(SLT-Muqdisho)-Waxaa maanta la filayaa in magaalada Muqdisho xadhigga lagaga jaro Xabsigii ugu weynaa ee qaab casri ah loo dhiso, kaasoo dhismihiisa uu socday muddo sanado ah. Xabsigan ayaa furitaankiisa lagu soo beegay sanad-guurada 49aad ee ka soo wareegatay aas aaska Ciidanka Asluubta Soomaaliya. Saraakiisha Ciidanka Asluubta ayaa sheegay in xabsigan uu la mid yahay sida xabsiyada caalamka ku yaalla, waxaana lagu tilmaamay mid ka mid ah xabsiyada ugu weyn Geeska Afrika. Munaasabadda lagu xusayo sanad-guurada ciidanka Asluubta Soomaaliya ayaa maanta ka dhaceysa Muqdisho, iyadoo ay ka qeyb galayaan Madaxda ugu sareysa Soomaaliya. Xabsigan oo uu sanadkii 2016 dhagax dhiggay Ra’iisul Wasaarihii hore ee Soomaaliya Cumar Cabdirashiid ayaa waxaa dhisay hey’ado caalami ah, waxaana lagu tilmaamay inuu ka mid yahay xabsiyada ugu weyn ee Afrika. Source

(SLT-Switzerland)-Maxkamadda Federalka ee dalkaasi ayaa xaqiijisay Xukun ay Maxkamad Heer Gobal horey ugu riday Haweeney Soomaali ah oo lagu helay inay 2 gabdhood ay dhashay u dhoofisay Somalia si loogu soo sameeyo Gudniinka Fircooniga oo mamnuuc ka ahaa dalka Switzerland iyo inta badan dalalka aan Muslimka ahayn. Haweeneydaasi oo aan magaceeda la shaacinin ayaa la sheegay in lagu xukumay Xabsi 8 bilood ah, waana Xukunkii ugu horreeyey ee Kiiskaasi ee ka dhaca dalka Switzerland. Xukunkaasi oo dhacay shalay oo Jimco ahayd waxay Maxkamadda Federalka ee dalkaasi ku gacan-sayrtay sheegasho ay Haweeneydaasi ku sheegtay inaysan ka war haynin inuu Gudniinka fal Dembi ah ka yahay dalka Switzerland. Gabdhaha ay Haweeneydaasi dhashay ee lagu sameeyey Gudniinka FGM ayaa la sheegay in sannadihii 2013-kii iyo 2015-kii loo dhoofiyey dalalka Somalia iyo Somalia, si loogu soo gudo, waa sida ay Dacwad-oogayaasha u gudbiyeen Maxkamadda. Hooyadda Soomaalida ee xukunka lagu riday ayaa la sheegay inay ku nooshahay Gobalka Nejutel ee dalka Switzerland ee looga hadlo Luqadda Faransiiska Haweenydaasi ayaa la sheegay in Somalia loo soo dhoofin doono marka ay dhamaysato Xukunka 8-da bilood, halka ay carruurteeda la joogi doonaan Aabahooda oo isna ku nool dalka Switzerland. Sannadkii hore DFS waxay bilowday kiiskii ugu horreeyey Dacwadda Gudniinka FGM, kadib, markii ay gabar 10-jir ah u geeriyootay markii lagu sameeyey Gudniin nooca FGM. Si kastaba ha ahaatee, 55 million oo gabdho ku nool Qaraadda Afrika ayaa lagu sameeyey gudniinka FGM, iyadoo Somalia heerka ugu sarreeyo kaga jirto Gundniinka noocaasi ah oo 98% gabdhaha lagu sameeyo Gudniinkaasi oo loogu dhaqmo dhaqan ahaan. Source

Muqdisho (SMN) – Qaar ka mid ah shacabka Soomaaliyeed ee ku dhaqan magaalada Muqdisho ayaa soo dhaweeyay wadahadallada cusub ee u bilaabanaya dowladda federaalka ah ee Soomaaliya iyo maamulka Somaliland. Dadkan oo la hadlay Shabelle ayaa rajo wanaagsan ka muujiyay wadahadalladan oo uu hormuud ka yahay R/wasaaraha Ethiopia Abiy Axmed Halkan hoose ka dhageyso codka. The post Shacabka Muqdisho Oo soo dhaweeyay wadahadallada Soomaaliya iyo Somaliland appeared first on Shabelle. View the full article

(SLT-Venezuela)-Wararka laga helayo dalkaasi Venezuela ayaa sheegaya in koox dadka asal ahaan ka soo jeeda Venezuela ay isku dhaceen ciidammada ammaanka ee uu soo amray madaxweyne Nicolas Maduro – kuwaasoo isku dayayay inay ka hortagaan gargaar ka soo gala xadka Brazil. Hoggaamiyaha mucaaradka Juan Guaido, oo isagu bishii hore isku magacaabay madaxweynaha ku meel gaarka ah ee dalkaasi, Mareykankuna uu u sacabba tumay, ayaa sheegay inuu doonayo in gargaar ka socda Mareykanka iyo mid caalami ah la geeyo dalkaasi. Waa tallaabo uu madaxweyne Maduro hore u diiday, isagoo dafiraya in xasarad bani`aadannimo ay dalkiisa ka jirto. Dhanka kale, Xadka Venezuela uu la wadaago dalka Colombia, tobnaan kun oo qof ayaa ka qayb galay isu imaatin uu soo qaban qaabiyay bilyaneerka Richard Branson. Madaxweynayaasha Chile iyo Colombia ayaa ka soo qayb galay. Isu imaatin kale oo uu meel halkaasi 300m u jirta uu ka soo abaabulay madaxweyne Nicolas Maduro ayaysan dad badan ka qayb galin. Source

(SLT-Khartoum)-Madaxweynaha Sudan Cumar Xasan Al-Bashiir ayaa ku dhawaaqay xaalad degdeg ah oo uu ku soo rogay dalkiisa muddo sanad ah, iyadoo kala diray Xukuumadda iyo Maamulada Gobolada dalka. Al-Bashiir oo la hadlayay shacabka Sudan ayaa sheegay inuu si weyn u qiimeynayo banaan baxyada ka socda Sudan iyo xaalada murugsan ee ay ku jirto dalkiisa. Waxaa uu ku wargeliyay Baarlamaanka inuu dib u dhigo is bedelka Dastuurka dalkaas, kaasoo u ogolaanaya inuu mar kale isku soo sharaxo doorashada Madaxtinimada sanadka 2020. Dibad baxyo looga soo horjeeday Madaxweyne Al-Bashiir ayaa bilihii la soo dhaafay ka dhacayay qeybo ka mid ah dalkaas, waxaana dibad baxyadaas ay sababeen dhimasho iyo dhaawac. Cumar Xasan Al-Bashiir ayaa muddo 30 sano hayay talada dalka Sudan, waxaana sanadkii 2016 uu ku dhawaaqay in aanu dib dambe isku soo sharaxi doonin. Maxkamadda Caalamiga ee Dambiyada ICC ayaa sanadkii 2009-kii ku soo oogtay dacwad la xidhiidha dambiyo dagaal iyo xasuuq ka dhacay Gobolka Darfur, inkastoo uu beeniyay eedeymahaas. Source

Muqdisho (Caasimada online)-Ciidamadii ugu horeeyay oo ka socda dalka Burundi ayaa isaga baxay magaalada Muqdisho ee caasimada dalka, kuwaasi oo qeyb ka ah ciidamada la filayo inay dhawaan ka baxaan dalka. Ciidamada oo gaaraya ku dhawaad 200 oo askari ayaa la sheegay inay isaga baxeen magaalada Muqdisho gelinkii dambe ee shalay, waxaana ay ka dageen garoonka diyaaradaha ee Bujumbura. Ku dhawaad kun askari oo kamid ah ciidamada dalka Burundi ayaa la qorsheynayaa inay shan maalin kadib isaga baxaan Soomaaliya, waxaana horey loogu heshiiyay qorshaha ciidamadan ay kaga baxayaan Soomaaliya. Saraakiil ka tirsan ciidamada Burundi ayaa xaqiijiyay in ciidamadan diyaarad gaar ah ay ka qaaday magaalada Muqdisho islamarkaana laga dajiyay caasimada Dalka Burundi ee Bujumbura. Dowladda Burundi ayaa walaac ka muujisay in ciidankeeda oo kaliya laga saaro Soomaaliya, waxaana ay ku hanjabtay in dhamaan ciidamadeeda ay ka saari doonto Soomaaliya. Dhawaan waxaa magaalada Bujumbura tagay madaxweynaha Soomaaliya isaga oo madaxweynaha dalkaasi kala hadlay arimaha bixitaanka ciidamada, iyaga oo ku baaqay in madaxda dalalka ciidamada ka joogaan Soomaaliya ay tagaan dalka Burundi. Caasimada Online Xafiiska Muqdisho Caasimada@live.com

(SLT-Washington)-Alexandria Ocasio-Cortez, Ilhaan Cumar iyo Rashida Tlaib waxaa lagu soo doortay doorashadii xilliga dhexe ee Mareykanka ka dhacday bishii Nofembar ee sannadkii hore. Dabcan shaqada way ku cusub yihiin laakiin taas kama aysan hor istaagin iney qabsadaan hadal heynta baraha bulshada. Saddexdan dumarka, ee dhawaan ku biiray golaha wakiillada dalka Mareykanka ee Koongareeska ayaa abuuray isbaddal weyn oo ku dhacay wajigii ay lahayd siyaasadda dalkaas. Dhammaan saddexdan haweenka ah waxay guusha doorashada kuraastooda usoo hoyiyeen xisbiga Dimuqraaddiga. Inkastoo ay saaxada siyaasadda heerkeeda sare ku cusub yihiin, hadda waxay xilli horeba awood u yeesheen iney baddalaan qaab dhismeedkii siyaasadda arrimaha gudaha iyo tan arrimaha dibadda ee waddanka Mareykanka. Ilaa iyo hadda waxay kasbadeen taageerayaal aad u faro badan oo ku garab taagan ficil walba oo ay ku dhaqaaqaan iyo hadal kasta oo ay ku dhawaaqaan. Siyaasiyiin taariikh sameeyay 1- Alexandria Ocasio-Cortez: Gabadhanoo ay da’deedu tahay 29 sano, waxay noqotay qofkii ugu da’da yaraa ee abid ku biira aqalka Koongareeska Mareykanka, halkaasoo ay isugu tagaan siyaasiyiinta ugu waaweyn Mareykanka. Alexandria Ocasio-Cortez waxay Koongareeska kula biirtay tiradii dumarka ahayd ee ugu badneyd abid Gabadhan oo horay uga shaqeyn jirtay makhaayad waxaa laga soo doortay gobolka New York waxayna asal ahaan kasoo jeedda jasiiradda Puerto Rico. Waxay aad ugu caan baxday hadalladeeda codka dheer ee ay ku gil gishay siyaasadda waddanka uu madaxweynaha ka yahay Donald Trump. 2- Ilhaan Cumar: Waa 38 jir, waxaana laga soo doortay gobolka ay Soomaalida badan daggan tahay ee Minnesota. Waa gabar Soomaali-Mareykan ah, Muslimad ah, oo xijaabka xirata, waxayna Dalka Mareykanka iyadoo qaxooti ah tagtay sannadkii 1995-kii. Doorashadii xilliga dhexe ee mareykanka ka dhacday bishii Nofembar waxay iyada iyo gabadha ay koongareeska iskula biireen ee Rashida Tlaib ka noqdeen gabdhihii ugu horreeyay ee muslimiin ah ee abid ka mid noqda aqalkaas. 3- Rashida Tlaib: waa 42 jir muslimad ah oo laga soo doortay gobolka Michigan, waxaana loo arkaa mid ka mid ah siyaasiyiinta ugu hadalka adag ee ku jira Koongareeska. Tlaib oo qareen ah waxay ka soo jeeddaa dalka Falastiin waxayna ayeeyadeed iyo qaraabadeeda kaleba ilaa hadda ku nool yihiin dhulka ay Israa’iil heysato ee Daanta Galbeed. Muuqaal si weyn u faafay ayey hadda ka hor ku sheegtay iney dadaal u gali doonto sidii xilka looga qaadi lahaa Donald Trump, iyadoo xitaa aflagaaddeysay madaxweynaha Mareykanka. Saddexdan gabdhood waxay tan iyo markii lasoo doortay culeys weyn saareen Aqalka Cad ee hadda ay majaraha u hayaan xisbiga Jamhuuriga, waxayna u muuqdeen iney dagaal dhanka siyaasadda ah kula jiraan xukuumadda madaxweyne Trump. Ilhaan Cumar ayaa dhawaan warbaahinta ruxday ka dib markii ay si adag su’aalo u weydiisay danjiraha cusub ee uu madaxweynaha Mareykanka u magacaabay dalka Venezuela. Source

Madaxda sare ee dowladda federaalka aya alagu wadaa in maanta oo Sabti ah ay xarigga ka jaraan xabsi la sheegay inuu ka mid yahay kuwa ugu weyn Afrika ee laga dhisay magaalada Muqdisho. Dhismaha xabsigan ayaa socday Saddex sano, waxaana sanadkii 2016 dhagax dhigay Ra’iisul wasaarihii hore ee dalka Cumar C/rashiid Cali Sharmaarke. Waxaa xabsigan loo dhisay qaab casri ah, iyadoo loo dhammeystiray adeegyada ay u baahan yihiin maxaabiisa. Furitaanka xabsigan ayaa lagu soo aadiyay munaasabadda 49 guuradii kasoo wareegtay markii la aas-aasay ciidanka Asluubta Soomaaliyeed. Warkaan wixii kusoo kordha kala soco wararkeena kale Goobjoog News Source: goobjoog.com

(SLT-Boosaaso)-Warka ka imaanaya deegaanka Dhaadaar ee gobolka Bari ee maamul gobolleedka Puntland ayaa sheegaya in uu dagaal ku dhex maray tuulada Afgaraar maleeshiyaadka Daacish iyo Al-Shabaab. Qaar ka mid ah dadka deegaanka ayaa VOA u sheegay inay maqlayeen dhawaaqa rasaasta labada dhinac ay is weydaarsanayeen. Waxa lagu soo waramayaa in dhinacyada halkaas ku dagaalamayay ay jareen isgaarsiinta deegaannadaas, balse dadka ku nool deegaamada ka durugsan goobaha uu dagaal ka socda ayaa sheegaya inay maqlayeen dhawaqa rasaasta iyo hugunka qoryaha garbaha laga tuuro oo ay dhinacyadu is-weydaarsanayeen. Halka ay ku dagaalamayaan labada kooxood ayaa ah dhul buuralley ah oo dhinaca bari ka xigta magaalada Boosaaso qiyaastii 80 km. Mana jirto illaa iyo hadda cid si rasmi ah u sheegi karta khasaaraha ka dhashay dagaalkaasi. Waa markii saddexaad ee uu dagaal ku dhex maro agagaarka deegaanka Dhaadaar labada dhinac ee Daacish iyo Al-Shabaab. Maamulka Puntland ayaan wali dagaalkaasi ka hadlin. Source

Ciidamada dowladda federaalka Soomaaliya ayaa maanta oo Sabti ah waxa ay xireen waddooyinka Muqdisho qaarkood. Gaadiidka dadweynaha ayaa loo diidayaa iney isticmaalaan wadada dheer ee Makka Al-mukarrama iyo sidoo kale waddooyinka yar yar ee soo gala wadadaasi. Ulajeedka waddooyinkan loo xiray ayaa ah madaxda sare ee dowladda federaalka oo ka qeybgaleysa munaasabadda 49 sano guuradii kasoo wareegtay aas-aaska ciidanka Asluubta Soomaaliyeed. Shacabka ayaa la arkayaa iyaga oo cagta maalaya, waxaana ay kuu sheegayaan dadka inaanay ku tashan waddooyinkan la xirayo. Goobjoog News Source: goobjoog.com

Taliyaasha Ciidanka Asluubta iyo Ciidanka Xoogga Dalka ayaa Ciidamada Asluubta Soomaaliyeed ugu Hambalyeeyay Sanadguurada 49Aad ee kasoo wareegtay Aas Aaskooda Taliyaha ciidanka Asluubta Soomaaliyeed Sareye Guud Bashiir Maxamed Jaamac iyo Taliyaha Ciidanka Xoogga Dalka Soomaaliya S/gaas Daahir Aadan Cilmi Indhaqarshe ayaa hambalyo u diray ciidanka Asluubta Soomaaliya oo maanta u dabaaldagaya Sanadguurada 49Aad ee kasoo wareegatay Aas Aaska Ciidamada Asluubta Soomaaliyeed Sareeye Guud Bashiir Maxamed Jaamac iyo General Daahir Aadan Cilmi Indhaqarshe ayaa ciidamada Asluubta Soomaaliya waxaa uu ugu hambalyeeyeen sanadguuradii kasoo wareegtay 49Aad xuska Maalinta Ciidanka Asluubta oo ku beegan 22-February sanadkii 1970kii taas oo maanta loo dabaaldagayo kadib shalay oo jimca ah Owgeyd la dhigay dabaaldageeda maanta oo sabti ah 23-February . “Sanadguurada 49aad ee kasoo wareegtay markii la aas-aasay Ciidanka Asluubta Soomaaliyeed awgeed, Anigoo ku hadlayo Magaceyga iyo kan Taliska Ciidanka Ciidanka Xoogga waxaan Hambalyo leeyahay, Sareeyeyaasha, Saraakiisha, Saraakiil xigeennada, Alifleyda dableyda Ciidanka Asluubta, Xaasaskooda iyo dhammaan Ummadda Soomaaliyeed inay horumar ku gaaraan Sanadkan kiisa kale” ayuu yiri S/gaas Daahir Aadan Cilmi Indhaqarshe. “Waxaan Hambalyo leeyahay, Sareeyeyaasha, Saraakiisha, Saraakiil xigeennada, Alifleyda dableyda Ciidanka Asluubta, Xaasaskooda iyo dhammaan Ummadda Soomaaliyeed oo u dabaaldagayo 49-guuradii ka soo wareegatay Aas-aaskooda.”ayuu yiri Taliye Sareeye Guud Bashiir Maxamed Jaamac Source: goobjoog.com

Maanta oo Sabti ah waxa ay ciidamada Asluubta Soomaaliyeed u dabaaldegayaan markii la aas-aasay ciidankaasi, waxaana Muqdisho iyo meello kale oo dalka ah lagu qabanayaa munaasabadda maalintan. Madaxda sare ee dowladda federaalka Soomaaliya ayaa la filayaa iney ka qeybgalaan munaasabad ballaaran oo maanta ka dhacaysa xarunta taliska ciidanka Asluuubta ee magaalada Muqdisho. 1970-kii ayaa la aas-aasay ciidanka Asluubta, waana ciidamada gacanta ku haya xabsiyada dalka iyo sidoo sidoo kale dhaqan celinta maxaabiista. Goobjoog News Source: goobjoog.com

Afgooye (Caasimada Online)-Ciidamada dowladda Soomaaliya ayaa Al Shabaab kala wareegay deegaano dhowr ah oo ka tirsan gobolka Shabeelaha Hoose, kadib dagaalo xoogan oo labada dhinac dhexmaray. Saraakiisha ciidamada dowladda ayaa sheegay in dagaalo xoogan ay ka dhaceen deegaano hoos taga degmada Wanlaweyn ee gobolka Shabeelaha Hoose, islamarkaana ciidamada dowladda ay qabsadeen deegaano ay Al Shabaab ku sugnaayeen. Maxamed Cabdulle Caraaye oo kamid ah saraakiisha ciidamada dowladda Soomaaliya ayaa sheegay in Al Shabaab ay kala wareegeen deegaanada Kaxarroow, God-Doofaar, Xaawo Adduunyo iyo meelo kale oo ay Al-shabaab ku sugnaayeen. Ciidamada ayaa todobaadyadii la soo dhaafay dhaq dhaqaaqyo kala duwan ka waday Gobolka Shabeellaha hoose, waxaana habeen ka hor ciidamada kumaandoosta Soomaaliya ay weerar ka fuliyeen deegaanka Sabiib oo ku yaalla duleedka Afgooye. Al Shabaab ayaa dhankooda wali ka hadlin dagaalka ka dhacay Shabeelaha Hoose, waxaana ciidamada dowladda la sheegay inay gacanta ku hayaan deegaanadii kala wareegeen Al Shabaab. Maxamed Cabdulle Caraaye, ayaa sheegay inay ku wajahan yihiin deegaano kale oo Al Shabaab ay kaga sugan yihiin Shabeelaha Hoose, islamarkaana ay ku jiraan qaban qaabadii ugu dambeysay. Caasimada Online Xafiiska Muqdisho Caasimada@live.com

Xarardheere (SMN) -Wararka naga soo gaaraya Galmudug ayaa ku warramayaa in saaka Al Shabaab dhaq dhaqaaqyo xoogan ay ka wadaan gobollada Mudug iyo Galgaduud ee maamulkaasi. Dhaq dhaqaaqyada oo ah kuwa ballaaran ayaa si aad ah looga dareemayaa koonfurta gobolka Mudug, sida ay xaqiijiyeen dad deegaanka ah. Xaaladda ayaa haatan kacsan, iyadoona laga cabsi qabo in dagaal uu ka qarxo halkaasi. Dhanka kale Al Shabaab ayaa saacadihii la soo dhaafay ku dhawaad 20 Oday dhaqameen ku xiray agagaarka degmada Xarardheere ee G/ Mudug. Odayaashan ayaa lagu eedeeyay in ay ka biyo diideen amar ka soo baxay Dagaalyahannada Xarakada Al Shabaab. Illaa iyo hadda ma jiro weli wax war ah oo ka soo baxay dhanka dowlad goboleedka Galmudug oo ku aadan arrintaasi. The post Al Shabaab Oo dhaq dhaqaaqyo ka wada Galmudug appeared first on Shabelle. View the full article

Muqdisho (SMN) – Taliyeyaasha Ciidanka Asluubta iyo Ciidanka Xoogga Dalka ayaa Ciidamada Asluubta Soomaaliyeed ugu Hambalyeeyay Sanadguurada 49Aad ee kasoo wareegtay Aas Aaskooda Taliyaha ciidanka Asluubta Soomaaliyeed Sareye Guud Bashiir Maxamed Jaamac iyo Taliyaha Ciidanka Xoogga Dalka Soomaaliya S/gaas Daahir Aadan Cilmi Indhaqarshe ayaa hambalyo u diray ciidanka Asluubta Soomaaliya oo maanta u dabaaldagaya Sanadguurada 49Aad ee kasoo wareegatay Aas Aaska Ciidamada Asluubta Soomaaliyeed Sareeye Guud Bashiir Maxamed Jaamac iyo General Daahir Aadan Cilmi Indhaqarshe ayaa ciidamada Asluubta Soomaaliya waxaa uu ugu hambalyeeyeen sanadguuradii kasoo wareegtay 49Aad xuska Maalinta Ciidanka Asluubta oo ku beegan 22-February sanadkii 1970kii taas oo maanta loo dabaaldagayo kadib shalay oo jimca ah Owgeyd la dhigay dabaaldageeda maanta oo sabti ah 23-February . “Sanadguurada 49aad ee kasoo wareegtay markii la aas-aasay Ciidanka Asluubta Soomaaliyeed awgeed, Anigoo ku hadlayo Magaceyga iyo kan Taliska Ciidanka Ciidanka Xoogga waxaan Hambalyo leeyahay, Sareeyeyaasha, Saraakiisha, Saraakiil xigeennada, Alifleyda dableyda Ciidanka Asluubta, Xaasaskooda iyo dhammaan Ummadda Soomaaliyeed inay horumar ku gaaraan Sanadkan kiisa kale” ayuu yiri S/gaas Daahir Aadan Cilmi Indhaqarshe. “Waxaan Hambalyo leeyahay, Sareeyeyaasha, Saraakiisha, Saraakiil xigeennada, Alifleyda dableyda Ciidanka Asluubta, Xaasaskooda iyo dhammaan Ummadda Soomaaliyeed oo u dabaaldagayo 49-guuradii ka soo wareegatay Aas-aaskooda.”ayuu yiri Taliye Sareeye Guud Bashiir Maxamed Jaamac The post Taliyeyaasha Ciidanka Asluubta iyo Xoogga Dalka oo U hambalyeeyay Ciidamada Asluubta appeared first on Shabelle. View the full article

Muqdisho (SMN) – Ciidamada ammaanka ee dowladda Soomaaliya ayaa saaka xiray inta badan waddooyinka waa weyn ee magaalada Muqdisho. Isgoysyada xiran ayaa waxaa ka mid ah Sayidka, Dabka, Taleex, Tarabuunka, Zoobe, Banaadir, Danwadaagta, Exkoontarool Agooye iyo kuwa kale. Ujeedada loo xiray waddooyinkan ayaa la xariirta munaasabad loogu dabaal dagayo aas-aaska ciidanka Asluubta oo maanta ka dhaceysa M/Muqdisho. Madaxda ugu sarreysa DFS ayaa la filayaa in ay ka qeyb galaaan munasaabadaasi oo lagu xusayo sanad guuradii 49-aad ee ciidankaasi. Arrintan ayaa saameyn xoogan ku yeelatay dadka shacabka oo saaka maalaya cagahooda, si ay u gaaraan goobahooda shaqo ama waxbarasho. The post Ciidanka amniga Oo xiray waddooyinka Muqdisho appeared first on Shabelle. View the full article

Muqdisho (SMN) – Halkaan ka Dhageyso Warka Subax ee Idaacadda Shabelle. Hoos riix si aad u Dhageysato:- The post Dhageyso:-Warka Subax Ee Idaacadda Shabelle appeared first on Shabelle. View the full article

Madaxweynaha dalka Suudan Cumar Xasan Al-Bashiir ayaa xalay saqdii dhexe ku dhawaaqay in uu xaalad degdeg ah mudda hal sano ah ku soo rogay waddankiisa islamarkaana kala diray golihii xukuumadda iyo maamulladii gobollada ee dalkaasi. Madaxweyne Al-Bashiir ayaa sheegay in uu qiimaynayo awoodda dibad-baxayaasha ka horjeeda maamulkiisa waxaana uu golaha Baarlamanka ku wargeliyay in ay dib u dhigaan isbeddelka Dastuurka ee saamaxaya in mar kale uu Al-Bashiir u tartamo doorashada madaxtinimada dalka. Waayadan dambe waxaa dalka Suudaan ka socday dibad-baxyo shacbi oo lagu dalbanayo in uu xilka isaga dego mudane Al-Bashiir oo mudda 30 sano ah waddanka xukumayey waana tan madaxweynaha ku khasabtay go’aanka la xiriira in uu xaalad deg deg ah soo rogo. PUNTLAND POST The post Madaxweynaha Suudaan oo ku dhawaaqay xaalad deg deg ah appeared first on Puntland Post.

hammed bin Salman, Saudi Arabia’’s crown prince, on Friday defended China’s use of concentration camps for Muslims, saying it was Beijing’s “right”. “China has the right to carry out anti-terrorism and de-extremisation work for its national security,” Prince Mohammed, who has been in China signing multi-million trade deals much to the annoyance of his Western allies, was quoted as saying on Chinese state television. Xi Jinping, China’s leader, told the crown prince the two countries must strengthen international cooperation on de-radicalisation to “prevent the infiltration and spread of extremist thinking”. China has detained an estimated one million Uighur Muslims in concentration camps, where they are undergoing re-education programmes allegedly intended to combat extremism. The Uighur are an ethnic Turkic group that practices Islam and lives in Western China and parts of Central Asia. Beijing has accused the minority in its Western Xinjiang region of supporting terrorism and implemented a surveillance regime. Uighur groups had appealed to Saudi’s powerful young prince to take up their cause, as the ultraconservative kingdom has traditionally been a defender of the rights of Muslims worldwide. But Muslim leaders have so far not broached the issue with China, which has in recent years become an important trading partner with the Middle East. Recep Tayyip Erdogan, Turkey’s president, became the first to condemn Beijing, however, describing China’s treatment of its Uighur population as “a great cause of shame for humanity” last month and asking it to close the “concentration camps”. Turkish President Recep Tayyip Erdogan had once accused China of “genocide” but has since established closer diplomatic and economic relations with Beijing. Imran Khan, prime minister of Pakistan, where Prince Salman has just visited, said he “did not know” much about the conditions of the Uighurs. Source Thelegraph Qaran News

Muqdisho (Caasimada Online)-Masuuliyiinta dowladda Soomaaliya ayaa maanta xariga ka jaraya xabsiga ugu weyn Soomaaliya, kaasi oo sidoo kale la sheegay inuu yahay xabsiga ugu weyn Africa oo laga hergeliyay magaalada Muqdisho. Masuuliyiinta dowladda ayaa ka qeyb galaya xariga ka jarista Xabsigaasi oo laga dhisay deegaanka KM7 ee duleedka magaalada Muqdisho, waxaana xabsigaasi la sheegay inuu yahay mid wax badan laga helayo. Xabsiga waxaa horey u dhagax dhigay Ra’iisul wasaare hore Cumar C/rashiid Cali, waxaana hadda lasoo gabo gabeeyay dhismaha xabsigaasi oo la sheegay inuu yahay mid caalami ah. Dhismaha xabsiga waxaa la sheegay inay iska kaashadeen taliska ciidamada Asluubta Soomaaliyeed iyo hay’ad ka tirsan Qaramada Midoobay, waxaana xariga ka jaraya masuuliyiinta dowladda. Taliska ciidamada asluubta ayaa sheegay in xabsiga laga helayo Jiif, Qeyb waxbarasho, Garoomo kubadda lagu ciyaaro, qeyb ay dagaan garsoorka dalka iyo ciidamada booliska Soomaaliyeed. Sareeyo Guuto Bashiir Goobe oo saxaafadda la hadlayay ayaa sheegay in xabsigan uu ka weyn yahay xabsiyo badan oo ku yaala dalalka bariga Africa. Lasoco waxii kusoo kordhaa Insha allah. Caasimada Online Xafiiska Muqdisho Caasimada@live.com

Warbixin ay July 12, 2013 soo saartay kooxda Contact Group ee Qaramada Midoobay ayaa si qayaxan u cadaysay cawaaqibka ka dhalanaya haddii Soomaaliya aqbasho nidaamka xadaynta badda ee loo yaqaan EEZ (Exclusive Economic Zone for Somalia), taas oo ah in Soomaaliya waayeyso gebi ahaanab badda muranka la geliyey oo ay qaadan doonto Kenya. Arrintaa warbixinta UN waxay ka tiri: “Marka Soomaaliya aqbasho EEZ ee nidaamka hoos imanaya UNCLOS, markaas waxaa loo baahan doonaa in Soomaaliya iyo Kenya ay bilaabaan wada xaajood labada dalba aqbalsan yihiin oo kusaabsan xuduud badeedka. Taasi waxay albaabka u fureysaa suurtagal in ay noqoto in dib loo xadeeyo xuduud badeedka badda ayadoo laga bedelayo xariiqda ku qotonta xeebta (perpendicular position) oo loo bedelo xariiq jiifta oo laacaysa loolka (Latitude line). Isbedelkaasi waxa uu xaqiiqo ahaan dhulka la isku hayo qaybtiis ama gebi ahaantiisba hoos geynayaa badda Kenya. Sababtaas awgeed ayey ahayd tii keentay in 8-dii October 2011 ay Xildhibaanada Baarlamaanka Soomaaliya cod ku diideen isku daygii ahaa in EEZ lagu soo daro nidaamkii Roadmap-ka,” sidaas waxay ku caddahay warbixinta UN-ka ee S/2013/413 soona baxday July 12, 2013 boggeeda 249 iyo 250. Waxaana warbixinta UN-ku cadaysay in Soomaaliya ay sannadkii 1972 cabirka baddeeda ku qeexday 200 mayl-badeed oo ah Territorial Waters. Waxaa arrintaas (in Soomaaliya ay leedahay 200 nm oo territorial waters ah) ayidey go’aan ay June 6, 2013 soo saareen Golaha Wasiirada DFS, kaas oo qeexay sidan “Xukuumada Federaaliga ah ee Soomaaliya waxay aqoonsan tahay sharciga qaran ee badaha Law No. 37. ee qeexaya dhererka xadka badda “territorial water” ee gaaraya 200 mayl-badeed iyo continental shelf . Waxay dawlada Soomaaliya ogolaatay xeerka badaha aduunka ee ay wax ka saxiixday 24kii Luuliyo 1989 ayadoo aan ka tanaasulin sharciga qaran.” Haddaba waa maxay Faraqa u Dhexeeya Dhul-badeedka (Territorial Sea) iyo Aagga Dhaqaalaha (EEZ)? In badan oo Soomaali ah ayaa dhici karta in ay is weydiinayaan waa maxay faraqa u dhexeeya Territorial Sea iyo EEZ? Maxaa Dawladdii Soomaaliya ugu adkaaysaneysey Territorial Sea oo ah 200 mayl badeed, oo ay uga soo horjeedey nidaamka EEZ? Haddaba qoraalkan ayaan ku soo koobi doonaa aragtida guud ee arrimahaas jawaabta u ah: Territorial Sea (Dhul-badeed): Waa Hanti aad leedahay Territorial Waters (ama Territorial Sea) waa qayb kamid ah badda oo ah hanti uu leeyahay dalku, taas oo la mid ah dhulka berriga ee dalka, sida magaalada Hargeysa ama Kismaayo ama Xaafuun. Waa dhulbadeed uu leeyahay dalka xeebtaas leh, wax kasta oo kujirana uu dalkaasi leeyahay, sida shidaalka, macdanta, kalluunka iyo khayraad kasta oo kujira, waxaa dalku leeyahay hawada ka saraysa Territorial Waters iyo dhulka badda ka hooseeya. Waa dhul-badeed aan dal kale kula lahayn. Soomaaliya Territorial Waters-keedu waa 200 nautical miles (mayl-badeed). Waa aag aysan soo geli karin maraakiib dagaal ee shisheeye oo aan ogolaansho cad ka haysan dalka xeebtaas leh. EEZ (Aagga Dhaqaalaha): Waa Dhul lagula leeyahay EEZ oo laga soo gaabiyo Exclusive Economic Zone waa dhul lagula leeyahay, laakiin dalku dhaqaale ahaan masuule ka tahay oo khayraadka ku jira ka faa’iidaysan karo ama kala bixi karo. Dalka xeebta leh ma xannibi karo maraakiibta halkaas maraysa ama diyaarahada dul maraya. Waa aag aad maamulkiisa masuul ka tahay, khayraadkiisana kala bixi kartid, laakiin waa meel lagula leeyahay. Sida aan ku arki doono xeerka badaha waa meel ay Fiiloyinka (cable) iyo tuubooyin ay gashan karaan dalalka kale. Continental Shelf (Qalfoofka Qaaradda): Dhulka inta badda hore u sii gashan Waa inta qaaradda ama dhulku uu badda hore u sii gashan yahay ee noqoneysa moolka. Af-Soomaali ahaan waxay noqoneysaa Qalfoofka Qaaradda. Waana wixii ka sii shisheeya 200 mayl-badeed, taas oo lagu siiyaadinayo 150 mayl badeed oo dheeraad ah. Laga soo bilaabo May 2009 waxaa dalalka xeebaha ah loo ogol yahay in ay siyaadsadaan aagga badda taas oo ah 200nm+150nm si loo gaarsiiyaan ilaa 350 mayl-badeed. Qodobka Article 76 ee Xeerka Xadaynta Badaha waxa uu si qeexan u sheegaya macluumaadka looga baahan yahay dalalka leh xeebaha si loogu kordhiyo ballaca badda ay xuquuqda u leeyihiin. Waxaa loo baahan yahay cabbir ka soo bilaabanaya Xeebta dalka ilaa 350nmi (648 km) oo dhanka badda ah. Dhulbadeedka Soomaalia Territorial Sea (200 mayl-badeed) Wixii ka dambeeyey 2009 waxaa loo ogol yahay in ay ku darsato 150 nautical mile oo dheeraad ah.Xeerka badaha Soomaaliya: Territorial Waters (200 nm) Dalka Soomaaliya dhul-badeedkeeda waxaa qeexaya xeerka Law No. 37 oo soo baxay 1972, xeerkaas oo Soomaalidu aysan marna ka tanaasulin. Islamarkaasna 1982 iyo 1989 waxay Soomaaliya saxiixday xeerka badaha ayadoo waafajineysa xeerka 1972 oo aysan ka tanaasulin. Waa maxay xigmadda halkaas ku jirtaa? Waa arrin raad ku leh hab-fikradii taariikhda fog ee soo kala horjeedey ee Mare Clausum (closed sea – oo ah bad gaar kuu ah) iyo Mare liberum (high seas ama free sea – oo ah bad la wadaago). Waxaa jira in xeerarka badahu ay asal ahaan salka ku hayaan in dawladaha itaalka roon, sida gumaystayashii reer Yurub, ay ka dhaadhiciyeen caalamka inaan badda dalku leeyahay ee Territorial Waters laga badin 3 mayl-badeed, markii dambena layiri 12 mayl-badeed. Arrintaas 1970-naadkii si ay dalalkii itaalka roonaa ugu qanciyaan dalalkii loo aqoon jirey Dunida Saddexaad, haddase loo yaqaan dalalka soo koraya, ayaa waxaa loo soo bandhigay hab-fikirka aagga dhaqaalaha EEZ oo ah 200 mayl-badeed oo dalalku khayraadka kala bixi kartaan, laakiin loo sheegay in aaggaasi yahay lala leeyahay oo maraakiibta dagaalka ee dalalka kale mari karaan. Waxaana markaas la yiri aagga aan la idiin soo dhaafi karin Territorial Waters waa 12 nm oo dhulkiina ka mid ah. Dalal ay Soomaaliya ka mid tahay oo loo bixiyey Territorialist States, waxay ku adkaysteen in 200 mayl-badeed ay u tahay Territorial Waters oo ah dhul-badeed ay leeyihiin oo aan lagu soo xad gudbi karin, halkii ay ka noqon lahayd EEZ oo ah aagga dhaqaalaha oo keliya. Bishii September 16, 2011 ayaa shir waddama Bariga Afrika oo lagu qabtay Seychelles waxaa lagu soo bandhigay in badda Soomaaliya lagu soo koobo 12 mayl badeed, markaa ayaa Faarax Qare, oo ahaa taliyaha Ciidanka Badda Soomaaliya, waxa uu kulankii ka dalbaday in arrintaas cudurdaar laga bixiyo, waxana uu u qeexay in badda Soomaaliya tahay Territorial Waters oo ah 200nm. Waxana uu intaas raaciyey in Soomaaliya ay saxiixday xeerka badaha Adduunka ayadoo aan ka tanaasulin xeerka Law No. 37. Qoraalkii Faarax Qare waxaa ka mid ah ahaa tuducdan: “By and with the signature and ratification of UNCLOS (as country No. 40), Somalia became a signatory to the United Nations Common Law of the Sea (UNCLOS), but under the reservation that Somalia Law No. 37 (territorial waters) would be respected (“notwithstanding the stipulations of Somali Law No 37 of 1972 concerning Somalia’s territorial waters), while the provisions that the 200nm EEZ (exUNCLOS) would apply for the protection of the Somali economic interest in addition.” Waxaana Faarax Qare sheegay in beesha caalamu ay tixgelinjireen xeerka Law No. 37 ee Soomaaliya, dhulbadeedka (Teeritorial Wates) uu yahay 200 nm. Marka loo fiirsado Dhammaan Qaraarradii Qarammada Midoobey ka soo baxay 2008 ee ku saabsanaa in ciidamada shisheeye geli karaan badda Soomaaliya waxa ay ka hadlayaan ama qeexayaan dhammaantood waa TERRITORIAL WATERS. Eeg UN Resolutions 1814 (2008), 1816 (2008), 1838 (2008), 1846 (2008) iyo 1851 (2008) – kulli waxay ka hadlayaan Somalia Territorial Waters. Sidoo kale December 31, 2008 markii Nairobi ay xukuumaddii Nuur Cadde heshiiska la galay reer Yurub, heshiis oo uu Nairobi ku saxiixay Wakiilka Soomaaliya u fadhiya Kenya (Cali Ameeriko) iyo Midowga Yurub, kaas oo ciidamo ka socda Yurub (EURAVFOR) u ogolaanayey in ay galaan Dhul-badeedka (Territorial Waters) – ufiirso halkaas: Waxaa heshiiska lagula galay in ay geli karaan Territorial Waters, dhul iyo cir, lamana xusin wax EEZ ah. Soomaaliya Weligeed Kama tanaasulin 200 nm oo Territorial Waters ah Waxay ahayd 1960 markii ay Soomaaliya Dastuurkeeda ku qeexday in dhulkeeda xorta ah uu soo hoos gelayo Dhul-badeedka (Territorial Sea). Sannadkii 1967 ayaa Soomaaliya fogaantii xadka Territorial Sea ee ahaa 12 mayl-badeed ee gumaystayaashii dejiyeen waxay ka dhigtay 200 mayl-badeed (370.4km) oo ah Territorial Sea. Markii socdeen shirarkii loogu gogol dhigayey xeerka badaha adduunka, waxaa Soomaaliya ka mid ahayd dalalka ka soo horjeedey hab-fikirka EEZ, kuna dheganaa nidaamka Territorial Waters oo ah 200nm. Sida shirkii ay ka soo qaban qabiyeen AALCC ee Accra Ghana (1970), shirkii Colombo Sri Lanka (1971), shirkii Lagos Nigeria (1972). Waxaa xilligaas jirey dalal ay Kenya ugu horeyso oo u ololaynayey EEZ-ka. Waxaa doodii meel kulul gaarey August 1972 markii Kenya ay guddigii Seabed Committee u gudbisey qoraal (draft) ay ku taageereyso hab fikirkii ahaa: In dhammaan dalalka dhul-badeedkooda territorial Waters lagu xadido 12 mayl-badeed, isla markaasna EEZ-ku noqdo 200 mayl-badeed si loo qanciyo dalalkii loo yaqaan Territorialist. Markaas ayaa Soomaaliya durbadiiba bishii xigtey ee September 1972 soo saartay sharciga Law No. 37, kaas oo qeexaya dhul-badeedka Soomaaliya in uu yahay Territorial Sea , kaas oo xoojinaya sharcigii Soomaaliya ay hore u soo saartay 1967 oo Badda Soomaaliya ku xadaynayay 200 mayl-badeed oo ah (TERRITORIAL SEA). In aan Soomaaliya weligeed ka tanaasulin Law No. 37 waxaa sii caddeeyey go’aan ay June 6, 2013 soo saareen Golaha Wasiirada DFS, kaas oo qeexay sidan “Xukuumada Federaaliga ah ee Soomaaliya waxay aqoonsan tahay sharciga qaran ee badaha Law No. 37. ee qeexaya dhererka xadka badda “territorial water” ee gaaraya 200 mayl-badeed iyo continental shelf .Waxay dawlada Soomaaliya ogolaatay xeerka badaha aduunka ee ay wax ka saxiixday 24kii Luuliyo 1989 ayadoo aan ka tanaasulin sharciga qaran.” Maxaa Soomaaliya ugu dheganayd hab fikirka Torritorial Sea oo ah 200nm Sababta ugu weyn ee ay madaxdii hore ee Soomaalidu ugu dhegganaayeen in Soomaaliya Territorial Waters uu yahay 200 mayl-badeed, waxay ahayd la xiriirta xornimada dalka, difaaca qaranka iyo dhaqaalaha dhul-badeedkaas oo khaas u ah shacabka Soomaaliyeed ee Allah ku abuuray badda dihin ee geeska Afrika. Arrintaas fahamkeeda oo xeel dheer waxaad ka fahmi kartaa marka aad akhridid labada qodob ee hoose oo kamid ah Xeerka Badaha Adduunka, qobodabaas oo kan hore khuseeyo Dhul-badeedka (Territorial Waters oo 200nm ah), kan labaadna Aagga Ganacsiga (EEZ): Qaybta (PART II) ee xeerka Badaha Adduunka oo ku saabsan Dhul-badeedka (TERRITORIAL SEA) waxa ka mid ah: Qodobka (Article 2) ee xeerka badaha oo khuseeya Territorial Sea – waxa uu qeexayaa in xornimada dalka xeebta leh ay sharci ahaan gaarsiisan tahay dhul-badeedka (Territorial Sea) iyo hawada ka saraysa Territorial Sea iyo dhulka ka hoose badda ee Territorial Sea. (Xornimada dalku waxay gaarsiisan tahay dhulka iyo dhul-badeedka (Territorial Sea) iyo hawada ka saraysa iyo dhulka ku hoos jira badda). UFIIRSO HALKAAS: Aaggaas dalka ayaa mulkiyad u leh, meel aad mulkiyad u leedahayna wixii ku jira adiga ayaa iska leh oo cid kale kulama leh. Dhaqaalihiisa adigaa leh. Laguma soo xad gudbi karo. Qaybta (PART V) ee xeerka badaha Adduunka oo ku saabsan Aagga Dhaqaalaha EEZ (EXCLUSIVE ECONOMIC ZONE), waxaa ka mid ah: Qodobka (Article 56) ee xeerka badaha oo khuseeya EEZ – waxa uu qeexaya in dalalka xeebaha leh, marka laga hadlayo EEZ (Exclusive Economic Zone) ay xaq u leeyihiin in ay aaggaas ka faa’iidaystaan khayraadkiisa, sahamin ka samaysan karaan, khayraadka halkaas ku jira maarayn karaan. Qodobka (Article 58) ee xeerka badaha oo khuseeya EEZ – waxa uu qeexayaa in dhammaan dalalka, ha noqdeen kuwo xeeb leh ama kuwo aan lahayn, waxay maraakiibtoodu mari kartaa aaggaas dhaqaalaha (EEZ) iyo hawada ka saraysaba, waxayna aaggaas badda hoosteeda dhigan karaan fiillooyinka (cables) iyo tuubooyin (pipeline) sida uu sii cadaynayo qodobka Article 87 ee xeerka badaha. Labadaas xeer ee sare waxaa ku qeexan haddii Soomaaliya aqbali lahayd hab-fikirka EEZ, oo la dhehi lahaa qaata 200 nm oo EEZ ah iyo 12 nm oo Territorial Waters ah, markaas meel xeebta u jirta 12 mayl-badeed ayaa dalalka deriska ah ee aan badda lahayn waxay marsan lahaayeen fiilooyiin iyo tuubooyin aysan Soomaalida kala tashan. Laakiin madaxdii Soomaalida ee xilligaas waxay lahaayeen aragti xeel dheer, waana sababta keentay in la loodin waayey xeerka Law No. 37. Waxaa xusid mudan Soomaaliya keli kuma aha lahaanshada xeer baddeeda oo Territorial Sea ku xadaynaya 200 mayl-badeed. Waxaa ku weheliya dalal kale oo ku yaal Latin America iyo Afrika. (Eeg shaxda hoose oo muujinaysa qaar ka mid ah dalalkaas, iyo sharciyada ay ka soo saareen Territorila Waters.) Peru waxay xeerkaas ku qoratay Dastuurka. Faafin: SomaliTalk

Nairobi (Caasimada Online) – Muranka ku saleysan Badda ee ka dhaxeeya dalalka Kenya iyo Soomaaliya ayaa saacaddihii ugu dambeeyay Xoogeystay, waxaana taasi ay cabsi weyn ku abuurtay Ganacsatada Soomaaliyeed ee Sanadyadii ugu dambeeyay maalgalin weyn ku sameeyay Magaalada Nairobi ee Caasimadda dalka Kenya. Welwelka ugu badan ayaa yimid ka dib warkii kasoo baxay wasiirka arrimaha dibadda ee Kenya, Monica Juma oo sheegtay in ay jiri karto cunaqabateyn ay ku soo rogaan Soomaaliya, taasoo ku xiran hadba sida ay noqoto jawaabta ay xukuumadda Muqdisho ka bixiso sharraxaadda laga sugayo. Qaar ka mid ah Ganacsatadda Soomaaliyeed ee ku sugan Magaalada Nairobi ayaa sheegay in ay qabaan welwel ku aadan in uu saameeyo Xiriirka sii xumaanaya ee Soomaaliya iyo Kenya. Dadka ganacsiyadda waa weyn ku leh Magaalada Nairobi, waxaa ka mid ah Xildhibaano iyo Wasiir ka tirsan dowladda, kuwaasoo si joogto ah u tagga Nairobi. Qaar ka mid ah Duplomaasiyiinta Soomaaliyeed ayaa aaminsan in cunaqabateynta Kenya ay noqon karto mid lagu soo roggo shakhsiyaad heysta dhalashada Kenya, islamarkaana xilal ka haaya dowlada dhexe ee Soomaaliya. Caasimada Online Xafiiska Nairobi caasimada@live.com

Gedo (Caasimada Online)-Wararka aan ka heleyno xuduuda dalalka Kenya iyo Soomaaliya ayaa sheegaya in xubno ka tirsan Al Shabaab ay ku dhinteen qarax gaari oo ka dhacay gobolka Gedo. Saraakiisha ciidamada dowladda Soomaaliya ayaa sheegay in qaraxa gaariga uu ka dhacay deegaanka Ceelcade ee gobolka Gedo, waxaana la sheegay in gaariga uu marayay wadada. Ku dhawaad 10 ruux oo ka tirsan Al Shabaab ayaa la sheegay inay gaariga saarnaayeen, waaxaana nooca gaariga la sheegay inuu ahaa midka loo yaqaan Qooqan. Al Shabaab wali kama aysan hadlin khasaaraha kasoo gaaray qaraxa gaariga, balse saraakiisha ciidamada dowladda ayaa sheegay in xubno kamid ah Al Shabaab ay ku dhinten qaraxaasi. Ma jirto ilo wareedyo ka madax banaan Saraakiisha Militariga dowladda Gobolka Gedo oo warkaan xaqiijinaya. Saraakiisha ciidamada dowladda ayaa sheegay in qaraxa uu ahaa mid dhulka horey loogu aasay, kaasi oo haleelay gaariga ay la socdeen xubnaha ka tirsan AL Shabaab. Caasimada Online Xafiiska Gedo Caasimada@live.com

Waxaa meel xasaasi ah mareeysa xiisadda diblomaasiyadeed ee ka dhalatay go’aankii qar iska tuurka ahaa ee ay qaadatay Dowladda Kenya oo ay dad badani la yaabeen. Marka aad si guud u eegto ra’yul caamka Kenya iyo shacabkooda waxay aad u hadal hayaan arrimo aan xiriirba la lahayn kiiska, sida ay inay martigeliyeen qaxooti fara badan oo Soomaali ah, taasoo ay la yaab tahay inay xitaa ku jirtey qodobbadii kasoo baxay Dowladda Kenya. In ay Somalia bad dheer oo aysan wax ku qabsan leedahay, in ay ka qayb qaadanayaan wax ay ku sheegeen xasilinta Somalia, inay abaal badan ku leeyihiin Soomaalida oo ku nool Kenya, kuwaasoo ah arrimo aan gebi ahaanba u qiil samaynaynin inaad sheegato qayb ka mid ah dal kale. Waxaa jirta arrin kale oo ay Kenya u aragto kaar ay ciyaari karto, waana inay Soomaalida qaybiso, adigoo weliba arkaya siyaasiyiin iyo shacab la bareeraya arrintaasi. Arag warka uu soo qoray ninkan oo ah mid aad u neceb Soomaalida Midda ugu darani waa inay la macaamilayaan gobollada Somaliland (oo doonaysa inay Somalia ka go’do) iyo Puntland oo siyaasad ahaan ogol ka mid ahaanta DF Somalia, balse wadata siyaasado ay dad badani doodo ka keenaan danta ugu jirta shacabka, sida isku taagidda DF ama go’aanadeeda la khilaafo. Beri dhowayd markii ay isku dheceen Imaaraadka iyo Somalia, waxay sidoo kale si cad u sheegeen inay sii wadayaan xiriirka gobolladaasi, tiiyoo ay jirto inaysan Somalia isku raacin arrintaasi. Haddaba, iyadoo aan la eedaynaynin shacabka Soomaaliyeed ee ku dhaqan gobolladaasi oo ay ku jiraan dad badan oo aan arrintan ogolayn, isla markaana ay arrintani mid siyaasadeed oo kasoo fuleeysa horseedka siyaasadeed ee gobolladaasi waxaa la is waydiin karaa hal arrin: MAXAY TAHAY DANTA GOBOLLADAAS UGU JIRA IN LOO ISTICMAALO BURBURINTA DANAHA SOMALIA OO AY KA MID YIHIIN? Waa inay su’aashaa sare ay si wanaagsan uga baaraan degaan dadka faraha badan ee waxgaradka ah ee gobolladaasi ku dhaqan oo ay dadka go’aamada u gaara hor dhigaan inaysan sax ahayn in ay gobolladooda ka dhigaan duke cambaar leh, jeer ay dalalkii dibeddu ay Dowladda Somalia ku baqa maalaan waxaannu la xiriiraynaa gobolladaasi. Taasoo la micne ah ”idinma wada rabo, balse waxaan haysannaa kuwo idinka mid ah oo nagu caawinaya lugooyadiinna!”, taasoo aan u cuntamin una qalmin shucuubta waddaniga ah ee gobolladaasi ku nool. Maxay tahay danta gobolladaas ugu jira in loo isticmaalo burburinta danaha Somalia oo ay ka mid yihiin? Waa inay su’aashaa sare ay si wanaagsan uga baaraan degaan dadka faraha badan ee waxgaradka ah ee gobolladaasi ku dhaqan oo ay dadka go’aamada u gaara hor dhigaan inaysan sax ahayn in ay gobolladooda ka dhigaan duke cambaar leh, jeer ay dalalkii dibeddu ay Dowladda Somalia ku baqa maalaan waxaannu la xiriiraynaa gobolladaasi. Taasoo la micne ah ”idinma wada rabo, balse waxaan haysannaa kuwo idinka mid ah oo nagu caawinaya lugooyadiinna!”, taasoo aan u cuntamin una qalmin shucuubta waddaniga ah ee gobolladaasi ku nool. #SomaliaVsKenya Apart from thorny shrubs and dusty roads, what else does Somalis and Somalia have!? These people should be told to eat first! Mogadishu itself is an estate when compared to Nairobi — Morientez Kabora (@SMkabora) February 17, 2019 Waloow ay Soomaaliya xiisaddan ka istaagtey isku moowqif siyaasadeed markii ugu horreeysey tan iyo muddo dheer, ama ay ka aamuseen qaar badan oo arrimahan ka hadli jirey dhinacna qaadan jirey, misna waxaa muhim ah in cid kasta oo Soomaali ah (oo ay ku jiraan xitaa kuwa maanta ka baxsan xad beenaadka Somalia), in aannu isku khaanad ku jirno umad ahaan oo aysan jirin cid nakala jecel, marka laga soo tago in la isku kaaya jebiyo, oo aan deeto wada jabno. Gobolladaas aannu xusnay iyo kuwa kale ee ka tirsan DF Somalia, waa in lagu dhaqaa siyaasad u dan ah dadka Soomaaliyeed oo ay dantu isku khasbeeyso (maya mid u danaynaysa dhowr siyaasi), haddii ay madaxdu taa diiddaan si ay dano gaar ah u gaaraanna, ma jiraan wax shacabka Soomaaliyeed ku khasbaya inay raacaan siyaasad dan seejinaysa iyaga isla markaana dhabar jebinaysa dalkooda una danaynaysa duul iyo dalal kale. Qaybta Tifaftirka: Hadalsame Media

Waxaa bilihii lasoo dhaafay hoos u dhac weyn ku imaanayey Suuqa dalka Imaaraadka Carabta gaar ahaan Mandaqada Dubai oo uu hada ka jiro dhaqaale burbur baaxadleh oo saameyn ku yeeshay mashaariic waaweyn oo horey loo qorsheeyey. Waxaa si weyn hoos ugu dhacay suuqa Dubai, hoos u dhacan ayaa gaarayey in dhaw 30% marka loo eego bilihii hore ee sanadkii tagay 2018, wuxuuna noqonayaa hoos u dhacan ku yimid suuqa Dubai kii ugu weynaa ee in mudda ah soo wajaha maamulkaasi, waxaana xusid mudan in suuqa Dubai uu weli hoos usii dhacayo. Dhaqaalaha Dubai ayaa ah mid intiisa badan ku dhisan; Ganacsiga shirkadaha canshuur dhaafka loo sameeyey, Transport iyo Dalxiiska, dhamaan illahan dhaqaalaha ayaa waxa ku yimid hoos u dhac weyn. Markii ugu horeysay taariikhda ayaa la sheegay inay ka bateen dadka isaga cararaya magaalada Dubai kuwa halkaasi usoo shaqo tagaya, arrintaasi oo la xariirta burburka dhaqaalee ee sii socda. 90% dadka ku nool Dubai ayaa ah ajaanib usoo shaqo tagay kuwaasi oo hada in badan oo kamid ah isaga guuraya magaaladaasi, waxayna taasi si toos ah u saameysay shirkadaha guryaha Kireeya, hotelada, dukaanada iyo Iskuulada. Shirkadaha dhismaha ee xaruntooda tahay Dubai ee dhisay inta badan daaraha dhaadheer ayaa sanadkii tagay khasaaraya 40%. Kadib markii ay waayeen cid ka kireysata ama ka gadata dabaqyo badan oo ay dhiseen. Hoos u dhaca Muxuu salka ku hayaa? Arrimaha saameeyey dhaqaalaha Dubai waa kuwo kala gedisan oo ay kamid yihiin xiisada xiligan ka dhex taagan Dalalka Khaliijka iyo xayiraadii la saaray dalka Qatar. Qatar iyo IRAN Xiriirka Ganacsi ee Qatar iyo Dubai ayaa ahaa mid xoogan kahor intaan lasoo rogin xayiraadii Sacuudiga iyo Imaaraatiga saareen Doha. Dekadda Dubai ee [Jabal Cali] ayaa ahayd mid si weyn ugu adeegi jirtay suuqa Qatar. Waxayna Dubai dhumisay suuqii ay lacagta badan ka heli jirtay ee Qatar. Waxaa middaas usii dheer xiisada hada ka dhex taagan Imaaraadka iyo IRAN oo maalgashi badan ku lahayd suuqa Dubai. Tujaarta iyo Siyaasiyiinta Iran ayaa horey lacag badan u gelin jiray Dubai. Shidaalka iyo Canshuurta Dubai waxay sidoo kale ahayd halka ay lacagta badan ku baxshaan tujaarta Boqortooyada Sacuudiga, dakhligaasi ayaa sidoo kale hoos u dhacay kadib ololihii uu bilaabay Maxamed Bin Salmaan ee la dagaalanka musuq maasuqa. Waxaa sidoo kale hoos u dhacay Qiimaha shidaalka oo horey u kabi jirtay dakhliga dowlada Dubai, arrintaasi oo keentay in Dubai ay soo rogto Canshuurta VAT 5% bishii Janaayo 2019, canshuurtan ayaa keentay inay baxsadaan shirkado badan oo horey Dubai xarumo uga dhigtay. Imaaraadka ayaa sidoo kale canshuur dul dhigay shirkadaha Tubaakada & Sigaar (100%) iyo cabitaanada (50%). Hay’ada IMF ayaa kula talisay Imaaraadka inay soo rogaan canshuuro si ay u kabaan hoos u dhaca ku yimid dakhligii ay ka heli jireen batroolka. Shirkadaha waaweyn ee dhismaha ayaa hada joojiyey mashaariic badan oo ay wadeen oo lagu dhisayey guryo iyo xarumo cusub, kadib markii la waayey cid ka gadata. Mashaariicda ugu waaweyn ee hada socda ayaa u badan kuwa loo dhisayo Suuqa Dubai 2020 EXPO, balse waxaa la filayaa in marka ay dhamaato xafladaasi EXPO ay inta badan xarumaha la dhisay ay faaruq noqon doonaan. Xiisada Mushaharaadka Hoos u dhaca dhaqaale ee yimid ayaa sidoo kale keenay in Imaaraatiga uu bixin waayo mushaharaadka in badan oo kamid ah shaqaalaha dhulkaasi ka shaqeeya ee ajnabiga ah, xili magaalooyinka Dubai iyo Abu Dhabi ay yihiin magaalooyinka ugu qaalisan dalalka Carabta dhinaca nolosha. Mashaariicdii Berbera iyo Bosaso Shirkada DP World oo iyadu laga leeyahay imaarada DUBAI ayaa horey ugu guuleysatay inay heshiis kula wareegto dekaddaha Berbera iyo Bosaso, heshiisyadaasi oo ay la gashay Xukuumadihii hore ee Puntland iyo Somaliland. Balse waxaan illaa iyo hada lagu guuleysan in shirkadaasi ay wax weyn ka fuliso balanqaadkeedii ahaa balaarinta labadaas dekaddood oo aan illaa iyo hada waxna laga qaban. Somaliland oo todobaadyadan gorgortan cusub kula jirtay Shirkada DP World ayaa codsatay in la fuliyo balanqaadkii horey shirkadaasi u sameysay, waxaana la yaab noqotay kadib markii xukuumada Muuse Biixi ay sheegtay inaysan jirin wax qoraal iyo hab-raac ah oo ay ka heshay xukuumadii ka horeysay ee la xariirta qodobada ay xukuumadii Siilaanyo iyo DP world ku heshiiyeen. Waxaan sidoo kale weli lasoo bandhigin qoraalka iyo qodobadii ay ku heshiiyeen xukuumadii hore ee Puntland ee Madaxweyne Gaas iyo DP World oo iyadu maamusha shirkada P&O ee lagu wareejiyey dekadda Bosaaso. Fashilka ku yimid fulinta wajigii hore ee dhismaha dekaddaha Berbera iyo Bosaso ayaa lala xariirinayaa hoos u dhaca dhaqaale ee ku yimid mandaqada Dubai, burburkaasi dhaqaale oo la filayo inuu sii socdo maadaama ay hada shirkado badan ka guurayaan dhulkaasi taasi oo hoos usii ridi doonta dakhliga soogala imaarada Dubai iyo shirkadaheeda. Maxamed Cismaan Horseed Media