-
Content Count
210,839 -
Joined
-
Last visited
-
Days Won
13
Content Type
Profiles
Forums
Calendar
Everything posted by Deeq A.
-
Nairobi (Caasimada Online) – Sida aan wararkeena hore ku sheegnay waxaa magaalada Nairobi ee xarunta dalka Kenya ku sugan Sarkaalka ONLF Cabdi Kariin Muuse (Qalbi dhagax). Qalbi dhagax oo ka mid ah Saraakiisha Jabhada ONLF dhawaana laga soo daayey xabsi ku yaalla magaalada Addis Ababa ayaa dib ula midoobay qoyskiisa muddo Toban bilood kadib. Qalbi dhagax, oo aan muddo fog arag carruurtiisa ayaa waxaa iminka u suuragashay in magaalada Nairobi uu kula kulmo carruur dhowr ah oo uu dhalay. Qalbi dhagax, ayaa carruurtiisa oo waaweyn ah ku booqday halka ay ka degan yihiin magaalada Nairobi iyagoo kala qaatay wixii macluumaad oo ku saabsan mudada uu kala fogeeyay Xabsiga. Sawirro laga soo qaaday Qalbi dhagax iyo carruurtiisa ayaa muujinaya Gabar iyo Wiil uu dhalay oo dhinacyada ka fadhiya, iyadoo ay used mudan tahay in mid kamid ah Gabdhihiisa ay ku jiifto.
-
The UK government has explained the bilateral cooperation with the republic of Somaliland. Members of British parliamentarian have questioned Ms. Penny Mordaunt, Secretary of State for International Development on why the UK government has not supportive to Somaliland’s quest for statehood. The members of British parliament have said that the UK enjoyed long standing friendship with Somaliland over the past decades. Hon. Bob Stewart, a member of British parliament who is elected in Beckenham constituency in south east of London has told that he has seen with his eyes the republic of Somaliland on a visit and said that it used to a British protectorate. The MP who is also a member of the conservative party has asked the secretary of state for int’l development, Ms. Penny why not the UK government has not made its stance clear on Somaliland as it is a long standing ally in the region. First of all, Ms. Penny has thanked the MP for putting the question on Somaliland to her. Mr. Penny has announced that the UK govt is providing aid to Somaliland on the areas of socio-economic development, humanitarian aid, and further reiterated that the UK govt is committed to support Somaliland on its nationality security affairs and combating piracy and terrorism in the region. Secondly, UK’s State secretary for int’l development has said that the UK govt provides assistance to National Election Commission which is in-charge of conducting free and fair elections in the country. Hon. Bob Stuwart is among rare British parliamentarians who is a close ally to Somaliland and lobbies its quest for statehood. He has been serving as an MP since 2010. The UK govt has assisted the independent observers in November presidential polls and it is said that the polls were free and fair.
-
By JAMES KARIUKI The African Union has injected Sh70 million towards a trypanosomiasis (Surra) surveillance study aimed at improving camel husbandry for higher meat and milk production in Kenya and Somaliland. The project will initially target Isiolo and Marsabit as well as Somaliland. Kenya Agricultural Research and Livestock Organisation director general Obadiah Njagi unveiled a team of researchers to conduct the three-year study at the Bio-technology Research Institute (BRI) Muguga. “Camels are a beacon of resilience during droughts and stress. Surra is a major constraint to camel production threatening livelihoods and food security,” said BRI centre director Judith Chemuliti. The team comprises Kenyan and Somaliland veterinary experts who will work jointly with their Isiolo and Marsabit counterparts during the research. Source: businessdailyafrica
-
Turkey’s portable museum opens to great fanfare in Ethiopia
Deeq A. posted a topic in News - Wararka
The Portable Mathematics Museum, set up by the Yunus Emre Institute aims at increasing awareness of mathematics and science. The “Portable Mathematics Museum” set up by Turkey’s Yunus Emre Institute has attracted hordes of students in northern Ethiopia. The portable museum, aimed at increasing awareness of mathematics and science, was set up as part of the ninth All Africa University Games 2018, which is underway in Mekelle University. The five-day games began on July 2, with the participation of 18 African countries. Thousands of university students participated in different activities, competitions and exhibitions in science, sports and arts. The museum is established within the scope of Yunus Emre Institute’s Turkish Academic and Scientific Cooperation Project. Ozgur Can Yildiz, an official at the museum, told Anadolu Agency that the museum was built yesterday, and it has been visited by hundreds of students displaying great interest. Professor Kindeya Gebrehiwot rector of Mekelle University, also visited the museum. “This is definitely the most interesting stand at the event,” he noted. Travelling to other parts of Ethiopia Dr Macit Koc, adviser to the rector of Mekelle University and coordinator of the project in Ethiopia, said, “We are very pleased with the response we get. After the African University Games, our museum will be travelling to different cities of Ethiopia to meet with students from various regions.” Koc said that the portable museum will be donated to one of the universities in Ethiopia. Students of Mekelle University in Ethiopia visit the “Portable Mathematics Museum” set up by Turkey’s Yunus Emre Institute for the ninth All Africa University Games 2018. (AA) The Turkish Academic and Scientific Cooperation Project or TABIP is initiated by the Turkish presidency to allow youth in poor countries to experiment with new ideas and for young scientists to connect with each other. In February and March, the travelling museum was visited by 45,000 Syrian children aged 6-18 years, who are living at temporary shelters and protection centres in Turkey. The portable museum also visited Bosnia and Herzegovina and Hungary after its tour in Turkey. AA -
Cadaado (Caasimada Online) – War goordhow nasoo gaaray ayaa sheegaya in dowlada Somalia ay Hub iyo Saanad ciidan ugu deeqday dadka shacabka ah ee ku dhaqan qeybo kamid ah Gobolka Mudug. Xogtu waxa ay sheegeysaa in diyaarad siday Hub, Saanad iyo Dawo ay galinkii danbe shalay ka duushay magaalada Muqdisho, taa oo gaartay magalada dhuusamareeb. Saraakiil ka tirsan Dowlada ayaa siday Hubka waxaana lagu wareejiyay Sheekh Shaakir oo ah Madaxa xukuumadda Galmudug iyo Saraakiil kale oo ka tirsan Ciidamada Galmudug. Dowlada ayaa Hubka iyo Saanada ugu tallo gashay in dadka deegaanka ay kula dagaalaman maleeshiyaadka Al-Shabaab si ay u difaacdan hantidooda. Deegaano ay kamid yihiin caad iyo maamiyo ayaa dagaaladii u dambeeyey ay ka dhaceen,waxaana la sheegay in dagaalka labada dhinac uu ku kala gaaray khasaaro aad u farabadan. Dagaalka ayaa u dhexeeyay dadka deegaanka iyo maleeshiyaadka Al-Shabaab, waxaana soo baxaaya in deegaanadii lagu dagaalamay badi ay la wareegeen Al-Shabaab. Dagaalka oo weli taagan ayaa waxaa lagu kala gubay Gaadiid iyo Guryo dhowr ah, waxa ayna dowladu dooneysaa inay hubeyso shacabka si Al-Shabaab looga saaro deegaano ay qabsatay. Geesta kale, waxaa aad u kacsan xaalada deegaanada caad iyo maamiyo, waxaana aad looga cabsi qabaa in Shabaabka ay isku balaariyaan deegaanka. Caasimada Online Xafiiska Cadaado Caasimada@live.com
-
Sri Lanka Navy troops were able to rescue three Somali fishermen onboard a fishing vessel stranded at sea and bring them ashore during a rescue operation on Thursday (05 July). The rescue mission was launched by the Navy after being alerted by the Department of Fisheries and Aquatic Resources of a Somali fishing vessel being lost at sea. Naval authorities had promptly rushed one their ships ‘SLNS Nandimithra’ with a group of medical personnel for the rescue mission on Wednesday evening. Naval troops were able to reach the stranded fishermen 115 nautical miles off the Galle Lighthouse the next day. The fishermen were given basic medical care and safely brought ashore to the Galle harbor. Later they were handed over to the Galle police. News LK
-
Muqdisho (Caasimada Online) – Ra’isul wasaarihii hore ee dalka Australia Tony Abbot ayaa markii ugu horeysay shaaciyay inuu taageeray Go’aanka ay maleeshiyaadka Al-Shabaab ku mamnuuceen Isticmaalka Bacaha. Tony Abbot, waxa uu sheegay in go’aankaasi uu yahay mid wanaagsan, waxa uuna dhankiisa ka qiray in Bacaha ay khatar ku yihiin dadka iyo xoolaha. “Shabaab ma jecleysan inay sii jiran balse waxa aan aad usoo dhaweynayaa qodobka deegaanadooda looga mamnuucay isticmaalka Bacaha” Sidoo kale, Tony Abbot, waxa uu sheegay in Bacaha ay khatar halis ah ku hayaan deegaanada laga isticmaalo, waxa uuna horey u soo jeediyey in bacaha laga mamnuuco magaalada Woolworths ee dalka Australia. Balse waxa uu haatan ka soo horjeestay aragtidaasi inkastoo go’aankaasi markii danbe uu ka dhaqan galay Woolworths. Ra’isul wasaarihii hore ee dalka Australia ayaa carab ***** in ka badan 3.9 billion oo bacaha lagu adeegto sannad kasta laga isticmaalo qeybo kamid ah Gobolada Australia. Go’aanka Al-Shabaab ayaa aad uga yaabiyey dunida, ayada oo dad badan isweydiiyeen sabab urur dadkii bani’aadamka laynaya uu uga fakaro deegaan. Caasimada Online Xafiiska Muqdisho Caasimada@live.com
-
Ethiopian Prime Minister, Abiy Ahmed, will carry out an official visit to the United States on July 28-29, official sources reported today. Source: Hiiraan Online
-
Drivers of Kenya's digital taxis shut down operations Monday in protest of what they term as exploitative corporate practices. They say the firms are charging low rates to their clients, yet imposing high commissions on the drivers, leading them to work longer hours with little pay. Source: Hiiraan Online
-
The African Union Mission in Somalia (AMISOM) said on Thursday that its police component has offered a specialized training to regional police forces on crime prevention. Source: Hiiraan Online
-
No U.S. president has paid a visit to the British city of Sheffield in at least a century. The municipality of 570,000, tucked in the Yorkshire countryside, is not exactly a hot spot for heads of state. Source: Hiiraan Online
-
Asia is bracing for the opening salvo in a tit-for-tat trade battle, with the US due to impose 25% tariffs on $34bn of Chinese goods on Friday. Source: Hiiraan Online
-
Djibouti on Thursday launched the first phase of Africa's biggest free-trade zone, seeking to capitalise on its strategic position on one of the world's busiest trade routes. Source: Hiiraan Online
-
Muqdisho (Caasimada Online) – Warar lagu kalsoon yahay oo aanu ka helnay Madaxtooyada Villa Somalia ayaa sheegaya in Madaxweynaha Soomaaliya Maxamed C/llaahi Farmaajo uu isbedel ku sameeyay qaar ka mid ah safiirada Soomaaliya u fadhiyay dalalka caalamka. Arintani ayaa la sheegay in ay ka dambeyso isbedel balaaran oo madaxweynuhu uu ku sameynayo xiriirka diblomaasiyadeed Soomaaaliya kala dhexeeya caalamka waxaana safiirada ilaa haatan la badalay kamid noqday Safiirkii Soomaaliya u fadhiyey Ethiopia Mohamed Cali Nuur Hagi oo sidaan xogta ku helnay loo bedelay safaarada Soomaaliya dalka Djibouti, halka safiirkii Soomaaliya u fadhiyay dalka Faransiiska Cali Shariif isna loo weeciyay Safaarada Soomaaliya ee Addis ababa. Sidoo Safiirada uu isbedelku ku dhacay ayaa la sheegay in uu kamid noqday safiirkii Soomaaliya u fadhiyay dalka Cumaan danjire Abdirizak Tano kaasoo isna la sheegay in loo magacaabay safiirka Soomaaliya ee dalka Qatar, Iyadoo aan safiirkii isaga kaga horeeyay safaaradan ee xilka laga qaaday an loo dhiibin wax xil safaaradeed ah. Xogta ayaa intaas kusii dartay in Safiirkii Soomaaliya u fadhiyey dalka Sweden iyo dalalka Scandinavian-ka Cawaale Kulane isna loo magacaabay safiirka Soomaaliya ee dalka China, Balse Safaaradaha ay baneeyeen safiiradan la badalay ee dalalka Faransiiska, Sweden, Cummaan iyo safiiradii dalal kale loo wareejiyey ayaan la sheegin iney banaan yihiin oo suurta gal ka dhigaysa in safiiro kale loo magacaabay. Isbedelkan kooban ee dowlada Soomaaliya ay ku sameysay safiiradii qaar ee caalamka u fadhiyay ayaa imaanaya xili dowlada uu hogaamiyo madaxweyne Farmaajo ay inabadan ku celcelisay in ay wanaajiso xiriirka diblumaasiyadeed ee caalamka kala dhexeeya Soomaaliya, balse waxaa xusid mudan in muddo ka badan sanad ay safiiro la’aan yihiin safaaradaha qaar ee Soomaalida ay ku leedahay caalamka. Isbeddeladan ayaa la filayaa in si rasmi ah dhowaan loogu shaaciyo warbaahinta. Caasimada Online Xafiiska Muqdisho Caasimada@live.com
-
Inta aanan imaan dalkiisa, waxaan dhowr jeer ka daawaday TV-yada caalamiga ah is beddelka dhaqaale ee uu doortay. RW Erdogan ayaa meel walba ka sheegaya, “waa inaan ciribtirnaa ceebtan dhowr jiil galaafatay ee dalkaan sharafta leh heysata”. Waa November, 2005, maalintii iigu horeysay ee aan Turkey tago. Aniga iyo daraawalkii taksiga ayaa is fahmi la’. Wuxuu iga soo qaaday boosteejada weyn ee Ankara, ina keennay xaafadda Ulus. Waa meeqa marka aan iri, wuxuu igu yiri, “ konton iyo shan milyan oo Lira”, oo u dhigantay $50 xilligaas. Lacagta waraaqaha Turkey ka shaqaynaysay waxaa ugu yaraa 1,000,000 Lira, oo muddo ay Guinness World Records u diiwaan gelinaysay “lacagta adduunka ugu qiimaha liidata”. Waa ceebta soo jireenka ahayd ee uu ka hadlayo Erdogan in laga takhaluso. Waxaa wasiirka maaliyadda u ahaa Erdogan, wiil dhalinyaro ah, oo la yiraahdo, Ali Babacan, oo Jan 20th, 2005, wargayska caanka ah ee The Economist ka qoray maqaal guushiisa dhaqaale u hagar baxaya , “Babacan’s Miracle = Mucjisadii Babacan”. Asagoo aqoonta iyo geesinimada wasiirkiisa da’da yar kaashanaya, Erdogan wuxuu tirtiray “lixdii eber”, wuxuuna ku bedelay “1 Lira”, sidaas darteedna u yeelay Turkey lacag markaan la qiimo ahayd doollarka Maraykanka. Erdogan wuxuu tallaabdaasi qaaday ayadoo ay IMF diidan tahay. Turkey, oo ka mid ah 6 waddan oo keliya ee IMF inta ka faa’ideystay, haddana ka badbaaday dabinteeda, waxay wax ka barteen taariikhdii fogeyd ee ay IMF iyo World Bank isla soo mareen, ayadoo ay IMF ahayd tan ku kaliftay xukuumadihii Erdogan ka horeeyay in ay qiima ridaan Liiraha, ayagoo ka keennay meel hal Dollar ahaa 9 Lira, 1966, illaa 2001 la gaarsiiyay hal Dollar in lagu sarifo milyan lix boqol iyo konton kun oo Lira. IMF waxay waddamada u doontaan kaalmo, marka ay ciriiri dhaqaale dareemaan (sida hadda Masar). Haddii waddanka deyn lagu yeesho, waa inuu bixiyaa, si uu ammaah kale u helo, haddii uusan bixin Karin oo ay cafin u baahdaan ” Heavily Indebted Poor Countries” sida Soomaaliya, waxay dalbadaan cafis. Ka hor inta aysan amaah bixin, ama deyn cafin, IMF waxay shuruudo culus, ku soo rogtaa dalalka, kuwaas oo curyaamin kara dhaqaalaha, sida ku dhacday Turkey, Erdogan ka hor, ama Soomaaliyaba xiliggii maamulkii Siyad Barre. IMF waxay dalbataa shuruudahaan si ay lacagteeda dib ugu hesho, waddankana la hayste uga dhigto ama qalqal u geliso: 1- In ay dowladda aad u yarayso kharashka kaga baxa adeegga dadweynaha (waxbarashada, mushaharka shaqaalaha, ciidanka). Sida ku cad dikumintiga CIA, Siyaad Barre markii uu xiriirka u jaray Ruushka, dhaqaale daranna soo wajahday, IMF-na kaalmo ka doontay, waxyaabaha lagu xiray ee uu ka dhiidhiyay waxaa ka mid ahaa in uu ciidamada kala diro, shaqaalaha dowladda mushaharaadkooda yareeyo, sidoo kale Masar hadda ayay socotaa howshaas oo sicirka korontada shacabka lagu qaaliyeeyay. 2- In dowladda ay sharciyo adag ku soo rogto ilaha dhaqaalaha, canshuuro dheeraad ahna lagu soo rogo meelaha dhaqaalaha ugu badan ka soo xaroodo. 3- In la soo daabaco lacag cusub, si qiimaha lacagta dalka ay hoos ugu dhacdo sicir barar awgiis, kaddibna taasi ay keento sida ay ku andacoodaan, in wax soo saarka dalka dhoofintiisa ay u sahlanaanto (shuruud uu diiday Erdogan, dowladihii ka horeeyay yeeleen, sicir barar kalifay, hadda waxaa shuruuddaasi aqbalay Madaxweyne Siisii, Geniga Masar wuxuu joogaa heerka ugu hooseeya”. Marka laga tago waxa ay IMF ku andacooto, ujeedada qiima dhimista lacagta laga leeyahay waa in si dadban loo fuliyo shardiga koowaad ee kharash yarenta. (Tusaale ahaa marka uu shaqaale qaato 4,000,000 Som Shillin ah bishii, oo u dhiganta $200 oo dollar, marka uu sarifka laba jibaarmo, isla qofkii la siiyo 4,000,000 oo shilin, waxaa doolar ahaan ugu soo aadaysa $100 oo keliya). 1980s, Siyaad Barre wuu yeelay, wuxuuna daabacay lacagta 500, 1000 taas oo keentay sicir barar baaxad leh, oo markii dambe sababtay dhaqaale xumo iyo in ay ciidamadii loo waayo mushahar, kaddibna dowladdiisa laciifto illaa jabhado ay dalka ka qabsadaan. Sidoo kale in la diiday lacagtii yaryarayd ida shilin, 5 shilin, 20 shilin ilaa 100 ayadoo markii dambe 500 la diiday xiligii sicir bararka ee Cabdiqaasim ganacsato lacagta soo daabacay. Maamulka Farmaajo, ma laha si deynta $5.2 bilyan looga cafiyo, deymo kalena u helo, wuxuu aqbalay shuruudahaan curyaaminta dhaqaale keenni kara ee ay IMF ku xirtay: 1- In la kordhiyo canshuuraha soo xarooda, taas oo ay yeelleen markii ay canshuurta iibka ku soo rogeen Muqdisho ayadoo aan wax sharci ah loo raacin. 2- In la sharciyeeyo ilaha dhaqaalaha ugu badan uu ka jiro sida Isgaarsiinta, kunturaadyada iwm. Taasna waa la yeelay. 3- In la soo daabaco lacag cusub, oo sicir barar hor leh keennaysa, oo 10,000, 5,000 kun ah, taas oo waafaqsan shuruudaha qiimo ridista IMF ee adduunka, laakiin su’aasha ayaa ah Soomaaliya wax walba Dollar ayay ku salaysan yihiin, kharash dhimis kama imaan doonto, sidoo kale wax aan dhoofino ma jiraan, oo noo sahlanaanaya. Maxay tahay ujeeddada? Erdogan waxa uu diiday shuruudaha qaar ee IMF, asagoo markaas lagu lahaa $50 bilyan lacag ka badan. Wuxuu ka doorbiday soo celinta sharafta lacagtiisa, asagoo 1 Lira ka soo bilaabay, asagoo taas beddelkeeda beeciyay shirkadii qaranka, kana dhigay shirkado gaar loo leeyahay. Dowladda Soomaaliya inta deyn cafintani indha saabtay ay dib uga gurato, ayay samayn kartaa in ay si tartiib ah u soo celiso qiimaha lacagta shilinka ayadoo ka soo bilaabaysa shilin. Balse uma muuqato. Deyn baa la cafiyay waa guul ma laha, ka weyn aasaaska dhismaha dhaqaale. Haddii la soo daabaco lacag cusub oo 10,000, 5,000 ah, waxaa halis loogu jiraa in gebi ahaanba lacagta Soomaaliyeed laga diido suuqa, sidii dhacday 2001 markii lacag N20 ah la soo daabacay, oo gebigeedba suuqa ka baxday. Guddoomiyaha Bankiga Dhexe, Bashiir Ciise, oo ma laha Bankiga ka soo shaqeeyay xiligii Siyaad Barre oo dhaqaalaha aan xurta ahayn, wuxuu walaaca ka dhalan kara lacagta cusub, iyo is bedelka suuqa la filayo eedda dusha ka saaray, “sariflayaasha ku cayaara sicirka lacagta” asagoo ugu hanjabay in la xir xiri doonno. Guddoomiye, sarifle lacag ma beddelo, mana xaddido, waa suuq furan sida seyladaha dhaqaalaha New York Stock Exchange, waxaa wada matoorka dhaqaalaha ee aan cidina xukumin ee la yiraahdo, “Fear and Greed = Cabsi iyo Hunguri”. Adinka oo “deyn baa na laga cafiyay” guul u malaynaya, $5.2 bilyan oo berri la gudi karo, ha u waxyeeleynina aasaaska dhaqaalaha dalka. Ugu horeyn dhisa aasaaska dhaqaalaha sida sharciyada, la shaqeynta maamulada, hindiska iyo aqbalaadda siyaasad maaliyadeed oo wadajir ah iyo canshuuraadka, ee IMF iyo deynteeda naga hakiya. Ugu yaraan ka talo qaato Turkey, si aad IMF una adeegsataan ugana guuleysataan. W/Q: Hassan Adam Hosow
-
Madaxda sare ee maamul-goboleedka Amxaarada oo uu xitaa la joogey Raysal Wasaare xigeenka Itoobiya ee Demeke Mekonen oo qoowmiyaddaa kasoo jeeda ayaa diidey hannaanka federaalka Itoobiya, sida uu faafinayo web raacsan Tigreega. RW xigeenka Itoobiya Demeke Mekonen, oo uu wehliyo madaxwaynaha maamul-goboleedka Amxaarada Gedu Andargachew, iyo dadwaynaha gobolkaasi ayaa si cad ugu gacan sayray hannaanka federaalka ah iyo dastuurka dalkaasi, shir ay ku qabsadeen Bahir Dar. Warku wuxuu intaa ku daray in meesha lagu xumeeyay calanka haatan ay leedahay dowladda federaalka ah ee dalkaasi iyagoo soo qaatay calankii hore ee Itoobiya ee uu adeegsan jirey nidaamkii Mingistu Heile Mariam, iyadoo ay meesha joogaan ciidamada federaalka ah ee Itoobiya, kuwaasoo isir ahaan u badnaa qoowmiyadda Amxaarada, sida uu qorayo Tigrai Online. Webku wuu sii hadlayaa oo wuxuu RW Dr Abiy Ahmed ku eedeeyay inuu indhaha uun ka daawanayo waxa ay Amxaaradu samaynayso, iyagoo weliba ku tuhmaya inuu wax ka ogyahay arrintaas, waxayna qoraalka ku sheegayaan in haddii la diido federaalka Itoobiya aysan jiri doonin wax Itoobiya la yiraahdo oo dambe. Dadka gobollada Benishangul-Gumuz, Gambela, Afar, Somali, Quruumaha Koonfireed, Tigrai iyo xitaa Oromia waa inay iska jiraan waxa ka socda Itoobiya oo ah afgembi qaboow, waayo haddii federaalka la tuuro waxaa soo noqon doonta inuu Amxaarigu noqdo luuqadda rasmiga ah ee Itoobiya oo lagu khasbo qof kasta. Haddaba diyaar ma u tihiin inaad ka tanaasushaan wixii aad kororsateen 27 sano? ayuu qoraalku waydiinayaa? Qoraalka ayaa ka digaya in haddii ay 8-da gobol ee kale isku raaci waayaan inay joojiyaan hanqal-taagga Amxaarada ay Itoobiya geli doonto dagaal sokeeye. Qoowmiyadda Amxaarada ayaa caadiyan kasoo horjeedda nidaamka federaalka iyadoo aaminsan inay Itoobiya tahay hal dal, iyadoo sidoo kale aalaaba ku fikirta inay xukunka maroorsato. Marka aad eegto faallooyinka ay dadku ka bixinayaan warkan waxaa ka muuqanaysa in Itoobiya ay usii dhowdahay bartii karta, haddaan xaalku si kale u qaboobin. Xigasho: Hadalsame Media
-
Washington (Caasimada Online) – Madaxweynaha Mareykanka Donald Trump ayaa ugu hanjabay dalalka Khaliijka ee Sacuudiga uu ugu horreeyo inay kabaan shidaal-yarrida caalamka ee Iran ay sababeyso, haddii kalena Mareykanka uusan difaaci doonin. Mareykanka ayaa doonaya in cunaqabteynta uu saaray Iran ay keento in dalkaasi uusan wax shidaal ah dhoofin marka la gaaro bisha November. Haddii labada milyan ee barmiil ee Iran ay soo saarto maalinkii laga waayo, suuqayada caalamka ayaa laga dareemi doonaa kororka sicirka saliidda. Haddii taas ay dhacdo Trump ayaa wajihi kara carrada dadka Mareykanka oo aan u dulqaadan karin kororka qiimaha shidaalka. Qorshaha Trump ayaa ah in dalalka khaliijka ay sare u qaadaan wax soo saarkooda shidaalka, si meesha looga saaro shidaal yarida ka dhalaneysa cunaqabateynta Iran. Si kastaba, inkasta oo Sacuudiga uu Trump ku raacsan yahay in la dhimo qiimaha saliidda, haddana waxay weli ka caga jiidayaan inay kordhiyaan wax soo saarkooda, ayada oo aan la ogeyn sababta. Hanjabaadda Trump ayaa loo arkaa xushmad darro iyo liiditaan uu u muujiyey Sacuudiga, oo dunida Islaamka oo idil ka doorbiday Mareykanka iyo xulafadooda Yahuudda, oo ay hadda si buuxda ula safan yihiin. Caasimada Online Xafiiska Minneapolis Caasimada@live.com
-
Miuqdisho (Caasimada Online) – Mucaaradka dowladda uu hogaamiye Madaxweyne Maxmamed Cabdullahi Farmaajo oo isugu jira Xildhibaano iyo siyaasiyiin ayaa waxaa looga bartay iney dowladda ku mucaaradaan dhacdooyin iyo qorshe dowladda ay wado. Dhiibistii Cabdikarim Sheekh Muuse Qalbi Dhagax waxa ay mucaaradka ay u hadal hayeen si weyn iyagoo iska horkeenaya shacabka iyo madaxda dalka kuna mucaaradaya dowladda, balse hadda Qalbi dhagax waa xor oo dowladda Itoobiya ayaa sii deysay todobaadkii aynu ka soo gudbunay. Sii deynta Qalbi dhagax kadib waxaa jirtay in Mucaaradka Dowladda qaarkood ay kula kulmeen Magaalada Nairobi ee dalka Kenya oo hadda uu ku suganyahay iyagoo ka dalbanaya in garabka Mucaaradka Dowladda Soomaaliya uu ku soo biiro. Mucaaradka Dowladda ayaa diyaarinaya qorsheyaal kala duwan oo ay u adeegsanayaan dagaalka ay kula jiraan dowladda si ay uga gudbaan xaaladda cakiran oo ay ku sugan yihiin. Waxaana qorshehaasi kamid ah in Dowladda ay ku mucaaradaan heshiiskii ay la gashay dowladda Itoobiya ee dhanka dekadaha iyo hadalkii muranka badan dhaliyay ee uu sheegay Ra’isul wasaaraha Itoobiya Abyi Ahmed oo ahaa in labada dal la mideynayo. Waxaa kaloo qorshaha mucaaradka Dowladda Madxweyne Farmaajo uu yahay iney aragti aan wanaagsaneyn shacabka ka siiyaan maalgashiga lagu sameynayo dekadaha dalka oo dowladda dhowr ah diyaar u yihiin iney maalgashaadaan sida Dowladda Qatar, Itoobiya iyo Imaaradka Carabta oo laga mamnuucay dekadii Berbera. Go’aankii Golaha wasiiradda xukuumadda Soomaaliya ay ugu dareen liiska Argagixisada ururka ONLF balse Itoobiya ay ka saartay ayaa kamid meelaha ay dowladda ka weerari doonaan. Shaqada gudoonka golaha shacabka oo dhowr jeer ay ka hadleen ayaa kamid ah meelaha ay sida aadka ah u daneynayaan iyagoo sheegay in Gudoomiye Mursal iyo xukuumadda Ra’isul wasaare Kheyre iney isku aragti iyo isku siyaasad yihiin waxaana ay tilmaameen in Baarlamaanka uu u gacan galay Xukuumadda Soomaaliya, ujeedka mucaaradka ayaana ah in dagaalkooda siyaasadeed ee Mucaaradnimada ay ku helaan taageero Shacab. Siyaasiyiinta iyo Xildhibaanada Mucaaradka ah ayaa aad ugu kalsoon iney ku meel maraan mucaaradnimadooda iyagoo marwalba raadinaya Qodob ay Dowladda kaga soo horjeestaan, waxaase dhif iyo nadir ah iney dowladda ku taageeraan howlaha wanaagsan oo ay qabato. Caasimada Online Xafiiska Muqdisho Caasimada@live.com
-
Muqdisho (Caasimada Online) – Baarlamaanka dalka Itoobiya waxa ay shalay meel mariyeen qaraar ay usoo gudbiyeen golaha Wasiirada Itoobiya oo ku aadanaa in liiska argagaxisada looga saaro Ururka ONLF iyo labao urur oo kale oo horey looga mamnuucay dalkaasi. Go’aankan Baarlamaanka Itoobiya ayaa dhiira gelinaya in kooxaha mucaaradka Itoobiya ay la soo baxana siyaasad degan oo nabdoon, waxaana dhabar jab uu ku yahay go’aankii xukuumadda Soomaaliya oo la sheegay iney ka dambeeyen Safiirka Soomaaliya u fadhiya Itoobiya iyo sarkaal Itobiyanka ah ee General Gabre oo dhawaan laga eryay xafiiskii IGAD sida uu horay u sheegay Afhayeenka Ururka ONLF Cabdulqaadir Xassan Hirmooge Caddaani oo la hadlay warbaahinta. Go’aankii ay qaateen golaha wasiiradda waxa uu ka hor imaanayay Ururka ONLF oo U dagaalama halganka gobonimo doonka dhulka Ogaadeeniya ee Soomaali Galbeed, waxaana 20-kii sano ee la soo dhaafay ay dagaal kula jiraan Nidaamka dowladda Itoobiya. Waa mid kamid ah go’aanada ay ku fududaatay xukuumadda Soomaaliya ee uu hogaamiyo Ra’iusl wasaare Kheyre in Liiska argagixisada lagu daro ONLF iyadoo aysan kamid aheyn liiska argagisada Caalamka sida USA, Canada, EU, U.E.A, Russia, China, I.WM. Xukuumadda Soomaaliya ayaa wax ka baraneysa ineysan faragashan arimaha dalal shisheeye gaar ahaan kuwa deriska la ah Soomaaliya Maadamada ONLF iyo Itoobiya ay dhexdooda gashay. Ra’iisul Wasaaraha Itoobiya Abiy Ahmed ayaa sii wada is bedelada siyaasadeed ee uu dalkiisa u horseeday tan iyo markii uu xilka qabtay, waxaana dhowaan xabsiga laga sii daayay boqolaal maxaabiis oo qaarkood dil ku xukunnaa. Dowladda Soomaaliya ayaa sanadkii hore ku tilmaamtay ONLF inay yihiin Urur Argagixiso oo caqabad ku ah Amniga Gobolka, kaddib shir ay yeesheen Golaha Wasiirada ay ka soo saareen qaraar ay ku ogolaadeen dhiibidii C/kariin Qalbi Dhagax oo ahaa Sarkaal ka tirsanaa ONLF oo hadda xuriyadisa dib u helay islamarkaana ku sugan Magaalada Nairobi ee dalka Kenya. Caasimada Online Xafiiska Muqdisho Caasimada@live.com
-
Sida caadiga ah hadeeysan suuragal aheyn oo aan la diyaarin habka doorasho ee hal cod iyo hal qof, looguna gudbin habka xisbiyadda badan oo ay ku xeeran yihiin waxyaabo aan suurtagal ka dhigeynin in la gaaro doorsho shacab waqtigaan. Waxaa markaas laga fursaneeyn in la raaco habkii hore ee lagu dooran jirey golaha Baarlamaanka, Madaxweynaha iyo Madaxwene kuxigeenkiisa (The background election of Puntland). Hadaba waxaa jira laba guddi oo muhiim u ah doorashadda Puntland sida ku cad habraaca doorasho ee Puntland waxayna kala yihiin; 1) GUDDIGA XALLINTA KHILAAFAADKA IYO ANSIXINTA BAARLAMAANKA Gudigaan waxaa la dhisaa inta aan la soo xuliin shaqsiyaadka ka mid noqon doona xubnaha baarlamaanka, ee ay soo saxiixi doonaanisimadda Puntland (Beel walba isimkeeda baa leh saxiixa uga mid noqoshadda xubinta baarlamaan ee beeshaas). Waxaana soo wada xula gudigaas Madaxweynaha markaas taladda haya iyo musharaxiinta u tartameeysa xilka madaxweyne, iyagoo ku keenaya ogol- talowadaag ah ayna isku afgarteen. Dabadeedna waxay u keenaan Isimadda soo jireenka ee Puntland,kuwaasoo siiya saxiixa ogolaanshaha gudigaas. Hadaba shaqadooda ugu muhiimsan waxay tahay in ay xaliyaan, hubiyaan wixii khilaaf ah ee markaas ka jira xubnaha lasoo xuley, sida hadeey isku qabsadaan laba xubnood hal boos, oo kale in ay hubiyaan qofka saxda ah ee isimka saxiixiisa dhabta ah wata, iyagoo ka hubinaya isimkoodii, si aan loo abuurin saxiix been ah. Tiradda ay gudigaasi noqonayaa labadaas qolo baa ku heshiineeysa inta badanse waa (7-11 xubnood oo leh gudoomiyahooda). 2) GUDDIGA DOORASHADDA PUNTLAND Guddigaan waxaa la dhisaa marka lasoo doorto xubnahaa golaha ee baarlamanka(66 xubnood) ,marka hore guddiga baarlamaanka baa iska dhexdoorta gudoomiye baarlamaan iyo labo gudoomiy-kuxigeeno, ka bacdi ayaa gudoomiyaha iyo kuxigeenadiisu, golaha barlamaanka dhexdiisa ka magacaabaan guddiga doorashada Puntland (waana 5 xubnood oo leh gudoomiyahooda. Guddigaasi waa kan habraaca doorasho soo diyaariya ee ay ku shaqeeyaan ilaa ay ku dhawaaqaan madaxweeynaha la doortey,halkaas beeyna shaqadoodu ku egtahay oo ku dhamaataa wixii ka dambeeyana waa xubno baarlamaan oo keliya. (ogow xubin baarlamaan hadeey gasho golaha fullinta,waxay waayeysaa booskeedii xubunimo). Guddiga kumeelgaarka ah ee doorashadda Puntland (TPEC),ay dowladda Puntland dusha u saartey in ay yihiin kuwa qabanaya doorashada Puntland ee 2019-ka, waa guddi ka duwan hab doorasheedka hadda lagaga dhaqmo Puntland, shaqadiisuna waa mid ku qeexan habka xisbiyadda badan ee hal cod iyo hal qof, waxayna ku kala duwan yihiin; a) Waa guddi ku meelgaar ah oo aan rasmi ahayn, b) Shaqadooda ugu weeyni waa qabashada doorashooyinka dowladaha hoose/heer deegaan, oo ku qabsoomeeysa hab xisbiyeed, c) Waxay kala saarayaan ururadda noqon doona ee usoo gudbaya xisbiyo QARAN, ka dib qabsoomidda dowladdaha hoose , d) 3 xisbi qaran markeey helaan CERTIFICATE xisbinimo,wixii ka dambeeya gudiga kumeelgaarka ahi shaqadoodii waa dhamaatey, e) Ka dibna 3da xisbi qarameed ayaa dooranaya gudiga rasmiga ah ee doorashada,iyagoo ka keenaya mid tiro isle’eg. Caasimada Online Xafiiska Garoowe Caasimada@live.com
-
Muqdisho (Caasimada Online) – Warar soo baxaaya ayaa sheegaya in magaalada Nairobi ee xarunta dalka Kenya ay kuwada sugan yihiin Agaasimihii hore ee Hay’adda Sirdoonka iyo Nabad-sugida Somalia Cabdullahi Sanbaloolshe iyo Sarkaalka ONLF Cabdikariin Qalbi-Dhagax. Sanbaloolshe ayaa la xaqiijiyay in magaalada Nairobi uu uga sii horeeyay Qalbi-Dhagax, waxaana lasoo sheegayaa in labada mas’uul ay ku kala sugan yihiin laba Hoteel aan sidaa usii kala fogeyn. Warar madax-banaan ayaa sheegaya in labada mas’uul aysan wali is arag inkastoo Saraakiisha ONLF ay iska fogeynayaan Sanbaloolshe hadana waxaa jira dadaalo lagu doonaayo in labaduba lagu wada kulansiiyo maadaama Sanbaloolshe uu go’aanka dhiibista Qalbi-Dhagax dusha ka saaray madaxda ugu sareysa dalka. Sanbaloolshe oo dhawaan ku biiray garabka mucaaradka dowlada Somalia ayaa waxaa la kulanka Qalbi-Dhagax ku cadaadinaaya Siyaasiyiinta iyo Xildhibaanada ka tirsan garabka mucaaradka oo intooda badan xiligaani ku sugan Kenya. Sidoo kale, warar kaa ka duwan ayaa sheegaya in Sanbaloolshe uu safar ka yahay dalka Kenya si aysan u wada kulmin Sarkaalka ONLF oo xiligaani aad u niyad xun. Ma cadda sida uu xaalku noqon doono waxaana mar waliba suuragal ah in labada mas’uul lagu dhex dhexaadiyo magaalada Nairobi maadaama xiligaan ay ka mideysan yihiin mucaaradnimada dowlada. Caasimada Online Xafiiska Muqdisho Caasimada@live.com
-
Hadii taariikhda soo jireenka ah ayannu dib u milicsan weyno mida inagu soo food leh (mustaqbalka) kama talin karno. Xasaradda Geeska Afrika waxay salka ku haysa damaca iyo isblaadhinta ay dawaladihii Xabashidu (Abassyinia) ku hayeen dhulka iyo xeebaha Soomaaliyeed. Ilaa qarnigii 15aad Source: Hiiraan Online