Deeq A.

Nomad
  • Content Count

    200,499
  • Joined

  • Last visited

  • Days Won

    13

Everything posted by Deeq A.

  1. Muqdisho (Caasimada Online)-Sida aan xogta ku heleyno waxaa magaalada Istanbuul ee dalka Turkiga isku uruursanaayo dhinacyada ka tirsan Xisbiyada mucaaradka ee ka jira dalka. Dhinacyada Mucaaradka ee isku uruursanaaya Istanbuul ayaa waxaa u badan Xildhibaano ka tirsan baarlamaanka Somalia, oo garab ka helaaya Siyaasiyiin iyo xubno kale oo ka dhex macaashaya dowlada iyo mucaaradka. Mucaaradka ayaa lasoo sheegayaa in shirar gaargaar ah uu uga furmaayo magaalada Istanbuul, waxaana loo badinayaa in halkaa uu gaaro Madaxweynihii hore ee Somalia Xasan Sheekh Maxamuud iyo garabkiisa ku wehlinaayay Siyaasada. Xildhibaanada mucaaradka ah ee la saadalinaayo inay wehlin doonaan Xasan Sheekh ayaa kamid ah Xildhibaan Faarax Cabdulqaadir oo gacan midig u ah Madaxweynihii hore. Xildhibaanada madasha ku balansan ayaa waxaa sidoo kale la sheegay inuu kamid yahay ex Ra’isul wasaarihii hore ee Somalia Cumar C/rashiid oo ka tirsan Golaha Aqalka sare ee baarlamaanka. Sidoo kale, waxaa ka dhex muuqan doona Xildhibaano farabadan oo ka tirsan garabka Damul-Jadiid oo qaarkoodba iminka ku sugan magaalada Istanbuul, iyadoo halkaa ay uga arinsan doonaan arrimo ku saabsan Siyaasada iminka taagan. Dhinacyada mucaaradka ayaa u muuqda inay aad uga soo horjeedan xasiloonida iminka ka jirta dalka, waxa ayna ku haminayaan in dalka uu dib ugu laabto xiisadihii Siyaasadeed ee Soomaalida kala geeyay. Qorshaha ugu weyn ee shirarka la saadaalinaayo ayaa ah in lagu caburiyo dowlada iminka jirta wallow ay taa ka gaashaamatay dowlada Somalia. Geesta kale, waxaan la saadaalin Karin waxa uu noqon doono biya dhaca shirarka mucaaradka uga furmi doona magaalada Istanbuul. Caasimada Online Xafiiska Muqdisho Caasimada@live.com The post Xog: Mucaaradka DF oo isku uruursanaaya dalka Turkiga & Qorshahooda oo la ogaaday appeared first on Caasimada Online.
  2. Muqdisho (Caasimada Online)-Dowlada Somalia ayaa ku dhawaaqday in maalmaha soo socda ay magaalada Kismaayo ee xarunta maamulka Jubbaland gaari doonaan wufuud ka socta dowlada Turkiga. Dowladu waxa ay sheegtay in Wafdigaasi ay qiimeyn doonaan magaalada Kismaayo oo ah caasimada maamulka, waxa ayna ku dhawaaqday in Kismaayo lala mataaneyn doono mid kamid ah magaalooyinka ugu bilicsan dalka Turkiga. Sadiiq Sheekh C/laahi, oo ah Wasiirka wasaaradda howlaha guud iyo dib u dhiska Somalia, oo warbaahinta kula hadlay magaalada Kismaayo ayaa sheegay iney dardargelinayaan howlaha ay dowladda ka waddo Jubbaland. Wasiir Sadiiq Sheekh C/laahi, waxa uu sheegay in dowlada Somalia ay si dhaqsi leh ku bilaabi doonto qiimeynta iyo dhismaha magaalada Kismaayo. Waxa uu sheegay in la saxiixay heshiiska lagu mataaneynaayo Kismaayo iyo magaalada Antalya ee dalka Turkiga, waxa uuna carab ***** in talaabadaani ay soo dhaweeyen Jubbaland iyo shacabkeeda. Sidoo kale, Wasiirka ayaa yiri “Waxaa dhowaan imaan doona wafdi ka socda Turkiga, waxay ka shaqeyn doonaan in la mataaneeyo magaaladan iyo magaalo la yiraahdo Antalya” Si kastaba ha ahaatee, wasiir Sadiiq ayaa sheegay in sidoo kale laga shaqeyn doono sidii loo dhisi lahaa waddooyinka magaalada Kismaayo. Caasimada Online Xafiiska Kismaayo Caasimada@live.com The post DFS oo ku dhawaaqday arrin aad u farxad galin doonta maamulka iyo Shacabka Jubbaland appeared first on Caasimada Online.
  3. Dire Dawa in eastern Ethiopia is a nostalgic city. Though the old train station is shuttered, each day at noon, its siren still rings out; residents complained a few years ago when the familiar sound briefly stopped. In the French-designed, colonial-style district around the station, the crumbling villas seem as trapped in the past as their aging occupants: erstwhile employees of Ethio-Djibouti Railways, which fell into disrepair and was eventually abandoned in the early 2000s. “It was a very beautiful city,” sighs Nigussie Lemma, a 79-year-old engineer who once plied his trade in the nearby factories along the historic railway. “I feel very sad these days when I compare the reality then with how it is today. I feel a lump in my throat.” But step away from the old quarter and this sepia-tinted past is soon shoved aside by the present. Dire Dawa is today a city on the make. A new $3.4 billion, 466-mile rail line connecting the Ethiopian capital, Addis Ababa, to neighboring Djibouti, now glides past an industrial park encamped on the surrounding plains. Seven miles west of the old train station, a new one rises from the desert while a noisy construction boom kindles the city’s once sleepy fringes. A plot of land here costs twice what it did just a couple of years back. Deputy Mayor Abdella Ahmed expects the city’s population to more than double, reaching one million, within the next decade. The revival of Dire Dawa is part of a bigger story, one that can be found all along the railway to Addis Ababa and even further afield, as countries across Africa resuscitate old colonial train routes in the hope of spurring industrialization, urbanization and economic growth. “Cities are where productivity happens,” says Paul Collier, a development economist. “But to work, the cities themselves need to be connected to something larger. Ethiopia is a country where the government really grasps the importance of physical connectivity.” The new railway is a key component of a hugely ambitious effort to catapult the country of nearly 100 million people to middle-income status by 2025 by linking the landlocked capital to the sea, as well as dramatically lowering transport costs for imports and exports. But as explains Dr. Getachew Betru, former CEO of the state-owned Ethiopia Railways Corporation, the vision is as much about urban development as freight logistics and transport times. “It’s all about industrialization and urbanization,” he says. “If you look at Britain or America in the 19th century, what was the game-changer? The most important game-changer was the railway.” If this is correct — and evidence from Europe and America, and more recently China, Japan and South Korea, suggests it may be — then the corridor from Addis Ababa to Djibouti is set for an enormous upheaval. The railway could transform the overwhelmingly agrarian landscape of camel and cattle into one of cities, suburbs and smokestacks. Railway towns like Dire Dawa and Adama — the regional capital for the country’s largest ethnic group, the Oromo, and only a short drive from Addis Ababa — will be the primary beneficiaries, or perhaps casualties, of this shift. How they and others like them respond to the coming urban boom will shape the country’s trajectory for decades to come. At the heart of the story will be, as is so often the case in Ethiopia, land. A LATECOMER TO THE URBAN ERA A journey on the new railway from Addis Ababa to Dire Dawa is a reminder that for all the talk of Ethiopia’s urban transition, the country still has an enormously long way to go. Shortly after the train pulls around the eucalyptus-covered hills that envelop the capital, it descends into farmland. The golden acres go on and on, almost without interruption, until the burgeoning industrial towns of Dukem, Bishoftu and then, on a shimmering plateau, Adama. After Adama, the countryside returns swiftly — emerald-green sugar fields on both sides of the track — as the carriage plunges to the floor of the Great Rift Valley. Then, it continues on through the endless expanse of dusty, arid scrubland that unfolds until Dire Dawa, nearly 250 miles later. Ethiopia may be one of the last big countries on earth to urbanize. China, on the eve of its liberalizing economic reforms in 1979, was at roughly the same point that Ethiopia is now — around 80 percent rural. China took off over the following decades, with over half its population now residing in bulging megacities and towns. Ethiopia, on the other hand, stagnated under communism and civil war for another decade. The current government, which came to power in 1991, brought stability and some important reforms. However, for most of its first 15 years, it neglected urban areas, choosing to prioritize agricultural productivity and rural incomes in order to curb the incentives that compel migration to cities in the first place. Since the mid-2000s, the focus has gradually shifted. This is, in part, simply a nod to reality: Ethiopia’s urban population has doubled over the past 35 years and is projected to reach around 30 percent by 2030, according to African Centre for Cities. But it also reflects an intellectual recalibration. The country seeks to follow in the footsteps of South Korea, Taiwan and China, the latter of whose development model — and political authoritarianism — the Ethiopian government has long admired. Ethiopia’s hope is that the large-scale conversion of rural land to urban land, the state-led delivery of mass housing, and the construction of industrial parks and high-speed rail will do for Ethiopia what it did for China: catalyze the country’s belated structural transformation. Added to this ambition is the sharpening imperative to spread urbanization more evenly across the country. The federal constitution mandates the government to pursue balanced and equitable growth across all the nine regions, but the capital, with a population of over three million, is currently 10 times larger than the second largest city, Dire Dawa. The former is also bursting at the seams. As the city’s footprint has grown, wider tensions with the surrounding region of Oromia have escalated, sparking mass protests, hundreds of deaths and a 10-month state of the emergency that the government only hesitantly lifted in August 2017. The country’s secondary cities are positioned to emerge as rival centers of productivity and growth. Adama and Dire Dawa are now expanding faster than Addis Ababa and have more space to do so. They have been selected as two of 12 major cities prioritized in federal government plans to promote what, in technocratic verbiage, it calls “clusters” of urban economic hubs along strategic transportation corridors, or “growth poles.” The cities both have two new industrial parks, either completed or under construction. Dire Dawa — at the crossroads that lead to the port in Djibouti to the north and in Somaliland to the south — has been earmarked as a special economic zone with a free-trade area, a dry port and a new asphalt road connecting it to Djibouti. Addis Ababa, like many large cities across Africa, is dominated by services and construction. But, in the secondary cities lies an opportunity for something rarely seen on the continent: urbanization with industrialization. They also lack the baggage of the early unplanned growth that marks the capital. “It’s very hard to retrofit a structure onto a mess,” notes Collier. Addis Ababa, founded in the late 19th century by Emperor Menelik II and his wife, Empress Taytu Betul, still has almost no proper sewage system. Nearly 80 percent of the inner city is defined by UN-Habitat as slum, and is a labyrinth of slapdash cottages lacking basic infrastructure like electricity, water or lighting. The government’s response has been to embark upon a highly controversial demolition program, which critics say causes displacement in the city’s poorer neighborhoods. Yet in towns like Dire Dawa and Adama, an alternative future is still tantalizingly possible. THE NEED FOR LAND Ethiopia’s Byzantine system of land governance has shaped its urbanization profoundly over the past four decades. After the last emperor, Haile Selassie, was overthrown in a military coup in 1974, all land was nationalized and private ownership abolished under the banner of “land to the tiller,” a popular slogan of students and workers at the time. Under this communist regime, known as “the Derg,” land use was managed through a system of permits through which people and organizations could use particular plots for indefinite periods in exchange for rent. However, they bore no relation to the market value of the underlying land and raised little revenue, leaving authorities bereft of the funds needed to build city infrastructure, provide basic services and maintain the rental properties they leased en masse. Cities, especially Dire Dawa, which also suffered from the decline of the railway in these years, crumbled as their populations swelled due to the arrival of immiserated peasants and wartime refugees. The incoming regime in 1991, the Ethiopian People’s Revolutionary Democratic Front (EPRDF), shared the Marxist-Leninist leanings of its predecessor but, coming to power at the end of the Cold War, saw the imperative of reintegrating Ethiopia into the structures of international capitalism. It found itself with a land system that neither yielded much revenue nor encouraged the investment — foreign or domestic — that it was determined to promote. After much ideological soul-searching, it landed on what amounted to a middle way: a Chinese-style model that maintained state ownership of land while, in theory, unlocking its value by introducing a market for long-term leases. This model, unusual in Africa but common in Asia, has won plaudits. State ownership has helped the government capture some of the appreciation of land value that comes from urbanization. In theory, at least, 90 percent of what is raised through the process is to be spent on vital infrastructure. By 2006, land leasing had become the single largest source of municipal revenue in Ethiopia, representing between 77 and 145 percent of total capital spending by city administrations. “It’s the obvious way of financing the infrastructure,” says Collier. “In the rest of Africa the appreciation in land value has been captured by individuals and politicians rather than by society, so I’m very hopeful in what Ethiopia is doing here.” But this process has been fraught with challenges, especially for the cities outside of Addis Ababa. Part of the problem is technical: Understaffed local administrations with limited professional capacity are tasked with managing one of the most complex land-leasing systems in the world. Since 2011, commercial land is supposed to be released to the market entirely through competitive auction, but this process is slow and cumbersome. “The problem lies in its ability to respond quickly to urban expansion at scale,” says Richard Martin, an urban planner and consultant. “At the moment the system for managing land is all manual and is really not working very well.” Land must be developed before it can be put to tender, which means surveying, demarcating and clearing, then installing roads, water and the like — all of this costs more money than cities can easily raise. A string of city proclamations in the early 2000s devolved substantial powers to the local level, but land administration remains a key point of contention between mayors and regional presidents, which creates more bottlenecks. Chala Bekele, Ambo’s deputy mayor, describes an unwieldy process involving sending land requests up to the president’s office, followed by personal visits and then long periods of deliberation. “There’s so many ups and downs,” he says wearily. Rapid urbanization in China was largely paid for by government land revenues; the system in Ethiopia falls well short of this. Despite soaring demand, city governments still use auctions for only a small fraction of the total land allocated. One study found that in 2013, auctions accounted for only two to six percent of land allocations in the cities studied — the rest being delivered through private negotiation. Municipalities lose out on substantial sums by leasing land at well below market rates in this way. But visit the fringes of Adama and Dire Dawa, and it becomes clear that the problem is more than just technical — it’s deeply political. Viewed from the vantage point of those whose land is at the frontline of city expansion programs, the leasing system is trapped in a crisis of legitimacy. Just as the expansion of Addis Ababa ran into the resistance of farmers on the city’s periphery, both Adama and Dire Dawa face bubbling discontent as the authorities attempt to lease ever more land to investors and clear space for industrial parks, factories and roads. Adama’s 2010 footprint is projected to have swollen nearly fivefold by 2040, according to the New York University Stern Urbanization Project. “At this time we just don’t have enough land,” says Chala, the deputy mayor. “There’s a mismatch between supply and demand.” A 2011 land proclamation bolstered the compulsory purchase powers of local administrations, putting the city on a collision course with farmers and squatters in the peri-urban hinterland that surrounds the railway and the station. Protests against evictions have become increasingly commonplace. Two months ago, more than 100 “outspoken” youths were arrested in advance of a demonstration against the demolition of illegal settlements near the rail track, says 20-year-old Jonatan Gabele, an enterprising newcomer from the south who farms, sells soap, raises chickens and studies engineering from his undocumented compound nearby. “It was like a war,” he says of the ensuing confrontation with police. “They used teargas.” He and his friends have little faith in the system. “It’s become a source of income for them,” he says, explaining that some police and local officials extract bribes from households desperate to prevent demolitions. “It’s like hide and seek. People will build houses, then some informants will go and tell the authorities, they will come and demolish them, and then the people will build all over again.” Oroloffa Telila, a stocky 25 year old in denim jeans and jacket, agrees, pointing to scars on his cheek, stomach and hand — he was shot while protesting the demolition of a building on his family farm. “They came to demolish the undocumented houses that we built,” he says. “We had built one more for ourselves on our own land. They just said it was illegal, but it’s corruption. The police are looking for money.” Such conflict further shrinks the supply of formal land for housing, which in turns fuels the growth of informal settlements in a seemingly never-ending cycle. “The majority of residents have no choice but to settle on the periphery,” says Eshetayehu Kinfu of Hawassa University in southern Ethiopia. “So the cities are growing alarmingly, and not in a planned manner.” In Dire Dawa, Muktar Hamud, an official in the local administration, says that the majority of buildings in the new neighborhoods along the road to the train station are illegal, as farmers anticipating expropriation have divvied up their plots and sold chunks to city-dwellers. It’s cheaper for the new residents than a formal lease, but it comes with a hefty risk premium. A home can be demolished with only seven days warning, Muktar says, pointing to a large house near the road that has been bulldozed almost in half. CAPTURING LAND VALUE FOR THE PEOPLE Cities across the developing world are sprawling as land consumption outstrips the pace of population growth. Ethiopia’s peculiar fiscal architecture adds special incentives to the mix, though, because it’s one of the few countries in the world where a city’s own revenues are the primary source of finance for urban infrastructure. The formula determining the size of block grants from the federal government assigns only four percent to urban investment needs. Cities are expected to the fund the majority of their own services, though most have come to rely heavily on a World Bank-funded program that doles out financing to city administrations that demonstrate competence. No wonder, since the most recent data shows that only three percent of all revenues collected in Ethiopia is municipal. “City revenues are a problem,” confirms Chala. “The awareness of the people is very low — they won’t come and pay their taxes on time.” So leasing land has grown in importance, especially in railway towns where the arrival of new infrastructure has triggered rapid real estate development and pockets of very high-value land. This may work alright for the time being, but it leaves city coffers worryingly vulnerable to market volatility in the future. It also fails to capture any increments in value over time, since the revenue comes in the form of a one-off payment. According to the World Bank, Ethiopian cities are heading into a future where they will hold leases that do not generate revenues for 30 to 40 years. This then drives a cycle of acquisition, as penurious municipalities seek ever more land to lease for a profit. “It’s pushing cities into the peripheries,” argues Tom Goodfellow, an urban governance specialist at Sheffield University. “You get this one-off lump sum but that’s it. So you need more land — more surface area — just to keep the revenue coming in. This requires guzzling up more and more rural land and turning it into urban land, which may be politically unsustainable.” Yet there’s one measure that might provide just the right solution. Goodfellow points to the examples of Hong Kong and Singapore — which some call “property states” — where land value was captured through auctioning land leases, but also through various forms of property-related taxes, including annual taxes on real property and taxes on capital gains. For Adama and Dire Dawa, “land-value capture” of this kind might be the answer. A property tax can be administered locally — ideal for cities in desperate need of predictable and recurrent income. It’s socially progressive, and it nudges investors away from the kind of speculative froth that many reckon already marks the skyline of Addis Ababa. And, unlike leasing, effective taxation can strengthen the bond between governments and citizens — a possible salve for the suspicion and mistrust so evident in Ethiopia today. The Ethiopian authorities have begun taking steps in precisely this direction. A major four-year study and pilot project supported by the Gates Foundation was recently completed in Dire Dawa, as well as the regional capitals of Mekele and Bahir Dar. In February, experts from Britain will meet with Ethiopian officials to discuss reform. It won’t be smooth sailing; property taxes are administratively heavy. The last time Addis Ababa carried out a property census was in 1996, and secondary cities are even more out of date. Because leases are so much more expensive, most urban residents have resisted converting their old permits and still operate outside of a formal property register. Even for houses on the register, severe undervaluation is the norm. But it’s not impossible. Valuations, for example, needn’t be 100 percent accurate. Also, cities like Dire Dawa and Adama should find the system easier to implement than the capital, where political resistance is likely to be fierce. In Adama, “roof taxes” — a primitive and ineffective levy on buildings dating back to the Derg era — are already substantially higher than they are in Addis Ababa. The lease system itself is also ripe for reform. A revised law is reportedly being drawn up by the Ministry of Urban Development and Housing. Chala, the deputy mayor, expects the laborious process of securing land to be streamlined, with power over allocation returned to the city level. A sharp hike in the compensation paid to expropriated farmers is also in the cards, which, as well as securing greater goodwill from residents, should encourage more efficient land use inside city perimeters, since the entire cost of compensation is borne by cities themselves. The process could be improved further if farmers were also given a share of the increased value of the land. This would come in the form of a new plot in the same area, which they could then use for commercial purposes, like building a house to rent. “Then they have an improved income stream as a result of urbanization,” Martin says. This should happen already — expropriated farmers are supposed to be given 500 square meters of replacement land, according to authorities — but it’s often delayed or, as in areas around Addis Ababa where land is particularly scarce, fails to materialize. “If it’s going to work properly it has to be done in advance,” Martin adds. “They have to have this land allocated and transferred to them before they are forced to leave their previous farm.” A pilot project in partnership with four regional capital city governments including Adama, in which Martin served as the urban planner, encouraged authorities to expand their administrative boundaries many years in advance in order to plan for expropriation and allocation well before it happens. Endale Gedlu, a 78-year-old farmer who lives in the village of Giorgis overlooking the new train station, is evidence that expropriation needn’t always be traumatic. A few years back, four acres of his farmland were taken by the authorities as part of the railway construction. He used the money to buy a house, which he says he rents out now for 8000 birr ($292 U.S.) a month. “I love Adama,” he says, beaming. “It’s a city of gold!” If farmers can get a better deal from leasing, so too can city governments. George McCarthy, the president of the Lincoln Institute of Land Policy, an American foundation that studies how land-use can be a solution to economic, social and environmental challenges, draws comparisons with the Chinese system. He says both could be improved with revisions to the length and terms of contracts. “The real structural problem you have here is that the leases are way too long,” he argues. Leases, he suggests, could be modified to permit more flexibility in term length, with options to alter rates if higher revenue were to be generated by any development of the land. Like Kevin Costner’s character in “Field of Dreams,” Ethiopia’s government abides by the simple maxim: If you build it, they will come. Much of what can be found along the railway from Addis Ababa to Dire Dawa is speculation on the future, but policies designed to ensure that both governments and residents benefit from the coming urban boom will only work if there is, in fact, an urban boom. It’s a high-stakes gamble. According to one study, Africa is the only region on earth where urbanization has so far not correlated with poverty reduction. In Ethiopia, still overwhelmingly rural, there is a real chance to buck that trend, but only if people move to cities, find jobs, and crucially, become more productive. Getahun Benti, an Ethiopian historian at Southern Illinois University-Carbondale, argues that what is taking place in Ethiopia is simply “demographic urbanization, or the rapid concentration of people in towns.” The ubiquitous sight of livestock being herded through the streets of Dire Dawa and Adama suggests there’s been little in terms of structural transformation so far. Few think their lives have improved much yet. “As a nation a railway is good for development,” says Jonatan, the young entrepreneur in Adama. “It’s good for the image of the country. But for us it brings no benefits.” It’s a common refrain in Ethiopia today, but it needn’t always be. Tom Gardner is Addis Ababa correspondent for The Economist. He has also written for The Guardian, Thomson Reuters Foundation, Quartz, Foreign Policy and others. Source: NextCity The post How Ethiopia’s New Railway Could Launch an Inclusive Urban Boom appeared first on Caasimada Online.
  4. Golaha Amniga Qaranka ayaa kulankoodii Lixaad ku yeeshay magaalada Muqdisho, 6-10 Feebaraayo 2018. Shirkaas oo ka dhacay xarunta Maaxtooyada – Villa Somalia ee magaalada Muqdisho. Kulankan oo looga hadlayey arrimaha Amniga Qaranka waxaa shir-guddoomiyey Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Maxamed Cabdullaahi Farmaajo halka kulankii looga hadlayey Tubta Siyaasadda loo Dhanyahay uu shir-guddoomiyey Raiisul Wasaaraha Xukuumadda Federaalka Soomaaliya Mudane Xasan Cali Khayre. Waxaa sidoo kale shirka ka soo qeyb galay Raiisul Wasaare Kuxigeenka Xukuumadda Federaalka Soomaaliya Mudane Mahdi Maxamed Guuleed, Madaxweynaha Puntland Mudane Cabdiweli Maxamed Cali Gaas, Madaxweynaha Jubaland Mudane Axmed Maxamed Islaam, Madaxweynaha Koonfur-Galbeed Mudane Shariif Xasan Sheekh Aadan, Madaxweynaha Galmudug Mudane Axmed Ducaale Geelle Xaaf, Madaxweynaha Hirshabelle Mudane Maxamed Cabdi Waare iyo Guddoomiyaha Gobolka Benaadir ahna Duqa magaalada Muqdisho, Mudane Cabdiraxmaan Cumar Cusmaan (Eng. Yariisow). Shirka wuxuu soo dhaweeyey Guddoomiyaha cusub ee Gobolka Benaadir oo ah kulankii ugu horreeyey. Shirkan wuxuu dabasocday shirarkii joogtada ahaa ee Golaha Amniga Qaranka yeelan jiray. Goluhu wuxuu bogaadinayaa booqashada taariikhiga ahayd ee uu Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya ku maray Gobollada dalka, gaar ahaan deegannada Puntland iyo Galmudug. Wuxuu kaloo shirku bogaadinayaa dhammeystirka Heshiiskii Maamulka Galmudug iyo Ahlu-Sunna-Wal_jamaaca. Shirkan waxaa diiradda lagu saaray qodobada soo socda: Arrimaha Amniga Qaranka Tubta Siyaasadda loo Dhanyahay 2020 Qeybsiga Kheyraadka Dalka (Khaasatan Kalluunka). Amniga Qaranka Goluhu markii uu dhageystay talooyinka ay soo jediyeen Guddiga Farsamada Amniga Qaranka, tixgeliyeenna aragtiyaha iyo talooyinka ku saabsan amniga dalka, Golahu waxay isku raaceen qodobada hoos ku xusan. 1.1. In ay Dolwad-goboleedyadu dar-dar geliyaan daraaseynta tirada iyo tayada Ciidamada Booliskooda oo ay ka mid yihiin Daraawiishtu, kaddibna la isku dhafo si waafaqsan Hannaanka Boolisaynta cusub (New policing Model) iyo qaab-dhismeedka Amniga Qaranka. 1.2. Dowladda Federaalku waxay ka caawineysaa Ciidamada Booliska Dowlad-goboleedyada oo ay ku jiraan Daraawiishta ( Hub, Saanad, Agab Ciidan, Raashin, Dawo, Gunno, Tababar iyo Tayeyn), ee kala qeyb qaadan doona Ciidanka Xoogga Dalka Soomaaliyeed (CXDS) hawlgallada ciidan ee lagula dagaallamayo argagixisada. 1.3. Ciidamada Booliska ee dowlad-goboleedyada oo ay ku jiraan Daraawiishtu waxa ay ka mid yihiin Ciidanka Booliska Soomaaliyeed ee hoos-yimaada kana hawl-gala heer dowlad goboleed, waxayna ka qeyb-qaadanayaan hawgallada ciidan ee wadanka lagu xoreynayo ayagoo kaligood ah ama kaashanaya Ciidamada Xoogga Dalka (CXDS) iyo AMISOM. 1.4. In la magacaabo lana howl-geliyo guddiga isku dhafka ee Ciidamada Xoogga Dalka Soomaaliyeed (CXDS). 1.5. Guddiga Farsamada ee Amniga Qaranka oo ka kooban heer Federaal iyo mid Gobol, waxaa la go’aamiyey in ay kulmaan saddexdii asbuucba hal mar, waxayna xog dhammeystiran la wadaagayaan Madaxweynaha JFS iyo Madaxdooda. 1.6. In Xafiiska Amniga Qaranka qorsheeyo una helo miisaaniyad lagu hawl-geliyo xafiisyada amniga ee Dowlad-goboleedyada. 1.7. in la dadajiyo dhameystirk ciidamada DANAB sida ku xusan qaab-dhismeedka Amniga Qaranka. Ciidamada Danab waa in la isugu dhafaa si heer qaran ah tababarka kahor. Arrimaha Siyaasadda 2.1. Waxay Xukuumadda Federaalka soo bandhigtay qorshaha Tubta Siyaasadda ee loo dhanyahay ee 2020-ka, taasoo dood iyo falanqayn dheer kadib la isla gartay in ay fulinteeda kawada qayb qaataan Dawladda Federaalka iyo Dawladaha Xubnaha ka ah iyo Gobolka Benaadir. 2.2. Waxaa lagu heshiiyey in la magacaabo guddi farsamo oo ka kooban toban (10) xubnood oo kasoo tala bixin doona Arrimaha Federaalka. Ra’iisul Wasaaraha ayaa si rasmi ah wareegto ugu soo saari doona xubnaha guddiga farsamada iyo waajibaadkooda shaqo. 2.3. Iyadoo la tixgalinayo shaqada baaxadda leh ee ay soo qabatay Wasaaradda Arrimaha Gudaha, Federaalka iyo Dib-u-heshiisiinta ee Arrimaha Sharciga Doorashooyinka, lagana duulayo baahida loo qabo in la kala xusho Noocyada Doorashada ee jiri kara, si loo diyaariyo Sharciga doorashooyinka ee lagama maarmaanka u ah taabagalinta Doorashooyinka qof iyo cod ee 2020-ka, waxaa Gudiyada Farsamada la farayaa inay si dhaqsa ah usoo gudbiyaan nidaam doorashada uu dalku qaadanayo muddo aan ka badnayn Afar (4) todobaad. 2.4. Shirku wuxuu soo dhaweeyey isla markaasna bogaadiyey horumarka laga sameeyey arrimaha wadatashiga Doorashooyinka ee Guddiga Madax-bannaan ee doorashooyinku ka sameeyey qaybo badan oo Gobollada iyo Degmooyinka dalka kamid ah. 2.5. Waxaa la isku raacay in Guddiga Madaxa-bannaan ee Doorashooyinku soo dhammeystiro degaanada ugu dhiman wadatashiga dadwaynaha ee arrimaha doorashooyinka. 2.6. Shir-waynuhu wuxuu hoosta-ka-xariiqay ahmiyadda ay leedahay qabsoomidda Doorasho qof iyo cod ah ee 2020-ka sida loogu talagalay. Sidaa darteedna waxaa lagama maarmaan ah in Guddiga Doorashooyinka la siiyo taageerada ay u baahanyihiin Siyaasad iyo Dhaqaala ahaanba. 2.7. Markey madaxdu dhagaysatay war-bixintii Wasiirka Wasaaradda Dastuurka uu ku faahfaahiyey horumarka laga sameeyey Tubta dib-u-eegista Dastuurka ku meelgaarka ah, Waxaa la isla qaatay in hawlaha dib-u-eegista Dastuurka ku meelgaarka ah lagusoo gabogabeeyo sannadka 2018-ka, iyadoo qodabadda dib-u-eegista loo kala hormarinayo siday u kala muhiimsan yihiin. Arrimaha Wadaagista Khayraadka 3.1. Markii shirku dhagaystay war-bixintii Wasiirka Wasaaradda Kalluumaysiga iyo khayraadka Badda lana tixgaliyey baahida deg-degga ah ee loo qabo ka faa’ifaysiga Khayraadka badda: Waxaa la isla qaatay in la saxiixo Heshiis ku-meel gaar ah oo ku saabsan qaybsiga dakhliga kasoo xarooda Kalluumaysiga inta laga soo dhamaystirayo heshiiska guud ee qaybsiga khayraadka dalka. Madaxda qaranku waxay isku raaceen in shirka soo socda lagu qabto magaalada Baydhabo 28-ka bisha Maarso, 2018 loogana heshiiyo qaybsiga khayraadka oo dhammaystiran, iyo hannaanka doorasho ee uu dalku qaadanayo sannadka 2020-ka. Madaxda qaranku waxaa kale oo ay isku raaceen in la dardar geliyo go’aan ka gaarista arriaha masiiriga ah ee horyaalla sida, awood qaybsiga, hannaanka garsoorka federaaliga ah, midaynta hannaanka dakhliga, nidaamka dawladeed ee dalku yeelanayo iyo maqaamka caasimadda Muqdisho. The post Akhriso: Warsaxaafadeed laga soo saaray shirkii amniga Qaranka appeared first on Puntland Post.
  5. The United States has poured more than $5.5 billion into Kenya over the past 15 years in an effort to control the HIV/Aids epidemic. Source: Hiiraan Online
  6. Muqdisho (Caasimada Online)-Golaha Amniga Qaranka ayaa kulankoodii Lixaad ku yeeshay magaalada Muqdisho, 6-10 Feebaraayo 2018. Shirkaas oo ka dhacay xarunta Maaxtooyada – Villa Somalia ee magaalada Muqdisho. Kulankan oo looga hadlayey arrimaha Amniga Qaranka waxaa shir-guddoomiyey Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Maxamed Cabdullaahi Farmaajo halka kulankii looga hadlayey Tubta Siyaasadda loo Dhanyahay uu shir-guddoomiyey Raiisul Wasaaraha Xukuumadda Federaalka Soomaaliya Mudane Xasan Cali Khayre. Waxaa sidoo kale shirka ka soo qeyb galay Raiisul Wasaare Kuxigeenka Xukuumadda Federaalka Soomaaliya Mudane Mahdi Maxamed Guuleed, Madaxweynaha Puntland Mudane Cabdiweli Maxamed Cali Gaas, Madaxweynaha Jubaland Mudane Axmed Maxamed Islaam, Madaxweynaha Koonfur-Galbeed Mudane Shariif Xasan Sheekh Aadan, Madaxweynaha Galmudug Mudane Axmed Ducaale Geelle Xaaf, Madaxweynaha Hirshabelle Mudane Maxamed Cabdi Waare iyo Guddoomiyaha Gobolka Benaadir ahna Duqa magaalada Muqdisho, Mudane Cabdiraxmaan Cumar Cusmaan (Eng. Yariisow). Shirka wuxuu soo dhaweeyey Guddoomiyaha cusub ee Gobolka Benaadir oo ah kulankii ugu horreeyey. Shirkan wuxuu dabasocday shirarkii joogtada ahaa ee Golaha Amniga Qaranka yeelan jiray. Goluhu wuxuu bogaadinayaa booqashada taariikhiga ahayd ee uu Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya ku maray Gobollada dalka, gaar ahaan deegannada Puntland iyo Galmudug. Wuxuu kaloo shirku bogaadinayaa dhammeystirka Heshiiskii Maamulka Galmudug iyo Ahlu-Sunna-Wal_jamaaca. Shirkan waxaa diiradda lagu saaray qodobada soo socda: 1. Arrimaha Amniga Qaranka 2. Tubta Siyaasadda loo Dhanyahay 2020 3. Qeybsiga Kheyraadka Dalka (Khaasatan Kalluunka). 4. Amniga Qaranka Goluhu markii uu dhageystay talooyinka ay soo jediyeen Guddiga Farsamada Amniga Qaranka, tixgeliyeenna aragtiyaha iyo talooyinka ku saabsan amniga dalka, Golahu waxay isku raaceen qodobada hoos ku xusan. 1.1. In ay Dolwad-goboleedyadu dar-dar geliyaan daraaseynta tirada iyo tayada Ciidamada Booliskooda oo ay ka mid yihiin Daraawiishtu, kaddibna la isku dhafo si waafaqsan Hannaanka Boolisaynta cusub (New policing Model) iyo qaab-dhismeedka Amniga Qaranka. 1.2. Dowladda Federaalku waxay ka caawineysaa Ciidamada Booliska Dowlad-goboleedyada oo ay ku jiraan Daraawiishta ( Hub, Saanad, Agab Ciidan, Raashin, Dawo, Gunno, Tababar iyo Tayeyn), ee kala qeyb qaadan doona Ciidanka Xoogga Dalka Soomaaliyeed (CXDS) hawlgallada ciidan ee lagula dagaallamayo argagixisada. 1.3. Ciidamada Booliska ee dowlad-goboleedyada oo ay ku jiraan Daraawiishtu waxa ay ka mid yihiin Ciidanka Booliska Soomaaliyeed ee hoos-yimaada kana hawl-gala heer dowlad goboleed, waxayna ka qeyb-qaadanayaan hawgallada ciidan ee wadanka lagu xoreynayo ayagoo kaligood ah ama kaashanaya Ciidamada Xoogga Dalka (CXDS) iyo AMISOM. 1.4. In la magacaabo lana howl-geliyo guddiga isku dhafka ee Ciidamada Xoogga Dalka Soomaaliyeed (CXDS). 1.5. Guddiga Farsamada ee Amniga Qaranka oo ka kooban heer Federaal iyo mid Gobol, waxaa la go’aamiyey in ay kulmaan saddexdii asbuucba hal mar, waxayna xog dhammeystiran la wadaagayaan Madaxweynaha JFS iyo Madaxdooda. 1.6. In Xafiiska Amniga Qaranka qorsheeyo una helo miisaaniyad lagu hawl-geliyo xafiisyada amniga ee Dowlad-goboleedyada. 1.7. in la dadajiyo dhameystirk ciidamada DANAB sida ku xusan qaab-dhismeedka Amniga Qaranka. Ciidamada Danab waa in la isugu dhafaa si heer qaran ah tababarka kahor. 1. Arrimaha Siyaasadda 2.1. Waxay Xukuumadda Federaalka soo bandhigtay qorshaha Tubta Siyaasadda ee loo dhanyahay ee 2020-ka, taasoo dood iyo falanqayn dheer kadib la isla gartay in ay fulinteeda kawada qayb qaataan Dawladda Federaalka iyo Dawladaha Xubnaha ka ah iyo Gobolka Benaadir. 2.2. Waxaa lagu heshiiyey in la magacaabo guddi farsamo oo ka kooban toban (10) xubnood oo kasoo tala bixin doona Arrimaha Federaalka. Ra’iisul Wasaaraha ayaa si rasmi ah wareegto ugu soo saari doona xubnaha guddiga farsamada iyo waajibaadkooda shaqo. 2.3. Iyadoo la tixgalinayo shaqada baaxadda leh ee ay soo qabatay Wasaaradda Arrimaha Gudaha, Federaalka iyo Dib-u-heshiisiinta ee Arrimaha Sharciga Doorashooyinka, lagana duulayo baahida loo qabo in la kala xusho Noocyada Doorashada ee jiri kara, si loo diyaariyo Sharciga doorashooyinka ee lagama maarmaanka u ah taabagalinta Doorashooyinka qof iyo cod ee 2020-ka, waxaa Gudiyada Farsamada la farayaa inay si dhaqsa ah usoo gudbiyaan nidaam doorashada uu dalku qaadanayo muddo aan ka badnayn Afar (4) todobaad. 2.4. Shirku wuxuu soo dhaweeyey isla markaasna bogaadiyey horumarka laga sameeyey arrimaha wadatashiga Doorashooyinka ee Guddiga Madax-bannaan ee doorashooyinku ka sameeyey qaybo badan oo Gobollada iyo Degmooyinka dalka kamid ah. 2.5. Waxaa la isku raacay in Guddiga Madaxa-bannaan ee Doorashooyinku soo dhammeystiro degaanada ugu dhiman wadatashiga dadwaynaha ee arrimaha doorashooyinka. 2.6. Shir-waynuhu wuxuu hoosta-ka-xariiqay ahmiyadda ay leedahay qabsoomidda Doorasho qof iyo cod ah ee 2020-ka sida loogu talagalay. Sidaa darteedna waxaa lagama maarmaan ah in Guddiga Doorashooyinka la siiyo taageerada ay u baahanyihiin Siyaasad iyo Dhaqaala ahaanba. 2.7. Markey madaxdu dhagaysatay war-bixintii Wasiirka Wasaaradda Dastuurka uu ku faahfaahiyey horumarka laga sameeyey Tubta dib-u-eegista Dastuurka ku meelgaarka ah, Waxaa la isla qaatay in hawlaha dib-u-eegista Dastuurka ku meelgaarka ah lagusoo gabogabeeyo sannadka 2018-ka, iyadoo qodabadda dib-u-eegista loo kala hormarinayo siday u kala muhiimsan yihiin. 1. Arrimaha Wadaagista Khayraadka 3.1. Markii shirku dhagaystay war-bixintii Wasiirka Wasaaradda Kalluumaysiga iyo khayraadka Badda lana tixgaliyey baahida deg-degga ah ee loo qabo ka faa’ifaysiga Khayraadka badda: Waxaa la isla qaatay in la saxiixo Heshiis ku-meel gaar ah oo ku saabsan qaybsiga dakhliga kasoo xarooda Kalluumaysiga inta laga soo dhamaystirayo heshiiska guud ee qaybsiga khayraadka dalka. Madaxda qaranku waxay isku raaceen in shirka soo socda lagu qabto magaalada Baydhabo 28-ka bisha Maarso, 2018 loogana heshiiyo qaybsiga khayraadka oo dhammaystiran, iyo hannaanka doorasho ee uu dalku qaadanayo sannadka 2020-ka. Madaxda qaranku waxaa kale oo ay isku raaceen in la dardar geliyo go’aan ka gaarista arriaha masiiriga ah ee horyaalla sida, awood qaybsiga, hannaanka garsoorka federaaliga ah, midaynta hannaanka dakhliga, nidaamka dawladeed ee dalku yeelanayo iyo maqaamka caasimadda Muqdisho. -DHAMMAAD- Caasimada Online Xafiiska Muqdisho Caasimada@live.com The post Maxaa kasoo baxay Shirka Golaha Amniga Qaranka ee kusoo xirmay Muqdisho appeared first on Caasimada Online.
  7. HOR-DHAC Annagoo tixgelineyna baahida weyn ee loo qabo ilaalilnta, maareeynta iyo in si joogta ah looga faaiideysto kheyraadka kalluunka badda. Annagoo aqoonsan muhiimadda ay leedahay in Dowladda Federaalka iyo Dowladaha Xubnaha ka ah Dowladda Federaalku ay heshiis ka gaaraan dakhliga Kalluumeysiga. Markaan aragnay baahida loo qabo in ilihii dhaqalaha dalka dib loo soo nooleeyo si ay dowladda ugu suurta-gasho in ay ku fillaato bixinta kharashyada sugidda amniga iyo dib-u-dhiska waddanka oo ay ugu muhiimsan yahiin Dowladaha Xubnaha ka ah Dowladda Federaalka. Markaan aragnay baahida loo qabo in si caddaalad ah oo daahfuran loo maamulo dakhliga kalluumeysiga. Markaan aragnay qodobka 52aad ee Dastuurka Ku-meel Gaarka ah oo qeexaaya in awoodaha iyo dakhliga kheyraadka ay ka wada xaajoonayaan Dowaladda Federaalka ah iyo Dowladaha Xubnaha ka ah Dowladda. Markaan aragnay qodobka 14aad ee Sharciga Kallumeysiga Soomaaliya ee soo baxay 2014 kuna saabsan rukhsadaha kallumeysiga. Markaan tixgelinnay danta guud ee Dalka iyo Dadka waxaan ku heshiinay qodoboda soo socda: QODOBADA HESHIISKA Qodobka 1aad DHINACYADA HESHIISKA Waxaa heshiiskaan wada gaaray Dowladda Federaalka Soomaaliya iyo Madaxda Dowladaha Xubnaha ka ah Dowladda Federaalka iyo Maamulka Gobolka Benaadir Qodobka 2aad BIXINTI RUKHSADAHA a) Bixinta rukhsadaha kalluumeysiga wixii ka sarreeya 24 Nautical Miles ee Aagga Dhaqaale ee (EEZ) waxaa u xilsaaran Dowladda Feedraalka ah oo ay masuul uga tahay Wasaaradda Kaluumeysiga iyo Kheyraadka Badda. b) Bixinta rukhsadaha wixii ku eg 24 nautical miles waxaa u xilsaaraan Dowladaha Xubnaha ka ah Dowladda Federaalka. c) Wasaaradda Kalluumeysiga iyo Kheyraadka Badda ee Federaalka waxay wakiillo ku yeelaneeysa caasimadaha Dowlad Goboleedyada si ay u fududeeyaan soo gudbinta macluumaadka la xariira bixinta rukhsadaha kalluumeysiga iyadoo la tixgelinayo habraacyada u degsan rukhsad bixinta waafaqsan Sharciga Kalluumeysiga Soomaaliya. d) Qiimaha curaarta ee rukhsad bixinta kallumeysiga waxaa lagu saleynaayaa nooca kalluunka iyo muddada ruqsadda oo uu codsaduhu soo weydiistay iyadoo la tixgelinaayo tartanka sayladaha ee qiimaha bixinta rukhsadaha. e) Habraaca qiimaha rukhsad bixinta iyo macluumaadka codsiga kaluumeysiga waxaa loo raacaayaa heerka caalamiga ah ee codsiga rukhsadaha kalluumeysiga (International Standard of Application for Fishing Licences) ee ku lifaaqan heshiiskan. Qodobka 3aad HAYADDA KALLUUMEYSIGA SOMAALIYEED Waxaa la abuurayaa Hayadda Kallumeysiga Soomaaliyeed (Somali Fisheries Authority) oo masuul ka ah ilaalinta kalluymeysiga Soomaaliyeed. Hayaddaas waxaa Guddoominaaya Wasiirka Kalluumeeysiga iyo Kheyraadka Badda ee Federaalka waxaana xubna ka ah wasiirada kallumeysiga dowladaha xubinta ka ah Dowladda Federalka. Xilka iyo wajibaadka Hayadda Kallummeysiga Soomaaliyeed waxa soo saraya Guddiga Aminga Qaranka oo ka kooban Madaxweynaha Dowladda Federaalka Soomaaliya, Raisul Wasaaraha Xukumada Federaalka Soomaaliya, Madaxweynayaasha dawladda xubinta ka dawladda federaalka iyo Gudoomiyaha Gobolka Benaadir. Qodobka 4aad KEEYDINTA IYO MAAMULIDDA DAKHLIGA KA SOO XAROODA KALLUUMEYSIGA IYO KHEEYRAADKA BADDA Dakhliga ka soo xarooda rukhsadaha kaluumeysiga waxaa lagu keydinayaa xisaab (Account) gaar ah oo laga furi doono Bangiga Dhexe ee Soomaaliyqa. Qodobka 5aad QEEYBSIGA IYO UJEEDDOOYINKA LOO ISTICMAALAYO DAKHLIGA Qeeybsiga iyo ujeedooyinka isticmaalka dakhliga ka soo xarooda kaluumeysiga waxaa go’aan ka gaaraaya guddi ka kooban madaxweynaha Dowladda Federaalka, Raisul Wasaaraha Xukuumadda iyo Madaweynayaasha Dowladaha xubnaha ka ah Dowladda iyo Guddoomiyaha Gobolka Benaadir iyadoo mudnaan gaar ah la siin doono arrimaha amniga iyo dib-u-dhiska dalka. Qodobka 6aad HABKA MAAMULKA XISAABTA a) Hannaanka maamulka xisaabta dakhliga kalluumeeysiga ee ka furan Bandhiga Dhexe ee Somaliya waxaa loo racaaya hannaanka maaliyadeed ee dalka u degsan ee loo yaqaan habmaamulka xisaabaadka (Public Financial Management). b) Waxaa xisaabta lacag looga saari karaa amarka Guddiga Madaxda fulinta Dowladda Federaalka ah iyo Madaxda Dowlad Goboleedyada iyo Maamulka Gobolka Banaadir iyadoo amarka lacag bixinta uu dekreeto ku soo saaraayo Raisal Wasaaraha Xukuuumadda Dowladda Federaalka Soomaaliya. c) Wasaaradda Maaliyadda ee Dawladda Federaalka oo u xilsaaran soo xeraynta dakhliga iyo bixinta kharashaadka, waa in ay si daah furan oo waafaqsan hab-xisaabeedka Sharciga waafaqsan u maamusho dakliga ka soo xarooda kalluumeysiga. d) Maamul-goboleedyada xubnaha ka ah Dawladda Federaalku waa in ay leeyihiin Hab-xisaabeedka Maamulka Maaliyadda oo daah-furan. Qodobka 7aad WAX KA BEDDELKA HESHIISKA Heshiiskan wax lagama beddeli karo illaa ay ku heshiiyaan dhinacyada Heshiiskan. Qodobka 8aad MUDDADA HESHIISKA Heshiiskan waxaa uu dhaqan gal yahay ilaa iyo inta ay Dowladda Federaalka iyo Dowladaha xubinta ka ah Dowladda iyo Maamulka Gobolka Banaadir ka gaaraayaan heshiis dhameeystiran ee qeybsiga dakhliga ka soo xarooda kalluumeysiga. Qodobka 9aad DHAQAN GALKA HESHIISKAAN Heshiiskaan waxa uu dhaqan gelaayaa marka ay wada saxiixaan dhinacyada heshiiska. SAXIIXA HESHIISKA Dowladda Federaalka Somaaliya Mudane Xasan Cali Khayre Rai’sal wasaaraha XFS ______ Madaxda Dowladaha Xubnaha ka ah Dowladda Federaalka Mudane Cabdiweli Maxamed Ali Gaas Madaxweynaha Puntland _____ Mudane Axmed Maxamed Islaam Madaxweynaha Jubbaland ______ Mudane Sharif Xasan Sheekh Aadan Madaxweynaha Koofur Galbeed _______ Mudane Axmed Ducaale Geelle Madaxweynaha Galmudug…………______ Mudane Maxamed Cabdi Waare Madaxweynaha Hirshabelle ______ Mudane Cabdirxamaan Cumar Cusman Guddoomiyaha Gobolka Benaadir______ The post Dowladda Federaalka iyo dowlad Goboleedyada oo gobolka Banaadir weheliyo ayaa heshiis cusub gaaray. appeared first on Puntland Post.
  8. Saudi women should not have to wear the abaya, a long loose-fitting robe used to cover their bodies in public, a top religious cleric has said. Source: Hiiraan Online
  9. Lindström, Minn. – President Donald Trump’s bitter, public feud with the nation’s top law enforcement agencies is once again compelling Minnesotans to choose sides in a controversy swirling around the White House. Source: Hiiraan Online
  10. The fourth group of refugees to be accepted for resettlement in the United States from Australia’s offshore immigration regime are poised to leave Nauru for the US, via Fiji. Source: Hiiraan Online
  11. Muqdisho (Caasimada Online)-Annagoo tixgelineyna baahida weyn ee loo qabo ilaalilnta, maareeynta iyo in si joogta ah looga faaiideysto kheyraadka kalluunka badda. Annagoo aqoonsan muhiimadda ay leedahay in Dowladda Federaalka iyo Dowladaha Xubnaha ka ah Dowladda Federaalku ay heshiis ka gaaraan dakhliga Kalluumeysiga. Markaan aragnay baahida loo qabo in ilihii dhaqalaha dalka dib loo soo nooleeyo si ay dowladda ugu suurta-gasho in ay ku fillaato bixinta kharashyada sugidda amniga iyo dib-u-dhiska waddanka oo ay ugu muhiimsan yahiin Dowladaha Xubnaha ka ah Dowladda Federaalka. Markaan aragnay baahida loo qabo in si caddaalad ah oo daahfuran loo maamulo dakhliga kalluumeysiga. Markaan aragnay qodobka 52aad ee Dastuurka Ku-meel Gaarka ah oo qeexaaya in awoodaha iyo dakhliga kheyraadka ay ka wada xaajoonayaan Dowaladda Federaalka ah iyo Dowladaha Xubnaha ka ah Dowladda. Markaan aragnay qodobka 14aad ee Sharciga Kallumeysiga Soomaaliya ee soo baxay 2014 kuna saabsan rukhsadaha kallumeysiga. Markaan tixgelinnay danta guud ee Dalka iyo Dadka waxaan ku heshiinay qodoboda soo socda: QODOBADA HESHIISKA Qodobka 1aad DHINACYADA HESHIISKA Waxaa heshiiskaan wada gaaray Dowladda Federaalka Soomaaliya iyo Madaxda Dowladaha Xubnaha ka ah Dowladda Federaalka iyo Maamulka Gobolka Benaadir Qodobka 2aad BIXINTI RUKHSADAHA a) Bixinta rukhsadaha kalluumeysiga wixii ka sarreeya 24 Nautical Miles ee Aagga Dhaqaale ee (EEZ) waxaa u xilsaaran Dowladda Feedraalka ah oo ay masuul uga tahay Wasaaradda Kaluumeysiga iyo Kheyraadka Badda. b) Bixinta rukhsadaha wixii ku eg 24 nautical miles waxaa u xilsaaraan Dowladaha Xubnaha ka ah Dowladda Federaalka. c) Wasaaradda Kalluumeysiga iyo Kheyraadka Badda ee Federaalka waxay wakiillo ku yeelaneeysa caasimadaha Dowlad Goboleedyada si ay u fududeeyaan soo gudbinta macluumaadka la xariira bixinta rukhsadaha kalluumeysiga iyadoo la tixgelinayo habraacyada u degsan rukhsad bixinta waafaqsan Sharciga Kalluumeysiga Soomaaliya. d) Qiimaha curaarta ee rukhsad bixinta kallumeysiga waxaa lagu saleynaayaa nooca kalluunka iyo muddada ruqsadda oo uu codsaduhu soo weydiistay iyadoo la tixgelinaayo tartanka sayladaha ee qiimaha bixinta rukhsadaha. e) Habraaca qiimaha rukhsad bixinta iyo macluumaadka codsiga kaluumeysiga waxaa loo raacaayaa heerka caalamiga ah ee codsiga rukhsadaha kalluumeysiga (International Standard of Application for Fishing Licences) ee ku lifaaqan heshiiskan. Qodobka 3aad HAYADDA KALLUUMEYSIGA SOMAALIYEED Waxaa la abuurayaa Hayadda Kallumeysiga Soomaaliyeed (Somali Fisheries Authority) oo masuul ka ah ilaalinta kalluymeysiga Soomaaliyeed. Hayaddaas waxaa Guddoominaaya Wasiirka Kalluumeeysiga iyo Kheyraadka Badda ee Federaalka waxaana xubna ka ah wasiirada kallumeysiga dowladaha xubinta ka ah Dowladda Federalka. Xilka iyo wajibaadka Hayadda Kallummeysiga Soomaaliyeed waxa soo saraya Guddiga Aminga Qaranka oo ka kooban Madaxweynaha Dowladda Federaalka Soomaaliya, Raisul Wasaaraha Xukumada Federaalka Soomaaliya, Madaxweynayaasha dawladda xubinta ka dawladda federaalka iyo Gudoomiyaha Gobolka Benaadir. Qodobka 4aad KEEYDINTA IYO MAAMULIDDA DAKHLIGA KA SOO XAROODA KALLUUMEYSIGA IYO KHEEYRAADKA BADDA Dakhliga ka soo xarooda rukhsadaha kaluumeysiga waxaa lagu keydinayaa xisaab (Account) gaar ah oo laga furi doono Bangiga Dhexe ee Soomaaliyqa. Qodobka 5aad QEEYBSIGA IYO UJEEDDOOYINKA LOO ISTICMAALAYO DAKHLIGA Qeeybsiga iyo ujeedooyinka isticmaalka dakhliga ka soo xarooda kaluumeysiga waxaa go’aan ka gaaraaya guddi ka kooban madaxweynaha Dowladda Federaalka, Raisul Wasaaraha Xukuumadda iyo Madaweynayaasha Dowladaha xubnaha ka ah Dowladda iyo Guddoomiyaha Gobolka Benaadir iyadoo mudnaan gaar ah la siin doono arrimaha amniga iyo dib-u-dhiska dalka. Qodobka 6aad HABKA MAAMULKA XISAABTA a) Hannaanka maamulka xisaabta dakhliga kalluumeeysiga ee ka furan Bandhiga Dhexe ee Somaliya waxaa loo racaaya hannaanka maaliyadeed ee dalka u degsan ee loo yaqaan habmaamulka xisaabaadka (Public Financial Management). b) Waxaa xisaabta lacag looga saari karaa amarka Guddiga Madaxda fulinta Dowladda Federaalka ah iyo Madaxda Dowlad Goboleedyada iyo Maamulka Gobolka Banaadir iyadoo amarka lacag bixinta uu dekreeto ku soo saaraayo Raisal Wasaaraha Xukuuumadda Dowladda Federaalka Soomaaliya. c) Wasaaradda Maaliyadda ee Dawladda Federaalka oo u xilsaaran soo xeraynta dakhliga iyo bixinta kharashaadka, waa in ay si daah furan oo waafaqsan hab-xisaabeedka Sharciga waafaqsan u maamusho dakliga ka soo xarooda kalluumeysiga. d) Maamul-goboleedyada xubnaha ka ah Dawladda Federaalku waa in ay leeyihiin Hab-xisaabeedka Maamulka Maaliyadda oo daah-furan. Qodobka 7aad WAX KA BEDDELKA HESHIISKA Heshiiskan wax lagama beddeli karo illaa ay ku heshiiyaan dhinacyada Heshiiskan. Qodobka 8aad MUDDADA HESHIISKA Heshiiskan waxaa uu dhaqan gal yahay ilaa iyo inta ay Dowladda Federaalka iyo Dowladaha xubinta ka ah Dowladda iyo Maamulka Gobolka Banaadir ka gaaraayaan heshiis dhameeystiran ee qeybsiga dakhliga ka soo xarooda kalluumeysiga. Qodobka 9aad DHAQAN GALKA HESHIISKAAN Heshiiskaan waxa uu dhaqan gelaayaa marka ay wada saxiixaan dhinacyada heshiiska. SAXIIXA HESHIISKA Dowladda Federaalka Somaaliya Mudane Xasan Cali Khayre Rai’sal wasaaraha XFS ______ Madaxda Dowladaha Xubnaha ka ah Dowladda Federaalka Mudane Cabdiweli Maxamed Ali Gaas Madaxweynaha Puntland _____ Mudane Axmed Maxamed Islaam Madaxweynaha Jubbaland ______ Mudane Sharif Xasan Sheekh Aadan Madaxweynaha Koofur Galbeed _______ Mudane Axmed Ducaale Geelle Madaxweynaha Galmudug…………______ Mudane Maxamed Cabdi Waare Madaxweynaha Hirshabelle ______ Mudane Cabdirxamaan Cumar Cusman Guddoomiyaha Gobolka Benaadir______ Caasimada Online Xafiiska Muqdisho Caasimada@live.com The post Akhriso: Dowlada Dhexe & Maamul Goboleedyada oo ku heshiiyay 9 qodob oo muhiim ah appeared first on Caasimada Online.
  12. HOR-DHAC Annagoo tixgelineyna baahida weyn ee loo qabo ilaalilnta, maareeynta iyo in si joogta ah looga faaiideysto kheyraadka kalluunka badda. Annagoo aqoonsan muhiimadda ay leedahay in Dowladda Federaalka iyo Dowladaha Xubnaha ka ah Dowladda Federaalku ay heshiis ka gaaraan dakhliga Kalluumeysiga. Markaan aragnay baahida loo qabo in ilihii dhaqalaha dalka dib loo soo nooleeyo si ay dowladda ugu suurta-gasho in ay ku fillaato bixinta kharashyada sugidda amniga iyo dib-u-dhiska waddanka oo ay ugu muhiimsan yahiin Dowladaha Xubnaha ka ah Dowladda Federaalka. Markaan aragnay baahida loo qabo in si caddaalad ah oo daahfuran loo maamulo dakhliga kalluumeysiga. Markaan aragnay qodobka 52aad ee Dastuurka Ku-meel Gaarka ah oo qeexaaya in awoodaha iyo dakhliga kheyraadka ay ka wada xaajoonayaan Dowaladda Federaalka ah iyo Dowladaha Xubnaha ka ah Dowladda. Markaan aragnay qodobka 14aad ee Sharciga Kallumeysiga Soomaaliya ee soo baxay 2014 kuna saabsan rukhsadaha kallumeysiga. Markaan tixgelinnay danta guud ee Dalka iyo Dadka waxaan ku heshiinay qodoboda soo socda: QODOBADA HESHIISKA Qodobka 1aad DHINACYADA HESHIISKA Waxaa heshiiskaan wada gaaray Dowladda Federaalka Soomaaliya iyo Madaxda Dowladaha Xubnaha ka ah Dowladda Federaalka iyo Maamulka Gobolka Benaadir Qodobka 2aad BIXINTI RUKHSADAHA a) Bixinta rukhsadaha kalluumeysiga wixii ka sarreeya 24 Nautical Miles ee Aagga Dhaqaale ee (EEZ) waxaa u xilsaaran Dowladda Feedraalka ah oo ay masuul uga tahay Wasaaradda Kaluumeysiga iyo Kheyraadka Badda. b) Bixinta rukhsadaha wixii ku eg 24 nautical miles waxaa u xilsaaraan Dowladaha Xubnaha ka ah Dowladda Federaalka. c) Wasaaradda Kalluumeysiga iyo Kheyraadka Badda ee Federaalka waxay wakiillo ku yeelaneeysa caasimadaha Dowlad Goboleedyada si ay u fududeeyaan soo gudbinta macluumaadka la xariira bixinta rukhsadaha kalluumeysiga iyadoo la tixgelinayo habraacyada u degsan rukhsad bixinta waafaqsan Sharciga Kalluumeysiga Soomaaliya. d) Qiimaha curaarta ee rukhsad bixinta kallumeysiga waxaa lagu saleynaayaa nooca kalluunka iyo muddada ruqsadda oo uu codsaduhu soo weydiistay iyadoo la tixgelinaayo tartanka sayladaha ee qiimaha bixinta rukhsadaha. e) Habraaca qiimaha rukhsad bixinta iyo macluumaadka codsiga kaluumeysiga waxaa loo raacaayaa heerka caalamiga ah ee codsiga rukhsadaha kalluumeysiga (International Standard of Application for Fishing Licences) ee ku lifaaqan heshiiskan. Qodobka 3aad HAYADDA KALLUUMEYSIGA SOMAALIYEED Waxaa la abuurayaa Hayadda Kallumeysiga Soomaaliyeed (Somali Fisheries Authority) oo masuul ka ah ilaalinta kalluymeysiga Soomaaliyeed. Hayaddaas waxaa Guddoominaaya Wasiirka Kalluumeeysiga iyo Kheyraadka Badda ee Federaalka waxaana xubna ka ah wasiirada kallumeysiga dowladaha xubinta ka ah Dowladda Federalka. Xilka iyo wajibaadka Hayadda Kallummeysiga Soomaaliyeed waxa soo saraya Guddiga Aminga Qaranka oo ka kooban Madaxweynaha Dowladda Federaalka Soomaaliya, Raisul Wasaaraha Xukumada Federaalka Soomaaliya, Madaxweynayaasha dawladda xubinta ka dawladda federaalka iyo Gudoomiyaha Gobolka Benaadir. Qodobka 4aad KEEYDINTA IYO MAAMULIDDA DAKHLIGA KA SOO XAROODA KALLUUMEYSIGA IYO KHEEYRAADKA BADDA Dakhliga ka soo xarooda rukhsadaha kaluumeysiga waxaa lagu keydinayaa xisaab (Account) gaar ah oo laga furi doono Bangiga Dhexe ee Soomaaliyqa. Qodobka 5aad QEEYBSIGA IYO UJEEDDOOYINKA LOO ISTICMAALAYO DAKHLIGA Qeeybsiga iyo ujeedooyinka isticmaalka dakhliga ka soo xarooda kaluumeysiga waxaa go’aan ka gaaraaya guddi ka kooban madaxweynaha Dowladda Federaalka, Raisul Wasaaraha Xukuumadda iyo Madaweynayaasha Dowladaha xubnaha ka ah Dowladda iyo Guddoomiyaha Gobolka Benaadir iyadoo mudnaan gaar ah la siin doono arrimaha amniga iyo dib-u-dhiska dalka. Qodobka 6aad HABKA MAAMULKA XISAABTA a) Hannaanka maamulka xisaabta dakhliga kalluumeeysiga ee ka furan Bandhiga Dhexe ee Somaliya waxaa loo racaaya hannaanka maaliyadeed ee dalka u degsan ee loo yaqaan habmaamulka xisaabaadka (Public Financial Management). b) Waxaa xisaabta lacag looga saari karaa amarka Guddiga Madaxda fulinta Dowladda Federaalka ah iyo Madaxda Dowlad Goboleedyada iyo Maamulka Gobolka Banaadir iyadoo amarka lacag bixinta uu dekreeto ku soo saaraayo Raisal Wasaaraha Xukuuumadda Dowladda Federaalka Soomaaliya. c) Wasaaradda Maaliyadda ee Dawladda Federaalka oo u xilsaaran soo xeraynta dakhliga iyo bixinta kharashaadka, waa in ay si daah furan oo waafaqsan hab-xisaabeedka Sharciga waafaqsan u maamusho dakliga ka soo xarooda kalluumeysiga. d) Maamul-goboleedyada xubnaha ka ah Dawladda Federaalku waa in ay leeyihiin Hab-xisaabeedka Maamulka Maaliyadda oo daah-furan. Qodobka 7aad WAX KA BEDDELKA HESHIISKA Heshiiskan wax lagama beddeli karo illaa ay ku heshiiyaan dhinacyada Heshiiskan. Qodobka 8aad MUDDADA HESHIISKA Heshiiskan waxaa uu dhaqan gal yahay ilaa iyo inta ay Dowladda Federaalka iyo Dowladaha xubinta ka ah Dowladda iyo Maamulka Gobolka Banaadir ka gaaraayaan heshiis dhameeystiran ee qeybsiga dakhliga ka soo xarooda kalluumeysiga. Qodobka 9aad DHAQAN GALKA HESHIISKAAN Heshiiskaan waxa uu dhaqan gelaayaa marka ay wada saxiixaan dhinacyada heshiiska.
  13. Golaha Amniga Qaranka ayaa kulankoodii Lixaad ku yeeshay magaalada Muqdisho, 6-10 Feebaraayo 2018. Shirkaas oo ka dhacay xarunta Maaxtooyada – Villa Somalia ee magaalada Muqdisho. Kulankan oo looga hadlayey arrimaha Amniga Qaranka waxaa shir-guddoomiyey Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Maxamed Cabdullaahi Farmaajo halka kulankii looga hadlayey Tubta Siyaasadda loo Dhanyahay uu shir-guddoomiyey Raiisul Wasaaraha Xukuumadda Federaalka Soomaaliya Mudane Xasan Cali Khayre. Waxaa sidoo kale shirka ka soo qeyb galay Raiisul Wasaare Kuxigeenka Xukuumadda Federaalka Soomaaliya Mudane Mahdi Maxamed Guuleed, Madaxweynaha Puntland Mudane Cabdiweli Maxamed Cali Gaas, Madaxweynaha Jubaland Mudane Axmed Maxamed Islaam, Madaxweynaha Koonfur-Galbeed Mudane Shariif Xasan Sheekh Aadan, Madaxweynaha Galmudug Mudane Axmed Ducaale Geelle Xaaf, Madaxweynaha Hirshabelle Mudane Maxamed Cabdi Waare iyo Guddoomiyaha Gobolka Benaadir ahna Duqa magaalada Muqdisho, Mudane Cabdiraxmaan Cumar Cusmaan (Eng. Yariisow). Shirka wuxuu soo dhaweeyey Guddoomiyaha cusub ee Gobolka Benaadir oo ah kulankii ugu horreeyey. Shirkan wuxuu dabasocday shirarkii joogtada ahaa ee Golaha Amniga Qaranka yeelan jiray. Goluhu wuxuu bogaadinayaa booqashada taariikhiga ahayd ee uu Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya ku maray Gobollada dalka, gaar ahaan deegannada Puntland iyo Galmudug. Wuxuu kaloo shirku bogaadinayaa dhammeystirka Heshiiskii Maamulka Galmudug iyo Ahlu-Sunna-Wal_jamaaca. Shirkan waxaa diiradda lagu saaray qodobada soo socda: 1. Arrimaha Amniga Qaranka 2. Tubta Siyaasadda loo Dhanyahay 2020 3. Qeybsiga Kheyraadka Dalka (Khaasatan Kalluunka). 4. Amniga Qaranka Goluhu markii uu dhageystay talooyinka ay soo jediyeen Guddiga Farsamada Amniga Qaranka, tixgeliyeenna aragtiyaha iyo talooyinka ku saabsan amniga dalka, Golahu waxay isku raaceen qodobada hoos ku xusan. 1.1. In ay Dolwad-goboleedyadu dar-dar geliyaan daraaseynta tirada iyo tayada Ciidamada Booliskooda oo ay ka mid yihiin Daraawiishtu, kaddibna la isku dhafo si waafaqsan Hannaanka Boolisaynta cusub (New policing Model) iyo qaab-dhismeedka Amniga Qaranka. 1.2. Dowladda Federaalku waxay ka caawineysaa Ciidamada Booliska Dowlad-goboleedyada oo ay ku jiraan Daraawiishta ( Hub, Saanad, Agab Ciidan, Raashin, Dawo, Gunno, Tababar iyo Tayeyn), ee kala qeyb qaadan doona Ciidanka Xoogga Dalka Soomaaliyeed (CXDS) hawlgallada ciidan ee lagula dagaallamayo argagixisada. 1.3. Ciidamada Booliska ee dowlad-goboleedyada oo ay ku jiraan Daraawiishtu waxa ay ka mid yihiin Ciidanka Booliska Soomaaliyeed ee hoos-yimaada kana hawl-gala heer dowlad goboleed, waxayna ka qeyb-qaadanayaan hawgallada ciidan ee wadanka lagu xoreynayo ayagoo kaligood ah ama kaashanaya Ciidamada Xoogga Dalka (CXDS) iyo AMISOM. 1.4. In la magacaabo lana howl-geliyo guddiga isku dhafka ee Ciidamada Xoogga Dalka Soomaaliyeed (CXDS). 1.5. Guddiga Farsamada ee Amniga Qaranka oo ka kooban heer Federaal iyo mid Gobol, waxaa la go’aamiyey in ay kulmaan saddexdii asbuucba hal mar, waxayna xog dhammeystiran la wadaagayaan Madaxweynaha JFS iyo Madaxdooda. 1.6. In Xafiiska Amniga Qaranka qorsheeyo una helo miisaaniyad lagu hawl-geliyo xafiisyada amniga ee Dowlad-goboleedyada. 1.7. in la dadajiyo dhameystirk ciidamada DANAB sida ku xusan qaab-dhismeedka Amniga Qaranka. Ciidamada Danab waa in la isugu dhafaa si heer qaran ah tababarka kahor. 1. Arrimaha Siyaasadda 2.1. Waxay Xukuumadda Federaalka soo bandhigtay qorshaha Tubta Siyaasadda ee loo dhanyahay ee 2020-ka, taasoo dood iyo falanqayn dheer kadib la isla gartay in ay fulinteeda kawada qayb qaataan Dawladda Federaalka iyo Dawladaha Xubnaha ka ah iyo Gobolka Benaadir. 2.2. Waxaa lagu heshiiyey in la magacaabo guddi farsamo oo ka kooban toban (10) xubnood oo kasoo tala bixin doona Arrimaha Federaalka. Ra’iisul Wasaaraha ayaa si rasmi ah wareegto ugu soo saari doona xubnaha guddiga farsamada iyo waajibaadkooda shaqo. 2.3. Iyadoo la tixgalinayo shaqada baaxadda leh ee ay soo qabatay Wasaaradda Arrimaha Gudaha, Federaalka iyo Dib-u-heshiisiinta ee Arrimaha Sharciga Doorashooyinka, lagana duulayo baahida loo qabo in la kala xusho Noocyada Doorashada ee jiri kara, si loo diyaariyo Sharciga doorashooyinka ee lagama maarmaanka u ah taabagalinta Doorashooyinka qof iyo cod ee 2020-ka, waxaa Gudiyada Farsamada la farayaa inay si dhaqsa ah usoo gudbiyaan nidaam doorashada uu dalku qaadanayo muddo aan ka badnayn Afar (4) todobaad. 2.4. Shirku wuxuu soo dhaweeyey isla markaasna bogaadiyey horumarka laga sameeyey arrimaha wadatashiga Doorashooyinka ee Guddiga Madax-bannaan ee doorashooyinku ka sameeyey qaybo badan oo Gobollada iyo Degmooyinka dalka kamid ah. 2.5. Waxaa la isku raacay in Guddiga Madaxa-bannaan ee Doorashooyinku soo dhammeystiro degaanada ugu dhiman wadatashiga dadwaynaha ee arrimaha doorashooyinka. 2.6. Shir-waynuhu wuxuu hoosta-ka-xariiqay ahmiyadda ay leedahay qabsoomidda Doorasho qof iyo cod ah ee 2020-ka sida loogu talagalay. Sidaa darteedna waxaa lagama maarmaan ah in Guddiga Doorashooyinka la siiyo taageerada ay u baahanyihiin Siyaasad iyo Dhaqaala ahaanba. 2.7. Markey madaxdu dhagaysatay war-bixintii Wasiirka Wasaaradda Dastuurka uu ku faahfaahiyey horumarka laga sameeyey Tubta dib-u-eegista Dastuurka ku meelgaarka ah, Waxaa la isla qaatay in hawlaha dib-u-eegista Dastuurka ku meelgaarka ah lagusoo gabogabeeyo sannadka 2018-ka, iyadoo qodabadda dib-u-eegista loo kala hormarinayo siday u kala muhiimsan yihiin. 1. Arrimaha Wadaagista Khayraadka 3.1. Markii shirku dhagaystay war-bixintii Wasiirka Wasaaradda Kalluumaysiga iyo khayraadka Badda lana tixgaliyey baahida deg-degga ah ee loo qabo ka faa’ifaysiga Khayraadka badda: Waxaa la isla qaatay in la saxiixo Heshiis ku-meel gaar ah oo ku saabsan qaybsiga dakhliga kasoo xarooda Kalluumaysiga inta laga soo dhamaystirayo heshiiska guud ee qaybsiga khayraadka dalka. Madaxda qaranku waxay isku raaceen in shirka soo socda lagu qabto magaalada Baydhabo 28-ka bisha Maarso, 2018 loogana heshiiyo qaybsiga khayraadka oo dhammaystiran, iyo hannaanka doorasho ee uu dalku qaadanayo sannadka 2020-ka. Madaxda qaranku waxaa kale oo ay isku raaceen in la dardar geliyo go’aan ka gaarista arriaha masiiriga ah ee horyaalla sida, awood qaybsiga, hannaanka garsoorka federaaliga ah, midaynta hannaanka dakhliga, nidaamka dawladeed ee dalku yeelanayo iyo maqaamka caasimadda Muqdisho.
  14. Muqdisho (Caasimada Online) – Warar kala duwan ayaa waxa uu weli kasoo baxayaa muran Siyaasadeedka ka dhashay weerarkii dhawaan lagu qaaday Hooyga Gudoomiyaha gudiga dastuurka ee Baarlamanka Somalia Senator Cabdi Xasan Cawaale Qaybdiid. Dowlada Somalia ayaa Seddexdii maalin ee ugu danbeysay ku howlaneed soo afmeerida tuhunka ka dhashay weerarka, waxaana soo baxaaya in Safiirka Imaaraadka ee Somalia oo kamid ahaa dadka lagu eedeynaayo weerarka uu iska fogeeyay. Safaarada Imaaraadka ayaa iska fogeyneysa ku lug lahaanshiyaha weerarka waxaana sidoo kale weli taagan tuhuno kusoo biya shubtay shaqsiyaad ka tirsan dowlada oo loo badinaayo in ujeedooyin kale ay ka lahaayen weerarka. Warar hoose ayaa weli sheegaya in dowlada qudheeda ay garwaaqsan tahay in weerarka ay ka danbeeyen shaqsiyaad iyada qeyb ka ah, gaar ahaan dhanka Hay’adaha amaanka, wallow ay u muuqato mid carada madaxa ka ceshaneysa. Xogo iminka nasoo gaaray ayaa sheegaya in Gudoomiyaha gudiga dastuurka ee Baarlamanka Somalia Senator Cabdi Xasan Cawaale Qaybdiid, ay wada kulmayaan Madaxweynaha iyo Ra’isul wasaaraha Somalia oo ay kawada hadli doonaan baaritaanka Kiiska weerarka. Madaxweynaha iyo Ra’isul wasaaraha ayaa ku jahwareersan, waxa ayna iminka xooga saarayaan sida Cabdiqeybdiid ay ugu qancin lahaayen natiijada kasoo baxday barista oo ah mid aan sidaa usii buuxin. Arrintaan ayaa kusoo beegmeysa maalmo un ka hor markii Cabdiqeybdiid uu sheegay inuu qaadi doono talaabo maadaama aanu weli helin natiijo uu ku qancikaro. Caasimada Online Xafiiska Muqdisho Caasimada@live.com The post Xog: Halkee ayuu muddo kadib marayaa kiiska baaritaanka Qeybdiid appeared first on Caasimada Online.
  15. Hargaysa (Caasimada Online) – Madaxweynaha Somaliya Maxamed C/llaahi Maxamed Farmaajo iyo Kan Maamulka Somaliland ayaa kulankoodii uhoreeyay ku yeelanaya Magaalada Jabuuti ee Caasimada dalka Jabuuti. Wasiirka arimaha Dibedda Somaliland Dr Sacad Cali Shire oo Warbaahinta maanta kula hadlay Magaalada Hargeysa ayaa faahfaahiyay dib ujaan qaadida Wadahadalada Somaliya iyo Somaliland oo Sanadihii danbe hakad kujiray kadib markii ay isbadalo dhaceen. Sacad Cali Shire ayaa Sheegay in Wadahadalada si rasmi ah uga furmayaan Dalka Swizerland balse uu jiro kulan kaa ka horeeya oo labada Madaxweyne ay ku qaadanayaan Dalka Jabuuti, Ma sheegin xiliga rasmi ahaan ay furmayaan Wadahadalada iyo marka ay is arkayaan labada Madaxweyne. Wasiir Sacad Cali Shire ayaa sidoo kale soo hadal qaaday waxa keenay in laga soo wareejiyo Waahhadalka Dalka Turkiga maadaama ay taalay Gogoshii ugu danbeysay, Waxa uu sheegay in Turkida aysan dhex dhexaad ka eheyn Wadahadalka ayna aaminsanyihiin Somaliweyn, Taas ayuu ku micneeyay waxa keenay in laga soo Wareejiyo. Dowladda Somaliya ayuu sheegay iney dhankeeda ka timid dalabka ah inuu bilowdo furitaanka Wadahadalka oo dhowr jeer oo hore uu qabsoomay aysan ka soo bixin qodobo wax ku ool ah. Farmaajo iyo Muuse Biixi Cabdi oo ah labada Madaxweyne ee kala hogaamineysa labada dhinac ayaa ah kuwo Xilka Madaxweynenimo ku cusub, Waxeyna badaleen; Xasan Sheekh Maxamuud iyo Axmed Siilaanyo oo horay ukala hogaaminayay labada dhinac. The post Wadahadaladii Somalia iyo Somaliland oo ka dhacaya dal cusub appeared first on Caasimada Online.
  16. Muqdisho (Caasimada Online) – Dowlada Ugandha ayaa shaaca ka qaaday in shaqo ka ertin lagu sameeyay Afar sarkaal oo ka tirsan dowladda, kadib markii lagu helay Musuq-maasuq baahsan. Dowlada Ugandha ayaa sheegtay in Saraakiishaasi ay ka been abuurteen tirada qaxooti ay diiwaangeliyeen, waxaana kamid ah ragga la xiray Madaxa arrimaha qaxootiga Apollo Kazungu iyo seddax kale oo ku xigeenadiisa ah. Dowladu waxa ay sheegtay inay baaris ku samayn doonto saraakiil kale oo ka tirsan Hay’adda Qaramada midoobay oo laga shakisan yahay inay ku lug leeyihiin kiiska musuqa. Dowlada Uganda ayaa hadda martigelisa qaxooti gaaraya ilaa 1.4 milyan, taas oo noqoneysa tiradii ugu badneed in ay soo gashay sanadkii 2016ka. Waxayna qaxootidaan kasoo barakaceen wadamada Koonfurta Suudan iyo Congo. Eedeyntaan ayaa shaki galinaysa tirada la sheegay. Ilaa iyo hadda waxaa Uganda lagu ammaanaa in ay tahay waddanka ugu wanaagsan adduunka markii loo eego martigelinta qaxootiga. Dhinaca kale, Dowlada Ugandha ayaa tilmaantay in Saraakiishaasi ay ku heyso cadeymo Dukumiinti ah oo ka kaafinkara kiiska musuqa. Caasimada Online Xafiiska Muqdisho Caasimada@live.com The post Saraakiil lagu helay musuq yaab leh oo shaqada laga eryey appeared first on Caasimada Online.
  17. Muqdisho (Caasimada Online) – Waxaan dhowr jeer tegey tuulada Caliyaale oo qiyaastii 15 u jirta Muqdisho. Waddada Balac ayay ku taallaa inta u dhexeysa Ceel Cirfiid iyo Garas Bintow. Waxaan raadinayay Cabdullaahi Bashiir oo wiilkiisu uu ka mid yahay maxaabbiis markaas ku jirtay xabsi Ethiopia in ka badan 10 sano, ehelkooduna uu u haysto in ay dagaalkii ku dhinteen. Inkasta oo qof yaqaan aan ka waayay tuulada markii aan dhowr jeer tegey, haddana waxay igu noqotay wax aanan ku qanci karin. Caliyaale oo xafiiskeyga sidaa ugu dhow in aan soo saari waayo maxbuuska aabbihiis waxay igu noqotay xujo igu taagan. Waxaa kale oo aan ku qanci waayay in tuulo sidaa u yar ay dadkoodu is aqoon waayaan. Mar kasta waan ka fekeri jiray kiiskan. In ay meel wax ka khaldan yihiin ayaan dareemay. Xaggee wax ka khaldan yihiin ayay su’aashu noqotay? Waxyaabo badan ayaa madaxeyga ku soo dhacay oo aanan hadda wakhti kaaga lumineyn. Sida maanta oo kale ayaan maalin Jimco ah la sheekeysanayay dhallinyaro aan saaxiibbo nahay. Waxaa ka mid ahaa Allah ha u naxariistee Cabdulqaadir Cali Iidle oo aan Raadiyo Muqdisho ka wada shaqeyno. Inta sheekadu ay socoto waxaa maskaxdeyda qeyb ka mid ah ku taagan arrinta maxaabbiista kiisaskooda oo marba mid i hor imaanayaa. Mar qura ayaan soo xusuustay magaca Cabdullaahi marka uu joogo Caliyaale in laga yaabo in uu noqdo Cabdulle. Si ka culus qiyaas ayaa wax ii sheegeen in ninka aan la’ahay ee reer Caliyaale aanuu ahayn Cabdullaahi Bashiir ee noqon uu ahaan karo Cabdulle Bashiir. Waan sugi waayay Sabti iyo maalin shaqo. Isla markii ayaan dhaqaajiyay. Daqiiqado yar ka dibna waxaan tegey Caliyaale. Sida aan ku tababbartay magaalada marka aad raadineyso dadka asalka ah ee laga yaabo in ay muddo dheer joogeen, dadka oo dhanna la macaamila waxaa ka mid ah dadka xirfaduhu ay u furan yihiin sida macallinka Quraanka, Imaamka Masjidka, makhaayadlaha, Timo Jaraha iyo kaariga suuqa baabuurta. Naar Weyne Waxaan u tegey nin kabo tolaya ama goommiiste ah, waxaan xusuustaa farsamo gacanta ah oo uu dhulka fadhiyay in uu ka shaqeynayay agtiisana ay yaalleen taayarro baabuur oo qaarkood uu jarjaran yihiin. Waan ag fariistay. Markii shaqadii uu markaa gacanta ku hayay uu ka soo jeestay ayaan weydiiyay ma taqaan Cabdulle Bashiir oo reer Caliyaale ah? Wuu ii sheegay in uu yaqaan laakiin uu maanta ku maqan yahay tuulo la yiraa Naar Weyne oo lagu duceysanayo. Naar Weyne wuxuu iigu tilmaamay in uu waddada ka baxsan yahay laakiin uu la siman yahay Caliyaale. Waxaan weydiiyay wiil uu dhalay oo dagaalkii 1977 ku dhintay in uu jiro. Nacam, ayay noqotay jawaabtu. Wuu xaqiijiyay arrintaas oo waliba wiilka magaciisa ayuu ii sheegay. Magaca uu ii sheegay iyo ninka aan waraaqda ka sido magaciisu waa iskeeneen. Naar Wyne ayaan tilmaantii la i siiyay ku tegey. Waa goob lagu walimeysanayo. Rag aad u fara badan ayaa jooga. Xoolana waa la qashay. Cabdulle waa la i tusay. Waxaan u sheegay in aan arrin ka leeyahay oo aan u baahan ahay in aan gooni u baxno. Wuu iga yeelay inkasta oo nin saaxiibkiis ahi soo raacay. Geed ayaan ag istaagnay markaasaan u billaabay sheeko kooban. Waan isu sheegay qofka aan ahay iyo hey’adda aan ka socdo. Waxaan u sheegay in aan maqlay in waiilkiisu uu ku geeriyooday dagaalkii 1977. Waxaan u raaciyay in ay jiraan dad loo haysto in ay dagaalka ku dhinteen, laakiin ka badbaaday oo Dowladda Ethiopia ay xabsi ku hayso. Ma maqashay ayaan iri warkaas. Wuxuu ii sheegay in uu war noocaas ah dad ka maqlay laakiin run iyo been waxa ay tahay aanuu isagu ogeyn. Waxaan u sheegay in ay run tahay. Waxaa kale oo aan u sheegay in wiilkiisu uu maxaabbiistaas ka mid yahay. Waraaqna aan uga sido. In yar ka dib, waraaqda uu u soo direy ayaan u akhriyay. Markii uu cabbaar aammusnaa ayaan haddana u sheegay in uu wiilkiisu jawaab ka sugayo. Waxaan u fasiray in ay tahay in uu jawaabta noogu keeno xafiiskeenna Muqdisho oo aan u tilmaamay si aan u gaarsiinno wiilkiisa. Waxaan ugu daray in aan anigu ka qori karo jawaabta isla hadda haddii uu diyaar yahay. Tan dambe ayuu aqbalay. Caqli mase Cilmi Wuxuu billaabay in uu ii yeeriyo farriinta uu wiilkiisa u dirayo. Aniguna inta aan kadalloobsaday oo bowdadeyda sida miis aan xaashida saaray ayaan billaabay in aan qoro farriinta. Isaga oo sida macallin dugsi quraan i kor taagan oo ii yeerinaya farriinta, laakiin codkiisu deggan yahay, anna aan qorayo ayaa waxaa hadalkiisii kala gooyay oo ka dhex galay saaxiibkiis. “Cabdullow waa kula yaabbanahay.” Ayuu hadalka ku billaabay. “Ma ninkii toban sano mootanaay oon duugtiisii dhignay aad hadda la warramee?” Cabdulle oo aniga i soo xiganaya ayaa ku jawaabay, “Sidaad u hadlee xeey tahay! Ma waadan maqleyn warka ow igaarku hadda noo sheegaayay? Waa nool yahay maqli meyn haddoo? Mowqifkiisii wuu ka soo dabcay laakiin jawaabta Cabdulle bixiyay ma wada qancin saaxiibkiis. “Xataa haddow nool yahay, ooy run tahay, ma nin gacan Amxaaro ku jira aad warqad u diree? Cabdulle intuu saas u fiiriyay, ayuu ugu jawaabay, “Inta labada oday ka wadahadlaayaan eey ka shiran tahay”. Kelmaddaas Cabdulle ku jawaabay waan ka helay laakiin markaas macna aad u weyn iima sameyn. Hase yeeshee dhacdooyin sannad ka dib aan arkay ayaa hadalkiisii iiga dhigay mid aan soo xusuusto, welibana xusuusteyda ka go’i waayay fahamka siyaasadda iyo xiriirka caalamiga ah ee aan kala kulmay ninkaas tuulo joogga ah. Cabdulle iilama ekeyn nin iskuul dhigtay. Hase yeeshee, wuxuu ku hadlay hadal diblomaasiyadda wada xaajoodka ka tarjumaya. Ku saleysan khibrad. Haddana aan Ilaaheey ka quusan ee samafilasho ah. Wuxuu gartay in labadii dirirtaa ay heshiin karaan. Wuxuu gartay in Maxamed Siyaad Barre iyo Mengistu Hailemariam laga yaabo in ay wadahadlaan, taasina ay horseedi karto in maxaabbiista la is weydaarsado. Caqliga iyo garashadu mararka qaar waxay ku tusayaan wax aan dadka kula asaagga ahi arki karin. W/Q. Yuusuf Garaad Caasimada Online Xafiiska Muqdisho Caasimada@live.com The post Caliyaale iyo Naar Weyne – Taxanaha Maxaabbiistii 77 – Qaybta Afraad appeared first on Caasimada Online.
  18. The Red Sea is becoming host to three distinct but loosely linked theatres of competition. International interest in and around the Red Sea is intensifying, bringing increased geopolitical competition. To the north, the Suez Canal links the Mediterranean to the Indian Ocean and represents a crucial maritime trade route, transporting about 2.5% of global oil shipments, Global Security.org said. At the other end, the Bab el Mandeb Strait — one of the world’s most important chokepoints, only 29km wide at its narrowest point — com­mands the southern entrance. It has taken on added geostrategic importance since the Saudi-led intervention in Yemen began in 2015. Further south is the Horn of Africa, a hotbed of maritime piracy that prompted navies from around the world to form task forces to fight it. The Red Sea’s enhanced geostrategic importance is driving unprecedented development and competition. Last year, China boosted its power projection capabilities by inaugurating a nearly $600 million naval base in Djibouti. The newest entrant is Turkey, which recently signed an agreement with Sudan to develop a port at Suakin. China and Turkey will join the United States, which has operated its only full-fledged expeditionary military base on Africa, Camp Lemonnier, also in Djibouti, since 2002, as well as the French, Italian and Japanese forces. Saudi Arabia has been running operations with coalition allies out of a base in Assab, Eritrea. The United Arab Emirates has a military presence in Yemeni Red Sea ports of Aden, Mokha and Mukalla as well as the island of Perim in Assab, and in Berbera in autonomous Somaliland. Last year, Turkey opened a military base in Somalia to train Somali forces. The Saudi-led military intervention in Yemen has necessitated Arab Gulf countries locking off maritime supply routes to Houthi rebels and developing a supporting logistics network for operations. The Saudi-led coalition has been wary of providing Houthi rebels space to blockade or disrupt maritime traffic by mining and anti-ship weapons from the Yemeni coast, especially around the Bab el Mandeb. Such burgeoning international interest in and around the Red Sea in the absence of a formal regional framework is straining the environment as a growing number of stakeholders seek to safeguard their interests by counterbalancing competitors. As such the Red Sea is becoming host to three distinct but loosely linked theatres of competition. At the global level, the rise of China has been driving international competition. The Chinese want to safeguard freedom of navigation for key maritime trade routes and massive investments into Africa as part of its One Belt, One Road Initiative. The United States wants the regional security landscape preserved favourably, especially with Israel being in close proximity but also against terrorist threats and to counter a rising China and resurgent Russia. The Saudi-led coalition is seeking to ease the socio-political instability that has been taking hold around Saudi Arabia’s periphery in good part by counterbalancing the regional footprint of Iran, which supports the Houthi rebels in Yemen. Finally, there is the north-east African geopolitical competition. Egypt has strained relations with Sudan, which Cairo charges with supporting the Muslim Brotherhood. Egypt opposes Sudan-backed Ethiopian plans for the Renaissance Dam under construction since 2011. When finished it will be Africa’s largest hydro-electric power station and generate much-needed electricity for Ethiopia and Sudan but reduce water flows to Egypt’s Nile. Sudan, like Ethiopia, has been the subject of investments and support from Qatar. Egypt views a potential emerging pro-Muslim Brotherhood alliance between Turkey, Qatar and Sudan as an incubating threat. Sudan recalled its ambassador to Egypt following reports Egypt had dispatched troops to Eritrea, which borders Sudan, in response to the announcement of Turkey’s Suakin agreement. Yemen, Saudi Arabia, Jordan, Israel, Egypt, Sudan, Djibouti, Eritrea and Somalia all border the Red Sea or its entry points but a growing number of extra-regional powers are moving in swiftly to safeguard their interests. Some analysts say the Red Sea basin was previously overlooked for its strategic value. Being part Middle East and part Africa, it was approached in a segmented way. The absence of a multilateral regional framework to manage affairs or disputes in the Red Sea is probably a key reason why outside powers have been able to formalise their own presence and, ironically, may be making its emergence even less likely. The Arab Weekly
  19. Almost 10,000 drought-affected families in southern parts of Sahil region of Somaliland are being provided with clean water by a Dubai company. Sahil region’s administration told Radio Ergo that DP World, the Dubai state-owned port operator managing Berbera port, was financing weekly water deliveries to four districts where water supplies have dried up. Fourteen reservoirs in Goda-Weyn and Goda-Yar, Ugas Madow and Gacan-Libaah are being filled every Saturday. These areas are suffering a severe water crisis and host around 1,075 people IDPs. The company has said it will step up the deliveries from weekly to daily if the need arises, with water trucked from Berbera, 35 km away. Asho Abdi Adan, a mother of 10, was displaced from God-Waraabe, 90 km from Burao, six weeks ago. She used to beg for five litres of water from the men fetching water by donkey cart up to three hours’ walk away. The families in this area, including the recently displaced, depend on remittances sent by their relatives living abroad. Sheikh Yusuf Mohamed Hussein, an elder, told Radio Ergo the water shortage is having harsh effects on vulnerable people. A mother with a two-day old baby came to his house with two other small children begging for water. Around 1.7 million people have been affected by the drought in Somaliland over three consecutive years, according to research by the drought response committee in Somaliland.
  20. BUHODLE– A delegation led by the Public Works Ministers of Somaliland reaches Buhodle on Saturday amid political dispute over territory between Somaliland and Puntland. His Excellency, Abdirashid Du’ale Qanbi received a warm welcome where intellectual, elders and residents have greeted him in Qorilugud upon reaching the town. Hon. Qanbi delivered a speech to the residents in Xabado stadium and has reiterated that the new Somaliland administration under the shrewd leadership of His Excellency Musa Bihi Abdi is committed to the development of Buhodle region. The Public works minister has urged residents to remain unted and work towards the promotion of peace and stability. “I will not accompany with anyone that is masterminding plots against Buhodle” Said the minister in a nutshell. Some of the elders and intellectuals have accused Puntland of inciting instability and recruiting militias employed to destabilize the region. Somali govt in conjunction with Puntland are recruiting militia soldiers in Buhodle who are supposed to undermine Somaliland’s 24 years of peace and stability. Somaliland and Puntland which are neighbors locked horns over Sool, Sanaag and Ain regions which have been transpiring since the inception of Puntland. This is the first delegation from Somaliland that visited Buhodle since the new president has assumed the presidency.
  21. Xoghayaha Arrimaha debadda Maraykanka,Rex Tillerson ayaa Axadda berri ah booqanaya dalal ku yaalla Bariga Dhexe oo ay ku jiraan Jordan,Turkey,Lebanon,Egypt iyo Kuwait,sida lagu daabacay bogga Waaxda Arrimaha debadda Maraykanka ee State Department. Booqashada oo qaadan doonta muddo lix maalmood ah ayaa ka bilaabanaysa magaalada Amman ee caasimadda waddanka Jordan,halkaaso uu Tillerson kula kulmayo boqorka dalkaasi,Abdullah II ibn Al-Hussein iyo Wasiirkiisa Arrimaha debadda,Ayman Al-Safadi,waxaana la filaya in ay kala saxiixdan heshiis is-kaashi laba geesood ah. Tillerson ayaa Jordan uga sii gudbaya waddanka Turkey,isagoo la kulmi doona saraakiil sare oo Turkish ah,islamarkaana kala hadli doona arrimaha gobolka,sida ku xusan qoraalka ay soo saartay Wasaaradda Arrimaha debadda Maraykanka. Sidoo kale wuxuu booqan doona magaalada Beirut ee caasimadda waddanka Lebanon,halkaaso uu kula kulmi doono madaxweyne,Michel Aoun iyo ra’iisul wasaare,Saad Hariri,isagoo u xaqiijin doona taageerada Maraykanka ee shacabka iyo xukuumadda Lebanon. Xoghaye Tillerson waxaa kale oo uu socdaal ku tegi doona magaalada Cairo ee caasimadda waddanka Masar(Egypt),isagoo mas’uuliyiinta sare ee dalkaas kala hadli doona xoojinta xiriirka iskaashi ee ka dhexeeya Maraykanka iyo Masar. Xoghayaha Arrimaha debadda Maraykanka,Rex Tillerson ayaa booqashadiisa ku soo gebo-gabaynaya magaalada Kuwait ee xarunta dalka Kuwait,wuxuuna halkaas kaga qeyb geli doona shirka Wasiirada Is-bahaysiga la dagaallama Daacish iyo sidoo kale shir weynaha dib u-dhiska dalka Ciraaq,sida ku cad qoraalka ay Sabtida maanta ah daabacday Waaxda Arrimaha debadda Maraykanka. PUNTLAND POST Cabdiraxmaan Ciise Cumar The post Rex Tillerson oo Axadda berri ah booqasho uga bilaabanayso dalal ku yaalla Bariga Dhexe. appeared first on Puntland Post.
  22. HARGEISA– Fuel Importing firms in Somaliland have hiked prices where consumers which are struggling with high standard of living also face the prospect of soaring fuel price. According to local reports from Hargeisa showed that a barrel of petrol which used to cost of 135 dollars saw the unexpected rise to 150 US dollars. The petrol has risen sharply where 15 dollars has been added. At the same time diesel prices have increased from 130 US dollars to 146 dollars which saw the addition of 16 dollars in terms of previous price. Red Sea, Som Oil and Hass Petroleum have reached the decision which would have negative impact on local consumers in Somaliland. The new government led by Musa Bihi is facing a tough domestic challenges that need to be addressed as far as inflation and high cost of living are concerned. The country imports fuel from Gulf countries including the UAE which has close bilateral ties with Somaliland.
  23. Second Turkey-Africa Ministerial Review Conference opens on Sunday in Istanbul to discuss strengthening cooperation Source: Hiiraan Online