 top civil servants in government top portfolios and offices (Osman Ahmed Hassan, Omer Meygag Samatar, Hassan Meygag Samatar, Hassan Aden Wadadiid, Abdi Haybe, Said Abdillahi Hinig, Sheikh Yusuf Sheikh Ali Sheikh Madar, Ismail Hurre (Buba) few among others) was made by Barre in a single day. That formed another main catalytic factor for dissidence formation. Licences and Letters of credit were withdrawn from the northern merchants such Mohamed Hassan Dalab (aka ina Hassan Dalab) as far as I remember. In sum, the end product was a loss of loyalty for the government in the north which eventually escalated to an open dissent and preparations for the formation of a political movement. SNM members in 1983 Secret talks were organised between northerners in the military force (Mohamed Hashi Lixle was the coordinator) with top government members (dissented Somali Revolutionary Council (SRC) and politburo members and high ranking government officers of northern origin such as Ismail Ali Abokor, Omer Arteh Ghalib, Jama Mohamed Ghalib, Suleiman Mohamed Aden, Dahir Warsame, Osman Ali Jama (Osman Kalun), Ahmed Mohamed Mohamoud Sillanyo (president of Somaliland between 2010 to 2017), and intellectuals (Suleiman Nuh, Abdi Ismail Duse and others). Mohamed Kahin Ahmed, a military colonel, provided a detailed account of the dynamics of the preparation and internal movements for the formation of the Somali National Movement opposition (as reported elsewhere I a forthcoming book – The Rebirth of Somaliland). The formation of the SNM as an opposition force developed in stages. By the early 1970s, there was already an underground network but still not structured as an organization. The politicians and officers from the armed forces, high ranking government civil servants and the intellectuals used to meet up covertly and furtively. Similarly, secret activities were being conducted in the diaspora especially in the Gulf region, Europe, and North America. The different groups were intimately linked together. In Saudi Arabia, they were Hassan Aden Wadadid, Abdisalan Yasin, Mohamed Hashi Elmi and Ahmed Ismail Abdi (Duqsi) as the vanguard group. The group visited London to discuss with the UK-based intellectuals including Hassan Essa Jama, Abdirahman Abdulqadir, Ibrahim Sh. Muse Ahmed, Aden Warsame Said, Ibrahim Ali Weyrah, Abdillahi Ahmed Guleid and others. The Middle East group, especially the Saudi Arabia group, suggested the production of an opposition journal in the diaspora in London. However, that was not possible. In the second visit to London by the same group plans to launch an opposition organization in Britain was agreed as the requisite for an opposition organization became imminent. That subsequently led to the formation of the SNM opposition which was officially launched on 6th April 1981 in London. Ahmed Mohamed Gulaid and Ahmed Ismail Abdi (Duqsi) were elected as the Chairman and Secretary of the movement respectively. Soon afterward there was a need for establishing a military wing to carry an armed struggle and liberation. Soon afterward, the SNM Office in London became the organization’s Headquarters and subsidiary offices were opened in other parts of the world across Europe and North America (Washington D.C, the USA headed by late Ibrahim Meygag Samatar) and throughout the UK (Cardiff, Sheffield, Liverpool, and Manchester) and Europe. From left Abdillahi Askar, Ismail Daud Egal and Mohamed Hashi ‘Lihle The people who were the force behind the formation of the SNM are divided into categories. One, a group was already out of the country. This group consisted of ex-civil servants, politicians etc. who left the country, many of whom in the Gulf countries, Europe and North America. Two, a strong group was inside the country consisting of politicians, intellectuals, government officers and civil servants, businessmen etc. in Mogadishu and in the North. However, there was a third component. That was the first armed organized group, an already armed militia group called AFRAAD, led by Mohamed Ali Farah and his friend Mohamed Ali Nur. They were both highly trained military officers and tacticians trained in Syria and with an experience of guerrilla warfare. They both trained with the Palestinian Liberation Organization (PLO) in Lebanon. Most of the military officers of northern origin were stationed in the North and Central regions. An important sub-group who provided support and working with the inside group was the business people, traders and merchants and the public who generously financed all activities. There were internal coordinators for the SNM inside the country (Colonels Mohamed Hashi ‘Lihle and Ahmed Mohamed Hala’) between the high ranking government civil servants and officials including Ministers and intellectuals such as Abdi Ismail Duse and Suleiman Nuh and Dr. Mohamed Ismail Abdi (Diktorka). The AFRAAD militia members were recruited from the local areas. It was a highly trained armed militia group initially incorporated with the WSLF sponsored by the Somali government to fight Ethiopia. AFRAAD had long-standing differences with the WSLF. It took part in the 1977/78 war with high performance. AFRAAD, being consisted of fighters of northern origin, broke away from the WSLF. Mohamed Ali and his militia became independent group fighting for the rights of the local people of northern origin. They camped at a tree named as the ‘Mohamed Ali Tree’ (between Geedbladh and Tog-Wajale) by the border with Ethiopia though moved later to a place called ‘Siyaarada’ on the Ethiopian side of the border. In the North, there was an important sub-group, the students in schools who dared later to conduct persistent open public protests using stone throwing, intifada style. In early 1982 in Mogadishu, the SNM decided to secretly support 8 officers from the national army and help them to defect to join the SNM in Ethiopia. The first wave five military officers made the defection (from the Somali army) successfully. In January 1982, the first two officers who defected were Colonels Aden Sheikh Mohamed (Aden Shine) and Ahmed Dahir Nur (Ahmed Dhagax). While on holidays, they managed to cross the border to Ethiopia at a place known as ‘Qudhaca’ to join the SNM in Ethiopia. In February 1982 Colonel Mohamed Kahin Ahmed (the current Minister of Interior of Somaliland) defected after them. He was successfully followed by a wave of officers in different time frames. Immediately after Mohamed Kahin, three other colonels joined us in Ethiopia. They were the three Adams: Adam Musa Jibril, Adam Suleiman, and Adam Mohamed Samakab. Within a short period, groups of high ranking officers from inside and abroad and ex-civil servant civilians living in the diaspora (especially the Middle East) joined us in Ethiopia as delegates for an SNM conference from different parts of the world. From London came the first Executive Committee members of the SNM (Ahmed Ismail Duqsi who was the Acting Chair and Secretary at the time, Hassan Essa Jama, and others), others from the Arabian Gulf countries, Egypt (Cairo) etc. Among the high ranking officers who joined us were: Abdulqadir Kosar, Ali Ismail (Ali Hayan), Abdi Ibrahim (Jaalladiid) from Qatar; Musa Nadif, Madaxdiid, Abdillahi Abdi Obsiye (Uddo), Dayib Gurey, Musa Bihi Abdi, Abdillahi Hussein ‘Dhegaweyne’, Abokor Ismail Hassan Mattaan (Abokor Shadh-yare), Shakib Suldan Abdulqadir, Gacmadheere, Salebaan pilot, Ismail Aden Filiste, Tarandad, Mohamed Mirre, Hussein Dheere, Abdirahman Huunsho, Mohamed Ali Farah Food, Hassan Selim, Abdisamed, Abdillahi Askar and many others. Most of them were in Mogadishu for transfers from the North by the Division Commander of the North, General Mohamed Gani as suspects for defections. The SNM first conference at Nazaret, near Addis Ababa. The civilians who attended were from Saudi Arabia. Hassan Adan Wadadid, Mohamed Hashi Elmi, Osman Ahmed Hassan, Hassan Khalif, Ahmed Kayse (from Jedda) and Zaki Ahmed, Mohamed Yussuf Adde and Abdisalan Yasin (from Riyadh). Intellectuals like Mohamed Warsame Hadrawi, Rashid Abdillahi (Gadhweyne), Mohamed Hashi Dhama (Gariye), Farah Ali Gamute, Yasin Nur, Gariye, Abdirahman Yusuf Duale (Boobe) and Mohamed Jama also attended. Soon afterward a wave of intellectuals arrived from the inside the country. Dr. Mohamed Ismail Abdi (Diktorka was one of them. The first military officers joined from the diaspora included Abdulqadir Kosar (from Qadar), Musa Bihi (the current president) from the USA, Ali Hayan and others. The first batch of commando training school was established at Babuli by Colonel Ahmed Mire. The military wing was finally in form. Operations started soon after recruitments and short training and refresher courses for the fighters. To be continued
  5. Mogadishu (HOL) - Ethiopian Prime Minister, Dr. Abiy Ahmed on Saturday arrived in Mogadishu on a surprise work-visit. Source: Hiiraan Online
  6. In the last few years we have witnessed perpetual conflict between two major tribes in the El Afwayn, Sanaag region of Somaliland. The conflict particularly intensified in the last couple of months where there has been serious bloodshed in both sides. El Afwayn is a district in the Sanaag region of East Somaliland which borders with Puntland. During the previous Somaliland administration, the government succeeded in reaching a peace deal between the two tribes at war in the region. The details of the peace deal included the two tribes having fair access to land, water and pasture areas with an emphasis that no tribe can claim the region over the other. The deal also stipulated that no new settlements could be created for each tribes own use. As such, the people of these tribes are to live side by side in peace in the established villages, towns, and cities in the region. Additionally, each tribe are to pay blood money to the other side and any injured people are to receive compensation. These agreement were widely successful and had the backing of the two major tribes in the region. Part of the agreement also entailed a bond between the two tribes that if it is broken there would be heavy fine for the tribe that initiates any war or fighting. Nonetheless, the peace deal agreement was yet broken again after the fighting resumed between the two tribes in March 2018. The new Somaliland administration set out to reach another peace agreement between the two tribes however the governments involvement has turned the fighting into a new direction. In a short period of time, while Muse Bihi has been a president in Somaliland, the fighting in El Afwayn has reoccurred at least two times. It is widely believed that the reason for the reoccurring of the fighting in El Afwayn is that the Somaliland government fails to prioritise the issues in the region. Moreover, some have argued that President Bihi is using the fighting in El Afwayn as a political gain in order to divert the public attention from the division that his election brought upon the country. Fuel was added to the fire after President Bihi’s administration failed to equally allocate governmental positions( i.e. region governor, deputy governor, mayor and deputy mayor) between the two major tribes in Sanaag. Since the last fighting there has also been a major incident where an army officer defected from the national army to form his own gorilla army in the Sanaag region. President Bihi’s government have made little effort to capture this officer who is a security threat to the region. In fact, it is public knowledge that the defected officer is further being supported by the mayor and deputy police commissioner of the region. The political climate in the region has been further made worse by tribal leaders seeking military support from neighbouring Puntland. As a result, the lack of government role in the issues of Sanaag could spiral out of control and lead to the region turning into a war-zone. by : Ahmed A B Ibraahim LLM International Law, BA Business Administration
  7. Muqdisho (Caasimada Online)-Waxaa goordhow Garoonka Aadan Cadde ee magaalada Muqdisho kasoo dagay Ra’isul wasaaraha Ethiopia Abiy Axmed. Ra’isul wasaare Abiy Axmed, ayaa waxaa Garoonka Muqdisho kusoo dhaweeyay Mdaxweynaha Somalia Maxamed C/llahi Farmaahi iyo Wasiiro ka tirsan Xukuumada Somalia. Madaxweyne Farmaajo iyo Ra’isul wasaare Abiy Axmed ayaa soo dhaweyn kadib u gudbay qeybta VIP Garoonka oo ay kuwada hadlayaan Madaxweynaha Somalia Maxamed C/llahi Farmaajo. Abiy Axmed, ayaa waxaa socdaalkiisa Muqdisho ku wehlinaaya Mas’uuliyiin kale, waxaana lagu wadaa in Ra’isul wasaare Abiy Axmed iyo wafdigiisa loo gudbiyo Madaxtooyada Somalia. Madxaweyne Farmaajo iyo Abiy Axmed ayaa kawada hadli doona arrimaha labada dal, Khilaafka Somalia iyo Imaaraadka iyo arrimo kale. Sidoo kale, Abiy Axmed, ayaa la kulmi doona dhigiisa Somalia Xasan Cali Kheyre oo isagu lahaa casuumaada. Waa markii ugu horeysay uu Ra’isul wasaaraha Ethiopia Abiy Axmed kasoo dego magaalada Muqdisho, tan iyo markii la doortay. Caasimada Online Xafiiska Muqdisho Caasimada@live.com
  8. Muqdisho (Caasimada Online)-Waxaa lagu wadaa in magaalada Muqdisho ee caasimada Somali uu soo gaaro wafdi uu hoggaaminaayo Ra’isul wasaaraha Ethiopia Abiy Axmed. Wafdigaan ayaa casuumaad rasmi ah ka helay Ra’isul wasaaraha Xukuumada Somalia Xasan Cali Kheyre, waxa ayna u diyaar garowga soo dhaweentooda ay iminka ka soctaa Garoonka Aadan Cadde. Mas’uuliyiin ka tirsan dowlada Federaalka ayaa waxaa lagu arkayaa Garoonka Aadan Cadde ee magaalada Muqdisho kuwaa oo u diyaarsan soo dhaweynta wafdiga. Waddooyinka magaalada Muqdisho ayaa waxaa saaka lagu hardhay Calamada Somalia iyo Ethiopia, waxaana si weyn loo adkeeyay guud ahaan ammaaanka Muqdisho. Sidoo kale, Ciidamada Ammaanka ayaa diiday in la furo xitaa Al-baabada dukaamada iyo Maqaayaddaha ku yaalla Wadada Makah Al-mukaramah. Geesta kale, waxaa xiran dhammaan waddooyinka magaalada Muqdisho, iyadoo qeybo kamid ah waddooyinka laga mamnuucay socodka lugta ah. Caasimada Online Xafiiska Muqdisho Caasimada@live.com
  9. National Assembly Majority leader Aden Duale on Friday dismissed assertions that the Somali and Muslim communities use ill-gotten cash to start businesses in the city. Source: Hiiraan Online
  10. A brawl between a large group of young Somali men armed with bricks, bats, and other weapons left one local man hospitalized in Lewiston, Maine, this week. Source: Hiiraan Online
  11. The United Arab Emirates pledged a total of $3 billion in aid and investments to Ethiopia on Friday, an Ethiopian official said, a major show of support for the new prime minister, Abiy Ahmed. Source: Hiiraan Online
  12. Brussels (Caasimada Online) – Shirka arrimaha Soomaaliya ee Belgium-ka, oo lagu wado inuu 25 ama 26-ka June ka furmo Brussels, ayaa waxaa ka qeybgali doona dhamaan madaxda maamuladda. Shirkaan ayaa daba socda mid uu bishii lasoo dhaafay Brussels uga soo qeybgalay Ra’iisul Wasaare Xasan Cali Khayre, kaasoo diiradda lagu saaray amaanka Soomaaliya, bixitaanka AMISOM iyo dib u dhiska ciidanka xooga Soomaaliya. Illo xog ogaal ah, ayaa sheegay in Khayre ay dowladaha Beesha Caalamka ku wargeliyeen inay muhiim tahay in qorshaha Amniga Soomaaliya uu noqdo mid loo dhan yahay, oo Madaxda maamulada iyo dowladda Federaalka ay ku raacsan yihiin. Wararka ayaa sheegaya in intii uu socday shirkii Baydhabo ay isku deyday xukuumada FS inay ku qanciso madaxda maamulada, laakiin ay ku raaci waayeen fekerkaasi, kadibna la isla meel dhigay in si wadajir ah looga wada qeybgalo shirka Brussels. Madaxda dowladda Federaalka ayaa ogolaaday dalabkaas, waxayna noqoneysaa markii labaad oo madaxda maamulada dalka ku wehliyaa dowladda hadda jirta shir dibada ka dhacaya kadib midkii ka dhacay Ingiriiska sanadkii hore. Tan iyo markii la doortey Farmaajo bishii Febuary 8, 2017, Madaxweyne Farmaajo ayaa ka shaqeynayay in dowladda Dhexe ay dalka ku matasho shirarka dibadda ee arrimaha Soomaaliya looga hadlayo. Lama oga hadda waxa isbedelay. Kawada qeyb-galka Shirka Brussels ayaa ka dhigan in wax isbedal ah uusan ku imaan siyaasadihi hore ee madaxda maamullada ku wehliyaan kuwa dowladda Federaalka shirarka caalamiga ah. Dalalka dhaqaalaha ku bixiya dhismaha ciidanka xoogda dalka Soomaaliyeed ayaa waxay ka muujiyeen niyad jab wayn, sida hadda u socdaan howlaha dhisitaanka ciidanka xooga Soomaaliyeed, iyagoo ka “aaminaad baxay”. Saaxiibadda Soomaaliya ee Beesha Caalamka ayaa shaki gelinaya sida ciidamada xoogga dalka ugu guuleysan karaan amniga, xilli ay soo baxayaan eedeymo Mareykanka u jeediyay oo ah la musuq-maasuqo deeqaha dhaqaale ee Ciidanka. Shirka Brussels hadda laga sugayo hogaamiyaasha Soomaaliya oo dhan iyo qorsho ay ku mideysan yihiin, iyadoo Dowladda Federaalka ka shaqeynaysay in deeqbixiyaasha ay u gacan-geliyaan dhaqaalaha ay ugu tala-galeen qorshaha amniga dalka. Madaxweyne Farmaajo ayaa todobaadkan warqadihii aqoonsiga safiirnimo ka gudoomay Safiir cusub oo dowladda Belgium usoo magacawday Soomaaliya. Xigasho: Garowe Online
  13. Tunis (Caasimada Online) – Dibadbaxyo waa weyn ayaa ka dhacay magaalada Tunis ee caasimadda dalka Tunisia, si dadka ay u cambaareeyaan isku day afgmabi oo fashilmay, oo ay ka dambeysay dowladda Imaaraadka Carabta, kaasi oo uu kashifay wargeys Faransiis ah. Kooxaha u dhaqaaqa danaha dalka ayaa ku baaqay in la joojiyo faro-gelinta shisheeyaha ay ku hayaan arrimaha dalkaas, islamarkaana la ceyriyo safiirka Imaaraadka Carabta, sababo la xiriira ficillada dowladdiisa. Horaantii toddobaadkan, wargeyska Le Monde Afrique ayaa shaaca ka qaaday in wasiirkii arrimaha gudaha Tunisia ee la ceyriyey, Lofti Brahem uu qorsheeyey afgambi, isaga oo gacan ka helaya sirdoonka Imaaraadka Carabta. Tifaftiraha wargeyska, Nocolas Beau ayaa qoray in Brahem uu qalad weyn sameeyey kadib markii uu isku halleeyey saaxiibadiisa cusub ee Imaaraatiga, isaga oo aaminsan inuu noqonayo hoggaamiyaha cusub ee Tunisia. Talaadadii ayaa dadka Tunisia ay isugu horbaxeen wasaaradda arrimaha gudaha ayaga oo cambaareynaya isku dayga afgambi ee Imaaraadka ay taageerayeen. Dibadbaxayaasha ayaa dalbaday in dalkaas laga ceyriyo safiirka Imaaraadka, islamarkaana Brahem lagula xisaabtamo ficilladiisa, kadib markii uu halis ku noqday amniga iyo xasiloonada dalka. Dalka Imaaraadka ayaa sanadihii dhowaa faro-gelin ba’an ku hayey arrimaha gudaha ee dalal badan sida; Soomaaliya, Yemen, Libya iyo kuwo kale. Caasimada Online Xafiiska Qaahira caasimada@live.com
  14. Aw-Muriidi subaxaa waxaa uu ka soo toosay xaafadda Cadeyga ee degmada Xamar/weyne isagoo intuu dib u laabtay soo dhexmaray suuqyaraha koodka ee cariiriga ah ee isla x aafadaasi si uu indhaha ugu soo nuursado bajiyaha. Dhangalowga, isbaandheeska , leefleefowga iyo kalluunka. Wuxuu ka soo leexday dhinaca masjidka ———- wuxuuna ku soo beegmay luuqyada cabdalla shideeya iyo hooshaanka oo uu kaga soo dhacay hotel Maleyka iyo dukaamada , harqaamada iyo goobaha jumlada. “Shib shib waaye magaalada”..maanta yaa ka roon ayuu hoos iskula hadlay wuxuuna sii raaciyey “ Maanta mala fool baxsanin” oo ahaa eray uu kuu isticmaali jiray maalmaha degan ee aan magaalada wax qarax ah ka dhicin. Wuxuu markii dambe ku leexday dawaarlaha Qalloocow oo uu maamulayey nin ay saaxiib ahaayeen. Mid ka mid ah kuraasta fadhiga ayuu ku fariistay..waxaaa hore u joogay shariif Cali oo loo yaqaano Shariif Maamow oo ay isku da’ahaayeen. “Duqii waa baxay lee ma ahoo “ ayuu Maamow ku yiri Aw-Muriidi, kolkaas ayuu Muriidi ku jawaaabay “Wax la suubiyey ayaa o ghee…lacag maa la bixiyey ..yaa og….Duqa waa jiitay lee maqalnay”. Sheekadii markii ay muddo socotay Aw-Muriidi sidii caadada u aheyd isagoo fadhiya ayuu is gashaday…waa kan hurday ..oo quuriyey. Shariif Maamow yaab ayaa ka soo haray isagoo leh “Muriidi saan lee maas ahaay…meeshiis tagabo ma ku hurdaa lee …ayaan dhaweyd Masjidka marwaas aas ku hurday…maalin kale dukaanka Deqqow ee via Rooma, meel walbo ma lagu quurinaa…horta usuga habeenkii ma hurdo miyaa”. Intii wiilka harqaanka joogay iyo shariifka ay hadalka hayeen ayuu misana Aw-Muriidi qeyliyey markii uu riyooday. Wuxuu ku riyooday isagoo joogay garoonka diyaardaha Aaden Cadde oo ay ka ambabaxeysay diyaarad ay raacayyeen sakaakiil Imaaraadka ah oo u socday dalkooda … Muran baa dhacay saraakiisha garoonka iyo kuwa imaaradka waxaana ay saraakiisha soomaalida ku adkeysteen in ay baaraan diyaardda intia aaney duulin ka hor. Diyaaradda waxaa saaran gantaal Nukliyeer ah oo ay Imaaraadku hore qarsoodi dalka u keeneen hadana ay la noqonayaan….yaab baa dhacay. Askarigii ugu horreeyey markii u diyaaradda madaxa galiyey ayuu sarkaal imaaraadka ah oo gudaha ku sugnaa gantaalkii keebka u qabtay oo qarxiyey… Mar qura ayaa wixii oo dhan qiiq iyo olol isu rogeen ..Aw-Muriidi oo ka mid ahaa dadkii agagaarka ka dhowaa wax holcaya ayaa ku dhegay. Aw-Muriidi waa galgashay isagoo holcaya oo qeylinaya ….” Waa dhintay…..iga fujiya” ayuu ku qeyliyey. Shariifka yaab ayaa ka soo haray “Maxaa ku dheggan waaba hurdooyaaye…..maskiin cabsi lee miyaa waxaas “ ayuu yiri ka dibna wuxuu bilaabay in uu toosiyo “Muriidi ka kacbo….hana murjinine..yaa kuugu dhegan” ayuuna weydiiyey. Aw- Mudiiri isagoo neeftuuraya ayuu hurdo-fadhigii ka toosay wuxuu yiri isagoo riyadiisa ka beensheegay “Waxaan ku riyooday anigoo jooga Warta-Nabadda..oo faraxsan oo iska lugeynaayo..amba iska lugeeyee meel fiican ma mareynin ..luuq luuq aas ahaay…waqti labo saac habeen camal eh…meel dameero badan joogaan aan soo maray…..waa naxay ..mugdi ay aheyd ..laakiin waa iska tawakalay ..yacni waa iska sii socday….lamo dameer ayaa isoo dabo kacday…gadaalba ma iska fiirinin…..mid hortey ayuu markii dambe socday midna gadaal aas iga xigay..kii horteyda socdi haraanti lees igu bilaabay..markii boodayna kii kale aa haraati igu qaadqaaday waa isu key dhiidhiibeen…dhulkaan ku dhacay waa igu joogjoogsadeen” W/Q: Mohamed Shiil
  15. Markii ay Eritrea ay xornimada qaadatay sanadkii 1993-kii, Itoobiya waxa ay noqotay dal aanan lahayn xeeb iyo bad toona, waxayna qaadday talaabadii la filan karay oo ahayd in la kala diro ciidammadii badda. Balse hadda dib ayay uga fiirsanaysaa go’aankaas, waxaana muuqata saansaan ah in ay raadinayso saldhig baddeed oo laga doonayo dalalka dariska la ah. Ra’isulwasaaraha Itoobiya Abiy Axmed ayaa dhawaan taleefishinka dalkaasi ka yiri “Waxaan dhisaynaa ciidammo xoog badan oo baddeed, kuwaas oo ugu xoog badan Afrika”. Maxaa kalifay tallaabadan? Wakaaladda wararka ee Fana ayaa Ra’isulwasaare Abiy kasoo xigatay in uu yiri in ciidammada ay la jaanqaadayaan waxyaabaha kasoo kordhay adduunka, islamarkaasna sameeyaan isbadalada loo baahanyahay. Markii Itoobiya iyo Eritrea ay dagaalameen, waxaa dhacday in Itoobiya aysan isticmaali karin dekada Eritrea si la mid ah sidii horey loo samayn jiray, sidaasi awgeed, Itoobiya waxa ay raadsatay wax ay ku badalato. Dhawaan waxa ay Itoobiya heshiis la saxiixatay Jabuuti, kaas oo ay ku heshay saami ka mid ah dekad halkaas ku taala. Dekadaha Jabuuti waxaa hadda kasoo dega 95% waxa ay Itoobiya soo degsato ama dhoofiso. Waxaa jira qad tareen oo isku xira labada dal kaas oo dhan 759 km, kaas oo sahlay in badeecooyinka iskaga kala gooshaan labada dhinac. Balse Itoobiya kuma qanacsana sida ay Jabuuti wax uga jiraan, tusaale Roba Megerssa Akawak oo ah madaxa wakaaladda Xamuulka iyo adeegyada daabulaadda Itoobiya ee ESLSE ayaa wargeyska Blooomberg u sheegay in Itoobiya ay ka walwalsantahay saldhigyada ciidammada shisheeye ee Jabuuti ku yaala. “Waxaan ka cabsanaynaa in Jabuuti xitaa ay go’aan ku yeelan weyso waxa ka dhacaya gudaha dalkeeda, oo lagala wareego awoodda, tanina waa halis soo foodsaartay Itoobiya” ayuu yiri Roba. Mar uu ka hadlay ciidammada badda ee la samaynayo, ayuu sheegay in ay difaaci doonaan 11-ka markab ee ganacsiga ah ee Itoobiya leedahay, kuwaas oo ka shaqeeya badda cas. Waxa uu sheegay in ay jiraan dano siyaasadeed oo is diidan. Maraakiibtaan ayaa waxa ay baroorsinka dhigtaan Jabuuti, iyaga oo u kala goosha qaaradaha adduunka. Itoobiya waxa ay sidoo kale leedahay mac-had lagu tabobar xirfadlayaasha badda, waxaana sanad kasta kasoo baxa 500 qof oo leh xirfado kala duwan, waxaana la qorsheynayaa in tiradaas la gaarsiiyo 1,000. In ciidammo meel eber ah laga soo dhiso, gaar ahaan kuwa bad waa shaqo aad u culus, una baahan dhaqaale baddan. Itoobiya waxa ay heshiisyo la saxiixatay Suudaan iyo waliba maamulka jamhuuriyada iskeed gooni isu taagga ugu dhawaaqday ee Somaliland, halkaas oo dekada Berbera ay Itoobiya ku leedahay 19% saamiga. Dib uga fiirsashada Eritrea Mr Abiy waxa uu sidoo kale ka shanqariyay in uu wadahadal la furayo dowladda Eritrea oo ay muddo dheer dagaashanaayeen, isaga oo sheegay in xitaa uu xiriir dhiig ka dhaxeeyo. Hadalkiisa ayuu ka dhabeeyay kadib markii uu ogolaaday go’aankii guddiga dhexdhexaadinta labada dal, kaas oo ahaa in Itoobiya ay ka baxdo magaalada Badme. Balse si kasta oo uu u hagaago xiriirka labada dal, ma muuqato saansaan ah in ay soo dhowdahay in Itoobiya ay dekada Casmara ugu ugu tiirsanaan karto sidii hore oo kale. Diblumaasi hore oo Itoobiyaan ah Birhanesmeskel Abebe ayaa sheegay in Itoobiya ay xaq u leedahay in ay isticmaasho biyaha caalamiga ah, taasna ay keeneyso in ay yeelato meel u noqota saldhig ciidammada badda. Waxa uu intaas ku daray in Jabuuti, Kenya ama Somaliland ay ka midyihiin meelaha suurtagalka ah ee saldhigaas laga samayn karo. Mr Birhanemeskel ayaa yiri “Waa in dalalka geeska Afrika loo mideeyaa qaab dhaqaale, ciidammo badna mashruucaas ayuu qeyb ka yahay”. Suurtagal ma tahay in la hirgaliyo qorshahan? Timothy Walker oo ka tirsan mac-hadla ISS ayaa qaba in Itoobiya ay tobonaan sano ku qaadan karto in ay dhisato ciidammo badeed, balse wuxuu qirey in ay samayn karaan laamo yaryar oo xagga badda ah. Waxa uu xusay in dalalka Afrika badankood aysan lahayn saldhigyo ciidan bad oo ku filan, kuwa lehna ay yihiin dalalka shisheeye ee xoogga baddan soo dul dhigay gobolkan. Sidaas oo ay tahay, Itoobiya waxa ay u muuqataa in ay ka go’antahay in ay dhisato ciidamo bad. Isha: BBC Somali
  16. Garoowe Online (Caasimada Online) – Madaxweynaha maamulka Puntland Cabdi Weli Maxamed Cali Gaas ayaa mar kale ka hadlay xiisadda taagan ee u dhexeysa Somaliland iyo Puntland. Madaxweyne C/Weli Gaas ayaa farriin u diray shacabka Somaliland isagoo sheegay in Puntland aysan kusoo duulin Somaliland isla markaana dagaal aysan usoo aadin. Gaas ayaa ku eedeeyay madaxweynaha Somaliland Muuse Biixi in marka laga soo tago Puntland iyo gobolka Sool inuu sidoo kale halis ku yahay shacabka Somaliland sida uu hadalka u dhigay. Waxa uu sheegay in Madaxweyne Muuse Biixi uu la yimid dhibaato hor leh isla markaana loo baahanyahay in la qabto. Gaas ayaa ku tilmaamay Muuse Biixi Nin waalan, waxana uu shacabka Somaliland ugu baaqay inay iska qabtaan si shacabka Somaliland ay umadda ugula noolaadaan daris wanaag. Xiisadda u dhexeysa maamullada Somaliland iyo Puntland ayaa maalinba maalinta ka dambeysa cirka isku sii shareereysa iyadoo ay sii kordhayaan hadallada dacaayadda ah ee ay hawada isku marinayaan mas’uuliyiinta labada maamul xilli ciidamada maamulladaasi ay isku horfadhiyaan deegaanka Tukaraq.
  17. Qeybtii 3-aad, Halkan kala soco qeybtii hore – Maxkamadda Gudaheeda iyo Maraggii dacwadda Arrinta xiisaha lihi waxa ay ahayd in maxkamadda gudaheeda ay markii ugu horreysay dib ugu kulmeen Cali iyo Lindhout, muddo ku dhowaad toddoba sano ah kaddib, afduubkii ay isku soo barteen xaalad aad uga duwan tan ay hadda isku arkeen. Lix sano ka hor ay Amanda maxbuus ayaa ay u ahayd koox uu Cali ka mid yahay ama ugu yaraan la shaqaynayey, maanta isagii ayaa maxbuus u ah maxkamad ka shaqaynaysa in ay soo celiso sharafta Amanda oo ay tusto in meel ka dhici lagu sameeyey garsoor helayo. Amanda Lindhout waxa ay taagnayd meel dhowr tallaabo oo keliya u jirta edegga eedaysanaha ee maxkamadda gudaheeda. Waxa aanay ka sheekaysay wixii ku qabsaday duleedka Muqdisho iyo kaalinta ay iyadu ku doodayso in uu Cali Cumar Adeer ku lahaa waxa dhacay. Amanda waxa ay ugu horreynba caddaysay in ay si fiican u garanayso eedaysanaha, oo aanay aqoon garasho ahi isugu laabnayn, laakiin magaca Cali Cumar Adeer aanay hadda ka hor maqlin. Waxa uu magaciisa ku sheegi, oo ay u taqaanna Aadam. Amanda Lindhout waxa ay sheegtay in, si ka duwan sida uu sheegtay, aanu Cai ahayn nin goobtii afduubka marti ku ahaa ama qasab ku joogay oo afduubnaa. Balse uu ahaa taliyaha hoggaaminayey kooxda afduubka. Afduubayaasha oo dhamina si ixtiraam iyo ka dambayn leh ayaa ay ula dhaqmayeen Aadam. Amanda waxa kale oo ay meesha ka saartay doodda Cali ee ahayd in aanu isagu ogeyn in la jidh dilay ama la kufsaday gabadhan, waxa aanay hoosta ka xariiqday in isaga laftiisu uu ka mid ahaa dadka ciqaabaya, iyada oo si gaar ah u xustay mar uu ugu hanjabay in qafaalashadeedu ay tahay ficil diini ah, “Allaah ayaa I faray in aan madaxfurasho ka qaato Lindhout iyo Brennan.” Ayaa sheegtay in uu ku yidhi. Waxa kale oo ay maxkamadda ka hor sheegtay in Cali uu marar badan u iman jiray isaga oo u sheegaya in uu doonayo in uu guursado. “Sida hanti yar oo ay leeyihiin ayaa ay ii arkayeen” Ayaa ay ku calaacashay Amanda. Oo iyada oo aad u ooyeysa maxkamadda u sheegtay in muddadii ay kooxdan gacanta ugu jirtay ay kula kaceen garaacis iyo kufsi aanay u kala hadhin. Xaalad silic iyo uskag ahna ay ku hayeen. Marka ay saxariirkaas ka sheekaynaysayna waxa ay tusaale u soo qaadatay in qolalka lagu xidhayey ay ahaayeen kuwo qudhun ah oo jiir ka buuxo, illaa xad uu xitaa jidhkeeda dul yaaci jiray, badnida awgeed. Amanda buuggeeda ‘A House in the Sky’ oo ay wada qareen Sara Corbett waxa ay ku sheegtay in Aadam uu u sheegay in uu marka hore macallin ahaan jiray, ‘Ka hor inta aanu ku lug yeelan jihaadka’ ayaa ay tidhi. Waxa uu ahaa aabe dhalay laba carruur ah, waxa aanu inta badan ka shaqayn jiray meelaha ka baxsan Muqdisho. Intii uu socday dhegeysiga dacwadda Cali Cumar Adeer, waxa ay maxkamaddu marag ahaan ugu yeedhay, Nigel Brennan, oo ah ninkii Amanda la’ la afduubay ee reer Ustareeliya. Kaas oo isaguna sheegay in isla maalintii la afduubayba uu Cali u yimi oo is baray. Nigel waxa uu sheegay in uu u arkayey nin waxoogaa waxbarasho ah leh, oo aanay xaaladdiisa nololeed xumayn. Waxa uu afka ingiriisiga ugu hadlayey si ka fiican dhammaan raggii kale ee afduubka u haysay. Ayaa uu sheegay. Sawirqaade Nigel intii uu gacanta ugu jiray kooxda afduubtay waxa uu aqbalay in uu muslim noqdo, isaga oo arrintaas ka warramayana waxa uu sheegay in Muslimnimadaasi ay naftiisa badbaadisay, waayo waxa ay ka caawisay in uu la qabsado duruufta ku xeeran. Islaamnimadaas ayaa ka caawisay in uu yeesho jadwal maalmeed habaysan, oo maalintii shan jeer uu tukado, hawlihiisana shantaas jeer ku kala qorsheeyo. Waxa kale oo uu ka faa’iiday in ay intii hore isaga soo dhowaadaan afduubayaasha, iskagana faham fiicnaadaan. Nigel waxa uu sheegay in kooxda afduubku ay siisay kitaabka Qur’aanka Kariimka ah o oafka Ingiriisiga ku macnaysan, isaga oo ka hadlaya waxa uu ka faa’iiday kitaabkaasna waxa uu yidhi, “In aan helo Kitaabka Qur’aanku waxa ay ii ahayd awood aanay wax loo dhigaa jirin. Waxa aan ka helay aqoon la xidhiidha diinta Islaamka iyo in aan fahmo dadka aan la macaamilayey” ayaa uu yidhi Nigel Brennan. Isaga oo sababta uu u muslimay ka sheekaynayana waxa uu ku andacooday in uu doonayey, “In ay afduubayaashu u arkaan in uu bani’aadam yahay, iyo in ay ku adkaato in ay dilaan, maadaama oo uu muslim yahay, dilkiisuna xaaraan ka noqonayo” Kooxda afduubku waxa ay keeneen kitaab keliya oo ah Qur’aan lagu hoos qoray macnihiisa oo afingiriisi ah, kaas ayaa labada maxbuus marba mid loo geyn jiray. Amanda iyo Nigel kitaabkan in ay akhriskiisa waqtiga isku dhaafiyaan, aqoonna kala baxaan oo keliya kama ay faa’iidin. Waxaa u dheeraa in ay ka dhigteen aalad ay ku xidhiidhaan, oo sida uu Nigel sheegay, mid kastaa marka kitaabka loo geeyo, waxa uu hoosta ka xariiqi jiray ereyada ingiriisiga ah ee ku jira macnaha Qur’aanka ee la midka ah waxa ay doonayaan in ay isu sheegaan. Ka kale marka uu soo arko, ee fahmo isna ujeedka ereyadan calaamadsan, jawaabta waxa uu isna ka dhigi jiray in uu calaamadiyo kelmado filqan oo ujeedkiisa gudbin kara. Mid kastaa ereyada uu isticmaalay bogagga ay ku yaallaan tiradooda ayaa uu ku qori jiray jaldiga hore ee buugga, si ka kale uu u raadsado. Si kastaba ha ahaato ee, oo marka hore ahaan jiray kiristaan aan ku camal falin diintiisu, imika marka la weydiiyo, waa uu ka gaabsaday in uu caddeeyo in uu weli muslimnimadii haysto iyo in markii la soo daayey uu ka noqday. Waxa se’ uu caddeeyey in uu cafiyey afduubayaashii, oo aanu doonayn in Cali loo xukumo dembiga uu isaga Nigel ahaan ka galay. “Cafisku waa habka ugu sarreeya ee lagu cabbiri karo jacaylka, waxa aanu bulshada ka dhigaa mid horusocod ah.” ayaa uu Nigel sheegay. Isaga oo mar kale Cali ugu cudur daaraya duruufaha Soomaaliya ka jirana waxa uu yidhi, “Waxaa dhici karta in aniguba haddii aan duruuftaas nololeed oo kale ku jiri lahaa, oo qoys biil iyo nolol iga sugaya aan ku dhex haysan lahaa dal sidan u qasan, aniga oo aan wax lacag ah xoogsan karin, ay dhici karto in aan sidooda oo kale yeeli lahaa” ayaa uu yidhi Nigel. Nigel Brennan oo sannadkii 2011 soo saaray buug uu u bixiyey, ‘The Price of Life’ waxa uu sheegay in markii uu afduubnaa aanu sidan u fikirayn oo uu ku hammiyi jiray in uu mar uun arko kooxdan oo dhammaantood dhintay, oo weliba si silic ah u dhimanaya. Laakiin hadda waa uu isbeddelay. Nin Soomaali ah oo Cali ku marag furay Intii dhegeysiga dacwaddu socday, waxaa kiiska soo galay nin Soomaali ah oo isagu deggen Kanada, ninkaas waxaa sheekada soo geliyey Amenda Lindhout hooyadeed, oo ka codsatay in uu soo dhexgalo iyada iyo ninka Soomaaliya ka soo hadlaya ee Aadam (Cali Cumar). Amande hooyadeed waxa ay ku fikirtay in ninkan Soomaaliga ahi uu iyada kaga fiicnaan doono la xaajoodka afduubayaasha, maadaama oo uu afkooda kula hadlayo, lagana yaabo in dhaqanka uu garanayaa ka caawiyo in uu waxbadan ka fahmo nimankan iyo waxa laga yaabo in uu u qarsoon yahay. Ninkan Soomaali-Kanadiyaanka ah oo aanay ii suurtagelin in aan magaciisa helo ayaa marka uu Cali iyo kooxda afduubka la soo hadlo, waxa duubi jiray hadallada ay isweydaarsadaan. Markii dambe ee maxkamaddu hadalladaas dib u dhegeysatayna waxaa soo baxay in Cali aanu sida uu sheegayo afduubnayn, balse runtu tahay tii uu markii hore sheegay ee ah in uu kaalin fiican ku lahaa go’aamada iyo qorsheyaasha ay ku socdaan kooxda afduubku. Isaga oo mararka qaarkood ninkan Soomaaliga ah u muujinaya in aanu kooxda afduubka ka mid ahayn, balse uu saamayn awood badan ku leeyahay, ayaa waxa uu isticmaalayey ereyo uu ku muujinayo in uu isagu qolada afduubka cadaadis saaray, intii awooddiisa ah. “Waa ay I maqlaan aniga … Marmarka qaarkood waa aan ku qayliyaa, oo aan u sheegaa in ay waqti i yara siiyaan, si aan fursad ugu helo wadaxaajoodka aan kula jiro qoysaska lahaystayaasha oo aan heshiis la gaadho.” Ayaa ka mid ahaa hadallada uu Cali ninka Soomaaliga ah ku yidhi, ee marka dambe maxkamadda lagu dhegeystay. Hadalka taleefanka uu Cali kagala soo hadlay ninka Soomaaliga ah ee caawinayey qoyska Amanda Lindhout, ayaa waxa kale oo ku jira Cali oo leh, “Mar hore oo caawa ahayd, waa aan la hadlay, [Afduubayaasha] oo weliba aan ku qayliyey. Xitaa qayladayda awgeed waa ay xanaaqeen oo ay igu yidhaahdeen, xaq uma lihid in aad nagu qayliso, adiga oo aan lacagtii madaxfurashada ahayd noo haynin” Hadalladan ayaa ahaa kuwo Cali uu doonayey in uu ninka Soomaaliga ah iyo qoyska uu wakiilka ka yahay ku dhiirrigeliyo in ay dhaqso hawsha bixinta madaxfurashada u soo dhammaystiraan. Isdiidooyinka ku jira hadallada Cali waxa kale oo aad loo dareemay, mar maxkamadda dhexdeeda su’aalo talantaalli ah lagu boobay, kaddibna uu sheegay hadallo burinaya kuwii uu hore u sheegay. Inkasta oo marka hore uu sheegay in qori caaradii uu kula soo hadli jiray qoysaska afduubayaasha, waxa uu odhanayaana ahaayeen waxa ay u sheegaan oo keliya, haddana markan dambe waxa uu qirtay in aanu ahayn maxbuus u xidhan nimankan. Waxa kale oo uu sheegay in aanu meel la deggenayn afduubayaasha, iyo haddana mar kale in ay fasixi jireen marka uu maqaaxiyaha ka soo cuntaynayo, iyo xitaa marka uu ka soo shaqaynayo xafiiskiisa oo ahaa xafiis wakaalad socdaal oo tigidhada diyaaradaha jara. Maxkamadda Horraantii bishii Laba iyo tobnaad ee 2017 ka ayaa ay maxkamaddu soo gabgabaysay dhegeysiga dacwadda ka dhanka ah Cali Cumar Adeer. Dacwaddaasi waxa ay khusaysay dembiga laga galay Amande Lindhout oo keliya, maadaama oo aanu ninka reer Ustareeliya ee Nigel Brennan isagu soo dacwoon. Waxa aanay maxkamaddu sheegtay in Cali ay ku heshay dembiga loo haystay oo ah in uu kaalin weyn ku lahaa afduubka Amanda sidaa awgeed uu qaadayo dembiga wixii afduubkaas ka dhashay oo dhan, oo uu ugu horreeyo jidh dilka iyo kufsiga gabadhan lagula kacay. Dacwadda waxaa qaadday maxkamadda sare ee caddaaladda ee dalka Kanada, waxa uu dhegeysigeedu qaatay 10 fadhi, waxa aanu garsooraha dacwaddu ahaa Robert Smith. La soco qeybta xigta insha allah… W/Q: Kamaal A. Cali
  18. Hargeysa (Caasimada Online) – Prof:Ismaaciil Maxamuud Hurre Buubaa, oo ka mid ah Siyaasiyiinta Somaliland iyo Masuuliyiinta Xisbiga Waddani, ayaa sheegay in wax aad loola yaabo tahay in Somaliland oo xadkeedii joogto in haddana laga dhigo inay Puntland ku tacadiiday, kuna xad gudubtay, waxaanu xusay inay Somaliland xaq u leedahay inay xadkeeda gaadho, isagoo soo jeediyey in xaalada ka taagan Gobolka Sool, gaar ahaan Tuko-raq, inay Somaliland iyo Somaliya ay ka wada hadlaan. Prof. Ismaaciil Maxamuud Hurre Buubaa, oo u waramay Wargeyska Geeska Afrika ayaa sidoo kale ka hadlay dhoofka xoolaha ee uu u Sucuudigu furay, waxaanu ugu horeyn uu yidhi “Somaliland waxay leedahay xadkaygii baan doonayaa in aan gaadho, Puntland waxay ku doodaysaa abtirsiimo, waana laba arimood oo aan is liqi karayn, arimahaas oo kalena ma wanaagsana inay noqdaan mindi mindi ku taag, waxaana wanaagsan in si degan arintan loo galo, Somaliland xaq bay u leedahay inay xuduudeeda gaadho, wax loo baahan yahay maaha in Somaliland oo xuduudeedii ku jirta in laga dhigo inay Puntland ku soo tacadiday, kiiska ay Puntland ka hadlaysana waxaan u arkaa inuu yahay kiis aanu Caalamku fahmi karayn, waxayna ila tahay in arinkan ay Somaliland iyo Somaliya ka wada hadlaan iyadoo cid dhex joogto”. Mar uu ka hadlaayey sida uu u arko dhoofka xoolaha ee uu Sucuudigu furay ayuu yidhi “Waa loo baahan yahay oo xoog baynu ugu baahan nahay in dhoofka xoolaha la inoo furo, waana in laga faa’iidaystaa, waana in la hubsadaa in xoolaha inaga dhoofayaa inay yihiin xoolo tayo leh, oo caafimaad qaba, waayo dhaqaalaheenii oo dhan baa ku xidhan, oo sicir bararka baa ku xidhan, dakhliga dawladda ayaa ku xidhan, waana in la joojiyo wax alaale wixii dhibaato ku ah dhoofka xoolaheena”. Caasimada Online Xafiiska Hargeysa Caasimada@live.com
  19. Brussels (Caasimada Online) – Midowga Europe waxay shalay shaaciyeen Kaalmo Dhaqaale oo cusub oo lagu maalgelinayo sidii Nabad loogu soo dabaali lahaa Soomaaliya iyo dalalka kale ee ay colaadaha ka jiraan. Hadal-qoraal oo shalay ka soo baxay Xarunta EU-da ee magaalladda Brussels ee dalka Belgium aya lagu sheegay inay EU-da ku kharaj garanayso lacag dhan 10.5 Billion oo EURO oo u dhiganta 12.4 Billion ee Dollar-ka Maraykanka sidii Qalab Milliteri oo ay ku jiraan Hub loogu iibin lahaa dalalka ay wada shaqeynta leeyihiin ee ku yaalla Deegaanadda ay Colaaduhu halakeeyaan ee ay ka mid yihiin dalalka ka hooseeya Saxaraha Afrika. Kharajka cusub ee EU-da ee Tas-hiilaadka Nabadda ( The new European Peace Facility (EPF) waxa loo baahan yahay sidii Hawlgallo Tababar looga fulin lahaa 4 dal oo Afrikaan, si ay awood ugu yeeshaan inay gacan ka geystaan dadaalka Nabad-ilaalinta ee meel kasta o oka mid ah Caalamka. Madaxa Arrimaha Siyaasadda Dibedda ee Midowga Europe, Federica Mogherini waxay difaacday Kharajka Cusub ee la siinayo dalalka Somalia, Maali iyo Afrikada Dhexe, kadib, markii laga digay in Hubkaasi siyaabo kale loo adeegsado, gaar ahaan dalalka ay Xiisadaha Siyaasadeed iyo Tacadiyadad Xuquuqda Aadanah ka jiraan. Federica Mogherini waxay sheegtay in Kharajkaasi Cusub ee Adeegga Nabadda (EPF) oo u baahan inay mar hore ansixiyaan dhamaan dalalka xubnaha ka ah Ururka Midowga Europe waxa uu aad u sahli doonaa sidii Deganaansho loogu soo dabaali lahaa Waddamo ay ka mid yihiin dalalka Somalia, Mali iyo Afrikadda Dhexe. Guddiga Garabka Fulinta ee Awoodda badan ee Golaha Europe (European Commission) oo soo bandhigay Hindisaha Kharajka Cusub ee Nabadda waxay arki doonaan Taageeradda xooggan ee dalalka xubnaha ka ah EU-da siiyaan, iyadoo Deeqdaasi Cusub ku jiri karaan Hub. Dalalka xubnaha ka ah EU-da waxay go’aan ka gaari karaan sida loo kharj gareynayo Lacagta EPF, iyadoo loo sii marsiinayo Golaha Europe. Dhinaca kale, Sarkaal ka tirsan EU-da oo la hadlay Wakaalladda Wararka AP waxa uu tilmaamay in Hubka qeyb ka yahay Xirmadda la bixinayo ee dhinac socda Tababaradda, mana noqon doonto muhiimadda ugu weyn ee Kharajka Maalgelinta ee EPF. Sarkaalku waxa uu rajo ka muujiyey in Maalgashigaasi xaqiijin doono guul laga gaaro Hawlgalladda Tababaradda ay EU-da ka wadaan gudaha Dalalka Afrika. Sarkaalka waxa uu ugu dambeyntii hoosta ka xariiqay in Hawlgalka Somalia ay jiraan Kiisas ku aadan Ciiddanka Maxaliga oo iyagu aan awoodi Karin inay ku hawl-galaan Tababaradii la siiyey, sababo la xiriira iyagoo aan haysanin Qalabka asaasiga, sida Kabaha Ciiddamadda ee Buutka. Caasimada Online Xafiiska Brussels Caasimada@live.com
  20. Garowe (Caasimada Online)- Madaxweynaha maamul goboleedka Puntland, C/weli Cali Gaas ayaa ka hadlay colaada weli ka taagan Tukaraq, isagoo ku eedeeyay Somaliland inay wado dhibaato, isla markaana dab kusii hurineyso xaalada taagan. Wuxuu sheegay in Puntland ay u bannaan tahay in ay is-difaacdo, maadaama buu yiri duulaan cad lagu soo qaaday, isagoona dagaalka Puntland kula jirto Somaliland ku tilmaamay jihaad cad, Puntland-na ay diyaar u tahay difaac. “Gabadha reer Sool ee Laascaano ku barooraneyso, waxaan u sheegayaa in ilmadeeda dhulka ku dhacaysa ay xiddido hor leh goyneyso oo geeri wayn abuurayso” ayuu yiri C/weli Gaas oo ka hadlayay munaasabada ciidul fidriga. Wuxuu kaloo fariin u diray dad uu ku sheegay inay horgallo u yihiin qorshaha Somaliland ku joogto deegaanada Sool,. “Horgalayaasha dhalashana sheeganayana, dhaqan ahaan waxay yihiin aan garanayno, horta qofka bini-aadamka arsaaqdiisa waa la qoray waana helayaa, laakiin waxay ku kala duwanyihiin qofna inuu meel xun u maro, qofna meel wanaagsan u maro, laakiin waxaan leeyahay wixiii la idiin qoray waad helaysaan, hadaa diidaan waxaad ka helaysaan ayaan ogaan doonaa inshaa allaah inaad Adduunyada ceeb ku noolaataan Aakhirana aad cadaab gashaan ayaan idiin rajaynayaa.” “Mouse Biixi iyo jeegaantiisa, waxay qatar ku yihiin ma ahan Puntland iyo Sool kaliya, ee waxay qatar ku yihiin idinka laftigiina, waad og tihiin dad dhan oo reer Somaliland ah ayaa dhib hor leh uu la yimid, waa in la qabto, isaga naftiisana qatar ayuu ku yahay inta la noolna qatar ayuu ku yahay” ayuu yiri Madaxweynaha Puntland oo fariin u diray shacabka Somaliland. Caasimada Online Xafiiska Garowe Caasimada@live.com
  21. Madaxweyne kuxigeenka Puntland Eng Cabdixakiim Cabdulaahi Camay ayaa weerar afka ku qaaday dadka loogu yeero wakiiladda beesha caalamka, kuwaas oo uu ku tilmaamay inay yihiin dad u wareegaya danahooda gaarka, Islamarkaana aysan waxba ka bedeli doonin mowqifka Puntland ee ku aadan xoreynta Gobolka Sool. Eng Camay ayaa ku eedeeyay wakiiladda beesha caalamka inay iska indho tireen dhibaatadda maamulka Somaliland uu u geysanayo shacabka Gobolladda Sool,Sanaag iyo Cayn wuxuuna sheegay inaysan beesha caalamku ka hadlin maalin qudha dibad baxyadda ka socda Laascaano iyo Deegaano kale kuwaas oo uu sheegay maamulka Somaliland inuu dhibaato ugu geystey shacab tiro badan. Ugu dambeyntii Madaxweyne Camay oo la hadlaya kumanaan qof oo uu salaadii Ciidul fidriga kula tukaday Garoonka Kubbadda Cagta ayaa ka codsaday inay ku garab istaagaan Ciidamadda iyo Dowladda Puntland dadaalka ay ugu jiraan soo celinta Laascaano iyo Deegaano kale oo iminka ay ka taliso Somaliland. Abshir Dhiirane PUNTLAND POST The post Madaxweyne kuxigeenka Puntland oo eedeyn u jeediyay beesha caalamka. appeared first on Puntland Post.
  22. Alarmed by the worsening human and trade union rights situation in Somalia, the Chair of the Subcommittee on Human Rights, Mr Pier Antonio Panzeri made the following statement: Source: Hiiraan Online
  23. There were no words needed when the two strangers, one Russian, the other Egyptian, crossed paths on a downtown street here late Friday morning. Source: Hiiraan Online
  24. Colladda ka dhex jirta awgeed labo beelood oo walaalo ah waxaa maanta labo goobood oo kala duwan ay ku tukadeen shacabka ku nool degmadda Ceel Afweyn ee Gobolka Sanaag. Ciidaan oo noqonaysa middii saddexaad oo sidaan oo kale ay ugu kala tukadeen labo masjid shacabka Ceel-Afweyn ayaa misna tilmaamaysa inay noqotey degmadda kaliya oo maanta si ka duwan guud ahaan dalka Soomaaliya looga ciiday. Muuqaalo ay soo gudbiyeen wariyaal madax banaan ayaa lagu arkayaa saraakiil iyo ciidamo ka tirsan Somaliland oo halkaaas u jooga hawlgalo la xiriira kala dhexgalida dirirta deegaankaas ku dhexmarta labo beelood oo walaalo ah oo kasoo jeeda waqooyiga dalka Soomaaliya. Isku soo wada duuboo colaadda ka jidha deegaanka Ceel Afweyn oo aan weli loo helin xal heshiis waxay sababtey dhimashada dad kor u dhaafaya 40 qof oo isugu jira rag iyo dumar kuwaas oo kasoo kala jeeda dhinacyadda colaaddu u dhaxeyso. Abshir Dhiirane PUNTLAND POST. The post Degmo ka tirsan Gobolka Sanaag oo maanta looga ciiday si ka duwan Soomaaliya appeared first on Puntland Post.
  25. Madaxweynaha Dowladda Federalka Soomaaliya Maxamed Cabdulaahi Farmaajo oo maanta kormeeray Isbitaallo ku yaala Muqdisho gaar ahaan Madiina iyo Rajab Dayib Erdogan ayaa sheegay inay dowladdiisu kaalin mug leh siinayso horumarinta iyo dib u habeynta goobaha iyo adeegyadda caafimaad ee ciidamada qalabka sida. Madaxweynaha oo warbixino ka dhageystay Agaasimayaasha iyo dhakhaatiirta Isbitaalladda ayaa gaarsiiyay qalab caafimaad oo loogu talagalay gargaarka deg dega iyo agabyo kale wuxuu gaarsiiyay Isbitaalka Madiina ee magaalada Muqdisho. “Intii uu ku guddo jirey kormeerka wuxuu isdul taagay Mudane Farmaajo xaaladda bukaannadda iyo dhaawacyo ka tirsan ciidanka Dowladda Federalka wuxuuna yiri isagoo la hadlaya “ dhaawacani waxay idin soo gaareen idinka oo difaacaya qarankeena, dadnimadeena, sharafteena, waana arrin ay idin ogsoon yihiin shacabka Soomaaliyeed iyo dowladuba, sidaas darteed waxaan idin xaqiijinayaa inaan mar kasta dadaal u galayo daryeelkiina” ayuu yiri Madaxweyne Farmaajo Abshir Dhiirane PUNTLAND POST The post Muqdisho:- Madaxweyne Farmaajo oo maanta la ciiday bukaano jiifa Isbitaallo appeared first on Puntland Post.