-
Content Count
209,983 -
Joined
-
Last visited
-
Days Won
13
Content Type
Profiles
Forums
Calendar
Everything posted by Deeq A.
-
New York (Caasimada Online) – Xoghayaha Guud ee Qaramada Midoobay, António Guterres, ayaa Jimcihii ku dhawaaqay in James Swan, oo u dhashay Mareykanka, dib loogu magacaabay Wakiilkiisa Gaarka ah ee Soomaaliya iyo Madaxa Hawlgalka ku meel-gaarka ah ee Qaramada Midoobay ee Soomaaliya (UNTMIS). Ku dhawaaqistan ayaa muujineysa sida ay Qaramada Midoobay uga go’an tahay inay sii waddo taageerada ay siineyso Soomaaliya xilligan kala guurka siyaasadeed ee muhiimka ah, ayaa lagu yiri bayaan ka soo baxay Guterres. Mr. Swan, oo ah diblomaasi khibrad sare leh oo si qoto dheer ugu howlanaa xaaladaha siyaasadeed ee murugsan ee Afrika, ayaa tan iyo bishii Maajo 2024 si ku meel-gaar ah u hayay xilka Wakiilka Gaarka ah ee Qaramada Midoobay ee Soomaaliya iyo Madaxa UNSOM/UNTMIS. Xoghayaha Guud ayaa uga mahadceliyay Mr. Swan dadaalkiisa wuxuuna soo dhoweeyay go’aankiisa ah inuu sii hoggaamiyo dadaallada Qaramada Midoobay ee Soomaaliya. Doorka QM ee Soomaaliya Qaramada Midoobay waxay Soomaaliya ka shaqeyneysay tobannaan sano, iyadoo taageeraysay nabadda, amniga, iyo horumarka, xilli ay dalka ka jireen colaad iyo xasillooni darro daba dheeraatay. Hawlgalka Qaramada Midoobay ee Taageerada Soomaaliya (UNSOM) ayaa la aasaasay 2013 si loo taageero geeddi-socodka siyaasadeed ee dalka, oo ay ku jiraan horumarinta hay’adaha dimoqraadiga ah, kor u qaadista xuquuqda aadanaha, iyo isku-dubaridka gargaarka caalamiga ah. Dhowaan, UNSOM ayaa si rasmi ah ugu guurtay Hawlgalka ku meel-gaarka ah ee Qaramada Midoobay ee Soomaaliya (UNTMIS), taasoo ka tarjumaysa baahiyaha isbedbedelaya ee dalka iyo diiradda la saarayo taageeridda dadaallada dhismaha dowladnimada, dib-u-habaynta amniga, iyo diyaarinta doorashooyinka soo socda. “Waqtigan xasaasiga ah” ee uu xusay Xoghayaha Guud, waxa ay u badan tahay inuu tixraacayo dadaallada socda ee lagu xoojinayo nabadda iyo xasilloonida, la tacaalidda xaaladaha adag ee siyaasadeed, iyo wax ka qabashada caqabadaha waaweyn sida khatarta Al-Shabaab. Swan: Diblomaasi khibrad badan Mr. Swan wuxuu xilkan muhiimka ah la yimaadaa waayo-aragnimo ballaaran oo uu ka soo kasbaday shaqooyin diblumaasiyadeed oo uu ka soo qabtay dalal Afrikaan ah oo maraya marxalado kala guur siyaasadeed. Kahor xilalkiisii Wakiilka Gaarka ah ee Soomaaliya (2019–2022 iyo tan iyo Maajo 2024), wuxuu ahaa Safiirka Mareykanka ee Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ah ee Congo (DRC) intii u dhaxeysay 2013–2016 iyo Wakiilka Gaarka ah ee Soomaaliya intii u dhaxeysay 2011–2013. Sidoo kale, wuxuu ka soo shaqeeyay Safaaradda Mareykanka ee Jabuuti intii u dhaxeysay 2008–2011. Shaqadiisii hore ee dowladda Mareykanka waxaa ka mid ahayd inuu ahaa Ku-xigeenka Xoghayaha Arrimaha Dibadda ee Arrimaha Afrika (2006–2008) iyo Agaasimaha Falanqaynta Afrika ee Waaxda Cilmi-baarista iyo Sirdoonka ee Wasaaradda Arrimaha Dibadda Mareykanka (2005–2006). Mr. Swan sidoo kale wuxuu xilal diblumaasiyadeed ka soo qabtay dalal ay ka mid yihiin DRC, Jamhuuriyadda Congo, Soomaaliya, Cameroon, Nicaragua, iyo Haiti, taasoo muujineysa sida uu muddo dheer ula tacaalay xaalado adag oo caalami ah. Mr. Swan wuxuu haystaa shahaadooyin sare oo uu ka qaatay Jaamacadaha Georgetown, Johns Hopkins, iyo National War College ee Mareykanka. Aqoontiisa sare ee luqadaha Ingiriiska iyo Faransiiska ayaa u sahlaysa inuu si fudud ula xiriiro dhinacyada gobolka ee uu la shaqeeyo.
-
Baydhaba (Caasimada Online) – Faah-faahino dheeraad ah ayaa kasoo baxaya howlgal qorsheysan oo xalay ciidamada Nabad-sigidda, qaybtooda Koonfur Galbeed ay ka sameeyeen gudaha magaalada Baydhabo ee xarunta gobolka Baay. Howlgalka ayaa waxaa horkacayay taliyaha ciidanka NISA ee gobolka Baay, Kabtan Cabdifitaax Isaaq Aadan, waxaana laga sameeyay xaafadaha magaalada Baydhaba. Taliyaha oo la hadlay warbaahinta ayaa sheegay in ujeedka uu ahaa amni xaqiijin, maadaama loo diyaar garoobayo munaasabadda Ciidul-fitriga oo saacado uun ay ka harsan yihiin. Sidoo kale ciidamada ayaa baarayay gaadiidka iyo mootooyinka isaga kala gooshayo xaafadaha magaalada, si ay ula socdaan dhaq-dhaqaaqa guud ee amniga. Intaasi kadib taliye Cabdifutaax Isaaq Aadan oo ay helinayeen saraakiil kale oo ka tirsan laamaha amniga ayaa kormeeray suuqyada magaalada Baydhaba, iyaga oo xog wareystay ganacsatada iyo shacabka dukaameysanayay. Waxaa kale oo uu farrii culus u diray shacabka oo uu ugu baaqay inay ka gacan siiyaan nabad-gelyada deegaanka, si looga hortago wax kasta oo halis ah ku amniga. Baydhaba ayaa waxaa mararka qaar dilal iyo qaraxyo ka fuliso kooxda Al-Shabaab, inkastoo maalmihii u dambeeyay ay xaaladdeedu ahayd mid deggan. Sidoo kale, magaaladan oo xarun KMG u ah dowlad goboleedka Koonfur Galbeed ayaa ku jirta go’doon, maadaama ay ku hareereysan yihiin xubnaha kooxda Al-Shabaab. Koonfur Galbeed ayaa hadda dareemeyso culeys ay ku hayaan maleeshiyaadka Al-Shabaab, maadaama ay ka haystaan deegaanno badan oo ka tirsan gobollada Shabeelaha Hoose, Baay iyo Bakool ee maamulkaasi. Waxaa sidoo kale, xaaladda sii culeeyay markii Al-Shabaab badan oo lagu jabiyay dagaalka ka socda Shabeelaha Dhexe ay u firxadeen deegaannada maamulkaasi, gaar ahaan gobollada Baay iyo Bakool, sida ay horay shaaciyeen saraakiisha amniga.
-
Nabad-sugidda iyo Sirdoonka Qaranka ee NISA, iyo Ciidanka Xoogga Dalka oo iskaashanaya ayaa howlgal duqeyn ah oo ay ka fuliyeen deegaanka Geelgub ee Gobolka Shabeellaha Dhexe waxa ay ku dileen ilaa 21 xubnood oo isugu jiray dagaalamayaal iyo hoggaamiyaal ka tirsanaa Kooxda Alshabaab. Howlgalkan lagu beegsaday Kooxda Alshabaab ayaa u dhacay sidii loo qorsheeyay, iyada oo lagu guuleystay in hal goob lagu soo afjaro nolosha dhammaan xubnihii bartilmaameedku ahaa, sida lagu sheegay war qoraal ah oo ay hay’addu soo saartay. Hay’adda NISA ayaa dhanka kale, waxay dadka rayidka ah ugu baaqday in ay ka fogaadaan goobaha ay ku suganyihiin Alshabaab, maddaama la xoojiyay howlgalka dalka looga saarayo kooxdaas. Source: goobjoog.com
-
Boosaaso (Caasimada Online) – Diyaaradaha dagaalka Mareykanka ayaa mar kale duqeymo xoogan oo dhanka cirka ah ka fuliyay aagga buuraha Calmiskaad ee gobolka Bari, halkaas oo ay weli ku sugan yihiin xubno ka tirsan maleeshiyada kooxda Daacish. Sida ay ogaatay Caasimada Online, waxaa weerarkan dhanka cirka ah fuliyay Mareykanka oo beegsaday fariisimo ay Daacish ku lahaayeen agagaarka togga Miiraale, waxaana lasoo wariyay inuu jiro khasaaro lixaad leh oo la gaarsiiyay kooxda Daacish. Wararka ayaa sheegaya in duqeyntan lagu taageeray ciidamada Puntland oo weli howlgallo ka dhan ah argagixisada ka wada dhulka buuraleyda ah ee gobolka Bari. Ma jiro wax faah-faahin ah oo illaa iyo hadda kasoo baxay dhinaca Puntland oo ku aadan howlgalka maata ka dhacay halkaasi iyo duqeymaha xigay intaba. Sidoo kale, Mareykanka weli wax hadal ah kama soo saarin duqeyntaasi, waxaase inta badan uu faah-faahinta dib kasoo sheegaa marka uu fuliyo weerarka kadib, waana tan dahaareysa in xog dhammeystiran laga helo sida khasaaraha ka dhashay weerarkaas inta uu gaarsiisan yahay, cidda sida rasmiga ah loo beegsaday iyo haddii dad rayid ah wax gaareen. Duqeyntii u dambeysay ayuu Mareykanka 25-kii bishaan ka fuliyay togga Miiraale, waxaana lagu dilay tiro kamid ah dagaalamaayasha Daacish, kuwaas oo maydadkooda loogu tegay godadkii lagu duqeeyay. Ujeedka ugu wayn ee duqeymaha ayaa ah mid lagu cuuryaaminayo awoodda kooxda Daacish, si looga hortago inay ka firxato deegaannada ay howlgallada ka socdaan. Mareykanka ayaa kamid ah dowladaha waa weyn ee ka qayb-qaadanaya dagaalka Puntland ee ka dhanka ah kooxda Daacish, si looga saaro dhulka buuraleyda ah ee Bari, wuxuuna dhanka hawada ka taageeraa ciidamada Puntland ee dagaalka ka wada halkaas. Waxaa sidoo kale dagaalkan ku jira Isu Tegga Imaaraadka Carabta, oo isna duqeymo ku taageeraya ciidamada Puntland ee sii koraya buuraha ay ku dhuumaaleysanayaan xubnaha Daacish. Si kastaba ha ahaatee, Madaxweynaha Dowlad-Goboleedka Puntland, Siciid Cabdullaahi Deni, ayaa horay albaabada u furay cid walba oo gacan ka geysaneysa howlgallada ka dhanka ah Daacish ee maalmaha badan ka socda dhulka buuraleyda ah ee gobolka Bari.
-
https://qarannews.com/wp-content/uploads/2025/03/AQP1QkWzA01SVREsABAXteTIbUPKM4_sZDyg8udcC5eLi9gkJPscMz_-KfGTSpr7pk43SdOLvVIDv8oUBvL_cWu3.mp4 Qaran News
-
Somaliland furious over Somalia’s US base offer for Berbera
Deeq A. posted a topic in News - Wararka
Hargeisa, Somaliland – Somaliland’s Foreign Minister, Abdirahman Dahir Aden, has strongly rebuked Somalia’s offer of exclusive control over strategic assets to the United States, particularly the port and air base in Berbera, which lies within Somaliland’s territory. Speaking to Reuters on Friday, Aden dismissed the move as the action of a “corrupted regime” in Somalia, confidently asserting that the US is now prepared to engage directly with Somaliland. “What cooperation?” Aden questioned sharply. “The USA has long abandoned this failed entity called Somalia. The USA is now ready to deal with Somaliland, a nation that has proven itself to the world as peaceful, stable, and democratic.” He further underscored Somaliland’s strategic importance: “The USA is not foolish. They know precisely who holds the key regarding the Berbera port.” Somalia’s letter to Trump Aden’s forceful response follows the revelation of a letter, dated March 16 and reviewed by Reuters, from Somalia’s President Hassan Sheikh Mohamud to US President Donald Trump. In the letter, Mohamud proposed granting the US exclusive control over strategically vital locations, including air bases in Balidogle and Berbera and the ports of Berbera and Bosaso. Somalia’s rationale for the offer is reportedly to provide the United States with a more robust military presence in the Horn of Africa, aiding in its efforts to counter the persistent threat from Islamist militants operating in Somalia and the broader region. President Mohamud’s letter emphasized the strategic significance of these assets, arguing they “present a significant opportunity to strengthen American engagement in the region, guaranteeing uninterrupted military and logistical access while preventing the encroachment of external competitors in this crucial corridor.” However, the inclusion of Berbera in Somalia’s proposal is set to escalate already strained relations with Somaliland. Somaliland declared its independence from Somalia in 1991 and steadfastly opposed any suggestion of Somali sovereignty. Somaliland maintains effective control over Berbera and has actively sought international recognition for its independent status for over thirty years. As of now, Somalia’s foreign affairs and information ministers have not officially commented on the letter or Somaliland’s vehement reaction. The air base in Balidogle is located approximately 90 kilometers northwest of Mogadishu, Somalia’s capital, while the port of Bosaso is in the semi-autonomous state of Puntland. The contrasting claims over Berbera highlight the Horn of Africa’s enduring and complex political landscape. -
Türkiye’s decade-long engagement in Somalia has transcended the conventional contours of foreign aid, evolving into a sophisticated strategic partnership that prioritizes self-reliance, inclusivity, and long-term development. This multifaceted approach, born from a humanitarian response to the 2011 famine, has not only been instrumental in Somalia’s reconstruction but has also solidified Türkiye’s position as a pivotal power broker in the Horn of Africa. From Humanitarian Lifeline to Strategic Power Broker: The 2011 famine catalyzed Türkiye’s most significant humanitarian operation, serving as a springboard for a deeper, more strategic engagement. Recognizing the imperative for sustainable recovery, Türkiye transitioned from emergency relief to comprehensive state-building initiatives, bolstering Somalia’s institutions and fostering economic resilience. Unlike traditional actors who often rely on intermediaries, Türkiye has adopted a direct engagement model, forging robust partnerships with Somali authorities, local communities, and the private sector. This direct approach, coupled with non-conditional assistance and a strong emphasis on national ownership, has cultivated trust and goodwill. Key Pillars of Türkiye’s Strategic Engagement: Security Cooperation and Military Engagement: At the heart of Türkiye’s partnership lies its robust military commitment. The establishment of TURKSOM, its largest overseas military base in Mogadishu, underscores Ankara’s enduring commitment to Somalia’s security. This facility serves as a critical training hub for Somali security forces, reinforcing Türkiye’s role as a key security provider. Recent naval agreements, granting Türkiye authority to train Somalia’s navy and patrol its EEZ, further solidify its strategic maritime presence in the vital Gulf of Aden. Education and Capacity Building: Türkiye has made substantial investments in Somalia’s human capital through scholarship programs, vocational training, and knowledge transfer initiatives. This strategic investment has cultivated a generation of Somali leaders with strong ties to Türkiye, fostering long-term diplomatic and economic bonds. Economic Partnership and Infrastructure Development: Türkiye’s engagement extends beyond aid, focusing on fostering economic resilience. Infrastructure development, including roads, airports, and ports, has been a cornerstone of its strategy. Turkish companies have played a pivotal role in modernizing Somalia’s trade and transport networks, notably through the development of Mogadishu’s airport and seaport. The recent hydrocarbon exploration agreements signal deepening economic interdependence and reinforce Türkiye’s strategic footprint in Africa, where trade has surged from $5.4 billion in 2003 to $25.3 billion in 2020. Diplomatic and Mediation Efforts: Türkiye’s diplomatic engagement extends beyond bilateral relations, encompassing mediation efforts between Somalia and Somaliland and diplomatic interventions to reduce tensions with Ethiopia. High-level visits and multilateral engagements underscore Türkiye’s commitment to Somalia’s sovereignty and regional stability. Cultural and Humanitarian Ties: Türkiye’s influence is amplified by its cultural and humanitarian initiatives. Cultural exchanges, scholarships, and humanitarian aid have cultivated deep-rooted connections and solidified Türkiye’s image as a reliable partner. This strategic use of soft power has secured long-term goodwill and influence. Navigating Security Challenges: Türkiye’s strategic engagement faces persistent security challenges, primarily from Al-Shabaab. The group’s opposition to external influence has led to targeted attacks on Turkish projects and personnel, highlighting the inherent risks. However, Türkiye’s resilience and effective service delivery continue to undermine extremist narratives and bolster Somalia’s stability. Geopolitical Implications and Regional Influence: Türkiye’s growing influence in Somalia has profound geopolitical implications, reshaping the regional landscape and challenging traditional actors. By establishing a military and economic foothold, Türkiye is expanding its African outreach and positioning itself as a key maritime power in the Red Sea and Indian Ocean corridor. This aligns with Türkiye’s broader geopolitical ambitions in Africa, where it seeks to balance soft and hard power. Potential Constraints and the Road Ahead: While Türkiye’s engagement has been largely successful, potential economic constraints, stemming from currency fluctuations, inflation, and the pandemic, necessitate careful monitoring and adaptive strategies. Conclusion: Türkiye’s engagement in Somalia represents a unique and impactful strategic model. By seamlessly integrating humanitarian aid, development, security cooperation, and strategic diplomacy, Türkiye has solidified its role as a key player in Somalia’s reconstruction and amplified its global influence. Despite security and economic challenges, the enduring nature of this partnership suggests a continued positive impact on Somalia’s future and Türkiye’s geopolitical standing. About the Author Prof. Abdinasir Ali Osman is a highly respected senior researcher, consultant, and trainer with over 35 years of experience in the humanitarian, development, and institutional capacity-building sectors. His career spans across the private, public, and non-profit sectors, where he has played a critical role in shaping policies, building institutions, and implementing large-scale programs in Somalia and beyond. As a leading expert in humanitarian, governance, peacebuilding, and development, Prof. Osman has dedicated his life to advancing local capacity, institutional resilience, and sustainable development. His work has influenced policy decisions, empowered young professionals, and strengthened governance frameworks in fragile and conflict-affected environments. You can reach him through email: ipi2024@hotmail.com
-
Swan reappointed to head UN Transitional Mission in Somalia
Deeq A. posted a topic in News - Wararka
New York, NY – United Nations Secretary-General António Guterres announced on Friday the reappointment of James Swan of the United States as his Special Representative for Somalia and Head of the United Nations Transitional Assistance Mission in Somalia (UNTMIS). The announcement signifies the UN’s continued commitment to supporting Somalia through a crucial period of political transition. Mr. Swan, a seasoned diplomat with a distinguished career focused on complex political situations in Africa, has been serving as the acting Special Representative for Somalia and Head of the United Nations Assistance Mission in Somalia (UNSOM)/UNTMIS since May 2024. The Secretary-General expressed his appreciation for Mr. Swan’s dedication and welcomed his decision to continue leading the UN’s efforts in the country. UN’s longstanding engagement in Somalia The United Nations has maintained a significant presence in Somalia for decades, supporting peace, security, and development in the face of prolonged conflict and instability. The United Nations Assistance Mission in Somalia (UNSOM) was established in 2013 with a mandate to support the country’s political process, including the development of democratic institutions, the promotion of human rights, and the coordination of international assistance. More recently, UNSOM transitioned into the United Nations Transitional Assistance Mission in Somalia (UNTMIS). This shift reflects the country’s evolving needs and a renewed focus on supporting Somalia’s state-building efforts, security sector reform, and preparations for future elections. The “critical period” mentioned by the Secretary-General likely refers to ongoing efforts to consolidate peace and stability, navigate complex political dynamics, and address persistent challenges such as the threat from Al-Shabaab. Swan: A diplomat with deep experience in the Region Mr. Swan brings a wealth of experience to this critical role. His career includes extensive work in various African nations undergoing complex political transitions. Prior to his current and previous roles as Special Representative for Somalia (2019-2022 and since May 2024), he served as the United States Ambassador to the Democratic Republic of the Congo (DRC) from 2013 to 2016 and as Special Representative for Somalia from 2011 to 2013. He also held the US Ambassador to Djibouti position from 2008 to 2011. His earlier career within the US government includes serving as Deputy Assistant Secretary of State for African Affairs (2006-2008) and Director of African Analysis in the US State Department’s Bureau of Intelligence and Research (2005-2006). Mr. Swan has also held diplomatic assignments in the DRC, the Republic of the Congo, Somalia, Cameroon, Nicaragua, and Haiti, demonstrating a longstanding engagement with challenging international environments. Mr. Swan holds advanced degrees from Georgetown University, Johns Hopkins University, and the National War College in the United States. His fluency in English and French further enhances his ability to engage with various regional stakeholders. -
Breaking News: It’s official—Turkey has finalized an agreement to establish Somalia as its protectorate by deploying up to 5,000 SADAT special forces, akin to the Wagner Group in Turkey. This strategic move aims to thwart Al-Shabaab’s advances on Mogadishu and ensure that Hassan Sheikh remains in power through martial law. Military intelligence and diplomatic sources have confirmed the latest security arrangement awarded to the Erdogan government by Hassan Sheikh, which includes the following key points: 1. Hassan Sheikh will dismiss Prime Minister Hamza, dissolve the current government and parliament, and create a Government Council comprised of 25 individuals to oversee Somalia for the next five years. 2. The Turkish government, under Erdogan, will deploy 5,000 SADAT special forces to secure Mogadishu initially, push back Al-Shabaab, and implement martial law. 3. Hassan Sheikh and his new council of 25 will resort to imprisoning or assassinating key opposition figures who resist the new martial law. 4. Turkey’s renewed support for Somalia is likely to resonate positively with locals in Mogadishu, reminiscent of the Turkish presence during the 2011 famine. 5. As part of the Ankara deal, Ethiopia may support Turkey’s protectorate by sending troops to the Jubbaland region. 6. Hassan Sheikh has awarded new covert concessions, including lucrative oil deals, resource rights, and military and naval bases. However, the challenges posed by this political shift, reminiscent of the 1969 Siad Barre coup or the Siad Barre fall in the 1989/90s, are significant: 1. Al-Shabaab has already stationed 9,000 troops within Mogadishu and its surroundings, with reinforcements of up to 8,000 expected to launch assaults, potentially turning Mogadishu into a battleground akin to Fallujah. 2. The group has encircled Baidoa and Jowhar and is committed to launching sequential attacks on major cities like Mogadishu, Baidoa, and Jowhar—where they may seize Baidoa and Jowhar in the coming weeks, although Mogadishu may offer resistance due to the presence of Turkish forces and remaining SNA troops. 3. The alliance between Hassan Sheikh and Erdogan is poised to radically alter the political landscape, potentially transforming Somalia into another Libya or Syria. 4. Egypt and Gulf States, including Saudi Arabia and the UAE, may rally support for the resistance, mirroring the situation in Libya and potentially leading Somalia into a long-term proxy war. Global Reactions: 1. The U.S. government, preoccupied with issues in Ukraine and Yemen, is likely to take a cautious approach, waiting to assess the evolving situation in Somalia before committing support/appose. 2. EU nations, already stretched thin with humanitarian efforts in Syria, may find relief in supporting Turkey’s protectorate in Somalia, especially as Erdogan continues his involvement in the Ukraine conflict. 3. The UK may align with the EU’s stance or hold off until the dynamics in Somalia shift. 4. Given that the new AUSUM mission in Somalia has yet to receive funding, international donors, particularly from the West, may back this new arrangement as it could prove less costly or even financially advantageous. If this plan succeeds within the first two months, Qatar and Turkey may push Al-Shabaab to the negotiation table, leading to a “Doha Version 2.0,” wherein Al-Shabaab might agree to a political settlement, potentially obtaining a role for a prime minister. This could transform Somalia into a Lebanon-style situation, fostering a new Islamist facist regime in the Indian Ocean that could benefit Iran and its proxies in the long term. @GuledWiliq Qaran News
-
Maanta, Xarunta Qaramada Midoobay ee New York, Af-hayeenka Qaramada Midoobay ayaa shaaca ka qaaday in Xoghayaha Guud ee Qaramada Midoobay, Antonio Guterres, uu James Swan u magacaabay Ergeygiisa Gaarka ah ee Soomaaliya iyo Madaxa UNTMIS. Guterres wuxuu sheegay inuu ku faraxsan yahay in Mudane Swan uu aqbalay hoggaaminta Qaramada Midoobay ee Soomaaliya muddadan xasaasiga ah. Md. Swan ayaa xilkan si kumeelgaar ah u hayay tan iyo bishii Maajo ee 2024. James Swan waa diblomaasi waayo arag ah oo muddo dheer kasoo shaqeeyay dalal badan oo Afrikaan ah, kuwaas oo la tacaalaya isbeddelo siyaasadeed oo adag. Wuxuu horey uga soo qabtay xilal sare Qaramada Midoobay ee Soomaaliya, taasoo ka dhigtay khabiir aad u fahamsan xaaladda dalka. Magacaabistiisa cusub ayaa la filayaa inay wax ka tari doonto dadaallada Qaramada Midoobay ee lagu taageerayo nabadda, amniga, iyo xasilloonida Soomaaliya. Source: goobjoog.com
-
Washington (Caasimada Online) – Dowladda Soomaaliya ayaa Maraykanka usoo bandhigtay “maamul gaar ah oo hawleed” oo ay ku maamulayaan dekedaha istaraatiijiga ah ee Gacanka Cadmeed si looga hortago in Washington aqoonsato gobollada gooni u goosadka ah ee dalka. Dalabkan ayaa yimid inkasta oo Muqdisho aysan si toos ah gacanta ugu hayn goobahaas. Warqad uu Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud u diray Madaxweynaha Maraykanka Donald Trump, kuna taariikheysa Maarso 16, oo ay heshay warbaahinta Semafor, ayaa lagu xusay in Soomaaliya ay Maraykanka usoo bandhigtay “hanti istaraatiiji ah” oo kor u qaadi karta saameynta Maraykanka ee gobolka, hubin karta marin aan hakad lahayn oo milatari iyo saadka ah, isla markaana looga hortagayo tartamayaasha shisheeye inay saldhig ka sameystaan marinka istaraatiijiga ah ee Gacanka Cadmeed. Hase yeeshee, goobaha la soo bandhigay — dekedda iyo saldhigga Berbera ee Somaliland iyo dekedda iyo saldhigga Bosaso ee Puntland — kama hoos shaqeeyaan dowladda Soomaaliya, balse Muqdisho waxay u aragtaa dhammaan goobahaas inay ka mid yihiin dhulkeeda qaran. Xiriirka taariikhiga ah ee Soomaaliya iyo Maraykanka Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud waxa uu warqaddiisa ku xusay xiriirkii taariikhiga ahaa ee Soomaaliya iyo Maraykanka oo bilowday xilligii madaxweynihii hore ee Maraykanka Ronald Reagan, markaas oo xukuumaddii militariga ee Soomaaliya ay ogolaatay in Maraykanku uu isticmaalo saddex garoon oo kala ah Muqdisho, Kismaayo, iyo Berbera. Madaxweynaha Soomaaliya ayaa sidoo kale ku adkeystay sida uu uga go’an yahay xoojinta iskaashiga labada dal, isagoo ku amaanay Maraykanka doorkiisa hoggaamineed ee xagga amniga iyo xasilloonida caalamiga ah. “Maamulkaaga hoostiisa, Maraykanku wuxuu xoojiyay doorkiisa hoggaamineed ee xagga amniga iyo xasilloonida caalamiga ah. Waxaana aqoonsannahay muhiimadda ay leedahay in si wadajir ah loo horumariyo yoolalkaas Geeska Afrika iyo meelaha kale,” ayaa lagu yiri warqadda. “Maanta, iyadoo la eegayo isbeddelada caalamiga ah ee sii socda, waxaan u aragnaa fursad cusub oo lagu xoojin karo iskaashigan si loo daboolo danaha labada dal, isla markaana loo ilaaliyo amniga Gacanka Cadmeed, Badda Cas, iyo guud ahaan gobolka,” ayuu Xasan Sheekh ku daray. Madaxweyne Xasan Sheekh waxa uu sidoo kale muujiyay diyaar ahaanshaha Soomaaliya si loo bilaabo wadahadallo lagu horumarinayo qorshaha, wuxuuna Trump ka codsaday inuu usoo diro wafdi Maraykan ah oo yimaada Muqdisho “wakhti labada dhinac ku heshiin karaan.” Cabsida DF ee ah inay lumiso taageerada Maraykanka Warqadda ayaa timid iyadoo Soomaaliya ay dadaal ugu jirto inay gacanta ku hayso gobollada muhiimka ah ee xeebaha, iyadoo laga cabsi qabo in Maraykanku uu dib uga laabto taageeradiisa dhismaha dowladnimada Soomaaliya. “Yaa u ogolaatay inay bixiyaan maamulaan goobahaas?” ayuu yiri Cameron Hudson, oo ah falanqeeye sare oo ka tirsan Barnaamijka Afrika ee Xarunta Daraasaadka Caalamiga ah iyo Istaraatiijiga. “Waxay arrintan u adeegsanayaan xeelad ay Maraykanka kaga helaan aqoonsi rasmi ah oo la siiyo dowladda Soomaaliya, taasoo sharciyad u siinaysa inay maamusho gobollada gooni u goosadka ah.” Somaliland, oo ah gobol is-maamula oo Soomaaliya ka tirsan, ayaa muddo ka badan 30 sano doonaysay inay hesho aqoonsi caalami ah oo rasmi ah, waxayna fursad cusub ka aragtaa maamulka Trump. Sida markii ugu horreysay la shaaciyay bishii December, xubno ka tirsan xukuumadda cusub ee Maraykanka ayaa muujiyay xiisaha ay u qabaan aqoonsiga Somaliland. Tallaabadan ayaa Maraykanka u ogolaan karta inuu si rasmi ah u dhiso hawlgallo sirdoon oo joogto ah oo lagula socdo dhaq-dhaqaaqa hubka ee gobolka xasilloonida darani ka jirto, iyadoo sidoo kale la eegi karo dhaqdhaqaaqa Shiinaha ee gobolka. Bishii Janaayo, guddi muhiim ah oo ka tirsan Aqalka Wakiillada Maraykanka oo ka shaqeeya xiriirka Maraykanka iyo Shiinaha ayaa ugu baaqay Waaxda Arrimaha Dibadda inay xafiis matalaad ah ka furato Somaliland. Dekedaha istaraatiijiga ah ee Berbera iyo Boosaaso Dekedda iyo saldhigga Berbera ee Somaliland ayaa ah meelaha ugu muhiimsan ee lagala socon karo dhaq-dhaqaaqa maraakiibta ganacsiga ee mara Badda Cas iyo Gacanka Cadmeed, si gaar ahna looga hortago weerarrada Xuutiyiinta. Sanadkii 2022, Somaliland ayaa si iskeed ah Maraykanka ugu bandhigtay inay adeegsato dekedda Berbera si loogu beddelo aqoonsi rasmi ah. Bishii hore, Wasiirka Arrimaha Dibadda Somaliland, Cabdiraxmaan Daahir Aadan, ayaa u sheegay warbaahinta dadweynaha ee Israel ee KAN in Somaliland ay diyaar u tahay inay qaabisho muwaadiniinta Gaza si ay u hesho aqoonsi caalami ah. Puntland, oo xiriirkii u jartay Muqdisho bishii Maarso ee sanadkii hore kadib khilaafyo siyaasadeed oo soo jiitamayay, waxay gacanta ku haysaa dekedda Bosaso oo si istaraatiiji ah ugu taalla Gacanka Cadmeed, waana deked ganacsi oo muhiim ah. Kooxda Daacish ayaa saldhig adag ka samaysatay gobolka buuraleyda ah ee Puntland, taasoo noqotay bartilmaameed ay beegsadaan duqeymaha Maraykanka iyo Imaaraadka Carabta. Bosaso waxay saldhig u noqotay howlgallada ciidamada difaaca Puntland ee lagula dagaallamayo kooxaha xagjirka ah. Xiriirka Imaaraadka, DP World, iyo Somaliland Waqtigan xaadirka ah, shirkadda DP World, oo ah shirkad caalami ah oo ka shaqaysa saadka lagana leeyahay Imaaraadka Carabta, ayaa gacanta ku haysa hawlgallada dekedaha Berbera iyo Bosaso. Dowladda Imaaraadka oo taageero weyn siisay ololaha Somaliland ee aqoonsiga ayaa sidoo kale xiriir la leh Israel. DP World ayaa si weyn u maamusha dekedaha Berbera iyo Bosaso, iyada oo taageero ballaaran ka helaysa Imaaraadka Carabta, taasoo sii kordhinaysa saamaynta ay Imaaraadku ku leeyihiin gobolka. Dowladda Soomaaliya ayaa dadaal ugu jirta in ay Maraykanka ka hesho taageero sii socota, si looga hortago aqoonsiga gobollada gooni u goosadka ah. Iyada oo khilaafaad siyaasadeed ay ka taagan yihiin gudaha Soomaaliya, Muqdisho waxay u aragtaa in xoojinta xiriirka Maraykanka uu muhiim u yahay badbaadada midnimada qaranka. Sida uu sheegay Cameron Hudson, Dowladda Soomaaliya waxay ka walaacsan tahay in Maraykanku uu xiriirka u jaro dowladda federaalka ah, islamarkaana uu soo afjaro mashruuca dib-u-dhiska dowladnimada ee socday muddo toban sano ah, si uu diiradda u saaro la dagaallanka argagixisada iyadoo la adeegsanayo saldhigyo muhiim ah oo istaraatiiji ah. Hudson ayaa sheegay in fikradda ay qabaan xildhibaannada xisbiga Jamhuuriga ay tahay: “Soomaaliya ma aha dawlad shaqeysa, mana ahan mid dani noogu jirto inaan isku dayno inaan dhisno dawlad rasmi ah oo ka hanaqaada Soomaaliya. Waan fulin karnaa howlgallo lagula dagaallamayo argagixisada iyada oo aan la dhisin dowlad taabba-gal ah,” ayuu sharaxay. Sidaas darteed, dowladda federaalka ah ee Soomaaliya waxay cabsi ka qabtaa in Maraykanku uu isbedel istaraatiiji ah sameeyo, taasoo horseedi karta in la iska indho-tiro dadaalladii lagu dhisayay dowladnimada, lana xoogga saaro howlgallo milatari oo ka dhan ah argagixisada Al-Shabaab iyo Daacish. Taasina waxay sii adkeyn kartaa xaaladda amni iyo siyaasadeed ee dalka. Si kastaba ha ahaatee, xiisaha sii kordhaya ee Maraykanku u qabo Somaliland iyo Puntland waxa uu abuuri karaa khatar kale oo sii xumeyn karta xaaladda siyaasadeed ee Geeska Afrika.
-
CLICK HERE TO READ MORE ABOUT THIS ARTICLE Qaran News
-
Somalia’s government has offered the US “exclusive operational control” over strategic ports on the Gulf of Aden in a bid to derail any recognition by Washington of breakaway regions in the troubled Horn of Africa nation. It made the offer despite not being in control of the sites. Source: Hiiraan Online
-
Hague (Caasimada Online) – Maxkamadda Caalamiga ah ee Caddaaladda (ICJ) ayaa Jimcaha manta ah sheegtay inay dhageysan doonto dacwad ay Suudaan ka gudbisay Imaaraadka Carabta, taasoo codsaneysa in la qaado tallaabo deg-deg ah oo looga hortagayo xadgudubyada lagu eedeeyay Imaaraadka ee ah inay hub siiso xoogagga sida militariga u tababaran, taasoo jabineysa waajibaadka ku xusan Heshiiska Xasuuqa (Genocide Convention). Imaaraadka Carabta ayaan si deg-deg ah uga jawaabin eedeymahaas. Bishii hore, Imaaraadka wuxuu sheegay inuu doonayo in dacwadda Suudaan la tuuro, isagoo ku andacoonaya in cabashadaasi aysan lahayn “asal sharci ama xaqiiqo oo sugan.” Suudaan waxay ku eedeysay Imaaraadka inuu hub siiyo xoogagga Dacmu Sariic ama Rapid Support Forces (RSF), kuwaas oo laba sano dagaal kula jiray ciidamada Suudaan – eedeymo ay Imaaraadka si adag u beeniyeen, balse khubarro Qaramada Midoobay iyo sharci-dejiyeyaal Mareykan ah ay rumeysan yihiin inay yihiin kuwo la rumeysan karo. Eedeynta Suudaan ee Imaaraadka Dacwadda Suudaan ee loo gudbiyay Maxkamadda Caalamiga ah ee Caddaaladda ee fadhigeedu yahay Hague waxay la xiriirtaa weerarro salka ku haya qowmiyad gaar ah oo RSF iyo maleeshiyaad ay la safan yihiin ay u geysteen qowmiyadda aan-Carabta ahayn ee Masalit ee ka dhacay Galbeedka Darfur sanadkii 2023. Weerarradaas, oo si faahfaahsan ay u baahisay wakaaladda wararka ee Reuters, ayaa loo aqoonsaday xasuuq. Weerarradaas ayaa bishii Janaayo ay Mareykanka si rasmi ah ugu sifeeyeen xasuuq. Suudaan waxay maxkamadda ka codsatay inay soo saarto amar degdeg ah oo ka hor istaagaya Imaaraadka inuu sii wado tallaabooyinka loo arko xasuuq ka socda Darfur. Maxkamaddu waxay sheegtay inay dhageysan doonto codsiga Suudaan 10-ka April. Maadaama dacwadaha ICJ ay qaataan sanado badan in la soo gabagabeeyo, dowladaha waxay codsan karaan tallaabooyin deg-deg ah si looga hortago in khilaafka sii fido inta go’aanka kama dambaysta ah laga gaarayo. Suudaan waxay gashay dagaal dhimasho badan sababay bishii April 2023, kaddib markii xiisado muddo dheer u dhexeeyay ciidamada milatariga iyo xoogagga sida militariga u tababarn ay qarxeen, gaar ahaan caasimadda Khartoum, taasoo dagaalka sii fidisay gobollada kale. Dagaalkaasi wuxuu dilay in ka badan 24,000 oo qof, halka in ka badan 14 milyan oo qof — oo u dhiganta 30% dadweynaha — ay guryahooda ka qaxeen, sida ay sheegtay Qaramada Midoobay. Waxaa la qiyaasayaa in 3.2 milyan oo Suudaani ah ay u qaxeen wadamada deriska ah. Diyaarado hub u gudbiyay RSF Kooxda Conflict Observatory, oo ay maalgeliso Wasaaradda Arrimaha Dibadda ee Mareykanka isla markaana la socota xaaladda dagaalka Suudaan, ayaa soo bandhigtay caddeymo muujinaya diyaarado la rumeysan yahay inay hub u gudbinayeen RSF. Diyaaradahaas ayaa ka degayay garoonka diyaaradaha Aéroport International Maréchal Idriss Deby ee magaalada Amdjarass ee Chad. Si kastaba ha ahaatee, Imaaraadka ayaa sheegay in duulimaadyadaasi ay la xiriireen taageerada isbitaallo maxalli ah. Bishii Janaayo, Wasaaradda Maaliyadda Mareykanka waxay cunaqabateyn kusoo rogtay hoggaamiyaha RSF, Maxamed Xamdan Daqlo Muuse, oo loo yaqaan Hemedti, iyo toddobo shirkadood oo ay RSF leedahay oo ka howlgalayay Imaaraadka Carabta, kuwaas oo mid kamid ah lagu eedeeyay inay si sharci darro ah uga ganacsadaan dahabka laga dhoofiyo Suudaan. Cunaqabateyntaas ayaa timid iyadoo Mareykanku uu ku dhawaaqay in RSF ay geysteen xasuuq. Imaaraadka Carabta ayaa si isdaba joog ah loogu eedeeyay inuu hub siiyo RSF – eedeymo uu si adag u beeniyay, inkastoo ay jiraan caddeymo cagsigeeda ah. Imaaraadka ayaa sheegay inuu mar walba ku baaqayay xabbad-joojin degdeg ah oo lagu soo afjaro dagaalka. “Isticmaalka Suudaan ee dacwadda ICJ ma beddelayo mas’uuliyadda sharci iyo tan anshax ee ka saaran ciidamada qalabka sida iyo masiibada bani’aadannimo ee dalka ka jirta,” ayuu Imaaraadka yiri. Go’aannada ay gaarto Maxkamadda Caalamiga ah ee Caddaaladda, oo sidoo kale loo yaqaan Maxkamadda Adduunka, waxay qaataan sanado badan in la gaaro go’aanka kama dambaysta ah, waxaana go’aannadaas sharciyan waajib ku ah dalalka ay khuseyso.
-
Muqdisho (Caasimada Online) – Madaxweynaha Soomaaliya, Xasan Sheekh Maxamuud ayaa si xawli ah u wada hirgelinta mashaariic horumarineed oo ballaaran oo ku aaddan kaabeyaasha dhaqaalaha, si uu u xoojiyo taageerada siyaasadeed kahor doorashada madaxweynaha ee soo socota. Doorashadan oo la filayo in markii ugu horreysay taariikhda dalka ay noqoto mid qof iyo cod ah. Si kastaba ha ahaatee, iyadoo wax ka yar laba sano ay ka harsan tahay doorashada la qorsheeyay, shaki ayaa ka taagan diyaar garowga farsamo iyo xasilloonida siyaasadeed ee dalka, taasoo keentay tuhun ku saabsan suurtagalnimada dib u dhigista doorashada. Qaybo muhiim ah oo ka mid ah xoogagga siyaasadeed, oo ay ku jiraan dowlad-goboleedyada Puntland iyo Jubbaland—kuwaas oo si cad u diiday aqoonsiga dowladda federaalka ah ee Muqdisho—ayaa weli ka soo horjeeda dib-u-habaynta doorashada. Sidoo kale, xaaladda amni, gaar ahaan agagaarka Muqdisho, ayaa sii adkaynaysa diyaar garowga doorashada. Dib u dhigidda doorashada waxay siin kartaa Madaxweyne Xasan Sheekh waqti dheeraad ah oo uu ku horumarin karo mashaariicda muhiimka ah ee kaabeyaasha dhaqaalaha, taasoo u sahlaysa inuu helo faa’iido siyaasadeed marka loo eego musharraxiinta kale, sida madaxweynihii hore Maxamed Cabdullaahi Farmaajo. Tan iyo markii uu bishii December ee la soo dhaafay daah-furay mashruuca ballaaran ee “Muqdisho Cusub,” oo qiimihiisu dhan yahay $650 milyan, madaxweynuhu wuxuu si firfircoon ula macaamilayay saamilayda iyo la-hawlgalayaasha caalamiga ah ee Villa Somalia si uu u xoojiyo taageerada loona qeexo faahfaahinta mashruuca. Mashaariicda kaabeyaasha dhaqaalaha Mashaariicda ugu waaweyn waxaa ka mid ah dhismaha deked cusub oo laga qorsheynayo agagaarka Ceel-Macaan, oo qiyaastii 40 km waqooyi kaga beegan Muqdisho. Goobtan istiraatiijiga ah, oo lagu xiri doonto Muqdisho iyada oo loo marayo waddo weyn oo cusub, waxaa sidoo kale lagu dari doonaa aag dhaqaale oo gaar ah oo ka tirsan Aagga Horumarinta Muqdisho (Mogadishu Development Zone). Qiimeynta suurta-galnimada mashruucan waa la dhammeeyay, halka dhulkii lagu dhisi lahaa dekedda cusubna horey loo qoondeeyay. Wadahadallo la xiriira mustaqbalka dekedda Muqdisho ee hadda jirta ayaa socda, iyadoo Itoobiya ay muujisay rabitaankeeda ah inay dib u cusboonaysiiso oo ballaariso dekedda si ay u hesho marin ka wanaagsan kan Badda Cas. Ra’iisul Wasaaraha Itoobiya Abiy Ahmed ayaa arrintan si gaar ah ugala hadlay madaxda Soomaalida intii uu booqashada rasmiga ah ku joogay Muqdisho. Wadahadalladaas, oo ay qeyb ka yihiin mas’uuliyiin Itoobiyaan ah iyo xukuumadda Ra’iisul Wasaare Xamsa Cabdi Barre, ayaa weli socda. Si kastaba ha ahaatee, isku xirnaanta dekedaha Soomaaliya iyo Itoobiya si ammaan ah oo wax ku ool ah ayaa weli ah caqabad, maadaama khataraha amni ee ka jira waddanka ay weli khatar badan yihiin. Waxaa xusid mudan in horumarka laga sameynayo Ceel-Macaan uusan saameyn doonin dhismaha dekedda qoto dheer ee Hobyo, oo qiyaastii 500 km u jirta Muqdisho, mashruucaas oo ay gacanta ku hayso shirkadda Turkiga ah ee Metag. Jabuuti, oo ah la-taliye rasmi ah oo Soomaaliya ka caawinaya arrimaha dekedaha, ayaa sidoo kale laga yaabaa inay saameyn ku yeelato qaab-dhismeedka maamul ee ugu dambeynta loo sameyn doono dekedda Hobyo. Dowladda ayaa sidoo kale qorsheynaysa dhismaha garoon diyaaradeed oo caalami ah oo qayb ka ah mashruuca “Muqdisho Cusub.” Garoonkan cusub ayaa wax ka qaban doona caqabadaha amni iyo kaabeyaasha hadda jira, wuxuuna Muqdisho ka dhigi doonaa meel ku habboon shirkadaha duulimaadyada caalamiga ah. Madaxweyne Xasan Sheekh, isagoo ku dayanayo guushii ay Qatar Airways ka gaartay horumarinta garoonka diyaaradaha Kigali ee Rwanda, ayaa bilaabay wada-hadallo uu la yeelanayo dowladda Qatar si loo xoojiyo xiriirka labada dal loona helo maalgelin dheeraad ah. Soo noolaynta warshadaha suufka Madaxweyne Xasan Sheekh wuxuu sidoo kale dadaal xoogan ku bixinayaa soo noolaynta warshadaha suufka ee Soomaaliya, kuwaas oo muujiyay rajo weyn sannadihii 1980-meeyadii, balse burburay kaddib dagaalkii sokeeye. Warshadihii hore ee farsamaynta suufka ee Muqdisho, oo weli dhismo ahaan u adkeysan kara, ayaa dib loo hawlgelin karaa iyadoo laga faa’iideysanayo khibradda Turkiga oo caan ku ah farsamada dharka. Si loo soo jiito maalgelinta caalamiga ah loona kordhiyo kalsoonida dhaqaale, Soomaaliya waxay si rasmi ah u bilowday geeddi-socodka xubinimo ee Bangiga Afrika ee Dhoofinta iyo Soo-dejinta (Afreximbank), iyadoo si rasmi ah u dhammaystirtay habraacyadii xubinimada bishii Maarso 24. Soomaaliya oo hore u ahayd waddanka keliya ee Afrikaan ah oo aan xubin ka ahayn hay’addan muhiimka ah, waxay xubinimadeeda ku soo beegantay xilli Afreximbank uu bilaabay iskaashi cusub oo dhan $5 bilyan oo uu la yeeshay Arise IIP—oo uu hoggaamiyo ganacsadaha Hindiya ah Gagan Gupta—kaasoo diiradda saaraya horumarinta warshadaha dharka ee Afrika. Mashruucan wuxuu rajo weyn u leeyahay dib-u-soo nooleynta warshadaha suufka ee Soomaaliya. Intaa waxaa dheer, aasaaska dhowaan la sameeyay ee Bangiga Horumarinta iyo Dib-u-dhiska Soomaaliya, oo la hagayo aqoonyahanno caalami ah, ayaa la filayaa inuu si weyn uga qayb qaato dadaallada dib-u-habaynta dhaqaalaha dalka.
-
Washington (Caasimada Online) – Xildhibaan Ilhaan Cumar oo ka tirsan xisbiga Dimuqraadiga ee Minnesota ayaa lagu soo waramayaa inay diyaarineyso dacwad xil ka qaadis ah oo ka dhan ah saddex sarkaal oo sare oo ka tirsan Wasaaradda Gaashaandhigga Mareykanka, kuwaas oo lala xiriirinayo sir dhawaan la faafiyay. Sirta la shaaciyay ayaa daaha ka rogtay wada-hadallo qarsoodi ah oo u dhexeeyay madax ka tirsan dowladda Maraykanka, kuwaas oo si gaar ah uga dooday weerarrada Yemen. Xubnahan ayaa la sheegay inay caro ka muujiyeen taageerada Mareykanku siiyo xulafadiisa Yurub, iyagoo ku dooday in weerarrada Mareykanka ee Yemen ay sababi karaan kor u kaca qiimaha shidaalka. Tan ayey sheegeen inay Mareykanka ka dhigayso mid difaacaya danta Yurub halkii uu ka ilaalin lahaa danihiisa gaarka ah. Ilhaan Cumar ayaa bartilmaameedsanaysa Xoghayaha Difaaca Pete Hegseth, Lataliyaha Amniga Qaranka Michael Waltz, iyo Agaasimaha CIA John Ratcliffe, sida ay sheegtay warbaahinta Axios. Waxay haatan wadaa dadaallo ay ku kasbaneyso taageerada xubnaha xisbigeeda ee Dimuqraadiga, si ay dacwaddan uga gudbiso Aqalka Koongareeska. Sirta banaanka usoo baxday Saraakiil sare oo ka tirsan maamulka madaxweyne Donald Trump ee Mareykanka ayaa ka wada-hadlay qorshayaal ciidan oo aad u xasaasi ah, iyagoo adeegsanaya group chat lagu abuuray App aan loo astayn xogta sirta ah, kaasi oo si khaldan loogu soo daray suxufi, sida uu Isniintii xaqiijiyay Aqalka Cad. Brian Hughes, oo ah afhayeenka Golaha Amniga Qaranka ee Aqalka Cad, ayaa sheegay in fariimaha lagu shaaciyay warbixin gaar ah oo uu qoray Jeffrey Goldberg, tifaftiraha majalladda Atlantic, ay yihiin kuwo dhab ah. Waxa uu intaa ku daray in maamulka Trump uu baarayo sida lambarkan khaladka ah loogu soo daray group-ka. Lambarkaasi khaladka lagu soo daray ayaa ahaa midka Jeffrey Goldberg, kaas oo warbixintiisa si faah-faahsan uga hadlay kulan muhiim ah oo siyaasadeed, kaas oo dhacay ka hor hawlgal ciidan oo dhacay Maarso 15, kaas oo lala beegsaday maleeshiyada Xuutiyiinta ee Yemen. Goldberg ayaa sheegay in wada-hadalka lagu soo daray isagoo adeegsanaya barta fariimaha qarsoodiga ah ee Signal, waxaana kusoo daray Michael Waltz, la-taliyaha amniga qaranka ee madaxweyne Donald Trump. Ka qayb-galayaasha kale ee muuqday waxaa kamid ahaa madaxweyne ku-xigeenka JD Vance, xoghayaha arrimaha dibadda Marco Rubio, xoghayaha difaaca Pete Hegseth, agaasimaha sirdoonka qaranka Tulsi Gabbard, agaasimaha CIA John Ratcliffe iyo kaaliyayaal kale oo sare, sida lagu sheegay warbixinta Atlantic. Madaxweyne ku-xigeenka Mareykanka JD Vance ayaa ku sheegay wada-hadalka inuu aaminsan yahay in maamulka Trump uu samaynayo “qalad” isagoo billaabaya hawlgal milateri oo Maraykanku ku tilmaamay mid furan oo ka dhan ah Xuutiyiinta. Madaxweyne ku-xigeenka ayaa tilmaamay in kaliya boqolkiiba 3 ganacsiga Maraykanka uu maro kanaalka Suweys, halkaas oo Xuutiyiintu ay ka beegsadeen maraakiibta ganacsiga ee dhex-marta Badda Cas, isagoo sheegay inay jirto “khatar dhab ah oo ah in dadweynaha Maraykanku aysan fahmin sababta hawlgalku muhiim u yahay.” Hegseth ayaa ugu jawaabay isagoo sheegay inuu fahmayo walaaca Vance, kuna taageerayo inuu arrinta Trump kala hadlo. Xoghayaha difaaca ayaa sidoo kale xusay inay adag tahay in shacabka loo sharxo hawlgalka, sababtoo ah “dadku ma yaqaaniin cidda ay yihiin Xuutiyiintu,” wuxuuna soo jeediyay in shacabka Maraykanka lagu qanciyo in “1) maamulka Biden uu ku fashilmay joojinta weerarrada iyo 2) in kooxda ay maalgaliso Iran.” Waxaa muuqday in tani ay ahayd tilmaan ku saabsan fashilkii maamulka Biden ee ka hortagga weerarrada Xuutiyiinta iyo taageerada muddada dheer ee Tehran siiso kooxdaas. Si ka duwan Vance, Hegseth ayaa soo jeediyay in tallaabo degdeg ah la qaado, isagoo sheegay inay jirto halis ah in qorshaha Trump uu bannaanka usoo baxo ama Israel ay marka hore weerarto kooxda, taasoo ka dhigaysa inay lumaan fursad ay ku bilaabaan arrintan sida ay iyagu doonayaan, sida uu sheegay Goldberg. Afhayeenka Golaha Amniga Qaranka, Hughes, ayaa wada-hadalka ku tilmaamay inuu yahay “caddayn muujinaysa heerka sare ee isku-duwidda siyaasadeed iyo wada-shaqaynta maamulka Trump uu ku fulinayay istiraatiijiyaddiisa amniga qaranka.” Si kastaba, shaacinta xogtan ayaa isla markiiba dhalisay su’aalo ku saabsan sida maamulka Trump uu uga hadlay arrimaha sirta ah iyo haddii tallaabo anshaxeed laga qaadi doono qofkii ku lug lahaa. Saraakiisha sare ee maamulka Trump ayaa maalmahan ka digayay inay baaritaan ku sameyn doonaan xog sir ah oo loo dusiyay saxaafadda, iyagoo tusaale usoo qaatay warbixinno dhowr ah oo arrintan ku saabsan. Qaarkood ayaa sidoo kale muddo dheer dhaleeceynayay sida Dimoqraadiyiintu u maareeyeen xogta sirta ah xaalado hore.
-
Beledweyne (Caasimada Online) – Agaasimaha Hay’adda Nabad-sugidda iyo Sirdoonka Qaranka (NISA), Cabdullaahi Maxamed Cali (Sanbaloolshe), iyo Madaxweyne ku-xigeenka Hirshabeelle, Yuusuf Axmed Hagar, ayaa maanta degmada Moqokori kulan muhiim ah kula yeeshay odayaasha dhaqanka ee gobolka Hiiraan. Kulankan ayaa diiradda lagu saaray xoojinta nabadda, sugidda amniga, iyo dardar-gelinta howl-gallada lagu xaqiijinayo xasilloonida deegaannada maamulka Hirshabeelle. Madaxda dowlad-goboleedka iyo hay’adda sirdoonka ayaa kala hadlay odayaasha dhaqanka sidii la iskaga kaashan lahaa sugidda nabadgelyada iyo xoojinta wadashaqeynta bulshada iyo dowladda. Yuusuf Dabageed ayaa shirka ka sheegay in Hirshabeelle ay ka go’an tahay xaqiijinta amniga iyo bilaabidda wejiga labaad ee howl-galka lagu xoreynayo deegaannada Shabeellaha Dhexe. Madaxweyne ku-xigeenka wuxuu carrabka ku adkeeyay in qorshuhu yahay in si buuxda loo ciribtiro dhammaan kooxaha argagixisada ah ee ku sugan gobolka, si shacabka ay ugu noolaadaan nabad iyo horumar. Dhankiisa, Taliyaha NISA, Cabdullaahi Maxamed Cali (Sanbaloolshe), ayaa xusay in hay’adda sirdoonka ay diyaarisay qorshayaal dhameystiran oo lagu xaqiijinayo sugidda amniga deegaannada Hirshabeelle, iyadoo diiradda la saarayo Shabeellaha Dhexe. Wuxuu sheegay in howl-gallada xoreynta ay socdaan, ayna jiri doonaan tallaabooyin culus oo lagu dardar-gelinayo sidii gobolka si buuxda looga xoreyn lahaa kooxaha dhibaatada ku haya shacabka. Odayaasha dhaqanka gobolka Hiiraan ayaa dhankooda ballan qaaday inay garab taagan yihiin dadaallada dowladda, iyagoo qiray inay diyaar u yihiin inay la shaqeeyaan hay’adaha amniga, si loo xaqiijiyo xasilloonida iyo horumarka deegaannada Hirshabeelle. Shirka Moqokori ayaa qeyb ka ah dadaallada lagu xoojinayo amniga, isla markaana loogu gol leeyahay in gobolka Hiiraan iyo guud ahaan deegaanada ay uga sugan tahay kooxda Al-Shabaab laga sifeeyo.
-
HARGEISA, Somaliland – Somaliland has warmly welcomed Kenya’s recognition of Kosovo, viewing the move as a significant encouragement for its own long-standing quest for international sovereignty, officials said Friday. The self-declared republic, a former British protectorate that unilaterally declared independence from Somalia in 1991 following the collapse of the central government in Mogadishu, has yet to achieve widespread international recognition and is still considered by the global community as an autonomous region of Somalia. In a statement, the Somaliland government said Kenya’s decision was a positive step, mainly from an African nation. Kosovo, a former Serbian province, declared its independence in 2008, a move that Serbia and some other countries still do not recognize. Somaliland’s Foreign Minister and International Cooperation, Abdirahman Dahir Adan, told state media that Nairobi’s decision bolsters Hargeisa’s pursuit of international legitimacy, especially within the African continent. “We commend the Republic of Kenya for their courageous step in recognizing the Republic of Kosovo. This decision strengthens our ongoing efforts to gain international recognition, particularly within Africa,” Aadan said. Plea to the African Union and Kenya He further asserted Somaliland’s stability and democratic credentials, arguing its potential contribution to regional peace and development. “Somaliland is an independent and sovereign state that can significantly contribute to peace and development in the region,” the minister stated. Adan also directly appealed to Kenya to formally recognize Somaliland, emphasizing the robust bilateral ties and the presence of an estimated 10,000 Kenyans within its borders. “We call upon Kenya and other nations in the Horn of Africa to acknowledge Somaliland’s right to recognition, as it is a democratic, peaceful country with a functioning government based on the will of its people,” he added. Somaliland has been lobbying for recognition as an independent state for more than three decades. Despite holding regular democratic elections and maintaining relative stability in a region plagued by conflict, its efforts have been largely unsuccessful. The international community generally adheres to the principle of Somalia’s territorial integrity. Kenya’s recognition of Kosovo On Thursday, Kenya officially recognized Kosovo, joining over 120 other countries that have already done so. Kosovo’s independence declaration followed years of conflict and the disintegration of Yugoslavia in the 1990s. The population of Kosovo is approximately 1.6 million, with a majority of Muslims (around 94%). Analysts suggest Kenya’s recognition could strengthen Kosovo’s bid for full membership in the United Nations. While acknowledging the difference in the level of recognition already achieved by Kosovo, Somaliland sees Kenya’s move as a potential catalyst. With strong relations established between Hargeisa and Nairobi, there is hope that this decision could encourage other African nations to reconsider their stance on Somaliland’s sovereignty. The African Union has historically been reluctant to recognize breakaway states, fearing it could fuel further secessionist movements across the continent. However, Somaliland’s leaders argue that their case is unique, citing the region’s distinct colonial history as a former British protectorate, which sets it apart from the rest of Somalia under Italian rule. In a 2001 referendum, over 97% of Somalilanders voted in favor of independence, reinforcing the region’s determination to chart its own course.
-
Moqokori (HOL) – The Director of the Somali National Intelligence and Security Agency (NISA), Abdullahi Mohamed Ali Sambaloolshe, and Hirshabelle Vice President Yusuf Ahmed Hagar Dabageed held a high-level security meeting with traditional elders in Moqokori district of Hiiraan region on Friday. Source: Hiiraan Online
-
Siyaasi Axmed Shire Yaasiin oo ka tirsan mas’uuliyiinta xisbiga mucaaridka ah ee Mideeye, oo ay maalmo ka hor xirtay xukuumadda Siciid Deni ayaa habeenkii saddexaad u hoyanaya xabsiga magaalada Garoowe. Xukuumadda madaxweyne Deni oo bilowday beegsiga siyaasiyiinta ka ra’yi duwan ee ka tirsan xisbiyada mucaaridka ah ayaa Arbacadii garoonka diyaaradaha Garoowe ka xirtay siyaasi Axmed Shire Yaasiin, oo aysan laamaha amniga Puntland ilaa iyo hadda sheegin eedda loo haysto. Xisbiga Mideeye oo bayaan ka soo saaray beegsiga xukuumadda Deni ku samaysay mas’uulkan ka tirsan xisbigooda ayaa si adag u cambaareeyay xarigga Axmed Shire, oo ay ku tilmaameen mid siyaasadaysan oo ka dhan ah siyaasiyiinta iyo xisbiyada ka ra’yi duwan madaxweyne Deni, si loo aamusiyo codkooda. Xisbiga Mideeye wuxu sidoo kale ku baaqay in si deg deg ah oo shuruud la’aana loo sii daayo siyaasi Axmed Shire, maadaama lagu haysto in uu ka tirsan yahay xisbi ka ra’yi duwan dowladda, balse aysan jirin eed uu galay oo ay sheegeen laamaha amniga Puntland. PUNTLAND POST The post Siyaasi ka tirsan xisbiga mucaaridka ah ee Mideeye oo habeenkii saddexaad ku hoyana xabsiga Garoowe appeared first on Puntland Post.
-
Muqdisho (Caasimada Online) – Taliska Ciidanka Booliska Soomaaliyeed, gaar ahaan qeybta gobolka Banaadir, ayaa baadi-goobaya Ex-Abaanduule Cabdirasaaq Cali Macallin, oo baxsad ka ah cadaaladda. Ninkan oo hore uga tirsanaa Ciidanka Booliska Soomaaliyeed ayaa, sida uu sheegay talisku, loo haystaa dambiyo kala duwan, oo ay ka mid tahay inuu ku kacay “khiyaano qaran”, islamarkaana uu haatan baxsad yahay. “Taliska Ciidanka Booliska Soomaaliyeed wuxuu bulshada Soomaaliyeed ku wargelinayaa in uu baxsad yahay Ex-Abaanduule Cabdirasaaq Cali Macallin, oo hore uga tirsanaa Ciidanka Booliska Soomaaliyeed, aana loo tixgelin xubin ka tirsan Ciidanka Booliska ama hay’adaha kale ee amniga,” ayaa lagu yiri qoraal kasoo baxay taliska. Boolisku wuxuu bulshada ka codsaday in qof kasta oo arka ama hela xog ku saabsan eedeysanahan uu si degdeg ah ula wadaago saldhigga booliska ee ku dhow ama laamaha amniga. “Eedeysanahan baxsadka ah oo galay dembiyo kala duwan, kuna kacay qiyaano qaran, waxaan ka codsanaynaa cid kasta oo aragta ama hesha xog ku saabsan oo sahli karta soo qabashadiisa in ay la wadaagto saldhigga booliska ee kuugu dhow ama ay wargeliso laamaha amniga,” ayaa lagu yiri qoraalka Taliska Ciidanka Booliska Soomaaliyeed. Sidoo kale, Boolisku wuxuu caddeeyay in qofkii gacan ka geysta soo qabashada eedeysanaha uu heli doono abaalmarin qiimo leh. Talisku ma shaacin nooca khiyaano qaran ee uu ku kacay abaanduulahan hore, balse wuxuu xaqiijiyay in baadi-goobkiisa lagu jiro si cadaaladda loo horkeeno.
-
Mogadishu (HOL) – Unidentified gunmen shot and killed Abdullahi Sheikh Ahmed, the head of the Wadajir district's Halane branch, on Thursday night in Mogadishu, Somali officials confirmed. Source: Hiiraan Online