Garowe (Caasimada Online) – Madaxweynihii dowladdii KMG aheyd Shariif Sheikh Axmed ayaa la hadlay dhalinyaro badan oo wax ka barta jaamacadaha magaalada Garowe, kuwaasi oo uu siinayay dardaaran u badnaa inay bartaan nidaamka xisbiyada iyo dowladnimada. Shariif Sheikh Axmed, ayaa ka sheekeeyay dowladnimada Soomaaliya iyo caqabaha heysta inta badan siyaasiyiinta Soomaaliyeed marka ay timaado inay arrimo siyaasadeed isku qabtaan. Wuxuu sheegay in siyaasiyiinta uu ku yar yahay isu tanaasulka marka siyaasad la isku qabto, waxaana uu ardaydii uu la hadlayay usoo qaatay tusaalooyin uu kaga hadlay caqabadii uu la kulmay mudadii uu xilka hayay. Caqabadii ugu adkeyd ee uu isaga ka tanaasulay ayuu ku sheegay isaga iyo Ahlu sunna Waljamaaca oo wax badan isku qabtay, wuxuuna sheegay in muddo badan oo is jiidjiid uu socday kadib in isaga uu tanaasulaad sameeyay. Arinta Labaad wuxuu ku sheegay inay is qabteen ruux uusan magaciisa sheegin, balse waqti dheer kadib isaga uu sameeyay tanaasulaad haddana ay yihiin saaxiibada iskuugu dhow, sida uu sheegay. “Ahlu sunna Wal Jameeca Dhuunta ayay ii fariisteen, wadahadal dheer kadib waxay ii noqdaan dadka iigu dhow saaxiibada oo anigaa tanaasulaad sameeyay, qofka labaad wuxuu ahaa ruux aan hadda gurigiisa degenahay, intii xilka aan hayay ayaan is qabanay, laakiin wada tashi kadib anigaa tanaasulay, hadda waa saaxiibka iigo dhow”ayuu yiri Shariif Sheikh Axmed. Caasimada Online Xafiiska Garoowe Caasimada@live.com

(SLT-Hargeysa)-Wariye Cali Xaraare ayaa waxa uu barnaamija Kaftanka Siyaasadda ku Falanqeeyay Waxyaabihii ka dhacay caleemo saarkii Madaxweynaha mamul gobolleedka Puntland, Halkan hoose ka DAAWO Source

Baydhabo ( Sh. M. Network )-Faah faahinno dheeraad ah ayaa ka soo baxaya weerar rag hubeysan xalay ay ka fuliyeen duleedka magaalada Baydhabo ee xarunta G/Baay. Weerarka oo ahaa mid qorsheysan ayaa waxaa lagu ekeeyay fariisin Ciidamada dowladdu ay ku leeyihiin deegaanka Goofgaduud ee gobolkaasi. Ma cadda illaa iyo hadda khasaaraha ka dhashay weerarkaasi, mana jirto cid sheegatay masuuliyaddiisa. Xaaladda ayaa saaka dagan, iyadoona Ciidamada dowladdu ay howlgallo ka bilaabeen deegaano hootsga magaalada Baydhabo ee xarunta KMG K/ Galbeed. Al Shabaab ayaa had iyo jeer weeraro xoogan ka fuliya gobollada Baay iyo Bakool ee koonfurta Soomaaliya. The post Weerar xoogan Oo xalay ka dhacay duleedka Baydhabo appeared first on Shabelle. View the full article

Madaxweynaha Dowladda Puntland Muadane Siciid Cabdullaahi Deni ayaa caawa oo taariikhdu tahay 27 January 2019 casho sharaf u sameeyey Madaxweynaha Dowladda Federaalka Soomaaliya Mudane Maxamed [...] Source

Dunidan inta ay jirto da’ ahaan lama sheegi karo, laakin waxaa la sheegi karaa inta ku nool iyo meelaha ay kala joogaan. 200 oo sano ka hor waxaa joogtay keliya 1 billion oo dad ah, laakin wixii intaasi ka dambeysay waxaa ku korortay 6.7 billion. Arrinta kororta tirada dadka waa welwel caalami ah, sanad walba waxaa walaac ka keena hey’adda UNDP iyo hey’ado kale. Halkan Ka Akhriso: 1800: 1 billion 1930: 2 billion 1959: 3 billion 1974: 4 billion 1984: 5 billion 2015: 7.3 billion 2019: 7.7 billion Dalalka ugu dad badan waa Shiinaha oo ay ku noolyihiin: 1,417,968,074, India: 1,362,588,641, Mareykanka: 328,119,462, Indonesia: 268,378,528, Brazil: 211,751,101, Pakistaan: 203,008,083, Naigeria: 198,817,143, Bangladesh: 167,345,603, Rusia: 143,922,298 iyo Mexico: 131,668,592 Goobjoog News Source: goobjoog.com

Guddoomiyayaasha guddiyada joogtada ah ee barlamaanka dowladda Puntland iyo xubnahooda ayaa lasoo saaray liiskooda, iyadoo guddi kasta uu ka kooban yahay 6-7 xildhibaan. Guddiyadaan ayaa [...] Source

(SLT-Hargeysa)-Wasiirka wasaaradda horumarinta biyaha Jamhuuriyadda Somaliland mudane Saleebaan Yuusuf Cali Koore, ayaa sheegay Somaliland in ay tahay qaran dad ahaan iyo dal ahaanba isku mid ah oo meel keliya u wada jeeda wax qudhana wadaaga. Waxa kale oo uu intaa raaciyay in deegaanada Puntland ee Soomaaliya ay yihiin dhul qabiil iyo reero wax lagu qaybsaday oo ay yihiin reero wax wada yeeshay. Waxaa kale oo uu waxba kama jiraan ka dhigay dadka ka soo jeeda deegaankiisa ee ku andacooda in Somaliland aanay ka haysan saamigii ay ku lahaayeen. Waxaanu taxay xilalka qaran ee deegaankiisa madaxda ka soo jeeddda ay ka hayaan xukuumadda Somaliland, waxaanu sidaa ku sheegay barnaamijka wicitaanka dhageystaha ee idaacadda VOA, isaga oo si waafiya uga jawaabay eedo gardarro ah oo uu Somaliland u jeediyay guddoomiyaha baarlamaanka maamul goboleedka Puntland ee Soomaaliya oo ka hadlay isla idaacadaasi. Wasiirka wasaaradda horumarinta biyaha Jamhuuriyadda Somaliland mudane Saleebaan Yuusuf Cali Koore ugu horreyn isaga oo arrimahaasi ka hadlaya waxa uu yidhi “Qodobka mihiimka ah ee u baahan in la sheega waxaa uu yahay Puntland qoys ayay wax ku qaybsadeen ee Somaliland dad ayaa wax ku qaybsaday, oo aad iyo aad uga dhul badan ugana dad badan, maanta wax noo qalma naguna filan deegaanka aan ka soo jeedo waa ku fadhinaa, gudoomiyaha baarlamaanku waa deegaanka, wasiirka arrimaha dibadu waa deegaanka, wasiirka gaashaandhigu waa deegaanka, wasiirka biyuhu waa deegaanka, wasiirka hawlaha guud waa deegaanka, gudoomiya ku xigeenka koobaad ee golaha guurtiddu waa deegaanka, taliyayaasha ciidamada sidaasi la mida, nin cidla jooga ayaa yidhaaha dad afti ha laga qaado, anagu waxaanu leenahay dadkii iyo dalkii reer Somaliland iyo xuduudihiisi anaga ayaa xukunna umadduna wey na ogoshahay, madaxweynaha iyo xukuumadiisuna diyaar ayay u yihiin wixii dadkaasi tabanayaan in talo lagu dhammeeyo oo umad isku mid ah iyo qaran si u wada dhaqaaqa ayaanu nahay” Sidoo kale wasiir Koore waxaa uu tilmaamay in aanu gudoomiyaha baarlamaanka Puntland aanu aheyn nin xog ogaal u ah taariikhda guunka ah ee qaranka Somaliland waxaanu yidhi “Markii dawladdii dhexe ee Soomaaliya burburtay sidii Somaliland loola soo noqday marka hore dawladda Somalliland waxa ay maamulka Puntland ka horeysay todoba sanno, meeshii lagaga dhawaaqay gooni isu taaga qaranimadda Somaliland waxaa wada joogey dhammaan madax dhaqameedka ka soo jeeda Sool iyo Sanaag, ninka hadlay suldaankiisi guud wuu joogey maalintaasi, oo ina Maxamuud Cali Shire ah, waxaan u maleynayaa inuu yahay qof dibada ka soo noqday oo aan xog badan ka heyn taariikhda Somaliland” “Dadkan iyo dalkan Somaliland maanta cida faraha ku heysa dhulka uu ka hadlayo iyo cida maamusha waa la garanayaa, cida maanta boqolkiiba sagaashan maamulka dadkaasi gacanta ku heysaa waa anaga, dadkuna iyaga oo na ogol ayay maamulka qaateen, Ceerigaabo waa la og yahay, Laascaanood waa la og yahay” ayuu yidhi wasiirka wasaaradda horumarinta biyaha Jamhuuriyadda Somaliland mudane Saleebaan Yuusuf Cali Koore. Source

Muqdisho ( Sh. M. Network )-Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Fedraalka Soomaaliya, mudane;Xasan Cali Khayre iyo wafdi ballaaran oo uu hoggaaminayo ayaa Maanta booqasho rasmi ah ugu ambabaxay Dalka Kenya. Ra’iisul Wasaaraha ayaa casuumaad rasmi ah ka helay Madaxweynaha Dalka Kenya Uhuru Kenyata, iyaga oo ka wada hadli doona xiriirka Labada Dowladood iyo ballaarinta iskaashiga dhinacyada dhaqaalaha, amniga iyo siyaasadda ee Labada Dal. Dowladaha Soomaaliya iyo Kenya ayaa waxa ka dhaxeeya xiriira qoto dheer uu ku saabsan dhinacyada amniga iyo is-kaashiga dhaqaalaha. The post Ra’iisul wasaaraha Soomaaliya Oo u ambabaxay dalka Kenya appeared first on Shabelle. View the full article

(SLT-Hargeysa)-Diyaarad rakaab ah oo ka soo kicitintay Magaalo madaxda Dalka Frace ee Paris una socotay Dalka Tunisia, ayaa si degdeg ah u caga dhigatay gegida diyaaradaha ee Magaalada Nice ee dalkaasi France. Sidaana waxa lagu baahiyey Wargeyska Le Monde ee ka soo baxda Dalka France, kaas oo sheegay in mid ka mid ah rakaabkii diyaarada uu ku kacay falal aad u layaab badan oo sababay inay is gacan saaraan qaar ka mid ah rakaabka diyaaradaasi. Ninka Rakaabka ah ee ku dhex dagaalamay diyaaradda oo da’diisa lagu sheegay 30 sanno jir, ayaa u dhashay Dalka Tunisia. Ninkan ayaa waxa uu Salaad ku tukaday Qolka Duuliyaha Hortiisa waxaanu markii uu salaadda ka baxay kadib uu bilaabay inuu la dagaalamo qaar ka mid ah ciidammada Ammaanka isagoo ku dhawaaqay Allaahu Akbar. Arrintaasi ayaa waxay sababtay in diyaaradaasi ay si degdeg ah u caga dhigato waxaana ninkaasi isla markiiba gacanta ku dhigay ciidamada Amaanka waxaana ninkaasi lagu sameeyay baadhitaan. Ninkaasi ayaa waxa ay ciidmada Amaanka ee Dalkaasi ay sheegeen in la dhigay dhakhtar dhimirka halkaasina lagu dawaynayo. Source

(SLT-Nairobi)-Kenya ayaa ku boorrisay Qaramada Midoobay in ay maal-galiso howlgalka la-dagaallanka Al-Shabaab ee Soomaaliya, taasoo xoojineysa ciidammada Soomaalida iyo kuwa Kenya ay helaan awood dheeraad ah oo ay kaga adkaan karaan kooxda AL-shabaab. Xog-hayaha Wasaaradda Arrimaha Dibadda ee Kenya Ababu Namwamba ayaa sheegay in loo baahan yahay in la xakameeyo khidmooyinka maaliyadeed ee soo gala Kooxaha Argixisadda ah, taasoo badalkeena Qaramada Midoobey looga baahana yahay in ay taageero dhaqaallo ay siiso ciidanka xoogga dalka Soomaaliyeed. “Waxaan u baahan in aan ogaano in ay muhiim tahay Xaaladda Soomaliya maanta ay ku sugan iyo awoodeeda dhanka Ciidanka ah, Markaan Qaramada Midoobey waa in ay taageero ay siisaan Soomaaliya si loo helo dadaallo lagu dagallamaayo Argagixisadda” ayuu yidhi Ababu Namwamba Waxaa uu aad u dhaliilay howlgalka AMISOM oo uu sheegay in uu ka gaabiyay shaqooyinkii loogu tala galay, islamarkaana ay ka fiirsanayaan ciidamada AMISOM dhaqaallaha ay helaan taas badalkeed ay gabeen dagaalka Al-Shabaab. Source

Garoowe ( Sh. M. Network )-Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, Mudane, Maxamed C/llaahi Farmaajo, ayaa Xalay ka qeyb galay Casha sharaf uu Madaxweynaha Puntland ugu sameeyay Garoowe. Casha sharafta ayaa sidoo kale waxaa ka qeyb galay Madaxda maamul Goboleedyada Dalka, Madaxweynayaashii hore ee Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud iyo Shariif Sheekh Axmed, Ra’iisul Wasaarihii hore ee DFS Cali Maxamed Geeddi, siyaasiyiin iyo masuuliyiin kale. Munaasabadda Casho sharafta ayaa ahayd mid lagu maamuusayay Madaxda iyo siyaasiyiintii Soomaaliyeed ee kasoo qayb gashay xafladdii Caleema saarka Madaxweynaha Puntland iyo ku xigeenkiisa. The post MD Farmaajo Oo Casha sharaf loogu sameeyay Garoowe appeared first on Shabelle. View the full article

Muqdisho ( Sh. M. Network )-Taliyaha xabsiga dhexe ee Xamar Maxamed Sheekh Cumar oo la hadlay Idaacadda Shabelle ee M/ Muqdisho ayaa beeniyay in dhaawac loo geystay Anthony Thomas oo ah muwaadin Ingiriis ah oo ku xiran gudaha xabsigaasi. Maxamed Sheekh Cumar ayaa been abuur ku tilmaamay wararka sheegaya in Sakiin lagu dhaawacay ninkaasi Ajnabiga ah. Waxaana uu tilmaamay in xaaladda Anthony Thomas ay tahay mid wanaagsan, islamarkaana uu caafimaad qabo. Ninkani oo labo dhalasho ka kala heystay Faransiiska iyo Ingiriiska ayaa dhawaan laga qabtay Garoonka Muqdisho, kadib markii looga shakiyay in uu sido walxaha qarxa. Halkan hoose ka dhageyso Codka. http://radioshabelle.com/wp-content/uploads/2019/01/COD-SOOFA-1.mp3 The post Taliska Asluubta Oo beeniyay in la dhaawacay Anthony Thomas appeared first on Shabelle. View the full article

Madaxda maamul goboledyada iyo madaxweyne Farmaajo ayaa waxa uu kulamo uga socdaa magaalada Garoowe ee caasimada dowladda Puntland ,kuwaas oo socday shalay ilaa iyo xalay [...] Source

Magaalada Baydhabo ee xarunta gobolka Baay ayaa maanta waxaa lagu qabanayaa doorashada kursi ka banaan golaha shacabka ee baarlamaanka federaalka Soomaaliya. Kursigan ayaa waxaa April 2018 ka dhintay Xildhibaan Khaliif Sheekh C/laahi Dheere oo ku geeriyoodey magaalada Muqdisho. Guddiga doorashada ayaa araajida ka qabtay Afar musharrax oo doonayey iney u tartamaan kursigan kuwaasi oo kala ah:- Isaaq Khaliif Sheekh C/qadir Shekh Maxamed Nuur Xasan Macallim Ibraahim C/laahi Shekh Maxamed Hase ahaatee wariyaheenna C/qaadir War Cadde ayaa soo sheegaya in tartanka ay ku hareen Isaaq Khaliif Sheekh oo uu dhalay xildhibaanka dhintay iyo C/laahi Sheekh Maxamed, waxayna doorashada dhici doontaa goor dhow. Warkaan wixii kusoo kordha kala soco wararkeena kale Goobjoog News Source: goobjoog.com

(SLT-Yemen)-Qaramada Midoobey ayaa ugu baaqday dhammaan dhinacyada Yemen inay ku dhaqaaqaan tallaabo kasta oo lagu difaacayo nolosha dad rayidka ah xilliay jirto cabsi ah in dagaallo hor leh ay horseedaan in macluul dalkaasi ka dilaacdo. Isku duwaha arrimaha xuquuqul insaanka ee Qaramada Midoobey, Lise Grande ayaa sheegtay in aysan jirin sabab horseeday duqeyntii Sabtidii lala beegsaday xero ay ku sugnaayeen dad barakacayaal ah. Siddeed qof ayaa ku dhimatay deegaan ay maamusho dowladda oo dhaca gobolka Xajjah ee waqooyiga magaalada dekedda leh ee Xuddeydah. In ka badan muddo bil ah ayaa laga joogaa markii dowladda Yemen iyo maleeshiyaadka Xuuthiyiinta ay gaareen heshiis xabad joojin ah, Afahayeen u hadlay barnaamijka cunnada ee Qaramada Midoobey ayaa sheegay in maciishad xun ay ka jirta guud ahaan dalkaasi. Weriyaha BBC ee ku sugan dalka Yemen ayaa kusoo warramaya in khasaarihii badnaa ee shacabka soo gaari jirtay aysan jirin isla markaasna ay jiraan cadaadis ah dhaqan gelinta xabad joojinta. Source

Muqdisho ( Sh. M. Network )-Ciidamada ammaanka ayaa gacanta ku soo dhigay Askari ka tirsan Ciidanka DFS oo xalay dil ka geystay degmada Waabari ee G/ Banaadir. Marxuumka la dilay ayaa lagu magacaabi jiray C/naasir Aadan Cabdi, waxaana uu ahaa Wade Mooto Bajaajle ah, sida ay xaqiijiyeen dad Goobjoogayaal ah. Askariga dilka geystay ayaa haatan ku xiran Sadlhigga degmada Waabari,sida ay Shabelle u sheegeen qaar ka mid ah ehelllada Marxuumka. Muddooyinkii la soo dhaafay ayaa waxaa siyaabo kala duwan dilal loo geysanayay wadayaasha Mootooyinka Bajaajka ee ka howlgala M/Muqdisho. The post Ciidanka Amniga Oo qabtay Askari dil ka geystay Waabari appeared first on Shabelle. View the full article

Shacabka ku dhaqan magaalada Garoowe ee gobolka Nugaal oo la hadlay Goobjoog ayaa ka hadlay waxyaabaha xilligan looga fadhiyo inuu sameeyo madaxweynaha cusub ee maamulka Puntland, Saciid C/laahi Dani. Waxa ay dadkan qaarkood sheegeen in madaxweynaha ay ka doonayaan inuu degdeg ku fuliyo dhammaan ballanqaadyadiisa. Dadkan ayaa sheegay in Dani laga doonayo inuu amniga, dhaqaalaha iyo sidoo kale mushaar bixinta ka dhigo waxa ugu horreeya. Qaar ka mid ah dadkan ayaa ku taliyey in si loo xoojiyo ganacsiga uu Dani keeno warashado Kalluunka sameeya si looga faa’ideysto kheyraadka dalka. Halkaan hoose ka dhageyso: https://goobjoog.com/wp-content/uploads/2019/01/VOX-POP-GAROOWE.mp3 Goobjoog News Source: goobjoog.com

(SLT-Beeru)-15 qof ayaa la sheegay inay geeriyoodeen, 34 kalena dhaawacmeen, kadib, markii uu ku soo dumay Derbi ka mid ah Hoteelkii ay Xafladaasi ka socotay. Madaxa Machadka Difaaca Madaniga ee dalkaasi, Jorge Jaafees ayaa sheegay inay dadkaasi geeriyoodeen, kadib, markii uu roob xooggan oo ka da’ay Degmadda ANDEAN oo ku taalla Koonfurta dalkaasi sababtay inuu qeyb ahaan soo dumo Derbiga Hotelka lagu magacaabo Alhambara hotel. Source

Muqdisho ( Sh.M.Network):-Halkaan ka Dhageyso Warka Subax ee Idaacadda Shabelle. Hoos riix si aad u Dhageysato:- http://radioshabelle.com/wp-content/uploads/2019/01/Warka-Subax-280119.mp3 The post Dhageyso:-Warka Subax Ee Idaacadda Shabelle appeared first on Shabelle. View the full article

(SLT-Khartoum)-Madaxweynaha Suudaan Cumar Al Bashiir ayaa sheegay inay jiraan dadaallo la doonayo in dalkiisa rabshado iyo qalalaase looga abuuro isla markaasna ay jiraan isku dayayo ah in lagu tallaabsado dhaqdhaqaaqyo lamid ah kuwi gu’gii carabta. Madaxweynaha ayaa hadalka ka sheegay xilli uu ku sugnaa magaalada caasimadda ah ee Al Qaahira halkaas oo uu kula kulmay madaxweyanaha Masar Cabdifitaax Al-Sisi. Waa booqashadii labaad uu Al Bashiir ku tego dalal shisheeye tan iyo markii dibadbaxyada ay dalkiisa ka bilaawdeen bishii Disembar ee sannadkii lasoo dhaafay. Dibadbaxyada ayaa looga soo horjeeday qiimaha maciishadda oo sare u kacday balse xaaladda ayaa markii dambe isku baddashay kacdoon looga soo horjeedo siyaasadda Al Bashiir. Dadka dibadbaxyada dhigayay waxay ku dhawaaqayeen hadallo ah ‘iscasil madaxweyne’. Dibadbaxyadii ballaarnaa ee loogu magac daray gu’gii carabta ayaa bilaawday sannadkii 2010-kii,waxaa uu ku baahay dalalka Bariga Dhexe iyo waqooyiga Afrika kaas oo markii dambe horseeday dagaallo sokeeye. Muddo 18 maalmood oo ay bannaanbaxyo ka jireen dalka Masar waxay ku khasabtay madaxweynihii Masar Xusni Mubarak inuu xilka iska casilo bishii Febraayo ee sannadkii 2011-kii. Khudbad uu jeediyay madaxweyne Al Bashiir ayaa waxaa uu qiray in dalkiisa ay ka jiraan dhibaatooyin balse aysan aheyn qalalaasaha ay tebinayaan warbaahinta. Weriyeyaal u shaqeynayay warbaahin shisheeye ayaa laga hor istaagay inay ka warramaan dibadbaxyada ka taagan Suudaan. Khamistii, saddex qof ayaa ku dhintay dhacdo u muuqatay dibadbaxyadii ugu ballaarnaa ee looga soo horjeedo madaxweyne Al Bashiir. Ururada shaqaalaha Suudaan oo garwadeen ka ah dibadbaxyada aya ku baaqay bannaanbaxyo hor leh. Goob joogayaal ayaa wakaaladda wararka ee AFP u sheegay in booliska ay shalay ka hor istaageen dibadbaxyaasha inay galaan fagaarayaasha Khartuum iyo Omdurman halkaas oo ay tacaddiyo ugu geysteen. Source

Axmed C/risaaq Qamsa oo ka mid ah aqoonyahannada Soomaaliyeed ee ku sugan magaalada Muqdisho ayaa sheegay in madaxda dowladda federaalka iyo kuwa maamul goboleedyada looga baahan yahay in ay wadahadlaan si meesha looga saaro madmadowga jira. Waxa uu tilmaamay aqoonyahankan in Caleema saarkii madaxweyne Dani waxyaabaha laga faa’iday ahayd in madaxda halkaasi tagtay ay durba isku soo dhowaadeen. Dowladda federaalka ayuu sheegay in looga baahan yahay dhankeeda iney is dabciso, islamarkaana wadahadallo lagu dhammeeyo wax walbo oo jira. “Haddii wadahadal uu bilowday waxaan rajeeneynaa in heshiis iyo is afgarad la gaaro, sidoo kalena dowladda waxaan ka rajeeneynaa iney dabcin doonto dhanka wadahadallada” Madaxweynaha dowladda federaalka Soomaaliya, Maxamed C/laahi Maxamed Farmaajo ayaa sheegay inuu diyaar u yahay xallinta tabashada ay qabaan dowlad goboleedyada. Goobjoog News Source: goobjoog.com

Garowe (Caasimada Online)-Wararkii ugu dambeeyay ee naga soo gaaraya magaalada Garowe ayaa sheegaya in madaxda kala duwan ee kusugan magaaladaasi ay yeesheen kulamo gaar gaar ah oo ilaa xalay ka socday magaaladaasi. Wararka aan heleyno ayaa sheegaya in isku soo dhawaansho aan badneyn laga dareemay kulamadii ugu dambeeyay ee ka dhacay magaalada Garowe, kaasi oo u dhaxeeyay madaxdii hore, madaxda maamul goboleedyada iyo madaxweynaha Soomaaliya. Xogo aan heleyno ayaa sheegaya in kulanka kan xiga uu ka dhici doono magaalada Muqdisho, kaasi oo ay isku arki doonaan madaxda maamul goboleedyada iyo madaxda dowladda Soomaaliya, waana isfahamka koowaad ee shirka laga gaaray. Sidoo kale waxaa soo baxaya in la isku fahmay in si wadajir ah looga shaqeeyo arimaha Soomaaliya, islamarkaana la joojiyo weerarada siyaasiyiinta ay dhanka warbaahinta isku mariyaan. Kulamada ayaa la filayaa in maanta lasoo gabo gabeeyo, waxaana la sheegay inay madaxda ku laaban doonaan deegaanada kala duwan ay ka yimaadeen, sida xogta aan ku heleyno. Ilaa shalay waxaa magaalada Garowe ka dhacayay kulamo gaar gaar ahaa oo u dhaxeeyay madaxda dowladda Soomaaliya iyo masuuliyiintii kala duwanaa ee dalka xilalka kasoo qabtay. Caasimada Online Xafiiska Puntland Caasimada@live.com

Waxgaradka ku dhaqan deegaannada maamulka Hirshabelle ayaa ugu baaqay beello isku haya deegaannada maamulkaasi in ay nabadda qaataan oo ay joojiyaan dagaalladan. Suldaan Mahdi C/risaaq oo ka mid ah waxgaradkan ayaa u sheegay Goobjoog in ay ka waxgarad ahaan aad uga xun yihiin colaadahan soo noq-noqday. Waxa uu Suldaanka si gaar ah ula hadlay maamulka Hirshabelle oo uu sheegay in laga doonayo kaalin mug leh iney ka qaataan dagaalladan. “Annaga waan ka xunnahay colaadahan ka jira deegaannada Hirshabelle, waxaan leenahay idinka ayaa walaalo ah, ha is dilina, eegga danaha maatada, maamulka Hirshabelle waxaan leenahay kaalintiina ma muuqatee wax u qabta bulshada” ayuu yiri Suldaan Mahdi. Deegaanno ka mid ah gobollada Hiiraan iyo Shabellaha Dhexe waxaa ka taagan dagaallo u dhaxeeya beello ku dhaqan halkaasi. Goobjoog News Source: goobjoog.com

Maxay dadka reer Suudaan lacagta ugu keydsadaan barkinta hoosteeda? Dad badan oo reer Suudaan ah ayaa hadda doorbidaya in ay lacagahooda gashadaan barkinta hoosteeda halkii ay ka dhigan lahaayeen bangiyada dalkaasi. Haddii dadku ay lacagta dhigaan bangiyada, waxa ay ka baqayaan in ay adkaato in ay dib u helaan maadaama ay maran yihiin makiinadaha ATM-ka loo yaqaan ee bangiyada yaal ee lagacta lagala baxo. Bangiyada yar ee lacagta laga heli karo ee gudaha magaalada Khartuum ayaa waxaa caadi ka noqday safaf dhaadheer oo ay dadka ugu jiraan bangiyada. Waxaa sidoo kale safaf dhaadheer loo galaa helitaanka rootiga. Waxaa mararka qaar dhacaya in xitaa haddii xilli dambe aad shaqada ka timaadid ay tahay in aad saacado sugtid in aad gaartid daaqadda foornada rootiga lagu sameeyo, ka dibna lagu yirahdo waa uu dhammaaday. Qiimaha cunnooyinka kale ayaa sidoo kale sii qaaliyoobaya, gaar ahaanna gudaha magaalada caasimadda ah ee Khartuum. Digirta dalkaasi laga yirahdo fuulka ayaa loo arkaa mid ay tahay in meel kastaa laga helo basle dukaamada caadiga ah qaarkood ayaa hadda joojiyay iibinta digirtaasi. Sababta ayaa ah dadka intooda badan ma awoodaan in ay iibsadaan. Kaalmadii dowladda oo la jaray Dhibaatada ayaa ka dhalatay dowladda oo isku dayday in ay ka hortagto in dalka uu ka dhaco burbur dhaqaale, waxaana markiiba ay la timid tallaabooyin gunti giijis ah. Sidoo kale waxaa aad u qiimo dhacay lacagta dalkaasi Suudaan. Bishii Diseembar ee sanadkii hore, halkii doolar waxaa suuqa madow lagu sarifayay 76 pound oo ah lacagta dalkaasi Suudaan. Lix bilood ka hor, halkii doolar waxaa lagu sarifayay wax ka yar 40 pound oo ah lacagta Suudaan. Sicir bararka dalkaasi ka jira ayaa bishii Nofeembar ee sanadkii hore gaaray 68% halka sanad ka hor uu ka ahaa 25%. Dowladda ayaa dhintay lacagihii ay ku kabi jirtay shidaalka iyo rootiga, waxaana arrintaasi ka dhashay sara kac ku yimid qiimaha cunnooyinka daruuriga ahi. Sare kaca ku yimid qiimaha rootiga ayaa bishii la soo dhaafay waxaa ka dhashay dibadbaxyo waaweyn, kuwaasi oo wali ka soconaya qeybo badan oo ka tirsan dalkaasi Suudaan. Dibadbaxyadu waxay ka billowdeen magaalada Cadbara 19-kii Diseembar, xilligaasi oo la gubay xarunta xisbiga haya talada dalkaasi ee Al-Mu’tamar Al-Wadhani. Sansaanta kacdoonkii gugii carabta Dibadbaxyada ayaa isu badalay kuwo ka dhan ah dowladda dalkaasi, waxaana dadka dibadbaxyada dhigaya ay dalbanayaan in las oo afjaro xukunka madaxweyne Xasan Cumar Al-Bashiir ee dalkaasi ka jiray ku dhawaad 30 sano. Dibadbaxayaashu oo adeegsanaya halkudhigyo laga dhaxlay kacdoonkii gugii carabta ayaa lagu arkayay dariiqyada magaalooyinka waaweyn ee dalkaasi, waxa ayna oranayeen “Dadku waxa ay doonayaan in xukuumaddu ay dhacdo.” Dibadbaxyada ka dhacayay magaalada Khartuum ayaa ah kuwii ugu waaweynaa ee ka dhan ah madaxweyne Cumar Al-Bashiir tan iyo markii uu xukunka dalka kula wareegay inqilaab milatari sanadkii 1989. Xaaladda ayaa dhimasho isu badashay. Saraakiisha ayaa sheegaya in 19 qof ay dhinteen ka dib markii laamaha ammaanka ay isku dayeen in ay xoog ku kala eryaan dadka dibadbaxyada dhigaya balse kooxda xaquuqul insaanka ee Amnesty International ayaa sheegtay in ay heshay warar xaqiiqa ah oo muujinaya in 37 qof lagu dilay rabshadahaasi. Maxay Suudaan uga dhigantahay cunaqabteynta laga qaaday Taageerayaal badan oo kuwa mucaaradka ahi ayaa xabsiga la dhigay, waxaana laamaha ammaanku ay waxyeello u geysteen weriyeyaasha wararka ka soo tebinayay dibadbaxyada ka dhanka ah dowladda. Arrimahani oo dhan ayaa cadaadiska ku sii kordhinaya madaxweyne Al-Bashiir oo 75 sano jir ah, kaa oo sheegay in dadku ay u muuqdaan kuwo daallan isla markaana jahawareersan. Hadalkaasi ayuu jeediyay usbuucii la soo dhaafay mar uu la hadlayay saraakiisha ugu sarreysa booliska. Waxa uu ugu baaqay in aysan xoog u adeegsan dadka dibadbaxyada dhigaya balse isla markiiba hadalkiisa ayaa is khilaafay oo waxa uu sheegay in dilku yahay mid ay amnigu ku sugayaan. Hadalkaasi ayaa dadka qaar waxa ay ku micneeyeen in uu yahay ruqsad ciidamadu ay ku cabburin karaan shacabka. Maalintii xigtay, kumannaan qof ayaa isugu soo baxay bartamaha magaalada Khartuum, waxaana halkaasi lagu toogtay saddex qof oo dhammaantood madaxa laga toogtay. Hawlwadeennada xaquuqul insaanka ayaa sheegaya in sidoo kale shiishyahanno ka tirsan ciidamada dalkaasi ay toogteen nin dhakhtar ah. Dowladda ayaa dhankeeda dad ka soo jeeda gobolka galbeedka ku yaal ee Daarfuur ku eedeyneysa in ay soo abaabulayaan dibadbaxyadani isla markaana ay curyaaminayaan dowladda. Koox dhallinyaro ah oo ah ardayda reer Daarfuur ee aan Carabta ahayn ayaa xabsiyada la dhigay waxaana lagu eedeeyay in sirdoonka Israa’iil uu siinayay tababar lagu xagal daacinayo dowladda. Saaxibbadooda ayaa arrintaasi beeniyay, waxa ayna dowladdu ku eedeeyeen in ay arrintaasi qiil uga dhiganeyso xarigga ardaydaasi. Si taageero loogu muujiyo ardaydaasi ay dowladdu xirtay, ayaa dadka dibadbaxyada dhigaya waxa ay halkudhig ka dhigteen”adigan cunsuriga cawaanka ahow, dhammaantayadu waxaan nahay reer Daarfuur.” Madaxweyne Al-Bashiir waxa uu ballan qaday in uu mushaaraadka u kordhiyo shaqaalaha dowladda si culeyska loo yareeyo balse arrintaasi ayay suurtagal tahay in aysan xal u noqon doonin xaaladda jirta. Arbacadii las oo dhaafay waxa uu tusaale ahaan u soo qaatay dalka Suuriya, waxa uuna taageerayaashiisa u sheegay in xasillooni darradu ay u horseedi doonto in ay qaxooti noqdaan. Balse dalakasi Suudaan ayaa muddo sanado ah la daalaa dhacayay dhibaato dhaqaale, waxaana xaaladda uga sii daray go’itaankii Suudaanta Koonfureed ee sanadkii 2011. Arrintaasi ayaa sababtay in kala bar dhulkii qaniga ku ahaa kheyraadka uu maro dhinaca Suudaanta Koonfureed. Cabsi joogta ah Suudaan ayaa sidoo kale laga go’doomiyay caalamka intiisa kale. Inkastoo sanadkii 2017 la qaaday xayiraadihii loogu soo rogay arrimo la xiriira taageeridda argagixisada iyo tacaddiyada ka dhanka ah xaquuql insaanka, haddana xaaladdu wax weyn iskama bedelin. Dedaalladii uu madaxweyne Al-Bashiir ugu jiray helitaanka xulufo cusub, sida in uu booqdo madaxweynaha Suuriya iyo in uu ciidamo taageero ah u diro Sucuudiga ayaa u muuqda in aysan caawineyn oo uusan waxbo ka faa’iideyn. Dhanka kale, inkastoo wali safaf dhaadheer loogu jiro rootiga iyo bangiyada, haddana xaaladda ka jirta Khartuum ayaa aad isu badashay tan iyo markii ay billowdeen dibadbaxyada. Waxaa jirta cabsi weyn. Dumarka qaarkood ayaa sheegaya in aysan bannaanka u bixin sababtoo ah ma doonayaan in carruurtoodu ay dibadda u baxaan oo ay ku biiraan dibadbaxyada sida dhacday xilli ay dhacayeen dibadbaxyo ka dhan ah dowladda muddo haatan laga joogo shan sano. Balse sidoo kale waxaa jirta in dadku ay geesinimo muujinayaan. Waxaa la arkayay dadka oo saaran guryaha korkooda oo ku qeylinaya ciidamo hubeysan oo waddooyinka maraya. Qaran News

Maamulka gobolka Gedo ayaa ka dalbaday dowladda Kenya in ay ka wada shaqeeyaan amniga, gaar ahaan deegaannada xiga dhanka xuduudda. Maxamed Xuseen Al-qaadi oo ah guddoomiye ku xigeenka maamulka gobolka Gedo ayaa sheegay in aanu jirin wadashaqeyn ka dhaxeysa Labada dhinac, sidaasi darteedna loo baahan yahay in la wada shaqeeyo. Dowladda Kenya ayuu sheegay in dowladda Soomaaliya guud ahaan aanay kala shaqeyn arrimaha ammaanka, balse loo baahan yahay in iskaashi amni la sameysto. “Kenya waxaa looga baahan yahay in la wadashaqeeyo, waxaan ognahay in illaa iyo hadda aanay wadashaqeyn nala lahayn ciidankooda, waa in cadowga aan iska wada celinno” ayuu yiri guddoomiye ku xigeenka. Ugu dambeyn, Al-qaadi ayaa sheegay in maamulkooda uu waajib ka saaran yahay sugidda amniga guud ee gobolka Gedo, ayana la shaqeyn doonaan dadka shacabka ah. Goobjoog News Source: goobjoog.com